Μετά την υπερπανσέληνο, η υπερπαλίρροια. Supermoon lunar eclipse triggers supertide flood warning

Περιοχές της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας περιμένουν τις υψηλότερες παλίρροιες εδώ και χρόνια. Motorists and cyclists make their way through a high tide on a road linking Mersea Island, Essex. Photo: Stephen Huntley

Λίγες μέρες μετά την ολική έκλειψη Σελήνης που συνέπεσε με τη λεγόμενη «υπερπανσέληνο», πολλές τοποθεσίες στη Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία ετοιμάζονται για τις υψηλότερες παλίρροιες εδώ και χρόνια ή ολόκληρες δεκαετίες. Είναι μια «τέλεια» παλίρροια, η οποία οφείλεται σε έναν σπάνιο συνδυασμό αστρονομικών παραγόντων.

Το φαινόμενο

..and high tides. Paul J Martin / Shutterstock.com

Όπως αναφέρουν ο Άιβαν Χέιγκ του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον και ο Κέβιν Χόρσμπεργκ του Εθνικού Ωκεανογραφικού Κέντρου της Βρετανίας, οι παράκτιοι δρόμοι έχουν ήδη κλείσει στο Μαϊάμι λόγω του κινδύνου πλημμυρών, ενώ η πόλη του Πλίμουθ στη νότια ακτή της Βρετανίας περιμένει πλημμυρίδες ύψους έξι μέτρων στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου.

Είναι μια «τέλεια» παλίρροια, η οποία οφείλεται σε έναν σπάνιο συνδυασμό αστρονομικών παραγόντων. en.wikipedia.org/wiki/Tide

Η παλίρροια οφείλεται στη βαρυτική έλξη της Σελήνης και σε μικρότερο βαθμό του Ήλιου. Δύο φορές το μήνα, τις ημέρες της πανσελήνου και της νέας Σελήνης, ο Ήλιος και η Σελήνη ευθυγραμμίζονται με τη Γη, οπότε οι βαρυτικές επιδράσεις τους αθροίζονται και φέρνουν τις λεγόμενες εαρινές παλίρροιες, οι οποίες είναι περίπου 20% πιο ψηλές από το συνηθισμένο (παρά το όνομά τους, δεν έχουν καμία σχέση με την άνοιξη).

The supermoon above Brighton.  Photo: REUTERS/Toby Melville

Η πανσέληνος του Σαββατοκύριακου έφερε μια τέτοια εαρινή παλίρροια, η οποία όμως έτυχε να συμπέσει με την άφιξη της Σελήνης στο περίγειο, την ελάχιστη απόστασή της από τη Γη (η τροχιά του φεγγαριού δεν είναι κυκλική αλλά ελλειπτική και η απόσταση από τη Γη διαρκώς αυξομειώνεται). 

High water levels on the River Tees as a 'supertide' affects the North East Coast.  Photo: Evening Gazette/Ian Cooper

Επιπλέον, η παλίρροια έρχεται λίγες μέρες μετά τη φθινοπωρινή ισημερία, όταν ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό και μεγιστοποιεί έτσι την επίδρασή του.

Οι παράγοντες

Elliptical orbits of: (A) the moon around the Earth; and (B) the Earth around the sun. Author provided

Όμως και η Σελήνη έτυχε να βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό, στο πλαίσιο του λεγόμενου δρακωνικού κύκλου: η τροχιά της Σελήνης σχηματίζει γωνία 5 μοιρών σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της Γης, γνωστό ως επίπεδο της εκλειπτικής, και η Σελήνη διέρχεται από αυτό το επίπεδο δύο φορές στη διάρκεια του δρακωνικού κύκλου των 27,2 ημερών.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνέπεσαν στην πρόσφατη υπερπανσέληνο. Συνέπεσαν όμως και με παράγοντες που αφορούν περιόδους μεγαλύτερους από ένα έτος και φέρνουν τη Σελήνη ακόμα πιο κοντά στην κατακόρυφη θέση πάνω από τον ισημερινό. Ο πρώτος τέτοιος παράγοντας είναι ο κύκλος του σεληνιακού περίγειου: η ελλειπτική τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη μετακινείται σε σχέση με τον Ήλιο και συμπληρώνει έναν κύκλο κάθε 8,8 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι περίπου κάθε 4,4 χρόνια, είτε στην εαρινή είτε στη φθινοπωρινή ισημερία, η Σελήνη βρίσκεται στην ελάχιστη απόστασή της από τη Γη και επιπλέον βρίσκεται πάνω από τον ισημερινό.

