Josef Sudek: Ο ποιητής της Πράγας. Josef Sudek: Poet of Prague

Τον αποκάλεσαν «ποιητή της Πράγας». Τον παραλλήλισαν με τον Frederick Evans και με τον Atget. Ο ίδιος πίστευε για τον εαυτό του ότι υπήρξε ένας αφηγητής παραμυθιών. Λαϊκός ίσως στην ψυχή με την έννοια της γνησιότητας και του αυθορμητισμού – αλλά άκρως έντεχνος στον τρόπο δουλειάς – ευαίσθητος απέναντι σε κάθε είδους ομορφιά, ο Sudek υπήρξε πάνω απ’ όλα ένας εισηγητής στη μαγεία των πραγμάτων, στην μυστική ζωή του άψυχου (κυρίως, αλλά όχι μόνον) κόσμου.

Ο Josef Sudek γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου 1896 στο Kolín της Βοημίας, που τότε ανήκε στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία και σήμερα στην Τσεχία. Ο πατέρας ήταν ελαιοχρωματιστής και πέθανε όταν ο Josef ήταν 2 ετών. Στο σχολείο ήταν κακός μαθητής και οι συμμαθητές του τον κορόιδευαν λέγοντας ότι θα καταλήξει σε αγχόνη ή βοσκός. Ωστόσο αγαπούσε πολύ και τα βιβλία, αποφάσισε να γίνει βιβλιοδέτης και στα δεκαεπτά του χρόνια απέκτησε το σχετικό δίπλωμα. Η αδελφή του σπούδασε φωτογραφία. Ο ίδιος άρχισε αθόρυβα να ασχολείται με τη φωτογραφία παράλληλα με την βιβλιοδεσία. Με μια παλιά μηχανή έκανε κυρίως πορτραίτα του εαυτού του καθώς και τοπία και εικόνες της Πράγας. Πριν πάει στρατό είχε κιόλας γεμίσει ένα άλμπουμ με 150 φωτογραφίες.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στον Αυστροουγγρικό στρατό. Το 1916, πολεμώντας στην Ιταλία, τραυματίστηκε στο δεξί χέρι, το οποίο και ακρωτηριάστηκε. Ο ίδιος αντιμετώπισε το γεγονός στωικά, λέγοντας ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα χάνοντας το κεφάλι του.

Το 1921 έγινε μέλος της Ένωσης Ερασιτεχνών Φωτογράφων της Βοημίας, ενώ το 1922 έγινε δεκτός στην Κρατική Σχολή Γραφικών Τεχνών για να σπουδάσει φωτογραφία. Χάρη στην αγάπη του για τη ζωγραφική υφίσταται την επίδραση των Τσέχων ρομαντικών ζωγράφων του 19ου αιώνα και του πικτοριαλισμού στην φωτογραφία. Μέσα από τον φίλο του τσεχο-αμερικανό φωτογράφο Ruzicka γνώρισε τη δουλειά του Clarence White. Μελέτησε τον ιμπρεσιονισμό, ταυτόχρονα όμως ανακάλυψε τους μοντέρνους ζωγράφους και τον κυβισμό. Είναι μία εποχή που η Τσεχοσλοβακία σφύζει από πνευματική δραστηριότητα κάτω από την επίδραση του Bauhaus και των άλλων καλλιτεχνικών ρευμάτων (νταντά, σουρεαλισμός, κ.λ.π.) Την μεγαλύτερη επίδραση πάνω στον Sudek θα ασκήσει όμως η μοντέρνα Αμερικανική φωτογραφία την οποία γνώρισε στη Σχολή Γραφικών Τεχνών χάρη στον καθηγητή του Novak.

Το 1924, μαζί με το φίλο του και επαγγελματία φωτογράφο Jaromir Funke και άλλον έναν ερασιτέχνη φωτογράφο, ίδρυσαν την Ένωση Τσεχικής Φωτογραφίας που, όπως η Photo-Sessesion του Stieglitz, αντιδρά στις κατεστημένες ιδέες για το εκφραστικό αυτό μέσο. Την ίδια εποχή ο Sudek έκανε και το πρώτο και τελευταίο του μεγάλο ταξίδι στην Ευρώπη. 

Το 1927 νοίκιασε ένα ατελιέ και εγκαινίασε την επαγγελματική του φωτογραφική δραστηριότητα. Συγχρόνως, έγινε μέλος μιας ένωσης καλλιτεχνών η οποία διαθέτει και εκδοτικό οίκο, καθώς και ένα αξιόλογο περιοδικό, όπου και άρχισε να δημοσιεύει δουλειά του, τόσο καλλιτεχνική όσο και επαγγελματική. Αυτό θα τον κάνει σύντομα πολύ γνωστό ιδίως όταν δημοσιεύεται μια σειρά φωτογραφιών του καθεδρικού ναού της Πράγας St. Vitus που είχε φωτογραφίσει επί σειρά ετών. Γίνεται διάσημος και αρχίζει να κερδίζει αρκετά χρήματα. Παρ’ όλα αυτά η ζωή του είναι και θα παραμείνει ως το τέλος εντυπωσιακά λιτή, σχεδόν ασκητική.

Το 1933 έκανε την πρώτη ατομική του έκθεση. Θα ακολουθήσουν πολυάριθμες εκθέσεις τόσο στην Πράγα όσο και στο εξωτερικό, ενώ ταυτόχρονα δημοσιεύει τη δουλειά του σε βιβλία. Τα χρόνια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και της γερμανικής κατοχής της Τσεχοσλοβακίας, ο Sudek αποτραβήχθηκε στο ατελιέ του και άρχισε να φωτογραφίζει διάφορα αντικείμενα ή πρόσωπα που έχουν σχέση με την ιδιωτική του ζωή. Είναι η εποχή της περίφημης σειράς με τα «Παράθυρα» των Νεκρών Φύσεων, αλλά και κάποιων φίλων του, που αποτελούν και την μοναδική του επαφή με τον έξω κόσμο.

Παραδόξως το κομμουνιστικό καθεστώς, που εγκαταστάθηκε στη Τσεχοσλοβακία μετά τον πόλεμο, θα αναγνωρίσει και θα τιμήσει ανεπιφύλακτα το έργο του Sudek. 

Ίσως αυτό να οφείλεται στην πνευματική παράδοση της Πράγας καθώς και σε κάποια φωτισμένα πρόσωπα όπως ο Jan Rezac, ο επικεφαλής του Κρατικού Εκδοτικού Οίκου Μουσικής και Καλών Τεχνών, ο οποίος καταφεύγει σε διάφορα επιχειρήματα (όχι παντελώς στερούμενα αλήθειας) προκειμένου να παρουσιάσει ευνοϊκά τη δουλειά του Sudek, όπως λόγου χάρη, ότι «τα κοινωνικά προβλήματα και οι κοινωνικοί αγώνες μετατρέπονται (από τον Sudek) σε θαυμασμό για τα απλά πράγματα της ζωής [...] οδηγώντας έτσι στο ξεπέρασμα της αλλοτρίωσης του ανθρώπου»! Ο Sudek αδιαφορούσε για όλα αυτά («οι εικόνες μου είναι το μόνο που έχει σημασία», έλεγε) εξακολουθώντας να φωτογραφίζει ασταμάτητα και να ακούει μουσική με πάθος. 

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 απέκτησε μια πανοραμική μηχανή Kodak του 1894 και ξεκίνησε μια σειρά εικόνων της Πράγας, που δημοσιεύτηκε το 1959. Φωτογραφίζει ξανά και ξανά στην Πράγα, διάφορα τοπία της Τσεχοσλοβακίας, τα δάση της Βοημίας, καθώς και τα αντικείμενα της καθημερινής του ζωής. Όπως και πριν τον πόλεμο οργανώνει κάθε Τρίτη μουσικές βραδιές για τους φίλους του από το σημαντική συλλογή δίσκων που διαθέτει, μέσα στο απίθανης ακαταστασίας μικροσκοπικό του στούντιο και σπίτι, όπου ζει πάντα με την αδελφή του. Την τελευταία κυρίως δεκαετία της ζωής του θα δουλέψει πάνω σ’ ένα θέμα που ονομάζει ο ίδιος «Λαβύρινθο».

Η πρώτη του παρουσίαση στο δυτικό κόσμο ήταν το 1974 στο George Eastman House. Εξέδωσε 16 βιβλία. Πέθανε στις 15 Σεπτεμβρίου 1976 στην Πράγα.

