Προσομοίωση του εγκεφάλου με... ανθρώπινες δυνατότητες και αδυναμίες, Scientists create 'most realistic artificial human brain yet' that can count and even pass simple IQ reasoning tests

Test: The 'brain' was able to process visual cues and reproduce them on a piece of paper.

Ένα εντυπωσιακό μοντέλο του ανθρώπινου εγκεφάλου, το οποίο τρέχει σε έναν υπερυπολογιστή στον Καναδά, μπορεί να αναγνωρίζει γραπτά σύμβολα, να κάνει αριθμητικές πράξεις και να λύνει λογικά προβλήματα. Ακόμα πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι ο εικονικός εγκέφαλος μιμείται και ορισμένες παραξενιές των ανθρώπων, αναφέρουν οι δημιουργοί του στο Science.

Στο μέλλον, προβλέπουν οι ερευνητές, το λογισμικό θα μπορούσε να ελέγχει θεωρίες για τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, ή ακόμα και να προβλέπει τις δράσεις και τις παρενέργειες ψυχιατρικών φαρμάκων.

Προσομοίωση της φυσιολογίας του εγκεφάλου

Brain power: A simplified diagram showing the process of Spaun (Semantic Pointer Architecture Unified Network)

Η νέα προσομοίωση, με την ονομασία Spaun (προέρχεται από τα αρχικά της φράσης Ενοποιημένο Δίκτυο Αρχιτεκτονικής Εννοιολογικού Δείκτη) δεν είναι η πρώτη απόπειρα δημιουργίας μοντέλων της εγκεφαλικής λειτουργίας -το πρόγραμμα Synapse της IBM, για παράδειγμα, προσομοιώνει ένα δισεκατομμύριο νευρώνες.

Το Spaun περιλαμβάνει μόλις 2,5 εκατομμύρια νευρικά κύτταρα, συγκριτικά με τους περίπου 90 δισεκατομμύρια νευρώνες στοn μέσο ανθρώπινο εγκέφαλο. Η διαφορά όμως σε σχέση με άλλα μοντέλα είναι ότι το Spaun προσομοιώνει την ίδια τη φυσιολογία του εγκεφάλου, από τους ηλεκτρικούς παλμούς στους άξονες των νευρώνων μέχρι τη λειτουργία των συνάψεων, οι οποίες λειτουργούν σαν γέφυρες επικοινωνίας ανάμεσα στους νευρώνες. Επιπλέον, οι εικονικοί νευρώνες είναι μοιρασμένοι σε ομάδες που αντιστοιχούν σε εξειδικευμένες περιοχές του εγκεφάλου όπως ο οπτικός φλοιός.

Neuroscientist Chris Eliasmith at the University of Waterloo

Το νέο μοντέλο είναι πνευματικό παιδί του Κρις Έλιασμιθ, θεωρητικού νευροεπιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Βατερλώ στον Καναδά. Το Spaun είναι σχεδιασμένο να διαβάζει σύμβολα και αριθμούς γραμμένους με το χέρι. Μπορεί στη συνέχεια να εκτελεί εργασίες όπως η αντιγραφή μιας εικόνας, να κάνει απλές μαθηματικές πράξεις και να απαντά σε απλά λογικά προβλήματα.

Για παράδειγμα, αν δει την αλληλουχία αριθμών «1,2,3 - 5, 6, 7 - 3, 4, ?» το λογισμικό υπολογίζει ότι ο αριθμός που πρέπει να συμπληρώσει είναι το 5.

Μηχανή με ανθρώπινες αδυναμίες 

Spaun Anatomical architecture (credit: Chris Eliasmith et al./Science)

Το εντυπωσιακό είναι ότι το Spaun όχι μόνο εκτελεί αυτές τις εργασίες με την ακρίβεια του μέσου ανθρώπου, αλλά επιπλέον αναπαράγει ορισμένες χαρακτηριστικές ανθρώπινες αδυναμίες. Για παράδειγμα, θυμάται καλύτερα τους αριθμούς που βρίσκονται στην αρχή ή στο τέλος μιας λίστας, παρά αυτούς που βρίσκονται στη μέση.

