Ένα οστό αποδεικνύει τη διασταύρωση Νεάτερνταλ και Ντενίσοβα. DNA reveals ancient girl from Siberia had Neanderthal mother and Denisovan father

Πρόκειται για την πρώτη φορά που ανακαλύπτεται απόγονος των δύο διαφορετικών ειδών ανθρωπίδων. The extraordinary find is rewriting the story of archaic and modern humans. Bone fragment of a girl, who had a Neanderthal mother and a Denisovan father. Credit: THOMAS HIGHAM / UNIVERSITY OF OXFORD

Ανακαλύφθηκε μικροσκοπικό θραύσμα οστού που αποτελεί την απόδειξη αυτής της διασταύρωσης των δύο διαφορετικών ειδών ανθρωπίδων, των Ντενίσοβα και Νεάντερταλ.

«Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτουμε έναν απόγονο αυτών των δύο ειδών», εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Βίβιαν Σλον, του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ Εξελικτικής Ανθρωπολογίας, στη Λειψία της Γερμανίας. Η Σλον είναι μία από τους συγγραφείς της σχετικής μελέτης που δημοσιεύτηκε σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.

Fossils of five Denisovans and one Neanderthal have been found in Denisova cave (Wikimedia)

Οι Ντενισόβιοι και οι Νεάντερταλ χωρίστηκαν πριν από 400.000-500.000 χρόνια και εξελίχθηκαν σε δύο ξεχωριστά είδη του γένους Χόμο (ο Homo sapiens, o «Σοφός άνθρωπος», ήταν ένα τρίτο). Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εξαφανίστηκε από τη Γη πριν από περίπου 40.000 χρόνια, για άγνωστους ακόμη λόγους. Οι Ντενισόβιοι εξαφανίστηκαν επίσης, αλλά δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε.

Πάντως, οι αναλύσεις DNA απέδειξαν ότι ο άνθρωπος του Ντενίσοβα κληροδότησε ένα μέρος του γονιδιώματός του στους σύγχρονους ανθρώπους: κάτω από το 1% στους ασιατικούς και αμερινδικούς πληθυσμούς και μέχρι 5% στους αυτόχθονες της Αυστραλίας ή τους Παπούα της Νέας Γουινέας. Κατά τον ίδιο τρόπο, όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι, εκτός από τους Αφρικανούς, έχουν στο DNA τους ένα μέρος (περίπου 2%) από το DNA των Νεάντερταλ, γεγονός που αποδεικνύει ότι στο μακρινό παρελθόν τα είδη αυτά διασταυρώνονταν μεταξύ τους.

Αυτή η «οικογενειακή ιστορία» αποκαλύφθηκε από ένα οστό μόλις 1,5 εκατοστού – τόσο μικρό που αρχικά οι ερευνητές δεν μπορούσαν να πουν μετά βεβαιότητας αν ανήκε σε ανθρωπίδη ή σε κάποιο είδος ζώου.

View of the valley from above the Denisova cave (Bence Viola / Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology)

Το οστό (οι επιστήμονες το αποκαλούν χαϊδευτικά «Ντένι») ανακαλύφθηκε το 2012 σε ένα σπήλαιο στα βουνά Αλτάι της Σιβηρίας, κοντά στα σημερινά σύνορα της Ρωσίας με τη Μογγολία. Ανήκε σε έναν θηλυκό ανθρωπίδη ηλικίας τουλάχιστον 13 ετών, που έζησε πριν από περίπου 50.000 χρόνια. Το οστό αυτό προερχόταν ήταν από το πόδι (από το μηριαίο) είτε από το χέρι (το βραχιόνιο) της «Ντένι.»

Excavation in the East Chamber of the Denisova cave (Bence Viola / Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology)

Το σπήλαιο όπου πέθανε η Ντένι, που αποκαλείται Ντενίσοβα, ήταν ήδη γνωστό στους επιστήμονες αφού εκεί βρέθηκαν τα πρώτα απολιθωμένα λείψανα του Ανθρώπου της Ντενίσοβα.