Ένας άλλος παράγοντας μεγάλης περιόδου είναι η περιστροφή της τροχιάς Σελήνης κάθε 18,6 χρόνια, έτσι ώστε να τέμνει διαφορετικά σημεία της εκλειπτικής. Αυτό επηρεάζει το πόσο πάνω ή κάτω από τον ισημερινό μπορεί να φτάσει η Σελήνη καθώς περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη.

The normal perigee full moon, or supermoon (L), and appearing red during a total lunar eclipse (R) over Wiesbaden, Germany.  Photo: EPA/Fredrik Von Erichsen

Φέτος, η Σελήνη βρίσκεται στην ελάχιστη απόκλισή της από τον ισημερινό, και αυτό συνέπεσε με το κατάλληλο σημείο του σεληνιακού περίγειου και όλους τους άλλους παραπάνω παράγοντες. Αποτέλεσμα είναι οι ψηλότερες εαρινές παλίρροιες εδώ και δεκαετίες, καταλήγουν στο άρθρο τους οι Χέιγκ και Χόρσμπεργκ. Μένει να δούμε αν στο επόμενο διήμερο θα καταγραφούν πλημμύρες.

Πηγή: www.telegraph.co.uk

Τι συμβαίνει όταν συγχωνεύονται μαύρες τρύπες; If our eyes could see gravitational waves

Η συγχώνευση μελανών οπών είναι εντυπωσιακή αλλά και μυστηριώδης για τους επιστήμονες. This is what a collision between two black holes would look like if we could see gravitational waves. These elusive waves are ripples in the fabric of space-time which could reveal how the universe was created nearly 14 billion years ago. The graphic was created from a computer model by Esa. Copyright: NASA/C. Henze

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά όσο και μυστηριώδη κοσμικά φαινόμενα είναι η συγχώνευση μελανών οπών. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος πραγματοποίησε προσομοιώσεις και το αποτέλεσμα τους συμπυκνώθηκε σε ένα πολύ ενδιαφέρον animation. Δείτε το animation:

Σε αυτό παρουσιάζεται το αποτέλεσμα που παράγει η συγχώνευση δύο μαύρων τρυπών που είναι τα βαρυτικά κύματα, διαταράξεις της καμπυλότητας του χωροχρονικού συνεχούς τις οποίες προβλέπει η Γενική θεωρία της Σχετικότητας.

Astronomers have spent 11 years searching for gravitational waves but found nothing. The waves are ripples in the fabric of space-time that are believed to be created when black holes collide (illustrated) and galaxies merge. The theory was proposed by Albert Einstein in 2016, but they have so far remained elusive.

Οι επιστήμονες αποκαλούν τα βαρυτικά κύματα «ρυτίδες στο ύφασμα του χωροχρόνου» και μέχρι σήμερα δεν έχει καταστεί εφικτός ο εντοπισμός τους. Το animation παρουσιάζει μια πιθανή εκδοχή αυτών των κοσμικών... ρυτίδων.

To look for the waves, the researchers used the high-precision Parkes telescope (pictured) to monitor a set of 'millisecond pulsars'. These small stars produce highly regular trains of radio pulses and act like clocks in space. The scientists recorded the arrival times of the pulsar signals to an accuracy of ten billionths.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο εντοπισμός των βαρυτικών κυμάτων εκτός των άλλων θα μπορούσε να προσφέρει νέα στοιχεία για τη γέννηση του Σύμπαντος. 

