Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 13 Ιουνίου 2013

Ξηρός πάγος ο «γλύπτης» στον Άρη. Mystery of Mars Gullies Solved

Οι αυλακώσεις μήκους 2 χλμ. που υπάρχουν στον κρατήρα Russell στον Άρη και τις οποίες κατέγραψε ο δορυφόρος MRO είναι προϊόν της πτώσης μεγάλων κομματιών ξηρού πάγου από την κορυφή του. Gullies cut into the Russell Crater on Mars are revealed by the Mars Global Surveyor. New research reveals that sand propelled on a cushion of carbon dioxide gas could be responsible for slicing into the red planet's surface. CREDIT: NASA/JPL/Malin Space Science Systems

Νέα μελέτη υποδεικνύει τον ξηρό πάγο (παγωμένο διοξείδιο του άνθρακα) ως υπεύθυνο για τη δημιουργία των εντυπωσιακών αυλακώσεων που υπάρχουν σε ορισμένους αμμόλοφους και κρατήρες στον Άρη.

Το φαινόμενο

Russell Crater dunes. Credit: Credit: NASA/JPL/University of Arizona

Ο στόλος των δορυφόρων που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Άρη έχει στείλει τα τελευταία χρόνια φωτογραφίες από κρατήρες και μεγάλους αμμόλοφους οι πλαγιές των οποίων είναι «σκαμμένες» από βαθιές αυλακώσεις.Οι αυλακώσεις αυτές ξεκινούν από την κορυφή του κρατήρα και φτάνουν στον πυθμένα του. Οι επιστήμονες δεν είχαν καταφέρει μέχρι σήμερα να εξηγήσουν την ύπαρξή τους.

Russell Crater Dunes - a favorite of HiRISE team members, especially for wanting to detect and note seasonal changes.

Ομάδα επιστημόνων στην οποία συμμετέχουν και ειδικοί  της NASA με νέα μελέτη τους πιστεύουν ότι βρήκαν την απάντηση, τουλάχιστον για ορισμένες από τις αυλακώσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές, κάποια από αυτά τα αυλάκια, και κυρίως εκείνα που φαίνονται ότι έχουν μεγαλύτερο βάθος από άλλα, δημιουργήθηκαν από ξηρό πάγο ο οποίος κάνει την εμφάνισή του στην επιφάνεια του Άρη κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Fig. 2. (a) Example CO2 (left) and water (right) ice blocks used in experiments. Notice that the CO2 block is sublimating, generating a constant cloud of CO2 vapor from the top and sides. This sublimation keeps the block pristine white as sand cannot become stuck to the sides of the block (as is visibly the case with the water block). The sublimation can be very vigorous, causing sand to be pushed away from the bottom and sides of the block. An example of particularly strong sublimation activity is shown in (b), where the sand appeared to “boil” around the edges of the block, which had been slid down the slope and then stopped midslope by a shoe (arrows highlight some of the larger bubbles of sand that were forming). This sublimation can also carve out shallow channels in sand (c) and the ice’s surface (not shown as difficult to photograph). In (c), white arrows highlight the levées that formed as sublimation caused the block to dig itself into the sand. The black arrows highlight channels carved into the sand as the gas escaped. Before taking this picture, this CO2 block (D7 in Table 1) was left on the surface for about 10 min.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, κάποια κομμάτια ξηρού πάγου αποσπώνται και, αν βρίσκονται πάνω σε αμμόλοφους ή στο χείλος κρατήρων, αρχίζουν να κυλούν δημιουργώντας τις αυλακώσεις. Οι αυλακώσεις που δημιουργούνται από ξηρό πάγο δεν αφήνουν ίχνη παρόμοια με εκείνα που αφήνουν τα αυλάκια που δημιουργεί το νερό. Το νερό που ρέει σε μια πλαγιά όταν φτάσει σε επίπεδη επιφάνεια θα δημιουργήσει σωρούς ιζημάτων που υποδεικνύουν την παρουσία του. Ο ξηρός πάγος αντίθετα δεν δημιουργεί το ίδιο φαινόμενο, καθώς κυλά επάνω σε «μαξιλάρι» από αέριο διοξείδιο του άνθρακος και δεν συμπαρασύρει  υλικά.

Οι ερευνητές σημειώνουν πάντως ότι δεν είναι υπεύθυνος ο ξηρός πάγος για όλες τις αυλακώσεις που υπάρχουν στον Άρη αλλά πολλές άλλες γεωλογικές διεργασίες. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Icarus».


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου