Ο σιωπηλός γυναικείος κόσμος της Montserrat Gudiol. The silent female world of Montserrat Gudiol

The renowned Catalan painter Montserrat Gudiol Corominas was born in 1933 in Barcelona, daughter of the art historian Josep Gudiol Ricart, she taught herself and arrived at her artistic language through her preoccupation with Catalan Gothic art combined with Surreal elements and influenced by Picasso's blue and pink periods. Gudiol uses an ancient painting technique: she applies colors in fine layers onto wooden panels grounded in plaster.

In 1950, she studied restoration of old paintings and focuses specifically on painting on wood and paper. It sets out in Spain but also in South Africa, the United States, Russia and Canada. In 1981 she became the first woman admitted to the Real Academia Catalana of Fine Arts of San Jordi. In 1998 she received the Cross of St. George.

Formed with his father, one of the most eminent teachers in the study of Catalan Art and grow within a family where art and music were a vital, necessary and everyday, Montserrat Gudiol has struggled since its inception to find a personal pictorial language and most sincere person who voluntarily avoids any style or fad. 

He knows that in matters of art, like everything, there is no middle. What matters above all, it's only beauty . And from this point of view, it is not safe to proclaim that the art of Montserrat Gudiol is timeless and beautiful, because it is true and sincere. Because only wants to express the feelings of the artist and because he expressed that he has gained expertise with an intense fight, with great effort, with a relentless tenacity.

The paintings and drawings Montserrat Gudiol impeccable reveal also the strong personality of a woman, her ability to work and struggle, her infinite tenderness of a mother, but also the extreme problems of human beings. Because, at the bottom of his creations are always a silence deep, mysterious and unsettling time, an emotional affection and also a certain anxiety, an unspeakable peace and a very human anguish. For this reason, the dialogue of his creations enriches us and makes us love so much and feel that so and so affectionate.

Πηγή: Montserrat Guidol website

Η επιληψία την έκανε ξαφνικά... ποιήτρια. A Woman’s Epilepsy Medication Turned Her Into a Compulsive Poet

Portrait of a Poetess by Italian (Florentine) School. Στα 76 χρόνια της, αφού διαγνώστηκε με επιληψία των κροταφικών λοβών και έλαβε την κατάλληλη θεραπεία, άρχισε να γράφει 10-15 ποιήματα την ημέρα ενώ πριν δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για την ποίηση. Introducing what appears to be the exact opposite of writer’s block: After starting a new medication for epilepsy, a 76-year-old woman was suddenly stricken with an unstoppable urge to write poetry, according to a case study in the journal Neurocase.

Στα 76 της χρόνια ανέπτυξε μια άκρως σπάνια διαταραχή η οποία της χάρισε αστείρευτη επιθυμία να γράφει ποίηση. Η γυναίκα αυτή δεν σταματά να δημιουργεί ποιήματα και τώρα ο εγκέφαλός της μελετάται εξονυχιστικά από επιστήμονες οι οποίοι προσπαθούν να κατανοήσουν περισσότερα σχετικά με τη νευρολογική βάση της δημιουργικότητας.

Η ασθενής κατέφυγε σε ένα βρετανικό νοσοκομείο το 2013 με προβλήματα μνήμης και προσανατολισμού. Τα δύο προηγούμενα έτη εμφάνιζε σποραδικές επιληπτικές κρίσεις.

Διαγνώστηκε με επιληψία του κροταφικού λοβού και έλαβε το φάρμακο λαμοτριγίνη, το οποίο έβαλε τέλος στις επιληπτικές κρίσεις. Καθώς όμως οι κρίσεις υποχωρούσαν, ο ποιητικός οίστρος έβγαινε στην επιφάνεια. Η ηλικιωμένη γυναίκα άρχισε να γράφει «ψυχαναγκαστικά» ποίηση   είναι αξιοσημείωτο ότι η ποίηση δεν την ενδιέφερε ποτέ στη ζωή της μέχρι τότε.

15 ποιήματα την ημέρα

The Tragic Poetess by Frederic Leighton. Suddenly, the woman was writing 10 to 15 poems a day, becoming annoyed if she was disrupted. Her work rhymed but the content was banal if a touch wistful – a style her husband described as doggerel (see "Unstoppable creativity"). About six months after her seizures stopped, the desire to write became less strong, although it still persists to some extent. Doctors call the intense desire to write hypergraphia. It typically occurs alongside schizophrenia and an individual's output is usually rambling and disorganised. "It was highly unusual to see such highly structured and creative hypergraphia without any of the other behavioural disturbances," says the woman's neurologist, Jason Warren at University College London.

Ξαφνικά «γεννούσε» 10 ως 15 ποιήματα την ημέρα και μάλιστα ενοχλούνταν πολύ αν κάποιος τη διέκοπτε. Τα ποιήματά της είχαν ομοιοκαταληξία και μια «πινελιά» μελαγχολίας - η θεματολογία ήταν σχετικώς κοινότοπη και το στυλ άτεχνο. Περίπου έξι μήνες μετά το τέλος των επιληπτικών κρίσεων η επιθυμία για την ποίηση μειώθηκε, αν και συνεχίζει να υπάρχει ως έναν βαθμό.

Οι ειδικοί ονομάζουν την έντονη επιθυμία ενός ατόμου να γράφει «υπεργραφία». Η υπεργραφία εμφανίζεται συνήθως μαζί με τη σχιζοφρένεια και τις περισσότερες φορές η γραφή του ατόμου είναι ανοργάνωτη και χαοτική. «Ηταν πάρα πολύ ασυνήθιστο να βλέπουμε τόσο καλά δομημένη και δημιουργική υπεργραφία χωρίς τα άλλα προβλήματα συμπεριφοράς» εξήγησε ο Τζέισον Γουόρεν, νευρολόγος από το University College του Λονδίνου που παρακολουθεί την 76χρονη.

Αναδιοργάνωση των εγκεφαλικών κυκλωμάτων

The connection between temporal lobe epilepsy and creativity is well known. Lewis Carroll, Fyodor Dostoyevsky, Edgar Allan Poe, and Vincent van Gogh all likely experienced the condition. And the relationship between verse and unusual temporal lobe activity isn’t just noticeable in people with a diagnosed neurological disorder: A 1985 study of students who enjoyed writing poetry in their free time showed that they had many more spikes in temporal lobe activity, as recorded by an EEG, than their non-poet peers.

Τι ακριβώς συνέβη λοιπόν σε αυτή τη γυναίκα; Η ομάδα του δρος Γουόρεν εκτιμά, όπως αναφέρει και στο επιστημονικό έντυπο «Neurocase», ότι οι χρόνιες επιληπτικές κρίσεις της οδήγησαν σε «αναδιοργάνωση» κυκλωμάτων του εγκεφάλου - στη συγκεκριμένη περίπτωση επρόκειτο για τα συστήματα της γλώσσας τα οποία συνδέθηκαν με εκείνα που προκαλούν συναισθηματική απόκριση και αίσθημα επιβράβευσης, εξηγώντας έτσι τον ψυχαναγκασμό για γράψιμο. Τα κυκλώματα αυτά βρίσκονται σχετικά κοντά το ένα στο άλλο στους κροταφικούς λοβούς του εγκεφάλου. «Ίσως αυτά τα αναδιοργανωμένα κυκλώματα βρίσκονταν σε ύπνωση όταν οι κρίσεις λάμβαναν χώρα. Όταν οι επιληπτικές κρίσεις σταμάτησαν, βγήκαν στο προσκήνιο και έτσι εμφανίστηκε η νέα συμπεριφορά».

Έχουν υπάρξει και προηγούμενες αναφορές σχετικά με την εμφάνιση αλλαγών στη συμπεριφορά ασθενών όταν οι επιληπτικές κρίσεις τους άρχιζαν να υποχωρούν. Μάλιστα ο δρ Γουόρεν και οι συνεργάτες του έχουν ασχοληθεί και με μια άλλη περίπτωση επιληπτικού ασθενούς ο οποίος παρουσίασε έντονη, άσβεστη επιθυμία για τη μουσική όταν απαλλάχθηκε από τις κρίσεις του. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τέτοιου είδους περιπτώσεις παραμένουν σε μεγάλο βαθμό στο σκοτάδι σε ό,τι αφορά την κατανόησή τους. «Τελικώς το να αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί του εγκεφάλου που εμπλέκονται σε αυτό το φαινόμενο απαιτεί χρήση λειτουργικών απεικονιστικών τεχνικών όπως η λειτουργική μαγνητική τομογραφία» σημειώνει ο ειδικός.

Υπάρχει επίσης η πιθανότητα να υπήρξε αλληλεπίδραση μεταξύ των νευρικών αλλαγών που προκάλεσε στον εγκέφαλο της ασθενούς η λαμοτριγίνη και των αλλαγών που προκάλεσαν οι επιληπτικές κρίσεις, δημιουργώντας προδιάθεση σε κυκλώματα για αναδιοργάνωση.

Πληροφορίες για την ανθρώπινη συμπεριφορά

Ο δρ Γουόρεν συνιστά προσοχή σε ό,τι αφορά αυτές τις μεμονωμένες περιπτώσεις ασθενών υπογραμμίζοντας ότι πολλές φορές δεν μπορούμε να εξάγουμε από αυτές γενικευμένα συμπεράσματα. Σε κάθε περίπτωση όμως όπως λέει, αυτά τα περιστατικά μπορούν να μας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Για παράδειγμα, όταν σκεφτούμε το πώς γράφεται η ποίηση, θεωρούμε ότι αποτελεί «προϊόν» συνειδητής σκέψης και προσπάθειας. Η περίπτωση της 76χρονης όμως δείχνει ότι το γράψιμο άρχισε αυθόρμητα. Απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου αποκάλυψαν ότι εμφανιζόταν ασυνήθιστη δραστηριότητα στον αριστερό κροταφικό λοβό, ο οποίος θεωρείται «κλειδί» σε ό,τι αφορά την παραγωγή της γλώσσας και τη λεκτική σκέψη. «Θα μπορούσαμε λοιπόν να υποθέσουμε ότι υπάρχουν κυκλώματα του εγκεφάλου που δημιουργούν μια άκρως οργανωμένη συμπεριφορά και τα οποία με κάποιον τρόπο ανάβουν όπως ένας υπολογιστής οδηγώντας ξαφνικά στην παραγωγή στίχων. Είναι πολύ εντυπωσιακό» καταλήγει ο δρ Γουόρεν.

Πηγή: New Scientist 

Tο μυστήριο με τους βράχους που «γλιστράνε μόνοι τους». Mystery of how rocks move across Death Valley lake bed solved

Σε μια ερημική περιοχή στην Καλιφόρνια που ονομάζεται κοιλάδα του θανάτου, βράχοι που ζυγίζουν μέχρι και 400 κιλά, φαίνονται σαν να έχουν συρθεί εκατοντάδες μέτρα. Newly published findings resolve the mystery of the moving rocks like this one that have left trails on the Racetrack playa in Death Valley National Park. Credit: Louis Sahagun / Los Angeles Times

Grooves in the dry mud trace the paths of the moving rocks. Credit: Don Bartletti / Los Angeles Times

Στις εικόνες βλέπουμε τα ίχνη που αφήνει αυτή η μυστηριώδης κίνηση των βράχων. Rocks on the Racetrack playa in Death Valley National Park. Credit: Don Bartletti / Los Angeles Times

Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί από το 1940 και πολλές ερμηνείες δόθηκαν από διάφορους ερευνητές και μη. 

The source of motion for the rocks on Death Valley's Racetrack playa had long puzzled geologists. Credit: Louis Sahagun / Los Angeles Times

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εξιτάρει τους λάτρεις των «υπερφυσικών» φαινομένων ή των UFO.

Richard Norris surveys one of several hundred rocks that have left trails as they moved across the surface of Racetrack Playa in Death Valley National Park. (Louis Sahagun / Los Angeles Times)

Όμως από τον χειμώνα του 2011 δυο ξαδέρφια, οι Richard D. Norris και James M. Norris, μαζί με τους συνεργάτες τους αποφάσισαν να μελετήσουν τον φαινόμενο τοποθετώντας 15 βράχους στην περιοχή, τους οποίους θα παρακολουθούσαν με σύστημα GPS. Επρόκειτο για το πιο βαρετό πείραμα στον κόσμο δήλωνε ο Ralph Lorenz, ένας από τους συνεργάτες της ομάδα.

Ένας από τους βράχους που παρακολουθούσαν με GPS οι πειραματιστές.

Και τον Δεκέμβριο του 2013, η τύχη χαμογέλασε στους Richard και James Norris Norris. Φτάνοντας στην κοιλάδα του θανάτου διαπίστωσαν ότι είχε καλυφθεί από πάγο, που το μεσημέρι έλιωσε δημιουργώντας ένα λεπτό στρώμα νερού επτά εκατοστών. Και οι πέτρες άρχισαν να κινούνται με ταχύτητες 2 έως έξι μέτρα ανά λεπτό. Να πως εξήγησαν την κίνηση των βράχων:

1. Η βροχή δημιουργεί ένα ρηχό στρώμα νερού 2. Το νερό παγώνει κατά τη διάρκεια της νύχτας και το πρωί ο πάγος σπάει σε λεπτά φύλλα 3. Ο άνεμος σπρώχνει τον πάγο που επιπλέει και ο πάγος τους ογκόλιθους. Ο πάγος δρα σαν ένα “πανί” που κάνει τους βράχους να γλιστράνε πάνω στο υγρό έδαφος με την βοήθεια του ανέμου.

Η ερμηνεία των Norris et al για την ολίσθηση των βράχων δημοσιεύεται με τίτλο “Sliding Rocks on Racetrack Playa, Death Valley National Park: First Observation of Rocks in Motion” στο plosone.org. Πρόκειται για την πρώτη άμεση επιστημονική παρατήρηση της κίνησης των βράχων με χρήση GPS, σε συνδυασμό με μετεωρολογικό σταθμό και κάμερες time-lapse.