Τα ηφαίστεια του Άρη τον… ψεκάζουν με σκόνη. Mars volcanoes launch dust storms like a skate ramp

Τα ηφαίστεια του Άρη στέλνουν στην ατμόσφαιρα γιγάντιες ποσότητες σκόνης. Extreme Detached Dust Layers near Martian Volcanoes: Evidence for Dust Transport by Mesoscale Circulations Forced by High Topograph.

Έχει διαπιστωθεί ότι κατά περιόδους στην ατμόσφαιρα του Άρη σχηματίζονται τεράστια στρώματα σκόνης. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Νίκολας Χέβενς του Πανεπιστημίου Χάμπτον στην Βιρτζίνια των ΗΠΑ ανέλυσαν δεδομένα που καταγράφει ο δορυφόρος MRO ο οποίος μελετά τον Άρη και υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν την προέλευση αυτών των στρωμάτων σκόνης. Όπως αναφέρουν υπεύθυνα για αυτά τα στρώματα είναι τα γιγάντια ηφαίστεια του Κόκκινου Πλανήτη.

Το φαινόμενο

Αποκρυπτογραφήθηκε ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα του Κόκκινου Πλανήτη. Dust storm on Mars, as pictured by NASA's Mars Reconnaissance Orbiter on 7 November 2007 (Image: NASA/JPL-Caltech/MSSS).

Στον Άρη υπάρχει ο Όλυμπος (Olympus Mons) που εκτός από το μεγαλύτερο ηφαίστειο του Κόκκινου Πλανήτη είναι και το μεγαλύτερο του ηλιακού μας συστήματος. Το ύψος του ξεπερνά τα 22 χιλιόμετρα και η διάμετρός του τα 500 χλμ.! Σε κοντινή απόσταση από τον Όλυμπο υπάρχει το σύμπλεγμα ηφαιστείων Tharsis Montes.

Image collected from the Mars Reconnaissance Orbiter showing bright magenta outcrops inside a volcanic caldera, indicative of feldspar (Credit: NASA/JPL/JHUAPL/MSSS).

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι κορυφές των ηφαιστείων θερμαίνονται περισσότερο από τις πλαγιές δημιουργώντας θερμικά ρεύματα τα οποία μετατρέπονται σε πολύ ισχυρές ανεμοθύελλες. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές αυτές οι ανεμοθύελλες δημιουργούν ένα σκηνικό παρόμοιο με εκείνο μιας πίστας σκέιτμπορντ όπου τη θέση του σκέιτμπορντ παίρνει η σκόνη και της πίστας οι πλαγιές. Έτσι η σκόνη «ανεβαίνει» τις τεράστιες πλαγιές των ηφαιστείων και εκτοξεύεται στην ατμόσφαιρα του Άρη.

Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται γιγάντια στρώματα σκόνης που βρίσκονται σε ύψη 50-75 χλμ πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη ενώ η έκταση αυτών των στρωμάτων σκόνης αγγίζει σε πολλές περιπτώσεις τα χίλια χλμ. Η ύπαρξη τόσο πολύ σκόνης σε τέτοια ύψη με τη σειρά της εμπλέκεται και σε άλλες ατμοσφαιρικές διεργασίες αφού για παράδειγμα, η σκόνη αναμειγνύεται με υδρατμούς. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Geophysical Research Letters».

Πηγή: Geophysical Research Letters DOI: 10.1002/2015GL064004

Η NASA θέλει να δαμάσει τις σκουληκότρυπες. NASA wants to conquer wormholes

Διαστημικές αποστολές μέσα από σκουληκότρυπες επιθυμεί να πραγματοποιήσει η NASA. Nasa said it would support research ‘to demonstrate microscopic instance of space warp of wormhole' (artist's illustration shown). In theory, a wormhole would bend space-time in four dimensions, greatly reducing the distance between two locations in the universe.

Οι ειδικοί τις ονόμασαν «σκουληκότρυπες» και στην πραγματικότητα είναι εξισώσεις πεδίου του Αϊνστάιν για τη βαρύτητα. Θεωρητικώς οι σκουληκότρυπες είναι σήραγγες που συνδέουν σημεία του χωροχρόνου. Με απλά λόγια, αν κάποιος εισέλθει σε μια σκουληκότρυπα, ας πούμε λίγο έξω από τη Γη, μπορεί σε χρόνο dt να βρεθεί σε ένα απομακρυσμένο σημείο του Γαλαξία ή και του Σύμπαντος - υπό κανονικές συνθήκες θα χρειαζόταν χιλιάδες ή εκατομμύρια έτη για να φτάσει ως εκεί. Τώρα η NASA ανακοίνωσε ότι θα αναζητήσει τρόπους για να μπορέσει να τις εντοπίσει και να τις εκμεταλλευτεί!

Το σχέδιο

Ο επιστήμονας της NASA Χάρολντ Γουάιτ σχεδίασε το εικονιζόμενο σκάφος το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιεί την περίφημη ταχύτητα δίνης που χρησιμοποιούσε και το διαστημόπλοιο Enterprise  Star στη θρυλική σειρά επιστημονικής φαντασίας Star Trek. H ταχύτητα δίνης επιτρέπει το ταξίδι στον χωροχρόνο ώστε να μετακινείται ένα σκάφος από μια περιοχή του Σύμπαντος σε μια άλλη σε χρόνο dt. NASA has previously shied away from the idea of warp travel, but it has now been revealed that the agency is researching such technologies. Shown is a spacecraft designed by NASA scientist Dr Harold White, which uses 'rings' to warp space-time and travel huge distances in the blink of an eye.

Η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία για το πρόγραμμα Technology Roadmaps. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα στο οποίο καταγράφονται φουτουριστικές τεχνολογίες που θα ήθελε η NASA να αναπτύξει τα επόμενα 20 χρόνια. Το πιο εντυπωσιακό από αυτά τα σχέδια είναι εκείνο που αφορά τις σκουληκότρυπες τις οποίες η NASA ευελπιστεί να… δαμάσει.

In early April, meanwhile, NASA announced funding for the revolutionary Vasimr engine (illustrated) - a plasma-powered form of propulsion that could reach Mars in 39 days, rather than eight months. This might be one of the technologies the agency referenced in its latest Technology Roadmap.

«Θα διερευνήσουμε άγνωστα πεδία της φυσικής σε μια προσπάθεια να φέρουμε επανάσταση στη διαστημική εξερεύνηση. Βελτιώνοντας τις γνώσεις μας για τη βαρύτητα, τον χωροχρόνο, και το κβαντικό κενό ίσως καταφέρουμε και μάλιστα σύντομα να στείλουμε ρομπότ σε διαστρικές αποστολές» αναφέρει σε ανακοίνωση της η NASA. 

NASA has released the agency’s 2015 technology roadmaps laying out the promising new technologies that will help NASA achieve its aeronautics, science and human exploration missions for the next 20 years, including the agency’s journey to Mars.

Σε επόμενη φάση θα επιδιωχθεί η κατασκευή διαστημικών σκαφών που θα μπορούν να ταξιδέψουν στον χωροχρόνο για να πραγματοποιηθούν και επανδρωμένες αποστολές σε περιοχές μακριά από το ηλιακό μας σύστημα. Από τα υπόλοιπα σχέδια του προγράμματος η NASA ανακοίνωσε ότι θα ρίξει βάρος στην ανάπτυξη νέων συστημάτων προώθησης πυραύλων και διαστημοπλοίων. 

«Σύντομα θα γίνουμε σκλάβοι των ρομπότ»! Stephen Hawking warns computers will overtake humans within 100 years

Τα ρομπότ θα γίνουν σύντομα κυρίαρχοι του πλανήτη προφητεύει ο Στίβεν Χόκινγκ. We may be facing a robot uprising with artificial intelligence capable of outsmarting humans in the next century. This is according to Professor Stephen Hawking who claims that rather than being concerned about who controls Al, we should be worried if Al can be controlled at all. ©iStock

Την ίδια στιγμή που καθημερινά ανακοινώνονται σημαντικά επιτεύγματα στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της ρομποτικής ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ μιλώντας σε μεγάλο επιστημονικό συνέδριο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους που μπορεί να έχει η δημιουργία υψηλής νοημοσύνης ρομπότ.