«Δεν μας εξέπληξε η ικανότητά του να εκτελεί εργασίες, μας εξέπληξε όμως που κάποια ανεπαίσθητα χαρακτηριστικά του, όπως ο χρόνος που χρειαζόταν για να εκτελέσει τις εργασίες, ή τα λάθη που έκανε, ήταν ίδια με αυτά των ανθρώπων» σχολιάζει ο δρ Έλιασμιθ στον δικτυακό τόπο του Nature.

Ο ερευνητής έχει ήδη χρησιμοποιήσει το Spaun για να ελέγξει μια ανεπιβεβαίωτη έως σήμερα υπόθεση, σύμφωνα με την οποία εξειδικευμένες περιοχές του εγκεφάλου που ονομάζονται βασικά γάγγλια λειτουργούν ως διακόπτες για την εναλλαγή διαφορετικών συμπεριφορών.

«Δείξαμε ότι τα βασικά γάγγλια μπορούν να εκτελούν αυτή τη λειτουργία με τρόπο που επιτρέπει στο Spaun να μιμείται τις ανθρώπινες επιδόσεις σε διαφορετικές εργασίες» αναφέρει ο Έλιασμιθ.

Μελέτη του μηχανισμού ασθενειών 

Δείτε ολόκληρη τη σειρά των βίντεο σχετικά με την προσομοίωση Spaun (Semantic Pointer Architecture Unified Network – Ενοποιημένο Δίκτυο Αρχιτεκτονικής Εννοιολογικού Δείκτη) ΕΔΩ: http://nengo.ca/build-a-brain/spaunvideos/

Ο ερευνητής εκτιμά ότι στο μέλλον οι προσομοιώσεις θα βοηθήσουν όχι μόνο στην κατανόηση της οργάνωσης του εγκεφάλου αλλά και στη μελέτη του μηχανισμού διαφόρων ασθενειών.

Για παράδειγμα, η ομάδα του Έλιασμιθ έχει ήδη υποβάλει για δημοσίευση μια μελέτη που έδειξε ότι όταν το Spaun χάνει νευρώνες μιμούμενο τη διαδικασία της γήρανσης παρουσιάζει την ίδια έκπτωση των νοητικών λειτουργιών που παρατηρείται και στους ηλικιωμένους.

Τέτοιου είδους μελέτες απαιτούν πάντως πολύ χρόνο, καθώς ο υπερυπολογιστής στον οποίο τρέχει το Spaun χρειάζεται περίπου δύο ώρες για να προσομοιώσει ένα δευτερόλεπτο εγκεφαλικής λειτουργίας.

Συνέντευξη του Ν. Καζαντζάκη στη Γαλλική Ραδιοφωνία

Κάποιες κουβέντες του θα μπορούσαν να προκαλέσουν ρίγος σ ή μ ε ρ α!

Η παρακαταθήκη «…κάποιοι λαοί είναι γεννημένοι να μεταμορφώνουν την δουλεία σε ελευθερία…», ηχεί σαν ιερό ευαγγέλιο που μπορούμε να το ψελλίζουμε ακόμα και σήμερα.

Γιατί αυτή είναι η μικρή – μεγάλη μας αλήθεια!

ΠΙΣΤΕΥΩ Σ΄ ΕΝΑ ΘΕΟ, ΑΚΡΙΤΑ, ΔΙΓΕΝΗ, ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΟ, ΠΑΣΧΟΝΤΑ, ΜΕΓΑΛΟΔΥΝΑΜΟ, ΟΧΙ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟ, ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ ΣΤ΄ ΑΚΡΟΤΑΤΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΣΤΡΑΤΗΓΟ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΔΥΝΑΜΕΣ, ΤΙΣ ΟΡΑΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΟΡΑΤΕΣ.

ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΤ΄ ΑΝΑΡΙΘΜΗΤΑ, ΕΦΗΜΕΡΑ ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΠΟΥ ΠΗΡΕ Ο ΘΕΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΚΑΙ ΞΕΚΡΙΝΩ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΑΥΤΗ ΡΟΗ ΤΟΥ ΤΗΝ ΑΚΑΤΑΛΥΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ.

ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΤΟΝ ΑΓΡΥΠΝΟ ΒΑΡΥΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ, ΠΟΥ ΔΑΜΑΖΕΙ ΚΑΙ ΚΑΡΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΥΛΗ· ΤΗ ΖΩΟΔΟΧΑ ΠΗΓΗ ΦΥΤΩΝ, ΖΩΩΝ ΚΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ.

ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΟ ΧΩΜΑΤΕΝΙΟ ΑΛΩΝΙ, ΟΠΟΥ ΜΕΡΑ ΚΑΙ ΝΥΧΤΑ ΠΑΛΕΥΕΙ Ο ΑΚΡΙΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ.

"ΒΟΗΘΕΙΑ!" ΚΡΑΖΕΙΣ, ΚΥΡΙΕ. "ΒΟΗΘΕΙΑ!" ΚΡΑΖΕΙΣ, ΚΥΡΙΕ, ΚΙ ΑΚΟΥΩ.

ΜΕΣΑ ΜΟΥ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΚΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΚΙ ΟΙ ΡΑΤΣΕΣ ΟΛΕΣ, ΚΙ ΟΛΗ Η ΓΗΣ, ΑΚΟΥΜΕ ΜΕ ΤΡΟΜΟ, ΜΕ ΧΑΡΑ, ΤΗΝ ΚΡΑΥΓΗ ΣΟΥ.

ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΣΟΙ ΑΚΟΥΝ ΚΑΙ ΧΥΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΣΕ ΛΥΤΡΩΣΟΥΝ, ΚΥΡΙΕ, ΚΑΙ ΛΕΝ: "ΕΓΩ ΚΑΙ ΣΥ ΜΟΝΑΧΑ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ."

ΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΣΟΙ ΣΕ ΛΥΤΡΩΣΑΝ, ΣΜΙΓΟΥΝ ΜΑΖΙ ΣΟΥ, ΚΥΡΙΕ, ΚΑΙ ΛΕΝ: "ΕΓΩ ΚΑΙ ΣΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΑ."

ΚΑΙ ΤΡΙΣΜΑΚΑΡΙΟΙ ΟΣΟΙ ΚΡΑΤΟΥΝ, ΚΑΙ ΔΕ ΛΥΓΟΥΝ, ΑΠΑΝΩ ΣΤΟΥΣ ΩΜΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΤΟ ΜΕΓΑ, ΕΞΑΙΣΙΟ, ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΟ ΜΥΣΤΙΚΟ:

ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΑ ΤΟΥΤΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ!

Ασκητική, Salvatores Dei

Νίκος Καζαντζάκης 

Οι 4 Έλληνες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο

Τέσσερις αρχαίοι Έλληνες βρίσκονται στη λίστα του ΜΙΤ με τις προσωπικότητες που έχουν σήμερα τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη.

Μπορεί να έζησαν πριν από σχεδόν 2.500 χρόνια, όμως το όνομα του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα, του Αρχιμήδη και του Σωκράτη, που έχουν επηρεάσει βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη ανά τους αιώνες, είναι μεταξύ των κορυφαίων λημμάτων στη δημοφιλέστερη ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, τη Wikipedia.

Υπολογίζοντας δεδομένα από όλες τις εκδόσεις της Wikipedia, οι ερευνητές του ΜΙΤ με επικεφαλής τον Σίζαρ Χιντάλγκο τοποθέτησαν στην έκτη θέση τον Αριστοτέλη (384-322 π.Χ.), ο οποίος γεννηθείς στα Στάγειρα της Χαλκιδικής μαθήτευσε στην Ακαδημία Πλάτωνος, όπου αργότερα δίδαξε πολιτική και ρητορική. Καθοριστική υπήρξε η συμβολή του στη φυσική φιλοσοφία, ενώ υπήρξε ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της αρχαιότητας.

Στην ένατη θέση της λίστας του αμερικανικού Πανεπιστημίου βρίσκεται ο δάσκαλός του, Πλάτωνας (428-347 π.Χ.), ο μεγάλος Αθηναίος φιλόσοφος που έγραψε την «Απολογία του Σωκράτους» και περιέγραψε την ιδανική πολιτεία στην «Πολιτεία» και στους «Νόμους» του.

Domenico Fetti, Archimedes, 1620

Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει ο Αρχιμήδης, από τις Συρακούσες, ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς, μαθηματικούς και μηχανικούς της αρχαιότητας και είναι γνωστός για το περίφημο «εύρηκα» που φώναξε ανακαλύπτοντας την αρχή του ειδικού βάρους.