NASA: Επιβεβαιώνεται η ύπαρξη υγρού νερού στον Άρη. Nasa scientists find evidence of flowing water on Mars

Η ανακάλυψη νερού που ρέει στην επιφάνεια του Άρη δημιουργεί νέα δεδομένα στην εξερεύνηση του Κόκκινου Πλανήτη και την παρουσία του ανθρώπου εκεί. Scientists say these dark, narrow, downhill streaks are evidence of flowing water on Mars. Photograph: Jet Propulsion Laboratory/University of Arizona, via NASA

Σε μια πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της Δευτέρας, η NASA παρουσίασε τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις για την εποχική ροή υγρού νερού στον Άρη - μια ανακάλυψη που αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής.

Μακρόστενοι σκούροι σχηματισμοί που διακρίνονται περιστασιακά σε αρειανές πλαγιές σχηματίζονται όντως από τη ροή αλμυρού νερού, αναφέρουν ερευνητές της NASA στην επιθεώρηση «Nature Geosciences».

Επικεφαλής της μελέτης είναι ο Δρ. Λουχέντρα Όγια, ο οποίος είχε παρουσιάσει ανάλογες ενδείξεις στο κορυφαίο περιοδικό «Science» το 2011.

Η NASA ανακοινώνει τώρα την επιβεβαίωση της ανακάλυψης λίγες μέρες πριν την πρεμιέρα της ταινίας «Η Διάσωση» (The Martians), με θέμα την περιπέτεια ενός αστροναύτη που καλείται να επιβιώσει μόνος στον Άρη.

Μέχρι σήμερα, νερό είχε ανακαλυφθεί στον Άρη μόνο υπό μορφή πάγου στο υπέδαφος και στους πόλους.

Ταπείνωση του σημείου τήξης

H ανακάλυψη αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής. This animation simulates a fly-around look at one of the places on Mars where dark streaks advance down slopes during warm seasons, possibly involving liquid water. This site is within Hale Crater. The streaks are roughly the length of a football field.

Πώς γίνεται όμως να υπάρχει υγρό νερό στον Άρη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρα είναι τόσο αραιή η θερμοκρασία βρίσκεται συνήθως δεκάδες βαθμούς κάτω από το μηδέν;

Σε αυτές τις συνθήκες, το νερό είτε μετατρέπεται ακαριαία σε πάγο είτε εξαχνώνεται -μετατρέπεται απευθείας από υγρό σε αέριο. Η απάντηση βρίσκεται στις πλούσιες αποθέσεις αλάτων που διέκρινε ο MRO, ένας δορυφόρος της NASA που λειτουργεί σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006.

Dark narrow streaks, up to a few hundred yards long, are seen along many slopes on Mars including Garni Crater. The identification of waterlogged salts in these streaks fits with the idea that they are formed by the underground flow of briny water that wets the surface. Photograph: Nasa/AFP/Getty Images

Τα άλατα, εξηγούν οι ερευνητές, μειώνουν το σημείο τήξης του νερού έως και κατά 80 βαθμούς Κελσίου, επιτρέποντάς του έτσι να παραμένει στην υγρή φάση. Παραμένει βέβαια ασαφές από πού πηγάζει αυτό το νερό -τα υγροσκοπικά άλατα δεν αποκλείεται να «τραβούν» την υγρασία από μεγάλο βάθος στο υπέδαφος.