Έρχεται ο Terminator;

Νέα προφητεία του διάσημου αστροφυσικού Στίβεν Χόκινγκ για το μέλλον της ανθρωπότητας. Stephen Hawking today warned that computers will overtake humans in terms of intelligence at some point within the next century. Speaking at the Zeitgeist 2015 conference in London, the internationally renowned cosmologist and Cambridge University professor, said: “Computers will overtake humans with Al at some within the next 100 years. When that happens, we need to make sure the computers have goals aligned with ours.”

Μιλώντας στο συνέδριο Zeitgeist που γίνεται αυτές τις μέρες στο Λονδίνο ο Χόκινγκ υποστήριξε ότι η ανάπτυξης συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της ανθρωπότητας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο διάσημος αστροφυσικός αναφέρεται στον συγκεκριμένο κίνδυνο.

In November, Elon Musk, the entrepreneur behind Space X, warned that the risk of 'something seriously dangerous happening' as a result of machines with artificial intelligence, could be in as few as five years.

Πριν από λίγους μήνες ο Χόκινγκ συνυπέγραψε μια ανοικτή επιστολή με τον δισεκατομμυριούχο οραματιστή της τεχνολογίας Ελον Μασκ στην οποία υποστήριζαν ότι είναι απαραίτητο η έρευνα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης να γίνεται βάση συγκεκριμένων κανόνων και στενών ελέγχων.

Honda's humanoid robot Asimo of how humans are making increasingly intelligent robots ©Flickr/Ars Technica

«Αντί να ανησυχούμε ποιος θα ελέγχει την τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να ανησυχούμε αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ελεγχθεί. Όπως πάνε τα πράγματα οι υπολογιστές θα αποκτήσουν μεγαλύτερη νοημοσύνη από αυτή του ανθρώπου μέσα στα επόμενα 80 χρόνια. Θα πρέπει λοιπόν να διασφαλίσουμε πώς όταν φτάσουμε σε εκείνο το σημείο οι υπολογιστές θα είναι ευθυγραμμισμένοι με τις ανθρώπινες ανάγκες, επιδιώξεις και στόχους» ανέφερε ο Χόκινγκ ανησυχώντας ότι μπορεί στο τέλος του αιώνα στη Γη να υπάρχει μια κατάσταση παρόμοια με αυτή που δείχνουν ταινίες όπως «Ο Εξολοθρευτής» όπου συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και πανίσχυρα ρομπότ έχουν καταλάβει τον πλανήτη και κυνηγούν τους ανθρώπους.

Ο δεινόσαυρος με τη σούπερ όσφρηση. New Dinosaur’s Keen Nose Made it a Formidable Predator

Καλλιτεχνική απεικόνιση δύο Sauromitholestes sullivani που επιτίθενται σε έναν μεγαλύτερο δεινόσαυρο τον οποίο... μύρισαν από μακριά και έσπευσαν να τον κυνηγήσουν. An artist’s rendering of two Saurornitholestes sullivani attacking their prey (Illustration by Mary P. Williams/University of Pennsylvania).

Το 1999 εντοπίστηκαν σε μια περιοχή του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ τα απολιθώματα ενός μικρού δεινοσαύρου. Οι επιστήμονες θεώρησαν τότε ότι επρόκειτο για ένα μέλος του είδους θηρόποδων δεινοσαύρων Sauromitholestes langstoni. Όπως όμως έχει συμβεί και σε άλλες περιπτώσεις, μια νέα πιο ενδελεχής μελέτη των απολιθωμάτων αποκάλυψε μια διαφορετική ταυτότητα από εκείνη που είχε δοθεί στον μικρό δεινόσαυρο.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια διαπίστωσαν ότι τα απολιθώματα ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος που ζούσε πριν από περίπου 75 εκ. έτη και έλαβε την ονομασία Sauromitholestes sullivani. Όπως αναφέρουν, ήταν ένας δεινόσαυρος με συνολικό μήκος δύο μέτρων που είχε συγγένεια με τους βελισοράπτορες.

“This was not a dinosaur you would want to mess with,” said University Pennsylvania doctoral student Steven Jasinski, author of a study of the new species, said in a press release. Jasinski’s findings are based on a skull fragment discovered in New Mexico’s Bisti/De-Na-Zin Wilderness more than 15 years ago. Paleontologists used to believe that the fossil belonged to another member of the Dromaeosaurid family (a group that includes Jurassic Park’s Utahraptors) called Saurornitholestes langstoni. Steven Jasinski (University of Pennsylvania).

Η μελέτη του κρανίου του οδήγησε τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι αυτός ο δεινόσαυρος διέθετε πανίσχυρη όσφρηση. Εκτιμούν ότι ήταν πολύ γρήγορος και επιπλέον δημιουργούσε αγέλες όταν κυνηγούσε. Έχοντας το πλεονέκτημα ότι γνώριζαν -  και μάλιστα από απόσταση - που βρίσκεται η λεία τους, οι αγέλες των  S. sullivani μπορούσαν να αιφνιδιάσουν τα θηράματά τους και να τα εξοντώσουν εύκολα. Η μελέτη δημοσιεύεται στην περιοδική έκδοση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Νέου Μεξικού.

Το πρώτο τεχνητό νευρωνικό κύκλωμα. An Important Step in Artificial Intelligence

Το νευρωνικό κύκλωμα προσπαθεί να μιμηθεί τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου. Researchers in UCSB’s Department of Electrical and Computer Engineering are seeking to make computer brains smarter by making them more like our own. Artist's concept of a neural network. Photo Credit: Illustration by Peter Allen

Ερευνητές στις ΗΠΑ πραγματοποίησαν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, παρουσιάζοντας ένα απλό λειτουργικό τεχνητό νευρωνικό κύκλωμα. Για πρώτη φορά, ένα τέτοιο κύκλωμα, που προσπαθεί να μιμηθεί τον ανθρώπινο εγκέφαλο, αποτελείται από περίπου 100 τεχνητές συνάψεις και είναι λειτουργικό, καθώς μπορεί να εκτελέσει μία απλή ανθρώπινη εγκεφαλική λειτουργία: την ταξινόμηση μίας εικόνας.

Το δίκτυο

The research team, clockwise from top left: Farnood Merrikh-Bayat, Brian Hoskins, Dmitri Strukov, Gina Adam. Not in photo: Lead author Mirko Prezioso. Photo Credit: Sonia Fernandez

Μηχανικοί του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Σάντα Μπάρμπαρα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντμίτρι Στρούκοφ του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ ανακοίνωσαν ότι το λεγόμενο «ολοκληρωμένο νευρομορφικό δίκτυο» μπορεί σταδιακά, με περαιτέρω εξέλιξη, να επεκταθεί, ώστε σιγά-σιγά να μοιάσει περισσότερο στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κάτι καθόλου εύκολο, ασφαλώς, με δεδομένο ότι ο εγκέφαλός μας διαθέτει ένα τετράκις εκατομμύριο συνάψεις, δηλαδή συνδέσεις νευρώνων (εγκεφαλικών κυττάρων).

Παρόλες τις αδυναμίες του, ο ανθρώπινος εγκέφαλος παραμένει πρότυπο υπολογιστικής ισχύος και αποτελεσματικότητας για τους μηχανικούς, που πασχίζουν να δημιουργήσουν πιο έξυπνους τεχνητούς εγκεφάλους, κάνοντάς τους να μοιάζουν περισσότερο με τους ανθρώπινους.