Jacques Louis David, La Mort de Socrate, The Death of Socrate, 1787.

Ο Σωκράτης (470/469-399 π.Χ.), ο δάσκαλος του Πλάτωνα και ένας εκ των ιδρυτών της δυτικής φιλοσοφίας κατέκτησε τη 13η θέση. Η μαιευτική του μέθοδος και η διαλεκτική αποτελούσαν κύρια χαρακτηριστικά της διδασκαλίας του.

Παρότι έχουν περάσει 2012 χρόνια από τη γέννησή του, στην κορυφή της λίστας βρίσκεται ο Ιησούς Χριστός. Οι ερευνητές της ομάδας Micro Connections, που εργάζονται στο Media Lab του αμερικανικού Πανεπιστημίου ΜΙΤ, τόνισαν ότι το ενδιαφέρον της έρευνάς τους, που εξέτασε προσωπικότητες που γεννήθηκαν πριν από το 1950, επικεντρώνεται στο πώς γίνεται αντιληπτή η εθνική κουλτούρα μέσω των εκπροσώπων της.

Εκτός από τον Ιησού Χριστό, που σύμφωνα με τους ερευνητές του ΜΙΤ είναι σήμερα η προσωπικότητα με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη, στη λίστα του ΜΙΤ βρίσκονται και άλλες φυσιογνωμίες που επηρέασαν την παγκόσμια Ιστορία βάσει των δεδομένων της εγκυκλοπαίδειας Wikipedia.

Στη δεύτερη θέση ακολουθεί ο Κινέζος διανοητής και κοινωνικός φιλόσοφος Κομφούκιος (551-479 π.Χ.), η διδασκαλία του οποίου έχει επηρεάσει βαθύτατα τη σκέψη της ανατολικής Ασίας, και στην τρίτη ο Βρετανός φυσικός σερ Ισαάκ Νεύτων (1643-1727), που ανακάλυψε τον νόμο της βαρύτητας. Ο Ινδός πολιτικός και ακτιβιστής Μαχάτμα Γκάντι και ο Γερμανός φυσικός Αλμπερτ Αϊνστάιν, που διατύπωσε τη θεωρία της σχετικότητας, συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα.

Οι Ιταλός καλλιτέχνης Λεονάρντο ντα Βίντσι (8η θέση) και ο Ιταλός γλύπτης Μιχαήλ Αγγελος (15η), καθώς και ο Βρετανός θεατρικός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ (12η) βρίσκονται στη λίστα με τα πιο «διάσημα» ιστορικά πρόσωπα. Δύο κομμουνιστές ηγέτες, ο Κινέζος Μάο Τσετούνγκ (11η) και ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν (20η), φιγουράρουν επίσης στον κατάλογο του ΜΙΤ, ενώ ο μοναδικός εν ζωή στη λίστα είναι ο 94χρονος Νοτιοαφρικανός Νέλσον Μαντέλα.

Justus Sustermans, Portrait of Galileo Galilei, 1636.

«Δημοφιλείς» σήμερα θεωρούνται ακόμη, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Σίζαρ Χιντάλγκο, ο Πορτογάλος εξερευνητής Βάσκο ντα Γκάμα (7η θέση), ο Γερμανός φιλόσοφος Καρλ Μαρξ (14η), ο Βούδας (16η), ο Ιταλός φυσικός Γαλιλαίος (18η) και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας (19η).

ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ

Πάγος και οργανικά υλικά στον Ερμή, MESSENGER Finds New Evidence for Water Ice at Mercury's Poles

Με κόκκινο χρώμα οι μονίμως υπό σκιάν κρατήρες της βόρειας πολικής περιοχής του Ερμή σύμφωνα με την απεικόνιση του MESSENGER. Shown in red are areas of Mercury’s north polar region that are in shadow in all images acquired by MESSENGER to date. Image coverage, and mapping of shadows, is incomplete near the pole. This comparison indicates that all of the polar deposits imaged by Earth-based radar are located in areas of persistent shadow as documented by MESSENGER images. Image released Nov. 28, 2012. CREDIT: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington/National Astronomy and Ionosphere Center, Arecibo Observatory

Πάγος στις «καυτές» θερμοκρασίες του ηλιακού μας συστήματος; Και, ακόμη περισσότερο, οργανικά υλικά, η «βάση» της ζωής, στον Ερμή; Ακούγεται παράδοξο, αυτό όμως ακριβώς φαίνεται ότι ανίχνευσε το Messenger, το ερευνητικό σκάφος της NASA που εξερευνά εδώ και περίπου δυο χρόνια τον κοντινότερο στον ήλιο μας πλανήτη.