Ρυάκια ζωής

Αυλάκια πλάτους από ένα έως δέκα μέτρα σε μια κεκλιμένη περιοχή της αρειανής κοιλάδας «Ελλάδα». These channels, which are between 1 metre and 10 metres wide, are on a scarp in the Hellas impact basin. Photograph: Nasa/Reuters

Οι νέες «ισχυρές ενδείξεις» για εποχικά ρυάκια νερού έχουν σημασία για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τους υδάτινους πόρους του πλανήτη για ύδρευση και παραγωγή καύσιμου υδρογόνου. Ταυτόχρονα, η ανακάλυψη αναπτερώνει τις ελπίδες για ανακάλυψη μικροβιακής ζωής στον γειτονικό πλανήτη -κάτι που, όπως επισήμαναν οι ερευνητές, θα πρέπει να διερευνηθεί με μελλοντικές αποστολές.

Σήμερα, ολόκληρος ο Άρης είναι μια παγωμένη, άνυδρη έρημος, εκτεθειμένη στην φονική ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία. Ωστόσο οι τελευταίες ρομποτικές αποστολές της NASA έχουν επιβεβαιώσει ότι, πριν από περίπου  τρία δισεκατομμύρια χρόνια, ο Άρης διέθετε λίμνες και ωκεανούς. Πιθανότατα όμως η ζωή στη Γη είχε ήδη εμφανιστεί όταν ο Άρης ερημοποιήθηκε. Και αυτό σημαίνει ότι παρόμοιες μικροβιακές μορφές ζωής μπορεί να είχαν προλάβει να εξελιχθούν στον γειτονικό κόσμο.

Η θρυλική σφαίρα του Αρχιμήδη μπορεί και να επιστρέφει. Archimedes' legendary sphere brought to life

Ήταν ένας μηχανισμός που έδειχνε τους πλανήτες να περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο. Domenico Fetti, The "Archimedes" Portrait. Τhe ancient Greek mathematician Archimedes, famous for his ideas regarding fluid mechanics and buoyancy.

Ένας πρώην επιμελητής του Μουσείου Επιστήμης του Λονδίνου δημιούργησε το πρώτο αντίγραφο της περίφημης σφαίρας του Αρχιμήδη, ενός μηχανισμού που έδειχνε τους πλανήτες να περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο. Κανείς όμως δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το σχέδιο της θρυλικής μηχανής, ούτε καν για το εάν κατασκευάστηκε όντως από τον μεγάλο μαθηματικό της αρχαιότητας.

Το μοντέλο

In his West London workshop, Michael Wright builds ancient mechanisms. In this Nature Video, we see his latest contraption, the Sphere of Archimedes. Based on little more than ancient Greek texts, Wright has built this speculative machine to models the movements of the planets.

Το μηχανικό μοντέλο της σφαίρας, το οποίο δημιούργησε στο Λονδίνο ο μηχανολόγος και ιστορικός της επιστήμης Μάικλ Ράιτ, εκτίθεται από τις 27 Σεπτεμβρίου σε μουσείο της Βασιλείας στην Ελβετία. Παρόλο που το σχέδιο βασίστηκε σε πολλές υποθέσεις, ο Αρχιμήδης σίγουρα είχε τις ικανότητες να δημιουργήσει μια τέτοια μηχανή, υποστηρίζει ο Ράιτ στο δικτυακό τόπο του Nature, το οποίο παρουσιάζει και το παραπάνω βίντεο.

Wright shows the inner workings of his device, which contains 24 gearwheels. Nature Video/Adam Levy

Αναφορές για διάφορα μηχανικά μοντέλα του ουρανού εμφανίζονται στα γραπτά αρκετών αρχαίων συγγραφέων και ποιητών, και συνήθως αποδίδονται στον Αρχιμήδη, ενός από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς όλων των εποχών, ο οποίος έζησε στη Σικελία από το 287 έως το 212 π.Χ.  Για πολύ καιρό, αυτές οι αναφορές για περίπλοκες μηχανές που αναπαρήγαγαν την κίνηση των ουράνιων σωμάτων φαίνονταν υπερβολικές. Αυτό όμως άλλαξε με τη μελέτη του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ενός κουτιού με γρανάζια που λειτουργούσε ως ουράνιο ημερολόγιο και προέβλεπε ακόμα και τις ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις -είναι αναμφισβήτητα η πιο προηγμένη γνωστή μηχανή της αρχαιότητας.

