Την Δευτέρα “ξυπνάει” η Rosetta. Rosetta comet chaser set to wake up on Monday after three years' sleep

After it has braked and pulled alongside the comet, Rosetta will send down a lander called Philae. Illustration: Esa

Στις 10 το πρωί της ερχόμενης Δευτέρας θα ηχήσει ένα ξυπνητήρι διαφορετικό από τα συνηθισμένα. Έπειτα από 957 ημέρες χειμερίας νάρκης, στο διαστημικό σκάφος Rosetta της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) θα φτάσει η εντολή για επαναλειτουργία των οργάνων και των συστημάτων του καθώς πλησιάζει στον τελικό του προορισμό.

Το σκάφος οδεύει προς τον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, και από την εκτόξευσή του το 2004 έχει ακολουθήσει μία πολύπλοκη τροχιά με τρία περάσματα από τη Γη και ένα από τον Άρη, προκειμένου να χρησιμοποιήσει την έλξη από τη βαρύτητά τους για να αποκτήσει την απαιτούμενη ταχύτητα για να προσεγγίσει τον κομήτη. Οι ελιγμοί αυτοί το έχουν οδηγήσει να έχει μέχρι σήμερα διανύσει περισσότερα από 7 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

Για την εξοικονόμηση ενέργειας η Rosetta έκλεισε όλα της τα συστήματα το 2011, πλην του κεντρικού υπολογιστή και ορισμένων θερμαντήρων. Κατά τη διάρκεια του ύπνου της οι ηλιακές κυψέλες της ήταν στραμμένες προς τον Ήλιο για να επαναφορτιστούν οι μπαταρίες της. Με αρκετή ενέργεια πλέον στους συσσωρευτές και το τελικό στάδιο της αποστολής να πλησιάζει σε λίγους μήνες, η επανέναρξη της λειτουργίας των υπόλοιπων συστημάτων του σκάφους είναι σχεδιασμένη για αυτή τη Δευτέρα στις 12:00 ώρα Ελλάδος.

A computer generated image shows Rosetta, the billion-dollar comet-chasing-spacecraft.

Καθώς το σκάφος βρίσκεται πλέον 807 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη η εντολή από τους επίγειους σταθμούς θα χρειαστεί 45 λεπτά για να φτάσει στο προορισμό της ενώ η σταδιακή εκκίνηση των υπόλοιπων συστημάτων θα διαρκέσει αρκετές ώρες, με τους τεχνικούς στη Γη να είναι συντονισμένοι με αγωνία, χρησιμοποιώντας ένα διεθνές δίκτυο από κεραίες διαμέτρου 35 και 70 μέτρων.

Μετά την ενεργοποίηση του σκάφους θα ξεκινήσουν οι ελιγμοί ώστε να οδηγηθεί στην ακριβή πορεία προς τον κομήτη, τον οποίο αναμένεται να πλησιάσει και να τεθεί σε τροχιά γύρω του τον Αύγουστο. Τα πρώτα στάδια της αποστολής αφορούν στη λεπτομερή παρατήρηση της επιφάνειάς του και τη μέτρηση διάφορων χαρακτηριστικών του όπως το βαρυτικό του πεδίο, το σχήμα και η περιστροφή του.

Μετά την ενεργοποίηση του σκάφους θα ξεκινήσουν οι ελιγμοί ώστε να οδηγηθεί στην ακριβή πορεία προς τον κομήτη, τον οποίο αναμένεται να πλησιάσει και να τεθεί σε τροχιά γύρω του τον Αύγουστο. Τα πρώτα στάδια της αποστολής αφορούν στη λεπτομερή παρατήρηση της επιφάνειάς του και τη μέτρηση διάφορων χαρακτηριστικών του όπως το βαρυτικό του πεδίο, το σχήμα και η περιστροφή του.

Η Rosetta είναι επίσης εφοδιασμένη και με ένα μικρότερο ερευνητικό όχημα που έχει τη δυνατότητα να προσεδαφιστεί στην επιφάνεια του κομήτη. Στα πλάνα της ESA είναι η απελευθέρωση του οχήματος το Νοέμβριο, λίγο καιρό προτού ο κομήτης αρχίζει να πλησιάζει τον Ήλιο παράγοντας ένα νέφος αερίων και θραυσμάτων τα οποία θα μελετήσει το όχημα για όσο διαρκέσει η ενέργειά του.

The centre of the Milky Way galaxy and constellation Scorpius. In March, the comet happened to be located in this direction although it is invisible (red box)

Η Rosetta είναι επίσης εφοδιασμένη και με ένα μικρότερο ερευνητικό όχημα που έχει τη δυνατότητα να προσεδαφιστεί στην επιφάνεια του κομήτη. Στα πλάνα της ESA είναι η απελευθέρωση του οχήματος το Νοέμβριο, λίγο καιρό προτού ο κομήτης αρχίζει να πλησιάζει τον Ήλιο παράγοντας ένα νέφος αερίων και θραυσμάτων τα οποία θα μελετήσει το όχημα για όσο διαρκέσει η ενέργειά του.

Graphic on the European probe Rosetta and its mission.

Πρόκειται για την πρώτη αποστολή που θα ερευνήσει με τόση λεπτομέρεια έναν κομήτη, οι οποίοι θεωρούνται πως σχηματίστηκαν ταυτόχρονα με το Ηλιακό μας Σύστημα πριν από 4.6 δισεκατομμύρια χρόνια. Για το λόγο αυτό, οι επιστήμονες θεωρούν πως οι κομήτες έχουν πολλά να μας πουν για την προέλευση και την ιστορία της περιοχής που βρισκόμαστε στο Σύμπαν.