«Τα πάντα γύρω μας, είτε ζωντανά είτε άψυχα, μπορούν να προσλάβουν στα μάτια ενός τρελού φωτογράφου ποικίλες όψεις, έτσι που ένα φαινομενικά άψυχο αντικείμενο, ζωντανεύει μέσα από το φως ή από το περιβάλλον του. Κι αν ο φωτογράφος έχει λίγο μυαλό στο κεφάλι του, τότε ίσως μπορεί να συλλάβει κάτι απ’ όλα αυτά. Υποθέτω ότι αυτό είναι που ονομάζουμε λυρισμό». Αυτά είναι τα λόγια του Josef Sudek που ελάχιστα ασχολήθηκε με τον άνθρωπο στις φωτογραφίες του, αλλά ανέδειξε μ' έναν απίστευτο λυρισμό τη μυστική ζωή των άψυχων.

Πηγή: photodiodos.gr

Και οι αρχαίοι Έλληνες έστηναν αγώνες. Ancient Greeks Fixed Matches 1,700 Years Ago

Η αποκρυπτογράφιση ενός ελληνικού παπύρου, που χρονολογείται από το 267 μ.Χ., δείχνει πως ένας αγώνας πάλης μεταξύ δυο εφήβων ήταν στημένος. Η αποκρυπογράφιση έγινε από ιστορικούς του King's College του Λονδίνου. The style of wrestling that took place between Nicantinous and Demetrius was an ancient Greek form. There were no pins. Instead the objective was to throw your opponent to the ground three times using a variety of holds and throws. Credit: Timothy R. Nichols

Βρετανοί ιστορικοί στο King' s College, στο Λονδίνο, αποκρυπτογράφησαν πρόσφατα έναν ελληνικό πάπυρο που είχε ανακαλυφθεί πριν από έναν αιώνα, και αποδείχθηκε ότι το αποτέλεσμα αγώνα πάλης ανάμεσα σε δύο εφήβους ήταν προαποφασισμένο.

An Egyptian treasure: The contract was discovered in Oxyrhynchus, in Egypt (marked by 'A' around 100miles (160km) south west of Cairo more than a century ago and has only been recently translated, with the document kept at the Sackler Library at the University of Oxford.

Το αρχαιοελληνικό συμβόλαιο ανακαλύφθηκε στην αιγυπτιακή πόλη Οξύρυγχο, όπου ζούσαν πολλοί Έλληνες στην αρχαιότητα. Ο πάπυρος τοποθετείται γύρω στα 267 π.Χ και έχει συνταχθεί ανάμεσα στον πατέρα ενός παλαιστή με το όνομα Νικάδηνος και τον προπονητή του αντιπάλου του, Δημήτριου.

Peleus and Atalanta wrestling (Painter of Munich name vase, Attic black-figure amphora, 500–490 BC). The two men were set to wrestle in the final of the 138th “Great Antinoeia,” which were a series of games held during a religious festival in ancient Egypt.

Οι δύο νεαροί επρόκειτο να παλέψουν στους τελικούς των 138ων "Μεγάλων Αντινοείων", οι οποίοι ήταν πολύ σημαντικοί αγώνες κατά τη διάρκεια θρησκευτικού φεστιβάλ στην αρχαία Αίγυπτο.

Researchers have deciphered a contract, pictured here, that was written in A.D. 267 between the guarantors of two wrestlers named Nicantinous and Demetrius. In it the father of Nicantinous pledges to pay Demetrius 3,800 drachma if he allows Nicantinous to beat him in a wrestling match held at Antinopolis, in Egypt. Credit: Image courtesy Egypt Exploration Society 

Σύμφωνα με το συμβόλαιο, ο Δημήτριος έπρεπε "κατά τη διάρκεια του αγώνα να πέσει τρεις φορές και να παραδοθεί στο τέλος" και σε αντάλλαγμα θα λάμβανε "τρεις χιλιάδες οκτακόσιες δραχμές σε ασημένια νομίσματα".

Wrestlers on a silver tetradrachm of Aspendos, Pamphilia (400–374 BC). The ancient bribe also contained a clause that Demetrius would still get his money if the judges picked up on the fact the match was fixed and refused to grant Nicantinous victory, while Nicantinous’ father also arranged that if Demetrius would back out of the deal and win, his trainers would have to pay a larger sum to his son.

Η έγγραφη αρχαία δωροδοκία περιελάμβανε επίσης μία πρόταση σύμφωνα με την οποία ο Δημήτριος, θα έπαιρνε τα χρήματά του ακόμη και αν οι κριτές ανακάλυπταν ότι ο αγώνας ήταν στημένος και αρνούνταν να στέψουν τον Νικάδηνο νικητή.