Το κύριο θραύσμα του μηχανισμού. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται λίγο μεταγενέστερος του Αρχιμήδη, σίγουρα όμως η τεχνολογία στην οποία βασίστηκε δεν μπορεί να ξεπήδησε σε μια μέρα.

Οι αναφορές 

Ο μηχανολόγος και ιστορικός της επιστήμης Μάικλ Ράιτ επιδεικνύει την υποθετική σφαίρα του Αρχιμήδη. Michael Wright reconstructed a fabled machine that Archimedes invented to model the heavens. The model will be displayed at the Basel Museum of Ancient Art and Ludwig Collection in Switzerland as part of an exhibition of artefacts from the Antikythera wreck.

Η αρχαιότερη και πιο περιγραφική αναφορά για ένα μηχανικό μοντέλο του ουρανού προέρχεται από κείμενο του Μάρκου Τύλλιου Κικέρωνα τον πρώτο αιώνα π.Χ. Ένας από τους χαρακτήρες του Κικέρωνα, ο Φίλους, περιγράφει πώς ο στρατηγός Μάρκος Κλαύδιος Μάρκελλος κατέλαβε το 2012 την πόλη των Συρακουσών και έκλεψε τη σφαίρα του Αρχιμήδη. Ο ίδιος ο Αρχιμήδης σκοτώθηκε στην επίθεση παρά τις διαταγές που είχαν οι στρατιώτες να τον συλλάβουν ζωντανό προκειμένου να αποκαλύψει τα μυστικά των εφευρέσεών του.

Ο Φίλους αναφέρει πως παρακολούθησε μια επίδειξη της μηχανής και θαύμασε την ιδιοφυΐα του Αρχιμήδη. Σε αντίθεση με άλλες σφαίρες εκείνης της εποχής, που έδειχναν μόνο τις θέσεις των αστερισμών, η σφαίρα του Αρχιμήδη περιλάμβανε τον Ήλιο στο κέντρο της και αναπαρήγαγε τις κινήσεις της Σελήνης και των πέντε γνωστών πλανητών.

Σύμφωνα με τον Κικέρωνα, όταν η σφαίρα περιστρεφόταν με το χέρι, «η Σελήνη ήταν πάντα τόσες περιφορές πίσω από τον Ήλιο πάνω στον μπρούτζινο μηχανισμό όσες θα συμφωνούσαν με τον αριθμό των ημερών που βρισκόταν πίσω του στον ουρανό». Η φράση αυτή, λέει ο Μαρκ Ράιτ, υποδηλώνει ότι το μηχανικό μοντέλο ήταν πράγματι μια σφαίρα που κινούνταν χειροκίνητα κατά μία περιφορά την ημέρα.

Ο Ράιτ τοποθέτησε τη σφαίρα πάνω σε  ένα ξύλινο πλαίσιο, το οποίο κρύβει το κομμάτι του ουρανού που παραμένει ανά πάσα στιγμή κρυμμένο κάτω από τον ορίζοντα. Μέσα στη σφαίρα των 20 εκατοστών, 24 γρανάζια κινούν δείκτες που σημειώνουν τις θέσεις των ουράνιων σωμάτων. Ο Ήλιος και η Σελήνη κινούνται με σταθερή ταχύτητα, ενώ οι πλανήτες αλλάζουν περιστασιακά κατεύθυνση κίνησης όπως πράγματι συμβαίνει στον ουρανό. Πιθανότατα είναι και θα παραμείνει αδύνατο να αποδείξει κανείς ότι ο Αρχιμήδης είχε δημιουργήσει έναν τέτοιο μηχανισμό. Ο Ράιτ έχει πάντως εμπειρία με την αναδημιουργία αρχαίων μηχανών και έχει στο ενεργητικό του δύο λειτουργικά μοντέλα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Για όσους θέλουν να πάρουν μια ιδέα για μια θρυλική εφεύρεση που μπορεί και να υπήρξε στην πραγματικότητα, η σφαίρα του Ράιτ παρουσιάζεται στο Μουσείο Αρχαίας Τέχνης και Συλλογή Λούντβιγκ στη Βασιλεία της Ελβετίας, στο πλαίσιο έκθεσης για το ναυάγιο των Αντικυθήρων.