Αναλύοντας το οστό, οι γενετιστές κατάφεραν να ξεχωρίσουν τα χρωμοσώματα που κληρονόμησε το κορίτσι από τον πατέρα και τη μητέρα του. Και χωρίς καμία αμφιβολία, εκείνη ήταν Νεάντερταλ και εκείνος Ντενισόβιος.

«Αρχικά νόμιζα ότι έγινε κάποιο λάθος στο εργαστήριο», εξήγησε ο Σβάντε Παάμπο, επίσης ερευνητής στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ.

Φεύγοντας από την Αφρική, οι Νεάντερταλ κατευθύνθηκαν προς την Ευρώπη και τη δυτική Ασία ενώ οι Ντενισόβιοι πήραν τον δρόμο προς την ανατολική Ασία.

«Οι Νεάντερταλ και οι Ντενισόβιοι πιθανότατα δεν είχαν πολλές ευκαιρίες να συναντηθούν. Όμως όταν συνέβαινε αυτό, φαίνεται ότι δεν ήταν προκατειλημμένοι οι μεν με τους δε», σχολίασε ο Παάμπο. «Θα πρέπει να ζευγάρωναν συχνά, πολύ συχνότερα απ' όσο πιστεύαμε μέχρι τώρα».

Πηγές: https://www.nature.com/articles/s41586-018-0455-x - http://www.in.gr/2018/08/22/tech/osto-nteni-apodeiknyei-ti-diastayrosi-dyo-diaforetikon-eidon-anthropidon/

Νέα έρευνα δείχνει ότι η εξέλιξη ευνοεί την επιβίωση του «τεμπέλη». New research suggests evolution might favor 'survival of the laziest'

Jules Pascin, Siesta, 1913. A new large-data study of fossil and extant bivalves and gastropods in the Atlantic Ocean suggests laziness might be a fruitful strategy for survival of individuals, species and even communities of species. The results have just been published in the Proceedings of the Royal Society B by a research team based at the University of Kansas.

Μια νέα μελέτη σχετική με τα δίθυρα και τα γαστερόποδα του Ατλαντικού Ωκεανού, μαζί με διάφορα απολιθώματα οργανισμών που πλέον έχουν εξαφανιστεί, δείχνει πως η τεμπελιά μπορεί να είναι μια εποικοδομητική στρατηγική για την επιβίωση των ατόμων, των ειδών κι ακόμα των κοινοτήτων των ειδών.

Η έρευνα δημοσιεύεται στα Proceedings of the Royal Society B: «Metabolic rates, climate and macroevolution: a case study using Neogene molluscs», Luke C. Strotz, Erin E. Saupe, Julien Kimmig, Bruce S. Lieberman.

The species Arcinella cornuta was part of a University of Kansas study suggesting higher metabolic rates were a reliable predictor of extinction likelihood. Credit: Hendricks, J. R., Stigall, A. L., and Lieberman, B. S. 2015. The Digital Atlas of Ancient Life: delivering information on paleontology and biogeography via the web. Palaeontologia Electronica, Article 18.2.3E.

Εξετάζοντας μια περίοδο 5 εκατομμυρίων ετών, από τα μέσα της Πλειόκαινης εποχής μέχρι σήμερα, οι ερευνητές ανέλυσαν τους ρυθμούς μεταβολισμού 299 ειδών – ή το ποσό της ενέργειας που χρειάζονται οι οργανισμοί στην καθημερινή τους ζωή – και βρήκαν πως ο υψηλότερος ρυθμός μεταβολισμού ήταν ένας αξιόπιστος δείκτης πρόβλεψης της πιθανότητας εξαφάνισης του είδους.

