Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου, At the Archaeological Museum of Naxos

Στο αρχαιολογικό Μουσείο της Νάξου εκτίθενται έργα τέχνης και αντικείμενα καθημερινής χρήσης που ήρθαν στο φώς από τις ανασκαφές που διεξάγονται στο νησί συνεχώς μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και χρονολογούνται από τα νεότερα νεολιθικά έως τα παλαιοχριστιανικά χρόνια (5300 π.Χ. - 5ος αι. μ.Χ.).

The Archeological Museum of Naxos houses works of art and objects of every day use dating from the Late Neolithic period to Early Christian times (5300 BC - 5th c. AD). These finds came to light in the excavations which have been continuing on the island since the Second World War.

H Nάξος είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο νησί των Κυκλάδων, τόπος πλούσιος με κατάλληλους περιβαλλοντικούς παράγοντες για την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Είναι εξάλλου ένα "ευλίμενο" νησί, γεγονός που βοήθησε ιδιαίτερα στην έντονη και συνεχή πολιτιστική παρουσία του στον ελληνικό χώρο από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. έως σήμερα.

Naxos is the largest and most important of the Cyclades, a rich island with a natural environment suitable for the development of farming and stock-raising. It is also an island with good natural harbors, a circumstance which has contributed much to its strong continuous cultural presence in Greece from the end of the 4th millennium BC to the present day.

Η πρώτη μεγάλη ακμή της Νάξου σημειώνεται κατά την πρωτοκυκλαδική εποχή (περ. 2700 - 2300 π.Χ.) κατά την οποία η Νάξος με τα γύρω μικρά νησιά εξελίσσεται σε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά και πολιτισμικά κέντρα της εποχής. Κατά τις επόμενες περιόδους της Χαλκοκρατίας συμβαίνουν διάφορες μεταβολές και αναστατώσεις στον αιγαιακό χώρο που έχουν αποτέλεσμα να αναδειχθούν νέα κέντρα σε άλλα νησιά (Θήρα, Μήλος, Πάρος) και η Νάξος να χάσει την κυριαρχική της θέση στο Αιγαίο.

Naxos first flourished during Early Cycladic II period (about 2700 - 2300 BC), during which, along with the small nearby islets, it evolved into one of the most important commercial and cultural centres of the period. During the later phases of the Bronze Age, there were a variety of changes and upheavals in the Aegean which resulted in new centres rising to prominence on other islands (Thera, Milos, Paros) and Naxos lost its leading position in the Aegean.

Oι ανασκαφές στα τελευταία 40 χρόνια έχουν φέρει στο φώς πλήθος αρχαιολογικών χώρων (Γρόττα, Απλώματα, Πλίθος στη Χώρα, Μέλανες, Σαγκρί, Ύρια, Τσικαλαριό στην κεντρική Νάξο, Πάνορμος, Κορφή τ' Αρωνιού στην ανατολική Νάξο) αλλά και πολυάριθμων ευρημάτων που στεγάζονται στο Μουσείο της Νάξου.

Excavations over the last forty years have brought a large number of archaeological sites (Grotta, Aplomata, Pithos in Chora, Melanes, Sangri, Iria, Tsikalario in central Naxos, Panormos, Korphi t'Aroniou in east Naxos), and also the many finds that are now housed in the Naxos Museum.

Το μουσείο της Νάξου είναι φημισμένο για τις δύο ιδιαίτερα σημαντικές συλλογές του, την Κυκλαδική και τη Μυκηναϊκή. Η πρώτη, περιέχει ευρήματα της Πρωτοκυκλαδικής εποχής, η οποία εκτείνεται από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ. ως τα τέλη της 3ης χιλιετίας π.Χ.

 

The collections of Early Cycladic marble figurines is second to only to that of the National Archaeological Museum in Athens. 

There are also some very fine collections of vases dating from the Mycenaean (late 2nd millennium BC) and Geometric periods (9th - 8th c. BC).