Έκπληξη τα οργανικά υλικά

Topography of a portion of Mercury from 75° N northward to the pole, in shaded relief and color-coded by elevation. The map is centered at 85°N on the 110-km-diameter crater Prokofiev, whose interior lies more than 5 km below the topographic datum. The north pole lies to the left of and below the smaller craters Tolkien and Kandinsky. Image released Nov. 28, 2012. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington

Ο Ερμής χαρακτηρίζεται από τα πιο ακραία θερμομετρικά «σκαμπανεβάσματα» στο ηλιακό μας σύστημα, με θερμοκρασίες που ανεβαίνουν στους 400 βαθμούς Κελσίου την ημέρα και πέφτουν στους -170 τη νύχτα. Υπό τέτοιες συνθήκες το ενδεχόμενο ο πλανήτης να καλύπτεται από πάγο θεωρείτο ουσιαστικά απίθανο. Ωστόσο το γεγονός ότι ο άξονάς του δεν έχει σχεδόν καμία κλίση – και άρα οι πόλοι του δεν «βλέπουν» ποτέ τον Ήλιο – άφηνε πάντα ανοιχτό ένα ενδεχόμενο παρουσίας πάγου στις σκοτεινές πολικές περιοχές του.

Η  βόρεια πολική περιοχή του Ερμή όπως απεικονίζεται από το παρατηρητήριο του Arecibo. Το κίτρινο χρώμα  υποδηλώνει τις περιοχές που θα μπορούσαν να περιέχουν παγωμένο νερό. Mercury's North Polar Region Acquired By The Arecibo Observatory Image Credit: National Astronomy and Ionosphere Center, Arecibo Observatory

Οι πρώτες ενδείξεις ότι το ενδεχόμενο αυτό ίσως τελικά και να ίσχυε ήρθαν το 1992, όταν ραδιοτηλεσκόπια από τη Γη είχαν εντοπίσει φωτεινές κηλίδες στους πόλους του Ερμή, κανείς όμως δεν μπορούσε να τις επιβεβαιώσει. Τώρα, είκοσι χρόνια μετά, οι ενδείξεις αυτές όχι μόνο φάνηκαν να επαληθεύονται με μια σειρά μετρήσεων από τα όργανα του Messenger αλλά, επί πλέον, τα δεδομένα του ερευνητικού σκάφους επεφύλαξαν στους ειδικούς και μια πραγματική έκπληξη: το ενδεχόμενο της παρουσίας οργανικών ενώσεων σε ένα μέρος όπου ουδέποτε τις είχαν φανταστεί.

Η βόρεια πολική περιοχή του Ερμή σύμφωνα με το MESSENGER. A Mosaic of MESSENGER Images of Mercury's North Polar Region Image Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington/National Astronomy and Ionosphere Center, Arecibo Observatory

Συγκεκριμένα το Messenger ανίχνευσε υδρογόνο (μια σαφή ένδειξη παρουσίας νερού) σε κρατήρες στους πόλους του Ερμή – εκεί όπου τα τηλεσκόπια είχαν «δει» τις φωτεινές κηλίδες. Οι ίδιες κηλίδες εντοπίσθηκαν επίσης στη «χαρτογράφηση» της επιφάνειας του πλανήτη με λέιζερ – αν και ορισμένα σημεία τους φάνηκαν να είναι πιο σκούρα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές που ανέλυσαν τα δεδομένα και παρουσίασαν τα συμπεράσματά τους σε δυο άρθρα στην επιθεώρηση «Science» τα φωτεινά τμήματα των κηλίδων, τα οποία είναι και τα ψυχρότερα σημεία του Ερμή, είναι πάγος από νερό ενώ τα σκοτεινά κομμάτια, τα οποία είναι πιο θερμά και αποτελούν τα πιο σκούρα σημεία στην επιφάνεια του πλανήτη, υποδηλώνουν τμήματα του πάγου που είναι «θαμμένα» κάτω από κάποιο οργανικό υλικό – κάτι παρόμοιο με πίσσα ή άνθρακα.