Ταξιδέψτε στο νεφέλωμα του Πέπλου. Veil Nebula Supernova Remnant

Νέες εντυπωσιακές εικόνες από τα υπολείμματα ενός σουπερνόβα. NASA's Hubble Space Telescope has unveiled in stunning detail a small section of the expanding remains of a massive star that exploded about 8,000 years ago. Called the Veil Nebula, the debris is one of the best-known supernova remnants, deriving its name from its delicate, draped filamentary structures. The entire nebula is 110 light-years across, covering six full moons on the sky as seen from Earth, and resides about 2,100 light-years away in the constellation Cygnus, the Swan. This view is a mosaic of six Hubble pictures of a small area roughly two light-years across, covering only a tiny fraction of the nebula’s vast structure. This close-up look unveils wisps of gas, which are all that remain of what was once a star 20 times more massive than our sun. The fast-moving blast wave from the ancient explosion is plowing into a wall of cool, denser interstellar gas, emitting light. The nebula lies along the edge of a large bubble of low-density gas that was blown into space by the dying star prior to its self-detonation. Image Credit: NASA/ESA/Hubble Heritage Team

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα νέες εντυπωσιακές εικόνες αλλά και ένα βίντεο από το νεφέλωμα του Πέπλου που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1.500 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Κύκνου. Το εντυπωσιακό νεφέλωμα που έχει έκταση περίπου 110 έτη φωτός είναι το κατάλοιπο ενός υπερκαινοφανούς αστέρα. Δείτε μια εκπληκτική τρισδιάστατη απεικόνιση του νεφελώματος του Πέπλου:

This 3-D visualization flies across a small portion of the Veil Nebula as photographed by the Hubble Space Telescope. This region is a small part of a huge expanding remnant from a star that exploded many thousands of years ago. Hubble resolves tangled rope-like filaments of glowing gases. They have been shocked and heated by colliding with cooler, denser interstellar gas. The 3-D model has been created for illustrative purposes and shows that the giant bubble of gas has a thin, rippled surface. It also highlights that the emission from different chemical elements arises from different layers of gas within the nebula. In the imagery, emission from Sulfur, Hydrogen, and Oxygen are shown in red, green, and blue, respectively. Credit: NASA, ESA, and F. Summers, G. Bacon, Z. Levay, and L. Frattare (Viz 3D Team, STScI)

Σύμφωνα με τους επιστήμονες το άστρο εξερράγη κάποια στιγμή πριν από 5-8 χιλιάδες έτη δημιουργώντας κύματα κρούσης τα οποία συνεχίζουν να αλληλεπιδρούν με τα μεσοαστρικά αέρια και σκόνη σχηματίζοντας αυτό το υπέροχο νεφέλωμα το οποίο θύμισε σε κάποιους πέπλο για αυτό και έλαβε αυτή την ονομασία. Τις νέες εικόνες κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. 

Νεώτερα για τους φωτεινότερους γαλαξίες του σύμπαντος. The formation of submillimetre-bright galaxies from gas infall over a billion years

Surface density projection maps of the 250 kpc region around the central submillimetre galaxy for redshifts z ≈ 2–3.

Η βαρύτητα και η έλξη της και όχι οι εκρηκτικές συζεύξεις αστρικών συστημάτων είναι αυτές που ευθύνονται για τους φωτεινότερους γαλαξίες του σύμπαντος, αναφέρει νέα επιστημονική μελέτη, διαψεύδοντας προηγούμενες εκτιμήσεις αστρονόμων.