Στο Αιγαίο, η περίοδος αυτή συνδέεται με την εισαγωγή των μετάλλων, δηλαδή του χαλκού και του μαρμάρου, καθώς και με τη μετάδοση τεχνικών γνώσεων, με αποτέλεσμα οι Κυκλάδες – εξαιτίας και της γεωγραφικής τους θέσης – να αναδειχθούν σε σημαντικό κέντρο πολιτιστικής ανάπτυξης.

Στα ευρήματα αυτής της περιόδου περιλαμβάνονται μαρμάρινα βιολόσχημα (ανθρώπινες μορφές με περίγραμμα σε σχήμα βιολιού) πρωτοκυκλαδικά ειδώλια, κεραμικά σκεύη καθημερινής και λατρευτικής χρήσης, καθώς και αξιοσημείωτα κτερίσματα που έχουν ανακαλυφθεί σε τάφους, φτιαγμένα από ασήμι και χαλκό.

Η δεύτερη περίοδος ακμής της Νάξου είναι η Υστερομυκηναϊκή (1400 – 1100 π.Χ.). Οι οικισμοί στην ύπαιθρο του νησιού περιορίζονται, ενώ η πόλη αναπτύσσεται πάνω από τον παλαιό οικισμό της Γκρότας, με μικρότερους οικισμούς στα δυτικά και στα ανατολικά του νησιού. 

Η μυκηναϊκή περίοδος αντιπροσωπεύεται κυρίως από αξιόλογα δείγματα κεραμικής, με πλούσια ζωγραφική διακόσμηση, εμπνευσμένη από τη φύση, ξίφη από χαλκό, αντικείμενα από ελεφαντόδοντο και χρυσό, χάντρες από ημιπολύτιμους λίθους, καθώς και δαχτυλίδια που προέρχονται κατά κύριο λόγο από ανασκαφές (κυρίως οικογενειακών) τάφων της περιόδου.

Επιπλέον, στο Μουσείο της Νάξου εκθέτονται ευρήματα από τη γεωμετρική περίοδο. Αυτά περιλαμβάνουν μεγάλους αμφορείς και αγγεία, με σφαιρικό σώμα για διάφορες χρήσεις και με πλήθος διακοσμήσεων (από απλά γεωμετρικά σχήματα, μέχρι μαιάνδρους και μορφές ανθρώπων και ζώων). Πολλά, εξάλλου, είναι τα παραδείγματα γεωμετρικής αρχιτεκτονικής σε τάφους του νησιού, όπου βρέθηκαν χρυσά και πήλινα αντικείμενα.

Οι αρχαϊκοί (7ος - 6ος αι. π.Χ.), οι κλασικοί (5ος - 4ος αι. π.Χ.) και οι ελληνιστικοί (3ος - 1ος αι. π.Χ.) χρόνοι αντιπροσωπεύονται από χαρακτηριστικά δείγματα κεραμικής και πήλινων ειδωλίων. 

The Archaic (7th - 6th c. BC), Classical (5th - 4th c. BC) and Hellenistic (3rd - 1st c. BC) periods are represented by characteristic examples of pottery and terracotta figurines. 

Από τη ρωμαϊκή εποχή (1ος π.Χ. - 2ος αι. μ.Χ.) εκτός από τα κεραμικά υπάρχει και μια μεγάλη, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συλλογή γυάλινων αγγείων.

The Roman period (1st c. BC to 2nd c. AD) has yielded not only pottery but also a large, highly interesting collection of glass vases.

Ορισμένα ευρήματα προέρχονται από νεκροταφείο κοντά στο χωριό Τσικαλαριό. Στο συγκεκριμένο νεκροταφείο οι ταφικοί περίβολοι σηματοδοτούνταν με μια μακρόστενη πλάκα που ήταν τοποθετημένη σε όρθια θέση: πρόκεται για ένα είδος μενίρ, το οποίο αποτελεί μοναδικό φαινόμενο για τον ελλαδικό χώρο.