  

Τα εξαρτήματα

An artificial synaptic circuit of the type used in the demonstration. Photo Credit: Sonia Fernandez

Το πρωτοποριακό νευρομορφικό κύκλωμα βασίζεται στα λεγόμενα «memristor» -συνδυασμός των λέξεων μνήμη (memory) και αντίσταση (resistor)- τα οποία αντικαθιστούν τα συμβατικά τρανζίστορ. Τα memristor είναι ηλεκτρονικά εξαρτήματα που βασίζονται στην κίνηση όχι των ηλεκτρονίων, αλλά των ιόντων, μιμούμενα τον τρόπο που τα ανθρώπινα νευρικά κύτταρα γεννούν και μεταδίδουν τα ηλεκτρικά σήματα.

Όμως, για να μπορέσει η τεχνητή νοημοσύνη, έστω, να προσεγγίσει κάπως τη βιολογική ανθρώπινη νοημοσύνη, θα χρειασθούν πολύ περισσότερα memristor να ενσωματωθούν στα νευρομορφικά δίκτυα. Μόνο τότε αυτά θα γίνουν πιο πολύπλοκα και πιο «φυσικά» στη λειτουργία τους, κάνοντας τα ίδια πράγματα που το ανθρώπινο μυαλό εκτελεί αβίαστα και χωρίς ιδιαίτερη κατανάλωση ενέργειας.

Οι Αμερικανοί ερευνητές, πάντως, όπως δήλωσαν, αισιοδοξούν ότι τα μελλοντικά «τσιπάκια» θα ενσωματώνουν τέτοια τεχνητά νευρομορφικά κυκλώματα, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα τις δυνατότητες των υπολογιστών. Όμως, για να γίνει αυτό, το αμέσως επόμενο πρακτικό βήμα θα είναι να καταφέρουν να ενσωματώσουν αποδοτικά ένα νευρομορφικό δίκτυο από memristor στην υπάρχουσα συμβατική τεχνολογία δημιουργίας ημιαγωγών (τσιπ). Το επίτευγμα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Ζουμ στις X-Files κηλίδες της Δήμητρας. See Mystery Spots on Dwarf Planet Ceres

Το Dawn κατέγραψε νέες κοντινές εικόνες της Δήμητρας και των λαμπερών κηλίδων της. NASA's Dawn spacecraft captured this image of the dwarf planet Ceres and its mysterious bright spots on May 4, 2015, from a distance of 8,400 miles (13,500 kilometers). Credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Νέες κοντινές εικόνες του πλανήτη νάνου Δήμητρα έστειλε το διαστημικό σκάφος Dawn που εδώ και δύο μήνες έχει προσεγγίσει και μελετά αυτό το μεγάλο διαστημικό σώμα. Πριν ακόμα φτάσει στον προορισμό του, το Dawn είχε εντοπίσει δύο ασυνήθιστα λαμπερές κηλίδες μέσα στη λεκάνη ενός κρατήρα, διαμέτρου 98 χλμ. Η φύση τους παραμένει αδιευκρίνιστη, ωστόσο οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πάγο ή άλατα που ήρθαν στην επιφάνεια λόγω κάποιας πρόσκρουσης.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ένα animation που δημιουργήθηκε από τις νέες κοντινές εικόνες της Δήμητρας. This animation shows a sequence of images taken by NASA's Dawn spacecraft on May 4, 2015, from a distance of 8,400 miles (13,600 kilometers), in its RC3 mapping orbit. The image resolution is 0.8 mile (1.3 kilometers) per pixel. Image credit: NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA

Οι νέες εικόνες «ζουμάρουν» πάνω σε αυτές τις λαμπερές κηλίδες κάτι που πιθανώς να βοηθήσει τους ειδικούς να εντοπίσουν κάποια στοιχεία που να αποκαλύψουν την ταυτότητα αυτών των κηλίδων.

Επίσης πριν φθάσει το Dawn στη Δήμητρα οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει εκεί πίδακες υδρατμών και είχαν δει ότι ο πλανήτης καλύπτεται από ένα παχύ στρώμα πάγου. Αυτό υποδηλώνει ότι κάτω από το παγωμένο κάλυμμα μπορεί να κρύβεται μια θάλασσα.

Προϊστορικά «πορτρέτα» στα βράχια. Prehistoric "portraits" on the rocks

Ο νεολιθικός οικισμός στον Στρόφιλα της Άνδρου. The Neolithic settlement at Strofilas, Andros. Credit: Archaiologia

Μια πανάρχαια τέχνη, για την οποία τίποτα δεν γνωρίζαμε μέχρι πρόσφατα, φαίνεται πως εξαπλωνόταν στο προϊστορικό Αιγαίο. Οι αρχαιολόγοι την εντόπισαν πρώτη φορά στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα στην Άνδρο. Κατόπιν ανάλογα ευρήματα είχαμε στο Βαθύ Αστυπάλαιας. Τώρα το καλό τριτώνει, με βραχογραφίες και στη Χαλανδριανή της Σύρου. Αλλά δεν είχε μόνον αυτά να ανακοινώσει χθες ο ακαδημαϊκός και γενικός γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας Βασίλειος Πετράκος κατά την παρουσίαση του έργου που επιτελέσθηκε το 2014. Επιπροσθέτως μάθαμε ότι στον Στρόφιλα έχουμε και βραχογραφίες με ανθρώπους! Κάτι που πρώτη φορά συναντάμε στον ελλαδικό χώρο κατά τη Νεολιθική Περίοδο.

Ανθρώπινες φιγούρες στον νεολιθικό οικισμό του Στρόφιλα στην Άνδρο. An ancient art, which we knew nothing until recently, it seems that spread in prehistoric Aegean. Human figures at the Neolithic settlement of Strofila in Andros.

Τις ανασκαφές στον Στρόφιλα Άνδρου διευθύνει η Χριστίνα Τελεβάντου. Σε νέες έρευνες που έγιναν πέρυσι κοντά στην πύλη του νεολιθικού οικισμού, «προ της πύλης και σε μικρή απόσταση από αυτήν καθαρίστηκε από τα χώματα το βραχώδες έδαφος και αποκαλύφθηκαν νέες βραχογραφίες που εικονίζουν, για πρώτη φορά, ανθρώπους», είπε ο κ. Πετράκος. «Πέντε μορφές κυνηγούν άγρια ζώα, ίσως τσακάλια. Ένα ζώο εμφανίζεται με δύο ύβους (σ.σ.: καμπούρες), παράσταση που επιδέχεται περισσότερες εξηγήσεις. Κυνηγός φαίνεται να έχει σκοτώσει ταύρο ή αγελάδα, άλλες παραστάσεις εικονίζουν χορευτές, δακτυλιόσχημα θέματα και πλοία ως και τα γνωστά κυκλικά βαθουλώματα» (τα προηγούμενα χρόνια είχαν εντοπιστεί βραχογραφίες με πλοία, σπείρες κ.ά.)

Παράσταση με κυνήγι ελαφιών από τσακάλια στον φυσικό βράχο, βόρεια του τείχους του Στρόφιλα. The extensive rock art representations in excavated context, with symbolic motifs (motif in the form of a ring-idol pendant, figure-of-eight patterns reminiscent of human footprints, pecked marks in spiral arrangement), linear motifs (spiral, meander), pictorial motifs (ships, animals-goats, deer, jackals, fish, dolphins, etc.), narrative scenes (flotilla of ships, jackals hunting deer, seabed with dolphin and its calf, probably a human figure or an anthropomorphic xoanon, 0.45 m. high, possibly representing a deity). It seems that long before the development of pictorial art in the Cyclades, in the Middle and Late Bronze Age (pottery, wall-paintings), the Neolithic artists laid the foundations of the iconographic vocabulary and spatial management in complex scenes. 

