O πρώτος ανέφελος εξωπλανήτης. The first cloudless exoplanet

Είναι ένας αέριος γίγαντας που δεν έχει νέφη. A group of astronomers from Ireland, the Netherlands, the United Kingdom, and the United States has found that the atmosphere of the exoplanet WASP-96b is cloud-free. WASP-96b periodically transits WASP-96 (also known as 2MASS J00041112-4721382), a Sun-like star 980 light years away in the southern constellation Phoenix. Image credit: © Sci-News.com

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αστρονόμοι ανακάλυψαν για πρώτη φορά έναν εξωπλανήτη, του οποίου η ατμόσφαιρα είναι πλήρως ανέφελη. Πρόκειται για τον WASP-96b, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 980 ετών φωτός από τη Γη. Είναι ένας καυτός αέριος γίγαντας, παρόμοιος με τον Κρόνο σε μάζα και 20% μεγαλύτερος από τον Δία. Κινείται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας στον νότιο αστερισμό του Φοίνικα.

Η μελέτη της ατμόσφαιράς του έγινε με το διαμέτρου 8,2 μέτρων Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Νικολάι Νικόλοφ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Έξετερ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature».

Artist rendition of 'hot Saturn' WASP-96b. A distant observer would see WASP-96b blueish in color, because sodium would absorb the yellow-orange light from the planet's full spectrum. Credit: Engine House

«Ο WASP-96b είναι ο μόνος εξωπλανήτης, μέχρι σήμερα, που φαίνεται να μην έχει καθόλου νέφη», δήλωσε ο κ. Νικόλοφ.

Scientists have detected an exoplanet atmosphere that is free of clouds, marking a pivotal breakthrough in the quest for greater understanding of the planets beyond our solar system. This is a visualization of the transit of the WASP-96b in front of its host star. Credit: Ernst de Mooij

Νέφη έχουν ανιχνευθεί σε αρκετούς από τους πιο καυτούς αλλά και τους πιο ψυχρούς πλανήτες του ηλιακού συστήματός και σε εξωπλανήτες πέρα από αυτό. Προς το παρόν, είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να προβλέψουν πού θα βρουν τα πιο πυκνά νέφη.

While looking at the spectrum of WASP-96b, astronomers found that the spectral signal for sodium was shaped like a tent (left). This means that the planet is cloud-free, as a cloud deck would partially truncate the spectral signature (right). Credit: N. Nikolov/E. de Mooij

Όταν η ατμόσφαιρα ενός πλανήτη είναι καθαρή από νέφη, τότε το κυριότερο χαρακτηριστικό στη φασματική ανάλυσή του είναι η έντονη παρουσία νατρίου, κάτι που είναι πολύ αισθητό στον WASP-96b. Το νάτριο είναι το έβδομο συχνότερο χημικό στοιχείο στο σύμπαν.

Πηγές: N. Nikolov et al, An absolute sodium abundance for a cloud-free 'hot Saturn' exoplanet, Nature (2018). DOI: 10.1038/s41586-018-0101-7 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=975722