Ανάμεσα στα ευρήματα περιλαμβάνονται αγάλματα (τέσσερις κορμοί Κούρων και ένα πολύ όμορφο άγαλμα γυναικείας θεάς από τις Εγγαρές από τα τέλη του 5ου αι. π.Χ.), επιτύμβιες στήλες, ένα επιτύμβιο λιοντάρι, καθώς και η βάση ενός τιμητικού ανδριάντα. Πιστεύεται πως πάνω στη βάση αυτή, υπήρχε χάλκινο άγαλμα που αναπαραστούσε κάποιον επιφανή πολίτη της Ρόδου.

Τέλος, στην ταράτσα του μουσείου, αξίζει να θαυμάσετε το μοναδικό ψηφιδωτό δάπεδο που βρέθηκε σε κατοικία του 3ου αι. π.Χ. και που απεικονίζει ημίγυμνη γυναικεία μορφή που ιππεύει θαλάσσιο τέρας.

Πώς να τοποθετήσεις έναν άνθρωπο στον Άρη. How to put a human on Mars

A team of scientists from Imperial College London discuss how we could put a human on Mars.

Ένα νέο σχέδιο για μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη προστίθεται σε αυτά που έχουν εκπονήσει διαστημικές υπηρεσίες και ιδιωτικές εταιρείες. Το ενδιαφέρον αυτή τη φορά είναι ότι στον σχεδιασμό αυτής της αποστολής συνεργάζονται επιστήμονες του Imperial College London με το BBC. Πρόκειται μάλιστα για την πλέον σύνθετη και περίπλοκη αποστολή από όσες έχουν παρουσιαστεί μέχρι σήμερα.

Η πρώτη φάση

 

Η αποστολή έχει σχεδιαστεί να ολοκληρωθεί σε τρεις φάσεις. Αρχικώς θα σταλούν στην επιφάνεια του Άρη μια μονάδα διαβίωσης, οχήματα μετακίνησης, ρομποτικές συσκευές εργασιών καθώς και ένα διαστημόπλοιο. Η μονάδα διαβίωσης και τα οχήματα μετακίνησης θα προσεδαφιστούν σε μια περιοχή του ισημερινού του Άρη όπου οι συνθήκες διαβίωσης για τους αστροναύτες που θα καταφτάσουν αργότερα είναι πιο ευνοϊκές από άλλες περιοχές του Κόκκινου Πλανήτη. Το διαστημόπλοιο και τα οχήματα εργασιών θα προσεδαφιστούν σε κάποια περιοχή του Άρη όπου σε μικρή απόσταση κάτω από την επιφάνεια θα υπάρχει πάγος νερού.

Το ταξίδι

Artificial gravity is proposed for the craft to prevent muscle and bone loss on the journey to Mars.

Επόμενη φάση είναι η αναχώρηση τριμελούς πληρώματος που θα ξεκινήσει για το ταξίδι σε ένα σκάφος το οποίο θα αποτελείται από δύο μέρη. Το ένα μέρος θα είναι στην ουσία το σκάφος με το οποίο θα ταξιδέψει το πλήρωμα στον Άρη ενώ το δεύτερο θα είναι η κάψουλα στην οποία θα εισέλθουν οι αστροναύτες όταν φτάσουν στον πλανήτη για να προσεδαφιστούν σε αυτόν. Τα δύο μέρη θα είναι ανεξάρτητα και μάλιστα θα διαχωρίζονται με ένα ατσάλινο καλώδιο.

A crew would face cosmic and solar radiation en route and on Mars.

Οι δύο μονάδες θα είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε, σε περίπτωση που απαιτείται, να μπορούν να περιστρέφονται για να δημιουργούν τεχνητή βαρύτητα. Επίσης θα διαθέτουν μια πολύ ισχυρή ασπίδα προστασίας από την ηλιακή θερμότητα και την κοσμική ακτινοβολία. Στη διάρκεια του ταξιδιού η υγεία, η πνευματική και ψυχολογική κατάσταση του πληρώματος θα παρακολουθούνται συνεχώς από το κέντρο ελέγχου της αποστολής.

