Μοναχικός πλανήτης περιφέρεται στο Σύμπαν, Astronomers say they've found a rogue planet with no sun

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη πλανήτη PSO J318.5-22. Artist's impression of free-floating planet PSO J318.5-22. The planet doesn't appear to have a host star and scientists from Hawaii University's Institute of Astronomy aren't sure how it formed. It is believed to be around 12 million years old, and is considered a newborn in planet terms. Credit: MMPIA/V. Ch. Quetz

Ένας γιγάντιος πλανήτης, έξι φορές μεγαλύτερος από το Δία, βρέθηκε να πλανάται μόνος του στο Σύμπαν, δίχως τη συντροφιά κάποιου άστρου. Πρόκειται για τον PSO J318.5-22, ο οποίος βρίσκεται στη «γειτονιά» μας, μόνο 80 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι ένας πολύ νεαρός πλανήτης, που σχηματίστηκε πριν από 12 εκατομμύρια χρόνια. Τον εντόπισε μια διεθνής ομάδα αστρονόμων από την αχνή του υπέρυθρη ακτινοβολία.

«Δεν έχουμε ξαναδεί ένα αντικείμενο σαν αυτό. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά νεαρών πλανητών που ανήκουν σε κάποιο ηλιακό σύστημα, όμως περιφέρεται μόνο του», λέει ο Δρ. Μάικλ Λιου ερευνητής αστρονόμος του πανεπιστημίου της Χαβάη. Ο πλανήτης αυτός είναι ίσως το ελαφρύτερο σώμα που έχουμε παρατηρήσει μέχρι σήμερα, το οποίο δεν ανήκει σε αστρικό σύστημα.

Astronomers from Sweden and Finland believe orphan planets with no parent star can form in tiny, cold dust clouds in space. Research has shown there could be as many as 200 billion 'free-floating' planets in our galaxy alone. Until now it was assumed that such 'rogue planets' must have been ejected from their solar systems. But new observations point to the likelihood of some free-floating worlds forming on their own. Astronomers used several telescopes to observe the Rosette Nebula, a huge cloud of gas and dust 4,600 light years from Earth in the constellation of Monoceros, the Unicorn. The nebula is home to more than 100 of the unusual planet-forming clouds, dubbed 'globulettes'. Each has a diameter less than 50 times the distance between the Sun and the planet Neptune. Dr Carina Persson, from Chalmers University of Technology in Gothenburg, Sweden, said: 'We found that the globulettes are very dense and compact, and many of them have very dense cores. 'That tells us that many of them will collapse under their own weight and form free-floating planets. The most massive of them can form so-called brown dwarfs.' The scientists believe countless millions of nebulae such as the Rosette have bloomed and faded away during the Milky Way’s long history. Many could have given birth to free-floating planets. 

Τα τελευταία χρόνια, έχει κορυφωθεί το ενδιαφέρον για την εξεύρεση πλανητών εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος, καθώς η πρόοδος της τεχνολογίας και τα διαστημικά τηλεσκόπια έχουν δώσει αυτή τη δυνατότητα. Η μέθοδος που ακολουθείται είναι η μελέτη της μεταβολής της φωτεινότητας των άστρων: όταν ο εξωπλανήτης παρεμβάλλεται μεταξύ του άστρου και της Γης, η φωτεινότητα που λαμβάνουμε από το άστρο μειώνεται. Αν το φαινόμενο αυτό έχει μία περιοδικότητα, υποδεικνύει την ύπαρξη ενός πλανήτη γύρω από το άστρο. Με αυτόν τον τρόπο μέχρι σήμερα έχουμε καταγράψει παραπάνω από 1.000 καταγεγραμμένοι εξωπλανήτες, σε μία λίστα που επιμηκύνεται καθημερινά.

Ο εξωπλανήτης PSO J318.5-22 από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS1. A multicolor image from the Pan-STARRS1 telescope of the free-floating planet PSO J318.5-22, in the constellation of Capricornus. The planet is extremely cold and faint, about 100 billion times fainter in optical light than the planet Venus. Most of its energy is emitted at infrared wavelengths. The image is 125 arcseconds on a side. Image & Caption Credit: N. Metcalfe & Pan-STARRS 1 Science Consortium

Αυτή η μέθοδος δεν ήταν προφανώς η κατάλληλη για την εύρεση του PSO J318.5-22, ο οποίος ανακαλύφθηκε με άμεση παρατήρηση. Το γεγονός πως δεν υπάρχει ένα άστρο κοντά του που να επικαλύπτει την ακτινοβολία του, δίνει στους αστρονόμους μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν τι συμβαίνει σε αυτούς τους αερώδεις γίγαντες στα πρώτα στάδια της ζωής τους. Η ανακάλυψή του έγινε στα πλαίσια μιας έρευνας για αποτυχημένα άστρα, που αποκαλούνται καφέ νάνοι.

Πρόκειται για ουράνια σώματα που είναι μεγαλύτερα από πλανήτες αλλά και λίγο μικρότερα από άστρα, τα οποία δεν έχουν την απαιτούμενη μάζα για να συντηρήσουν τις πυρηνικές αντιδράσεις που χαρακτηρίζουν ένα άστρο. Τα σώματα αυτά εκπέμπουν μια κοκκινωπή ψυχρή ακτινοβολία. Ψάχνοντας για καφέ νάνους, οι αστρονόμοι παρατήρησαν ένα αχνότερο σήμα, από τον PSO J318.5-22.

Based on its distance and motion through space, the team concluded that PSO J318.5-22, shown in red, belongs to a collection of young stars called the Beta Pictoris moving group.

Η ομάδα παρακολουθούσε τον πλανήτη για παραπάνω από δύο χρόνια, χρησιμοποιώντας μια πληθώρα επίγειων τηλεσκοπίων. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις τους, ο πλανήτης αν και δεν ανήκει σε κάποιο άστρο, κινείται στην περιοχή του αστερισμού Beta Pictoris. Η έρευνά τους δημοσιεύεται στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters.