Πλανήτης σε «κλώνο» του Ήλιου, First Planet Found Around Solar Twin in Star Cluster

Η καλλιτεχνική άποψη για έναν από τους τρεις πλανήτες που ανακαλύφθηκαν στο αστρικό σμήνος Messier 67. This artist's impression shows one of the three newly discovered planets in the star cluster Messier 67. In this cluster the stars are all about the same age and composition as the Sun. This makes it a perfect laboratory to study how many planets form in such a crowded environment. Very few planets in clusters are known and this one has the additional distinction of orbiting a solar twin -- a star that is almost identical to the Sun in all respects. (Credit: ESO/L. Calçada)

Σημαντικές ανακαλύψεις έκανε ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής επιστήμονες του Ινστιτούτου Εξωγήινης Φυσικής Μαξ Πλανκ στη Γερμανία. Εντόπισαν τρεις ακόμη πλανήτες μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ένας εξ αυτών επειδή κινείται γύρω από ένα άστρο που δεν είναι απλά παρόμοιο με τον Ήλιο αλλά… ολόιδιο με αυτόν.

Ο αστρικός «στόχος»

This chart shows the location of the star cluster Messier 67 in the constellation of Cancer (The Crab). This map shows most of the stars that are visible to the unaided eye under good conditions, and the location of the cluster is highlighted with a red circle on the image. This object can be spotted with binoculars and many of its component stars seen with a moderate-sized telescope. Credit: ESO, IAU and Sky & Telescope

Μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί περισσότεροι από χίλιοι πλανήτες μακριά από το ηλιακό μας σύστημα (εξωπλανήτες) και η συντριπτική πλειονότητά τους περιστρέφεται γύρω από μεμονωμένα άστρα. Ελάχιστοι εξωπλανήτες έχουν εντοπισθεί μέσα σε αστρικά σμήνη. Γι αυτό και η ανακάλυψη τριών πλανητών μέσα σε ένα αστρικό σμήνος κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική.

Οι ερευνητές αποφάσισαν πριν από έξι χρόνια να μελετήσουν το αστρικό σμήνος M67 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2.700 ετών φωτός στον αστερισμό του Καρκίνου. Το σμήνος περιέχει περίπου 500 άστρα τα περισσότερα εκ των οποίων είναι παρόμοιας ηλικίας, σύνθεσης και μεγέθους με τον Ήλιο.

Για τις παρατηρήσεις τους οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο 3.6 μέτρων του Νότιου Ευρωπαϊκού Παρατηρητήριου (ESO) που βρίσκεται στο αστεροσκοπείο La Silla στη Χιλή. Σε αυτό το τηλεσκόπιο υπάρχει ένα ειδικό όργανο, το HARPS, με το οποίο διευκολύνεται ο εντοπισμός πλανητών.

Τα σπάνια «ευρήματα»

This wide-field image of the sky around the old open star cluster Messier 67 was created from images forming part of the Digitized Sky Survey 2. The cluster appears as a rich grouping of stars at the centre of the picture. Messier 67 contains stars that are all about the same age, and have the same chemical composition, as the Sun. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Οι ερευνητές στόχευσαν 88 άστρα του σμήνους τα οποία παρατηρούσαν και μελετούσαν στο διάστημα των έξι ετών. Τα δεδομένα που συνέλεξαν τα διασταύρωσαν με δεδομένα από παρατηρήσεις που έγιναν σε αυτά τα άστρα από άλλα τηλεσκόπια. Εντόπισαν τελικά την ύπαρξη τριών πλανητών στο Μ67.

Ο ένας εξ αυτών κινείται όπως προείπαμε σε ένα άστρο «δίδυμο» του Ήλιου. Ο δεύτερος πλανήτης κινείται σε ένα άστρο όχι εντελώς όμοιο αλλά παρόμοιο με τον Ήλιο. Ο τρίτος πλανήτης κινείται γύρω από ένα «ώριμο» άστρο, ένα άστρο που βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο της ζωής του έχοντας μετεξελιχθεί σε ερυθρό γίγαντα.

Ο πρώτος πλανήτης έχει μέγεθος περίπου 60% μικρότερο από αυτό του Δία και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε επτά ημέρες. Πρόκειται για τον πλανήτη που βρίσκεται στο άστρο που είναι όμοιος με τον Ήλιο.

Ο δεύτερος πλανήτης έχει παρόμοιο μέγεθος με τον πρώτο και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το μητρικό του άστρο σε πέντε ημέρες. Ο τρίτος πλανήτης είναι γιγάντιος, μεγαλύτερος από τον Δία, και ολοκληρώνει την περιστροφή γύρω από το άστρο του σε 122 ημέρες. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astronomy&Astrophysics».