Είμαστε συγγενείς των Μινωϊτών και των Μυκηναίων. The Greeks really do have near-mythical origins, ancient DNA reveals

Γενετική μελέτη αποκαλύπτει τη σχέση των σύγχρονων Ελλήνων με τους αρχαίους προγόνους μας. Study results show that Minoans and Mycenaeans were genetically highly similar - but not identical - and that modern Greeks descend from these populations. The Minoans and Mycenaeans descended mainly from early Neolithic farmers, likely migrating thousands of years prior to the Bronze Age from Anatolia, in what is today modern Turkey. The Minoans were a literate Bronze Age civilization that flourished thousands of years ago (one woman shown dancing, in a fresco fragment that dates from 1600-1450 BCE). Credit: Wikipedia/Photo by Wolfgang Sauber is licensed under CC BY-SA 3.0

Μια νέα μελέτη η οποία δημοσιεύεται στο αυριανό τεύχος της επιστημονικής επιθεώρησης Nature και υπογράφεται από πλήθος επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Γονιδιωματικών Επιστημών και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ κ. Γεώργιο Σταματογιαννόπουλο, καταδεικνύει την στενή γενετική σχέση των Μινωϊτών με τους Μυκηναίους, αλλά και των δύο αρχαίων πληθυσμών με τους σύγχρονους Έλληνες.

The Bull-Leaping-Fresco from the Great Palace at Knossos, Crete. (The original is located at Heraklion Archaeological Museum, Heraklion, Crete) Credit: By Lapplaender - Own work, CC BY-SA 3.0 de

Τα ευρήματα της μελέτης προέκυψαν από την ανάλυση των 19 αρχαίων ανθρώπινων γονιδιωμάτων με προέλευση την ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη, και την νοτιοδυτική Μικρά Ασία και τη σύγκρισή τους με 330 αρχαία και περισσότερα από 2500 γονιδιώματα σύγχρονων ανθρώπων που υπάρχουν σε βάσεις δεδομένων. Η επεξεργασία και εξαγωγή του DNA έγινε από τις ομάδες του καθηγητή Σταματογιαννόπουλου, του καθηγητή Johannes Krause του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και του καθηγητή David Reich της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Ο δρ Ιωσήφ Λαζαρίδης, πρώτος συγγραφέας της μελέτης ήταν ο υπεύθυνος για τη στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των νέων δεδομένων.

The Mycenaeans, a Bronze Age civilization that conquered the Minoans, used a written language called Linear B (shown inscribed on tablet), that was an early form of Greek. Credit: Wikipedia/Photo by Zde is licensed under CC BY-SA 3.0

Ειδικότερα, η μελέτη καταδεικνύει πως Μινωίτες, Μυκηναίοι, και σύγχρονοι Έλληνες μοιάζουν μεταξύ τους σε μεγάλο βαθμό, χωρίς να είναι  πανομοιότυποι. Όσο για την προέλευσή τους, φαίνεται πως τόσο οι Μινωίτες όσο και οι Μυκηναίοι, προέρχονται κυρίως από τους πρώτους Νεολιθικούς γεωργικούς πληθυσμούς της Ελλάδας και δυτικής Ανατολίας, αλλά δέχθηκαν επιπλέον πρόσμιξη από ανατολικότερους πληθυσμούς παρόμοιους με τους αρχαίους κατοίκους του Καυκάσου, της Αρμενίας, και του Ιράν, καταδεικνύοντας, σύμφωνα με τον δρα Λαζαρίδη ότι «υπήρξε κάποια επιπλέον πληθυσμιακή μετακίνηση από την Ανατολή μετά από την εποχή των πρώτων γεωργικών πληθυσμών».

The Lion Gate was the main entrance to the Bronze Age citadel of Mycenae, the center of the Mycenaean civilization. Credit: RnDmS/iStockphoto

Παρά την ομοιογένεια Μινωϊτών και Μυκηναίων η έρευνα κατέδειξε ότι οι Μυκηναίοι, σε αντίθεση με τους Μινωίτες, είχαν επιπροσθέτως εν μέρει προέλευση από τους αρχαίους κατοίκους της Ανατολικής Ευρώπης και Βόρειας Ευρασίας. Αυτός ο λεγόμενος «Αρχαίος Βορειο-Ευρωασιατικός» πληθυσμός αποτελεί ένα από τα συστατικά και των σημερινών Ελλήνων, και η μελέτη δείχνει πως είχε επηρεάσει σε μικρό βαθμό και τους ανθρώπους της Μυκηναϊκής περιόδου.

A Mycenaean woman depicted on a fresco at Mycenae on mainland Greece. Credit: © Yann Forget/Wikimedia Commons

Σύμφωνα με τους ερευνητές, «η μελέτη δίνει απαντήσεις σε πλήθος ερωτημάτων: απορρίπτει για πρώτη φορά τη θεωρία πως οι Μυκηναίοι ήταν ένας πληθυσμός με προέλευση πέραν του Αιγαίου, καθώς και τη θεωρία πως οι Μυκηναίοι και οι μετέπειτα αρχαίοι Έλληνες εξαλείφθηκαν κατά τον Μεσαίωνα. Επιπροσθέτως καταδεικνύει την ιστορική συνέχεια των κατοίκων της Ελλάδας από την εποχή των πρώτων γεωργών έως και σήμερα. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι υπήρξε πρόσμιξη τόσο  με βόρειους όσο και με ανατολικούς πληθυσμούς και πως οι προσμίξεις  έλαβαν χώρα τόσο πριν όσο και μετά από την εποχή των Μινωϊτών και Μυκηναίων».

Πηγές: Iosif Lazaridis et al, Genetic origins of the Minoans and Mycenaeans, Nature (2017). DOI: 10.1038/nature23310 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=895376