Η νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο τρέχον τεύχος της επιθεώρησης «Nature», προσφέρει την πληρέστερη μέχρι στιγμής εξήγηση για τη δημιουργία των γιγάντιων αυτών συνονθυλευμάτων άστρων και σκόνης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γαλαξίες έλκουν υδρογόνο σε αέρια μορφή, το οποίο αξιοποιούν για τη δημιουργία άστρων. Τα άστρα αυτά αναλογούν σε 2.000 Ήλιους του δικού μας ηλιακού συστήματος τον χρόνο.

Αντίθετα, ο δικός μας Γαλαξίας «παράγει» μόλις ένα άστρο σαν τον Ήλιο του δικού μας συστήματος τον χρόνο. Το έντονο φως αυτών των «υποχιλιοστιαίων γαλαξιών» (SMGs – submillimetre galaxies, ονομάσθηκαν έτσι λόγω του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος που καταλαμβάνουν) είναι σχεδόν αόρατο στο ανθρώπινο μάτι.

«Κάθε τέτοιος γιγάντιος γαλαξίας αναπτύσσεται αντλώντας αέρια από το διαγαλαξιακό διάστημα, σχηματίζοντας άστρα με σταθερό, αλλά ταχύ ρυθμό, για χρονική περίοδο που φθάνει το ένα δισεκατομμύριο χρόνια», λέει ένας από τους συντάκτες της μελέτης, ο δρ Ντεσίκα Ναραγιανάν, του Πανεπιστημίου του Χάφερφορντ στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ. 

Οι γαλαξίες αυτοί χρονολογούνται στις πρώτες ημέρες του σύμπαντος, η ηλικία του οποίου εκτιμάται στα 14 δισ. χρόνια. Οι αστρονόμοι, όμως, διαπίστωσαν την ύπαρξή τους μόλις πριν από 20 χρόνια.

Η φωτεινότητά τους, που είναι χίλιες φορές μεγαλύτερη από εκείνη του δικού μας Γαλαξία, οφείλεται κυρίως στη μαζική παραγωγή άστρων. Ο δρ Ναραγιανάν, όμως, τονίζει ότι η θεωρία αυτή δεν μπορεί να εξηγήσει όλες τις ιδιότητες των υπέρλαμπρων γαλαξιών, όπως το μεγάλο τους μέγεθος, αφού οι ζεύξεις δημιουργούν συνήθως συμπαγείς γαλαξίες.

Σε μία προσπάθεια να επιβεβαιώσουν τη θεωρία τους για την επίδραση της βαρύτητας στον σχηματισμό τέτοιων γαλαξιών, ο δρ Ναραγιανάν και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν υπερ-υπολογιστές προχωρώντας σε προσομοίωση της δημιουργίας ενός υποχιλιοστιαίου γαλαξία.

Το πείραμα έδειξε ότι οι γαλαξίες αυτοί διογκώνονται προσελκύοντας αέρια, τα οποία χρησιμοποιούνται αργότερα για τη δημιουργία άστρων. Τα άστρα αυτά, με τη σειρά τους, χάρη στο νεαρό της ηλικίας τους, εκπέμπουν πολύ φως.

«Οι γαλαξίες συντελούν συλλογικά στην τοπική φωτεινότητα, καθιστώντας τα συστήματά τους εξαιρετικά φωτεινά», λέει ο δρ Ναραγιανάν.

Προσομοιώσεις

Submillimetre galaxies (SMGs) are some of the most luminous galaxies in the Universe, forming stars at a rate 1,000 times greater than that of the Milky Way. New research suggests that SMGs are not transient events, but long-lasting phases in the evolution of massive galaxies. SMGs intense star-formation rates seem to be fuelled in part by an ample gas reservoir enabled by prior stellar feedback. Credits: Robert Thompson (NCSA), Desika Narayanan.