Απίθανη η παρουσία ζωής

This Messenger photo of Mercury shows wrinkle ridges around a network of troughs that formed when the volcanic plains were stretched apart. The wrinkle-ridge ring, about 100 km in diameter, is formed over the rim of a so-called ghost crater. Mercury Credit: NASA/The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington/Smithsonian Institution

Οι ειδικοί θεωρούν ότι τόσο ο πάγος όσο και τα απρόσμενα οργανικά υλικά θα πρέπει να μεταφέρθηκαν στον Ερμή στο μακρινό παρελθόν, σε κάποια πρόσκρουση αστεροειδή. «Δεν είναι κάτι που περιμέναμε να δούμε αλλά φυσικά έχει λογική γιατί το βλέπουμε και σε άλλα μέρη» δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο Ντέιβιντ Πάλτζ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες, κύριος συγγραφέας της μιας μελέτης.

«Η μόνη εξήγηση που μπορεί να ταιριάξει με όλα τα δεδομένα είναι ότι πρόκειται για οργανικά υλικά» τόνισε από την πλευρά του ο Σον Σόλομον του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, συγγραφέας της άλλης μελέτης και κύριος επιστημονικός υπεύθυνος του Messenger. Σε αυτό συμφώνησε και ο κ. Παλτζ: «Δεν είναι απλώς μια τρελή υπόθεση. Κανείς δεν έχει να παρουσιάσει κάτι που να ταιριάζει καλύτερα με όλες τις παρατηρήσεις».

Whenever I See Your Smiling Face (on Mercury). The central peaks of this complex crater have formed in such a way that it resembles a smiling face. This image taken by the MESSENGER spacecraft is oriented so north is toward the bottom. Image released Nov. 9, 2012. Credit: NASA

Οι ειδικοί δεν θεωρούν βεβαίως ότι ο Ερμής θα μπορούσε να φιλοξενεί ή να έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν κάποια μορφή ζωής. Η ανακάλυψη όμως οργανικών υλικών σε έναν από τους εσώτερους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος έχει ίσως να προσφέρει πληροφορίες για την εμφάνιση της ζωής στη Γη ή για την ενδεχόμενη ύπαρξή της σε άλλους πλανήτες. Για να επιβεβαιωθούν τα νέα ευρήματα πέραν πάσης αμφιβολίας θα πρέπει να γίνουν περισσότερες παρατηρήσεις στον Ερμή (και, ιδανικά, δειγματοληψίες, κάτι που αυτή τη στιγμή είναι τεχνικά εξαιρετικά δύσκολο).

Η αποστολή του Messenger λήγει τον Μάρτιο του 2013, αν και οι υπεύθυνοι του προγράμματος επιδιώκουν παράτασή του από τη NASA. Το 2015 αναμένεται επίσης να ξεκινήσει για τον Ερμή μια κοινή αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ιαπωνικής Διαστημικής Υπηρεσίας (JAXA).

Ακτίνες Χ από το...υπερπέραν, Record-Setting X-Ray Jet: X-Rays from Supermassive Black Hole 12.4 Billion Light Years from Earth

Με μπλε χρώμα εικονίζονται οι ακτίνες Χ που ταξιδεύουν από την άκρη του Σύμπαντος. X-ray jet from quasar GB 1428, located 12.4 billion light years from Earth. (X-ray: NASA/CXC/NRC/C.Cheung et al; Optical: NASA/STScI; Radio: NSF/NRAO/VLA)

Μια ανακάλυψη που μπαίνει στον κατάλογο των κοσμικών ρεκόρ έκανε το διαστημικό παρατηρητήριο Chandra. Εντόπισε την εκπομπή ακτίνων Χ από ένα κβάζαρ που βρίσκεται στις εσχατιές του Σύμπαντος και πιο συγκεκριμένα σε απόσταση 12.4 δισ. έτη φωτός από τη Γη. Πρόκειται για την πιο μακρινή «πηγή» ακτίνων Χ που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα.