Η αποστολή 

Το πλήρωμα θα προσεδαφιστεί στο σημείο που θα βρίσκεται η μονάδα όπου θα ζήσει. Θα παραμείνουν στην περιοχή για μίνιμουμ διάστημα δύο μηνών με τους ειδικούς που σχεδιάζουν την αποστολή να αναφέρουν ότι είναι εφικτό οι αστροναύτες να παραμείνουν αν χρειαστεί στον Άρη για διάστημα 24 μηνών. Εκεί θα πραγματοποιήσουν σειρά μελετών, πειραμάτων και εξερευνήσεων. Φυσικά κάθε μέρα που θα περνά ακόμη και αν οι αστροναύτες δεν κάνουν κάτι και παραμένουν στη μονάδα διαβίωσης θα προσφέρει από μόνη της νέα στοιχεία για τις συνθήκες στον Κόκκινο Πλανήτη.

The team suggest we could mine Mars for ice to fuel the return craft. 

Όταν θα αποφασιστεί η αναχώρηση τους οι αστροναύτες θα μπουν στα οχήματα μετακίνησης και θα πάνε στο σημείο που βρίσκεται το διαστημόπλοιο με το οποίο θα επιστρέψουν.Το σκάφος αυτό θα είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να χρησιμοποιήσει ως καύσιμο τον πάγο νερού. 

Οι ρομποτικές συσκευές θα σκάψουν την επιφάνεια για να ανασύρουν τον πάγο νερού και στη συνέχεια μέσω ηλεκτρόλυσης αυτός θα διαχωριστεί σε υδρογόνο και οξυγόνο. Τα δύο αέρια είτε μόνα τους είτε με πρόσμιξη άλλων αερίων που υπάρχουν στον Άρη (π.χ διοξείδιο του άνθρακα) θα αποτελέσουν τα καύσιμα του σκάφους επιστροφής.

Η αποστολή θα παρουσιαστεί τις επόμενες μέρες από το BBC με τη μορφή ντοκιμαντέρ που έχει τον τίτλο «Πώς να τοποθετήσεις ένα άνθρωπο στον Άρη».

Τζουράσικ ψάρι με στόμα «ηλεκτρική σκούπα», Scientists discover a 52ft fish that would have weighed more than two double-decker buses and lived 160 million years ago

Πέρασαν 130 έτη για να επιτύχουν οι επιστήμονες να συναρμολογήσουν και να μελετήσουν τα απολιθώματα ενός αρχαίου θαλάσσιου όντος. Τελικά ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ τα κατάφεραν και αποκάλυψαν την ύπαρξη ενός τεράστιου ψαριού που ζούσε πριν από 160 εκατομμύρια έτη.

Μεγάλωνε μόνιμα

Researchers from the University of Bristol found the fish could grow to around nine metres in 20 years, but after 38 years it would reach 16.5 metres long, outgrowing today's whale sharks. The species was first discovered in 1886 by Alfred Nicholson Leeds.

Οι ερευνητές το ονόμασαν Leedsichthys, δηλαδή «ψάρι του Λιντς» επειδή τα απολιθώματα εντοπίστηκαν το 1886 από τον συλλέκτη απολιθωμάτων Άλφρεντ Νίκολσον Λιντς. Ουσιαστικώς όμως τα απολιθώματα ήταν ένας μεγάλος όγκος από θραύσματα που έπρεπε να συναρμολογηθούν για να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του όντος. Οι ερευνητές που κατάφεραν να συμπληρώσουν αυτό το «παζλ» είδαν μπροστά τους ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος. Πρόκειται για ένα ψάρι που υπολογίζεται ότι ζούσε πριν από 160 εκατομμύρια έτη. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ψάρι αυτό αναπτυσσόταν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Scientists believe they have discovered a giant fish which could grow up to 52ft long. Fossils show the huge plankton-eating creature called Leedsichthys, artist's impression pictured, lived 160 million years ago, but was wiped out by the same event that killed off dinosaurs.