Οι προσομοιώσεις της ομάδας αστρονόμων υπήρξαν τόσο περίπλοκες, που χρειάσθηκε η συνδρομή χιλιάδων συνδεδεμένων υπολογιστών και περισσότερο από ένας μήνας διαρκούς λειτουργίας τους για την ολοκλήρωση μόλις μέρους των υπολογισμών. Η επιστημονική ομάδα πραγματοποίησε επίσης προσομοιώσεις για να διαπιστώσει τον τρόπο με τον οποίο το φως κινείται μέσα από τους νέους αυτούς γαλαξίες.

«Τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων προσέφεραν ένα από τα ακριβέστερα μέχρι στιγμής πρότυπα για μία από τις πιο μυστηριώδεις λειτουργίες του σύμπαντος», λέει ο δρ Ναραγιανάν.

Οι ερευνητές εξεπλάγησαν μάλιστα, όταν διαπίστωσαν ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, οι υποχιλιοστιαίοι γαλαξίες παραμένουν «υπερ-φωτεινοί» για διάστημα που υπερβαίνει ακόμη και το ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Συνήθως, τα υπέρλαμπρα αστρικά φαινόμενα στο σύμπαν αναλώνονται σχετικά σύντομα, χωρίς να υπερβαίνουν τα δέκα εκατομμύρια χρόνια.

Πηγή: www.nature.com

Τα Τάρταρα του Πλούτωνα! Pluto's Snakeskin Terrain

Τα εντυπωσιακά Τάρταρα του Πλούτωνα που σε κάποιους θυμίζουν ένα φίδι. Ιn this extended color image of Pluto taken by NASA's New Horizons spacecraft, rounded and bizarrely textured mountains, informally named the Tartarus Dorsa, rise up along Pluto's day-night terminator and show intricate but puzzling patterns of blue-gray ridges and reddish material in between. This view, roughly 330 miles (530 kilometers) across, combines blue, red and infrared images taken by the Ralph/Multispectral Visual Imaging Camera (MVIC) on July 14, 2015, and resolves details and colors on scales as small as 0.8 miles (1.3 kilometers). Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Πιστή στο ραντεβού της Παρασκευής η NASA δημοσίευσε νέες εικόνες από τον πλανήτη νάνο του ηλιακού μας συστήματος.

New Horizons captured this high-resolution enhanced colour view of Pluto on July 14. The dwarf planet's surface sports a remarkable range of subtle colours, enhanced in this view to a rainbow of pale blues, yellows, oranges, and deep reds. Many landforms have their own distinct colours, telling a complex geological and climatological story that scientists have only just begun to decode.

This cylindrical projection map of Pluto, in enhanced, extended color, is the most detailed color map of Pluto ever made. It uses recently returned color imagery from the New Horizons Ralph camera, which is draped onto a base map of images from the NASA's spacecraft's Long Range Reconnaissance Imager (LORRI). The map can be zoomed in to reveal exquisite detail with high scientific value. Color variations have been enhanced to bring out subtle differences. Colors used in this map are the blue, red, and near-infrared filter channels of the Ralph instrument. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

High-resolution images of Pluto taken by NASA's New Horizons spacecraft just before closest approach on July 14, 2015, reveal features as small as 270 yards (250 meters) across, from craters to faulted mountain blocks, to the textured surface of the vast basin informally called Sputnik Planum. Enhanced color has been added from the global color image. This image is about 330 miles (530 kilometers) across. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Πρόκειται για τις υψηλότερης ανάλυσης εικόνες που έχουμε δει από τον Πλούτωνα μέχρι σήμερα. Η πιο εντυπωσιακή εξ αυτών δείχνει με λεπτομέρεια μια περιοχή με παράλληλες ευθυγραμμισμένες οροσειρές οι οποίες ονομάστηκαν Τάρταρα! Τα στελέχη της αποστολής New Horizons αναφέρουν στην ανακοίνωση για τις νέες εικόνες που έδωσαν στη δημοσιότητα ότι Τάρταρα μοιάζουν πολύ με… δέρμα φιδιού.