H NASA στη συνέχεια έστρεψε και άλλα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια προς αυτή τη πηγή και όλα τράβηξαν εικόνες. Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα μια φωτογραφία που αποτελεί σύνθεση αυτών των εικόνων.

Τα κβάζαρ

Close-up view of A30 showing X-ray data from NASA's Chandra X-ray Observatory in purple and Hubble Space Telescope (HST) data showing optical emission from oxygen ions in orange. (Credit: X-ray (NASA/CXC/IAA-CSIC/M.Guerrero et al); Optical (NASA/STScI))

Τα κβάζαρ είναι μακρινά και λαμπρά αντικείμενα του Σύμπαντος, που το  καθένα  εκπέμπει ενέργεια εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από έναν γιγάντιο γαλαξία. Πρωτοανακαλύφθηκαν το 1960, όταν οι αστρονόμοι έψαχναν για πολύ ισχυρές ραδιοπηγές. Γι' αυτόν το λόγο ονομάστηκαν QUAsi-stellAR (ημιαστρικές ραδιοπηγές) ή ημιαστέρες.

Σήμερα ξέρουμε πως δεν έχουν καμιά ομοιότητα με τους αστέρες αν και στις φωτογραφίες μοιάζουν. Η μελέτη τους είναι σπουδαία λόγω της εικόνας που σχηματίζουμε για τα αρχαιότερα αντικείμενα του Σύμπαντος. Δημιουργήθηκαν στο αρχέγονο Σύμπαν και η ηλικία τους συγκρίνεται με αυτή του ίδιου του Σύμπαντος. Αν και υπήρχαν πολλές θεωρίες για την προέλευσή τους η κυρίαρχη επιστημονική άποψη είναι πως τα κβάζαρ είναι πυρήνες γαλαξιών που περιέχουν στο κέντρο τους μια μεγάλη μαύρη τρύπα.

Τα πλοία των Μινωϊτών, The Ships of Minoans

Το πλοίο ήταν ένα από τα εμβλήματα για πολλούς αιώνες στην Κρήτη και όπως ο Θουκυδίδης αναφέρει σε  μια μινωική θαλασσοκρατορία (Θουκυδίδης, Ι, 8), η απουσία οποιασδήποτε οχύρωση των λιμανιών και των πόλεων είναι  γιατί είχαν απόλυτη εμπιστοσύνη στην υπεροχή του στόλου τους.

Xρυσό δαχτυλίδι με παράσταση γυναικείας μορφής σε πλοίο. Μόλχος

Στη δέυτερη χιλιετία π.Χ. οι παραστάσεις πλοίων σε δακτυλίδια, σφραγίδες, πήλινα ομοιώματα, τοιχογραφίες, κοσμήματα κλπ, μαρτυρούν την επικράτηση των Μινωϊτών.

Τη Μινωϊκή θαλασσοκρατεία επιβεβαιώνουν τόσο ο Θουκυδίδης (Θουκυδίδου Ιστορία), όσο και ο Στράβων (Στράβωνος Γεωγραφία) αργότερα. Τα πλοία των Μινωϊτών έφταναν ως τη Ρας Σμάρα στον ποταμό Ορόντη, καθώς και σε διάφορες Αιγυπτιακές πόλεις. Την έντονη ναυτική δρστηριότητα, με την ανταλλαγή προϊόν των με άλλα λιμάνια της Μεσογείου επιβεβαιώνουν τα αιγυπτιακά σγάλματα και οι σκαραβαίοι που βρέθηκαν στην Κρήτη. Οι σκαραβαίοι είναι πήλινα αντικείμενα ή πολύτιμοι λίθοι που έφεραν παραστάσεις ή ήταν λαξευμένα στο σχήμα του εντόμου, που ήταν το σύμβολο της ανάστασης των νεκρών για τους Αιγύπτιους. Ενώ σε σκάφος της Αιγυπτιακής Θήβας, βρέθηκαν παραστάσεις που απεικονίζουν τους "κιούφου" (επί δυναστείας του Κιούφου Χέοπα) με μινωϊκή ενδυμασία, προσφέροντας δώρα στην ισχυρή Αίγυπτο.