Την ίδια στιγμή βέβαια, μέσω του εγγράφου, ο πατέρας του Νικάδηνου εξασφάλιζε ότι αν ο Δημήτριος έκανε πίσω στη συμφωνία και τελικά κέρδιζε τον αγώνα, οι δικοί του προπονητές θα έπρεπε να αποζημιώσουν τον γιο του με ένα τεράστιο χρηματικό ποσό.

Base of a funerary kouros found in Athens, built into the Themistokleian wall. Three sides are decorated in relief: wrestlers are on the front side, an unspecified athletic game (known as "Ball Players") on the left side, a cat and dog fight scene on the right side. between circa 510 and circa 500 BC.

Ο καθηγητής Dominic Rathbone ο οποίος μετέφρασε τον αρχαίο πάπυρο μιλώντας στο Live Science ανέφερε: "οι αρχαίοι συνήθιζαν αυτές τις δωροδοκίες για να μειώσουν τη χασούρα τους, καθώς η προπόνηση των αθλητών στοίχιζε πολύ και δεν υπήρχαν βραβεία για τους δεύτερους".

Κρυπτοδράκων: Ο χαμένος κρίκος των πτεροσαύρων. Kryptodrakon progenitor: Oldest Species of 'Hidden Dragon' Pterosaur Fossil Discovered in China

Το νέο εύρημα φωτίζει την εξέλιξη των πτερόσαυρων που κυριαρχούσαν στους αιθέρες της Γης για δεκάδες εκατομμύρια έτη. The discovery of Kryptodrakon progenitor reveals how the giant Pterodactyl came to exist. Wiki Commons

Διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων ανακάλυψε απολιθώματα του αρχαιότερου πτερόσαυρου που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 163 εκατ. έτη. Πρόκειται για ένα άγνωστο μέχρι είδος η ανακάλυψη του οποίου προσφέρει νέα δεδομένα για την καταγωγή και εξέλιξη αυτών των ιπτάμενων όντων.

Ο χαμένος κρίκος

Pterodactylus, a member of the family Pterodactyloidea, in flight. Now scientists have identified Kryptodrakon progenitor as the oldest known pterodactyloid. | Andrew Kerr via Getty Images 

Οι πτεροδακτυλίδες πτερόσαυροι ήσαν μία ομάδα ιπτάμενων ερπετών που, καθώς εξελίχτηκαν, έγιναν τα μεγαλύτερα πλάσματα που έχουν ποτέ πετάξει στον πλανήτη μας - πολύ μεγαλύτερα από οποιονδήποτε έμβιο οργανισμό πετάει σήμερα στον αέρα.

The remote Shishugou Formation in northwest China is a famous area for the discovery of dinosaurs, pterosaurs, and other prehistoric creatures. The fossil that became the centerpiece of the new research on pterodactyloid pterosaurs was found in 2001 in the red mudstone layer shown here.

Ομάδα αμερικανών και κινέζων ερευνητών, με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Μπράιαν Άντρες του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα και τον Σου Σινγκ της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών ανακάλυψε στην έρημο Γκόμπι της βορειοδυτικής Κίνας τα απολιθώματα ενός άγνωστου μέχρι σήμερα είδους της οικογένειας των πτεροδακτυλιδών.

The preserved bones of Kryptodrakon progenitor (shown here in different views) has yielded new discoveries on the origin of the pterodactyloids, a group of flying reptiles that would go on to become the largest known flying creatures to have ever existed. Credit: Illustration by Brian Andres

Το απολίθωμα βρέθηκε σε βάθος 35 μέτρων και φυλάσσεται στο Ινστιτούτο Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας του Πεκίνου, «γεμίζει ένα πολύ σημαντικό κενό στην ιστορία των πτερόσαυρων», δήλωσε ο δρ Άντρες. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Current Biology».

Ο πρώτος

Γραφιστική (ανατομική) απεικόνιση του Κρυπτοδράκων με βάση τα απολιθώματα που ανακαλύφθηκαν στην Κίνα. A diagram shows the fragmentary remains of Kryptodrakon progenitor found in the famed "dinosaur death pits" area of the Shishugou Formation in northwest China. The skeletal outline is Pterodactylus antiquus reprinted with permission from Peter Wellnhofer. Scale bar is 50 mm.

Οι ερευνητές ονόμασαν το νέο είδος «Κρυπτοδράκων», όνομα προέρχεται από τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Ο τίγρης και ο δράκος του Ανγκ Λι, η οποία γυρίστηκε το 2000 κοντά στην τοποθεσία, όπου ανακαλύφθηκε το απολίθωμα.

Ο Κρυπτοδράκων ήταν ο πρώτος πτερόσαυρος που έφερε τα ανατομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας των πτεροδάκτυλων, που έμελλε αργότερα να κυριαρχήσουν στους αιθέρες του προϊστορικού κόσμου. Η ανακάλυψη προεκτείνει κατά περίπου 5 εκατ. χρόνια στο παρελθόν το αρχαιότερο γνωστό απολίθωμα πτεροδακτυλιδών.

Αν και το νέο απολίθωμα έχει άνοιγμα φτερών περίπου 1,4 μέτρων, ορισμένα μέλη της οικογένειας της πτεροδάκτυλων έγιναν αργότερα τόσο γιγάντια, που έμοιαζαν με μικρά αεροπλάνα, όπως ο «Κουετζαλοκοάτλους» που είχε άνοιγμα φτερών περίπου δέκα μέτρων (σχεδόν όσο ένα μαχητικό F-16!). Τελικά οι πτεροδακτυλίδες εξαφανίστηκαν μαζί με τους δεινόσαυρους πριν από περίπου 66 εκατ. χρόνια.

Καμία συγγένεια με τα πτηνά

Kryptodrakon was found—and likely lived—on an inland, forested floodplain. ILLUSTRATION BY EMILY M. ENG

Οι πτερόσαυροι, που εμφανίστηκαν πριν από περίπου 220 εκατ. χρόνια, λίγο μετά τα «ξαδέλφια» τους, τους δεινόσαυρους, ήσαν τα πρώτα ιπτάμενα σπονδυλωτά στη Γη και στενοί συγγενείς των δεινόσαυρων, αλλά οι ίδιοι δεν θεωρούνται δεινόσαυροι. Από τους πτερόσαυρους, που παρέμειναν σχετικά μικρόσωμοι, εξελίχτηκαν στην Ιουρασική περίοδο οι όλο και πιο μεγαλόσωμοι πτεροδακτυλίδες (προπάτορας των οποίων θεωρείται πλέον ο Κρυπτοδράκων), οι οποίοι σταδιακά αντικατέστησαν τις αρχαιότερες και μικρότερες μορφές πτερόσαυρων.

Τα πουλιά, που εμφανίστηκαν πριν από περίπου 150 εκατ. χρόνια, δεν προήλθαν από τους πτερόσαυρους, αλλά σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία από τους ιπτάμενους δεινοσαύρους. 

Λύθηκε το μυστήριο του υπέρλαμπρου σουπερνόβα. Dazzling supernova mystery solved

Τη φωτεινότητα του πολλαπλασιάζει ένας άγνωστος μέχρι σήμερα «ενδιάμεσος» γαλαξίας. This Canada-France-Hawaii-Telescope (CFHT) image shows the ultra-bright supernova PS1-10afx, 9 billion light-years from Earth. The super-bright star explosion was magnified by a cosmic lens, scientists say. Image released April 24, 2014. Image credit: Kavli Institute for the Physics and Mathematics of the Universe / CFHT. The right inset shows PS1-10afx. Image credit: R. Chornock et al.

Πριν από τέσσερα έτη εντοπίστηκε ένας υπερκαινοφανής αστέρας η λαμπρότητα του οποίου εξέπληξε τους επιστήμονες. Μην μπορώντας να εξηγήσουν το φαινόμενο οι ειδικοί είχαn διαχωριστεί σε εκείνους που πίστευαν ότι το σουπερνόβα ανήκει σε ένα συμβατικό είδος αλλά για άγνωστο λόγο είναι πολύ πιο λαμπρό από τα υπόλοιπα και σε εκείνους που θεωρούσαν ότι έχουμε να κάνουμε με ένα άγνωστο είδος. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι πρόκειται για ένα «συμβατικό» σουπερνόβα που απλά τη λαμπρότητα του μεγέθυνε ένας γαλαξίας που βρίσκεται ανάμεσα σε αυτό και τη Γη.