Η ανασκαφέας διαπίστωσε και την ύπαρξη παλαιότερων βραχογραφιών που έσβησαν με τον χρόνο, πράγμα που, κατά τον κ. Πετράκο και την ίδια, «δείχνει μακρά παράδοση χρήσης του χώρου για τη χάραξη παραστάσεων που εκφράζουν την άποψη των αρχαιοτάτων κατοίκων του Στρόφυλα για θέματα θρησκευτικά - λατρευτικά». Και, επίσης, εικονίζουν ασχολίες της καθημερινής ζωής, «όπως το κυνήγι, το εμπόριο και τη ναυτιλία».

Αλλά και σε κοντινό της Άνδρου νησί, στη Σύρο, όπου η Μαρίζα Μαρθάρη συνέχισε την έρευνα της αρχαίας προϊστορικής ακρόπολης, βρέθηκαν από την ανασκαφέα ενδιαφέρουσες βραχογραφίες στη βορειοδυτική πλευρά της οχύρωσης. Σύμφωνα με όσα είπε ο γ.γ. της Αρχαιολογικής Εταιρείας, «μία εικονίζει ψάρι ή δελφίνι. Το σχέδιο δεν έχει περίγραμμα. Φυσικά κάποιο πολύ αχνό θα είχε σχεδιαστεί με οξύ εργαλείο και γεμίστηκε με πυκνά και άνισου μεγέθους κοιλώματα στον βράχο. Του θαλάσσιου ζώου διακρίνονται τα κύρια χαρακτηριστικά, η ουρά, τα πτερύγια και το ρύγχος. Άλλες βραχογραφίες εικονίζουν μακρύ πλοίο με κουπιά ή πυκνές ανάλογες γλυφές σε ομάδες, ή κύκλο γεμάτο με πυκνά μικρά κοιλώματα από τα οποία επίσης περιβάλλεται.»

Βραχογραφίες στην Αστυπάλαια.

Νέες βραχογραφίες εντοπίστηκαν από τον Ανδρέα Βλαχόπουλο και στο Βαθύ Αστυπάλαιας, όπου πέρυσι είχε βρει παραστάσεις ερωτικού περιεχομένου, αλλά των Ιστορικών Χρόνων, δηλαδή του 6ου-5ου αιώνα π.Χ. Ωστόσο,τα προηγούμενα έτη η έρευνα του κ. Βλαχόπουλου είχε αποκαλύψει μεγάλο αριθμό προϊστορικών βραχογραφιών στις επιφάνειες των δολομιτικών ασβεστολίθων του ακρωτηρίου. Σε τρεις διαμορφωμένες ατραπούς, που κατέληγαν σε πυλίδες εισόδου προς την πρωτοκυκλαδική ακρόπολη, υπήρχαν μεγάλης κλίμακας βραχογραφίες πλοίων, μήκους έως 70 εκατοστών, κατακόρυφων εγχειριδίων και σπειρών. Υπήρχαν και σε άλλα σημεία του ακρωτηρίου με τυπολογία πρωτοκυκλαδική (3η χιλιετία π.Χ.). Τα πλοία αυτά έτσι όπως είναι κωπήλατα είναι αντίστοιχα με εκείνα που απεικονίζονται στα τηγανόσχημα σκεύη της Χαλανδριανής και σε βραχογραφίες στη Νάξο.

Παράσταση πομπής πλοίων στον κεντρικό προμαχώνα του τείχους του Στρόφιλα.

Πέρυσι στην Αστυπάλαια εντοπίστηκαν νέες βραχογραφίες που εικονίζουν πλοίο, σπείρες, δόρατα, βέλη, εγχειρίδια. Ανάμεσα σε άλλα σημαντικά ευρήματα του Ανδρέα Βλαχόπουλου είναι και ένα πρωτοκυκλαδικό ειδώλιο του οποίου το άνω μέρος οξύνεται βαθμηδόν. Το ειδώλιο εντοπίστηκε ακέραιο στη βόρεια ακτή, στο Βαθύ, όπου κατά τα προηγούμενα έτη είχαν έρθει στο φως ταφές βρεφών σε πρωτοκυκλαδικά αγγεία.

Πηγή: http://www.ethnos.gr