Ανακαλύφθηκε σπάνιο τριπλό σύστημα κβάζαρ. Extremely Rare Triple Quasar Found

The x-ray image at the top of the page shows a typical Quasar, PKS 0637-752, one of the most powerful, continually emitting objects in the universe. Powered by the accretion of matter onto a central, supermassive black hole, in every band these objects far outshine the giant elliptical galaxies that host them. Their activity takes many forms, including a hot accretion disk and corona, a cooler, surrounding torus, and emission line regions. About 10% of quasars exhibit powerful jets (an example is shown in the figure at bottom left), which are launched from the central engine at nearly the speed of light and propagate out for hundreds of kiloparsecs, well outside the host galaxy and out into the surrounding cluster that the galaxy resides in.

Δεύτερη μόλις φορά στα παγκόσμια χρονικά της αστρονομίας, ανακαλύφθηκε ένα υπερβολικά σπάνιο τριπλό σύστημα κβάζαρ. Πρόκειται για ένα σύστημα ενεργών γαλαξιακών πυρήνων, που είναι τρομερά φωτεινές και ισχυρές πηγές ενέργειας και βρίσκονται στο κέντρο μακρινών γαλαξιών, περιβάλλοντας την κεντρική μαύρη τρύπα τους.

Τα συστήματα διπλών και τριπλών κβάζαρ πιστεύεται ότι δημιουργούνται από τη σύγκρουση και τη συγχώνευση γαλαξιών, κατά την οποία ο κάθε γαλαξίας «συνεισφέρει» το δικό του κβάζαρ, τα οποία στη συνέχεια, μέσω της ελκτικής δύναμης της βαρύτητας, αποτελούν ένα ενιαίο σύστημα.

Η παρατήρηση τριπλών κβάζαρ είναι πάρα πολύ δύσκολη, καθώς τέτοια φαινόμενα είναι τρομερά σπάνια στο σύμπαν, ενώ παράλληλα σε τόσο μεγάλες αποστάσεις οι αστρονόμοι δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν μεταξύ τους τα κβάζαρ, αν αυτά βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο.

Η ανακάλυψη έγινε από τους αστρονόμους E. P. Farina, C. Montuori, R. Decarli, M. Fumagalli. Η εργασία τους φέρει τον τίτλο  ”Caught in the Act: Discovery of a Physical Quasar Triplet“.

Το σπάνιο τριπλό σύστημα ανακαλύφθηκε από μια ομάδα ευρωπαίων αστρονόμων, με επικεφαλής τον Εμανουέλε Φαρίνα του πανεπιστημίου Ινσούμπρια στο Κόμο της Ιταλίας, μέσω της χρήσης των τηλεσκοπίων του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή και του Αστεροσκοπείου Καλάρ Άλτο στην Ισπανία.

An infrared image of the triple quasar system QQQ J1519+0627, made using the 3.5-m aperture telescope of the Calar Alto Observatory. The three quasars are labelled A, B and C. Credit: Emanuele Paolo Farina. 

Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν πως δύο από τα κβάζαρ βρίσκονται πιο κοντά μεταξύ τους από ό,τι το τρίτο, ενώ δεν εντόπισαν ενδείξεις κάποιου πολύ φωτεινού υπέρυθρου γαλαξία (με έντονη εκπομπή υπέρυθρου φωτός), στο εσωτερικό των οποίων συνήθως ανακαλύπτονται τα κβάζαρ. Αυτό πιθανώς, κατά τους επιστήμονες, σημαίνει πως το τριπλό σύστημα κβάζαρ αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης γαλαξιακής δομής, που όμως ακόμα βρίσκεται σε φάση οριστικής διαμόρφωσης.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας «Monthly Notices».