Εκτιμάται ότι μέχρι την ηλικία των 20 ετών το Leedsichthys είχε φτάσει σε μήκος τα 9 μέτρα αλλά φτάνοντας τα 38 έτη το ψάρι ξεπερνούσε τα 16 μέτρα και βάρος τους 21,5 τόνους! Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το ψάρι ζούσε περί τα 40 έτη.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Leedsichthys που ήταν πολύ μακρύ και με τεράστιο στόμα με το οποίο κατάπινε ό,τι βρισκόταν στον ορίζοντά του.

Εκτός από το μέγεθος του ένα ακόμη εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του Leedsichthys ήταν το στόμα του. Όπως φαίνεται, το στόμα του ήταν και αυτό τεράστιο και λειτουργούσε σαν μια ηλεκτρική σκούπα ρουφώντας χιλιάδες μικρότερα ψάρια, γαρίδες, μέδουσες και ό,τι άλλο βρισκόταν στον δρόμο του. Οι ερευνητές εκτιμούν επίσης ότι το Leedsichthys ακολούθησε την πορεία των δεινοσαύρων και εξαφανίστηκε την ίδια εποχή που εξαφανίστηκαν και εκείνοι από τον πλανήτη.

Πάμε για σκι στο... Διάστημα, ALMA Reveals First Ever Snow Line Seen Around a Distant Star

Artist concept of snow line in TW Hydrae showing water covered ice grains in the inner disk (4.5 — 30 AU, blue) and CO ice covered grains in the outer disk (>30 AU, green). The transition from blue to green marks the CO snow line. Credit: Bill Saxton and Alexandra Angelich, NRAO/AUI/NSF

Τα ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια και ο στόλος των διαστημικών τηλεσκοπίων συνεχίζουν να αποκαλύπτουν καθημερινά άγνωστες και εντυπωσιακές πτυχές του Σύμπαντος. Πριν από λίγα 24ωρα εντοπίστηκε μια γραμμή πάγου σε ένα υπό δημιουργία ηλιακό σύστημα. Οι επιστήμονες έσπευσαν να μιλήσουν για «κοσμικό χιόνι». Πέρυσι εντοπίστηκαν ενδείξεις χιονόπτωσης στον Άρη και πριν από λίγους μήνες στην επιφάνεια ενός εξωπλανήτη διαπιστώθηκε ότι πέφτουν νιφάδες, που είναι όμως μαύρες και καυτές!

Η λεπτή γραμμή

ALMA image (green) shows the region where CO snow has formed around the star TW Hydrae (indicated at center). The blue circle represents where the orbit of Neptune would be when comparing it to the size of our solar system. Credit: Karin Oberg, Harvard University/University of Virginia

Χρησιμοποιώντας τη συστοιχία τηλεσκοπίων ALMA στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή ομάδα επιστημόνων εντόπισε την ύπαρξη μιας γραμμής πάγου μέσα στον δίσκο κοσμικής ύλης που έχει σχηματιστεί γύρω από το άστρο TW Hydrae. Το άστρο βρίσκεται σε απόσταση 175 ετών φωτός από τη Γη και σε αυτό έχει ξεκινήσει ο σχηματισμός ενός ηλιακού συστήματος - μάλιστα οι επιστήμονες που παρατηρούν το άστρο θεωρούν ότι πρόκειται για ένα ηλιακό σύστημα με χαρακτηριστικά κοινά με εκείνα του δικού μας ηλιακού συστήματος. Η ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science» προσφέρει νέα στοιχεία στους ειδικούς για τον σχηματισμό και τη σύσταση των πλανητών αλλά και διαφόρων άλλων κοσμικών σωμάτων όπως οι κομήτες. Αναμένεται επίσης να ρίξει νέο φως στη δημιουργία και εξέλιξη του δικού μας ηλιακού συστήματος.

Το μαύρο χιόνι

No white Christmases here, then (Image: Detlev Van Ravenswaay/SPL).

