Ρ. ΙΔ-ιότυπο Αφιέρωμα στον ΜΠΕΚΕΤ

Μια πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση ανεβαίνει αυτήν την περίοδο στο Θέατρο Σχήμα Εκτός Άξονα (Πλάτωνος 35, τηλ. 2310823444). Πρόκειται για το έργο Ρ. ΙΔιότυπο Αφιέρωμα στον ΜΠΕΚΕΤ του Τηλέμαχου Κοσμέτσα.

Μέχρι τις 13 Απριλίου από Παρασκευή έως Δευτέρα στις 21:00 (εκτός από τις 21, 22, 23 και 24 Μαρτίου) το κοινό μπορεί να απολαύσει μια εναλλακτική θεατρική πρόταση εμπνευσμένη από το έργο του Νομπελίστα Ιρλανδού συγγραφέα Σάμουελ Μπέκετ.

Δυο άνδρες, οι Κ και Λ, παρακινούμενοι από μιαν εσωτερική ανάγκη ή από κάποια εξωτερική εντολή δοσμένη σ΄ αυτούς σε μια ξένη –ακατανόητη;- γλώσσα, αποφασίζουν να πραγματοποιήσουν μια ληστεία. Ο στόχος ένας. Το χρήμα. Και κατ’ επέκταση η απόλυτη δικαίωση! Οι δύο άνδρες επιθυμούν να πλουτίσουν με εύκολο τρόπο, επιλέγουν να κινητοποιηθούν και να δράσουν προκειμένου να θριαμβεύσουν, να υπηρετήσουν και αυτοί όπως τόσοι άλλοι τον ένα και μοναδικό Θεό, τον Θεό του χρήματος.

Οι Κ και Λ αποτελούν δυο πόλους, δυο αντίθετα στοιχεία που συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Ο ηγέτης και ο ακόλουθος, ο ιδεαλιστής και ο ρεαλιστής, ο ξύπνιος και ο αγαθός, ο σοβαρός και ο γελοίος, αυτός που ξέρει να κρατά τις τέλειες αποστάσεις και αυτός που παρασύρεται, το μυαλό και τα χέρια, η ιδέα και η εκτέλεση.

Samuel Beckett directing a German production of Waiting for Godot [Warten auf Godot] in Berlin, 1975.

Αν και οι Κ και Λ σαφώς σχετίζονται ως πρόσωπα ή προσωπικότητες με τους Βλάντιμιρ και Έστραγκον, τους δυο χαρακτήρες του Μπέκετ στο έργο Περιμένοντας τον Γκοντό, ωστόσο ο συγγραφέας επιλέγει να τερματίσει τις ομοιότητες εκεί.

A scene from the first production of En Attendant Godot, Paris, 1953. Photo: Credit: Roger Pic Copyright: Bibliotheque National de France

Ενώ οι ήρωες του Μπέκετ βρίσκονται σε μιαν αέναη αναμονή ενός σπουδαίου –κατά την άποψή τους- προσώπου, του Γκοντό, οι Κ και Λ αποφασίζουν να δράσουν. Σκέπτονται, οργανώνουν το σχέδιό τους προσεκτικά και με λεπτομέρειες, εξοπλίζονται, σφάλλουν, διορθώνουν τα λάθη τους και τελικά τολμούν το μεγάλο κόλπο. Και αποτυγχάνουν. Και μοιραία ακολουθεί η τιμωρία. Κάθε πράξη έχει συνέπειες. Αυτοί που αποτυγχάνουν να αποκτήσουν το χρήμα καταλήγουν να πονούν, να πεινούν και να υποφέρουν.

Οι Κ και Λ όχι μόνο συλλαμβάνονται και φυλακίζονται μετά την αποτυχημένη ληστεία τους, αλλά αφήνονται να σιγοβράζουν στο ζουμί τους, ενώ ο Ένας (ο Κριτής; Ο Θεός; Ο Άνθρωπος-Πλούσιος;) σε επίπεδο υψηλότερο από αυτούς, αραχτός σε μια καρέκλα, φορώντας ακριβά παπούτσια και ρούχα ξεφυλλίζει αδιάφορα μια εφημερίδα!

Μέσα σε όλα αυτά... πανταχού παρούσα είναι και η Ρ, μια γυναίκα, μια γυναίκα 95 χρονών, που κανείς δεν περιμένει, που σε λίγες ώρες θα γεννηθεί, αλλά έχει γεννηθεί και πριν 95 χρόνια, μια γυναίκα τεμαχισμένη σε τρεις –ή και περισσότερες- μορφές, μια γυναίκα που κυριαρχεί στο λόγο, στη σκέψη, στην ψυχή των ηρώων...

Μια γυναίκα – μορφή του χρόνου που κυλά πάνω στους ανθρώπους... Τα πάντα ρει... Η Ρ είναι... η Ροή... Είναι το Ρ από τη λέξη χΡόνος... είναι... η Ρ. Όσο μιλά οι Κ και Λ γερνούν... ο χρόνος ανελέητος τους αγγίζει και αφήνει τα ανεξίτηλα σημάδια πάνω στα πρόσωπά τους. Κανείς δεν ξεφεύγει. Η Ρ μιλά, δρα, περπατά, διηγείται... και οι Κ και Λ γερνούν... οι άνθρωποι... γερνούν όσο η Ρ υπάρχει. Και η Ρ υπάρχει πάντα.

Πολύ δυνατή η σκηνοθετική άποψη του Νίκου Βουδούρη. Η μετακίνηση των θεατών από τον πρώτο χώρο στον δεύτερο αυτόματα άλλαξε πλήρως την οπτική τους αλλά και τον τρόπο αντιμετώπισης των πραγμάτων. Όπως ο χρόνος κυλά και δεν μένει ακίνητος, έτσι κι ο τόπος δεν αποτελεί και δεν μπορεί -ούτε πρέπει- να αποτελεί δεδομένο. Ό,τι και να θεωρούμε αυτονόητο, μπορεί και να χαθεί εξαιτίας επιλογών, δικών μας ή άλλων. Εξαιρετικοί οι Μυλωνάς (Κ) και Τίλδης (Λ). Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασε το εικαστικό κομμάτι της παράστασης, με τις αντιθέσεις του άσπρου και του μαύρου στο σκηνικό και στα κοστούμια, αλλά και με τις φωτιστικές επιλογές και τις σκιές στους τοίχους. 

Ερμηνεύουν: 

Κ: Κωνσταντίνος Μυλωνάς

Λ: Γρηγόρης Τίλδης

Ρ1: Δήμητρα Μήττα

Φωνή off: Μπάμπης Ματεντζίδης

Ρ2: Έλια Χριστοδουλίδου

Ρ3: Φυλλένια Γρηγορίου

Παρών - Απών : Στράτος Κούκουρας

Δελίνα Βασιλειάδη

Πηγή: Φιλμ Νουάρ Τεύχος 83