Ο εντυπωσιακός στροβιλισμός στον βόρειο πόλο του Κρόνου, Cassini Images Bizarre Hexagon on Saturn

This nighttime view of Saturn's north pole shows a bizarre six-sided hexagon feature encircling the entire north pole. The red color indicates the amount of 5-micron wavelength radiation, or heat, generated in the warm interior of Saturn that escapes the planet. Image credit: NASA/JPL/University of Arizona

Μια τρομερή καταιγίδα εξελίσσεται στον Βόρειο Πόλο του Κρόνου και το Cassini, το διαστημικό σκάφος που τον εξερευνά τα τελευταία χρόνια, τράβηξε εντυπωσιακές φωτογραφίες.

This nighttime movie of the depths of the north pole of Saturn taken by the visual infrared mapping spectrometer onboard NASA's Cassini Orbiter reveals a dynamic, active planet lurking underneath the ubiquitous cover of upper-level hazes. The defining feature of Saturn's north polar regions -- the six-sided hexagon feature -- is clearly visible in the image.

Το σύννεφο της καταιγίδας έχει διάμετρο 1.600 χλμ ενώ οι άνεμοι κινούνται με ταχύτητες που αγγίζουν τα δύο χιλιάδες χλμ/ώρα! Η ταχύτητα των ανέμων της καταιγίδας Σάντι που έπληξε την ανατολική ακτή των ΗΠΑ πριν από ένα μήνα έφτανε τα 200 χλμ/ώρα.

Another view of the bizarre six-sided feature encircling the north pole of Saturn. Image credit: NASA/JPL/University of Arizona

Η όλη ιδέα είναι ότι αυτό που βλέπουμε είναι ουσιαστικά ένας κυκλώνας που περικλείει τον Βόρειο πόλο του Κρόνου, μια "πολική δίνη". Έχουμε δηλαδή μια ροή υλικού σε ένα, ας πούμε, jet το οποίο όμως επιδεικνύει το επιπρόσθετο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό ότι αντί να ακολουθεί το ρευστό μια ομαλή καμπύλη, η καμπύλη αυτή σπάει σε ευθύγραμμα τμήματα τα οποία τελικά σχηματίζουν ένα πολύγωνο και συγκεκριμένα ένα εξάγωνο και αυτός ο σχηματισμός παραμένει σταθερός στο χρόνο. Φυσικά αυτό εκ πρώτης όψεως φαίνεται αρκετά περίεργο και αντι-διαισθητικό. Αλλά... 

Το μάτι της τρομερής καταιγίδας όπως το φωτογράφισε το Cassini

Το φαινόμενο των "πολικών δινών" δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο του Κρόνου, όπως υποδεικνύει το άρθρο,  Saturn's south polar vortex compared to other large vortices in the Solar System.

(http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103509000670). 

Παρόμοιοι σχηματισμοί παρατηρούνται και αλλού, ακόμα και στη Γη, αν και δεν παρουσιάζουν πολυγωνικό σχήμα. Παρόμοιας δομής σχηματισμοί, τύπου "πολικής δίνης", μπορούν να βρεθούν και σε μικρότερη κλίμακα στους κοινούς κυκλώνες που έχουμε στη Γη, χωρίς εκεί να περικλείεται κάποιος πόλος. Οι κυκλώνες όμως, δεν είναι πάντα κυκλικοί; Όχι ακριβώς. Ας τα πάρουμε όμως ένα ένα.

Το ερώτημα είναι λοιπόν, πως μπορείς από μια κυκλική (κυκλωνική) ροή να πάρεις ξαφνικά ένα σχήμα που να μοιάζει με κάποιο πολύγωνο; Η απάντηση είναι, με την βοήθεια κάποιας αστάθειας του ρευστού. Είναι συνηθισμένο φαινόμενο όταν έχουμε ένα ρευστό, στο οποίο αλλάζουν οι συνθήκες, αυτό να παρουσιάζει αστάθειες και αλλαγές που έχουν σχέση με μετάβαση από μία κατάσταση ισορροπίας σε μία άλλη. Δείτε  το παρακάτω βίντεο:

Saturn boasts one of the solar system's most geometrical features: a giant hexagon encircling its north pole. Though not as famous as Jupiters Great Red Spot, Saturn's Hexagon is equally mysterious. Now researchers have recreated this formation in the lab using little more than water and a spinning table—an important first step, experts say, in finally deciphering this cosmic mystery.