Μία από τις πιο γνωστές ρήσεις που ακούγεται όταν θέλει κάποιος να τονίσει την επιμονή και την αποφασιστικότητά του σε κάποιο θέμα είναι ότι θα ασχολείται με αυτό «μέχρι να πέσει μαύρο χιόνι». Αν ζούσαμε στον πλανήτη HD 209458 b, η ρήση αυτή δεν θα υπήρχε αφού γάλλοι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι στον εξωπλανήτη πέφτει όντως μαύρο χιόνι!

Ο HD 209458 b είναι ένας γίγαντας αερίου που βρίσκεται σε απόσταση 150 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Πηγάσου. «Κατοικεί» πολύ κοντά στο μητρικό του άστρο και ολοκληρώνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 84 ώρες.

Ο σχηματισμός του χιονιού απαιτεί νερό, το οποίο δεν υπάρχει βέβαια στον HD 209458 b. Η πολύ μεγάλη διαφορά όμως στη θερμοκρασία ημέρας και νύχτας στον πλανήτη προκαλεί διάφορα φαινόμενα. Ένα από αυτά είναι η δημιουργία ατμοσφαιρικών ρευμάτων που μεταφέρουν στροβιλιζόμενη ύλη από τις περιοχές όπου υπάρχει ημέρα σε εκείνες όπου υπάρχει νύχτα και το αντίθετο. Αυτό (θεωρητικά) σημαίνει ότι οι αέριες μάζες που ξεκινούν από τις περιοχές όπου υπάρχει ημέρα στερεοποιούνται όταν εισέρχονται στις συνθήκες της νύχτας.

Επιστήμονες του Αστεροσκοπείου Côte d' Azur στη Νίκαια δημιούργησαν ένα τρισδιάστατο μοντέλο των ατμοσφαιρικών συνθηκών που επικρατούν στον HD 209458 b. Σύμφωνα με αυτό, τα καυτά αέρια καθώς οδεύουν προς τις νυχτερινές περιοχές μετατρέπονται σε νιφάδες οξειδίου του τιτανίου. Οι ειδικοί το χαρακτηρίζουν «μαύρο, καυτό, καπνιστό χιόνι» που πέφτει προς το εσωτερικό του πλανήτη. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι οι μαύρες νιφάδες είναι πιθανότατα προϊόν της πρόσμειξης διοξειδίου τιτανίου με κάποιο άλλο στοιχείο. Αν και το διοξείδιο του τιτανίου έχει λευκή και φωτεινή απόχρωση, η παρουσία κάποιου άλλου στοιχείου - π.χ., οξείδια πυριτίου - προσδίδει το μαύρο χρώμα στις νιφάδες.

Τα χιόνια του Άρη

Polar regions show frost, often a mixture of dry ice (frozen carbon dioxide) Credit: NASA/JPL/Viking

Ο δορυφόρος MRO της NASA (Αναγνωριστικός Δορυφόρος του Αρη) ανίχνευσε σύννεφα διοξειδίου του άνθρακα και ενδείξεις χιονόπτωσης πάνω από τον νότιο πόλο του Κόκκινου Πλανήτη, o οποίος είναι γνωστό ότι καλύπτεται από ένα στρώμα παγωμένου CO2 καθ' όλη τη διάρκεια του αρειανού έτους. Ο πάγος διοξειδίου του άνθρακα, περισσότερο γνωστός ως ξηρός πάγος, σχηματίζεται σε θερμοκρασίες κάτω από -78 βαθμούς Κελσίου και συχνά χρησιμοποιείται για τη διατήρηση ευαίσθητων βιολογικών υλικών.

Animation of Mars snow and water erosion remnants. Credit: NASA/JPL/ASU

Οι κατακρημνίσεις ξηρού πάγου καταγράφηκαν στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα το διάστημα 2006-2007, όταν το κάλυμμα ξηρού πάγου στον νότιο πόλο έφτανε στη μέγιστη έκτασή του. «Καταλήξαμε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα αποτελούνται από διοξείδιο του άνθρακα και ότι είναι αρκετά πυκνά ώστε να οδηγήσουν σε συσσώρευση χιονονιφάδων στην επιφάνεια» αναφέρει ο Πολ Χέιν, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Εργαστήριο Αεροπροώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.