Το σουπερνόβα

Ένας κοσμικός μεγεθυντικός φακός κρύβεται πίσω από το... εκτυφλωτικό σουπερνόβα. Artist's conception of Type Ia Supernova. Image Credit: Kavli IPMU

Ο PS1-10afx βρίσκεται στην ασύλληπτη απόσταση των 9 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Είναι περίπου 30 φορές πιο λαμπρός από τους περισσότερους υπερκαινοφανείς αστέρες. Το φως του είναι σύμφωνα με τους επιστήμονες 100 δισεκατομμύρια πιο εκτυφλωτικό από αυτό του Ήλιου!

Ορισμένοι ειδικοί πίστευαν ότι ο PS1-10afx είναι ένα ιδιαίτερο μέλος των σουπερνόβα τύπου Ia. Οι υπερκαινοφανείς αστέρες τύπου Ia προκύπτουν από τη διάλυση ενός λευκού νάνου και οι εκρήξεις αυτές θεωρούνται πιο ισχυρές από εκείνες των άλλων τύπων αστρικών εκρήξεων. Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει εν μέρει αυτή την άποψη. Επιστήμονες του Kavli Insitute στο Τόκιο υποστηρίζουν ότι το PS1-10afx είναι ένα «κλασικό» σούπερνόβα τύπου 1a. Δεν έχει δηλαδή αυξημένη λαμπρότητα το ίδιο το σουπερνόβα αλλά η φωτεινότητα του πολλαπλασιάζεται από ένα γαλαξία που λειτουργεί ως μεγεθυντικός φακός.

Το φαινόμενο

Ο γαλαξίας που βρίσκεται ανάμεσα στη Γη και το σουπερνόβα μεγέθυνε το φως του κάνοντας τον να φαίνεται δεκάδες φορές πιο λαμπρό από όσο πραγματικά είναι. This illustration shows how the light from a supernova like PS1-10afx, located more than 9 billion light-years from Earth, could be magnified by a cosmic lens in the form of a galaxy positioned between the planet and the distant supernova. Image released April 24, 2014. Image credit: Aya Tsuboi / Kavli Institute for the Physics and Mathematics of the Universe. 

Πριν από λίγα χρόνια αναπτύχθηκε μια νέα μέθοδος εντοπισμού διαστημικών σωμάτων (κυρίως άστρων και γαλαξιών) που βρίσκονται στα βάθη του Σύμπαντος. Η μέθοδος αυτή ονομάστηκε μέθοδος του βαρυτικού φακού ή μικροφακού.

The galaxy makes the supernova appear as four separate images. (Image: Anupreeta More/Kavli IPMU)

Η τεχνική βασίζεται σε ένα φαινόμενο που προβλέπεται από τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας, και βρίσκει εφαρμογή όταν ένα άστρο περνάει μπροστά από ένα άλλο, πιο μακρινό άστρο. Κατά το πέρασμα αυτό το βαρυτικό πεδίο του πιο κοντινού άστρου – το οποίο σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα κάμπτει τον περιβάλλοντα χωροχρόνο – διαθλά το φως του πιο μακρινού άστρου λειτουργώντας σαν μεγεθυντικός φακός μέσα από τον οποίο το άστρο και οι πλανήτες που κινούνται γύρω από αυτό γίνονται ορατά από τη Γη. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνει το μέγεθος και η φωτεινότητα ενός κοσμικού σώματος ως και 20 φορές.

Η ανακάλυψη

This image shows the supernova PS1-10afx and its relation to Earth. The lower panel displays the galaxy responsible for magnifying the light of PS1-10afx and Earth. Image released April 24, 2014. Credit: Surhud More, Kavli IPMU, Images of galaxies: ESA NASA Hubble heritage project and SDSS 

Οι επιστήμονες που μελετούσαν το σουπερνόβα είχαν διερευνήσει την πιθανότητα το φως του να μεγεθύνεται και εξέτασαν την πιθανότητα η μεγέθυνση αυτή να γίνεται από τον γαλαξία στον οποίο ανήκει. Τα αποτελέσματα όμως έδειξαν ότι αυτό δεν συνέβαινε και έτσι το μυστήριο παρέμενε.

Στη νέα μελέτη του PS1-10afx οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη και ανακάλυψαν ένα άγνωστο μέχρι σήμερα γαλαξία που βρίσκεται ενδιάμεσα στον γαλαξία του PS1-10afx και τη Γη. Σύμφωνα με τους ερευνητές αυτός ο γαλαξίας είναι ο μεγεθυντικός φακός που αυξάνει τη φωτεινότητα του σουπερνόβα. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».