The species Anadara aequalitas was part of a KU study suggesting higher metabolic rates were a reliable predictor of extinction likelihood. Credit: Hendricks, J. R., Stigall, A. L., and Lieberman, B. S. 2015. The Digital Atlas of Ancient Life: delivering information on paleontology and biogeography via the web. Palaeontologia Electronica, Article 18.2.3E.

Σύμφωνα με τον Luke Strotz, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Ινστιτούτο Βιοποικιλότητας του Πανεπιστημίου Κάνσας, ερευνήθηκε η πιθανότητα εξαφάνισης ενός είδους σε συνάρτηση με την πρόσληψη ενέργειας από έναν οργανισμό. Διαπιστώθηκε μια διαφορά για τα είδη των μαλακίων που εξαφανίστηκαν τα τελευταία 5 εκατομμύρια χρόνια και αυτών που υπάρχουν μέχρι σήμερα. Αυτά που έχουν εξαφανιστεί είχαν υψηλότερους ρυθμούς μεταβολισμού σε σχέση με αυτά που επιβίωσαν. Αυτά που έχουν χαμηλότερες απαιτήσεις ενέργειας για να συντηρηθούν είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν, σε σχέση με τους οργανισμούς με υψηλότερους μεταβολικούς ρυθμούς.

Η έκφραση «η επιβίωση του ισχυρότερου» που συνήθως χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει την εξέλιξη των ειδών, ίσως θα μπορούσε να αντικατασταθεί από την έκφραση «η επιβίωση του πιο τεμπέλη» ή με την «επιβίωση του νωθρότερου».

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η εργασία τους θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην πρόβλεψη των ειδών που ενδέχεται να εξαφανιστούν στο προσεχές μέλλον, εξαιτίας της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής.

Πηγές: http://news.ku.edu/2018/08/15/new-research-suggests-evolution-might-favor-%E2%80%98survival-laziest%E2%80%99 - https://physicsgg.me/2018/08/23/νέα-έρευνα-δείχνει-ότι-η-εξέλιξη-ευνοε/

Αρχαία Ελληνικά, η υπέροχη γλώσσα. Ces phénomènes d'édition surprises : en Italie, La Langue géniale d'Andrea Marcolongo

Η ελληνίστρια και συγγραφέας Andrea Marcolongo είδε το βιβλίο της για τα αρχαία ελληνικά να πουλά 150.000 αντίτυπα στην Ιταλία, ενώ εκδόθηκε σε 27 ακόμα χώρες. Στην Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην δεύτερη έκδοση.

Συνέντευξη από την ελληνίστρια Andrea Marcolongo πήρε η εφημερίδα Le Figaro, υπό τον τίτλο: «Αρχαία Ελληνικά, η υπέροχη γλώσσα».

«Το ξέρουμε όλοι: η πρώτη αντίδραση μπροστά σε ένα αρχαίο κείμενο κυμαίνεται ανάμεσα στην παράλυση και στο γνήσιο τρόμο. Επέλεξα εννέα λόγους για να αγαπήσω και να μιλήσω για αυτό που η ελληνική γλώσσα είναι σε θέση να λέει με τρόπο μοναδικό, ξεχωριστό, διαφορετικό από κάθε άλλη γλώσσα – και ναι, για να διαλύσω τους φόβους σας, μετατρέποντάς τους ενδεχομένως σε πάθος», δήλωσε μεταξύ άλλων η Andrea Marcolongo.

Η ελληνίστρια και συγγραφέας είδε το βιβλίο της για τα αρχαία ελληνικά να πουλά 150.000 αντίτυπα στην Ιταλία, ενώ εκδόθηκε σε 27 ακόμα χώρες.

Με πολύ θερμή υποδοχή από κοινό και ακαδημαϊκή κοινότητα, το βιβλίο το συστήνουν πλέον στους μαθητές του Λυκείου, που μαθαίνουν αρχαία ελληνικά.

Η Andrea Marcolongo, ελληνίστρια, απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Μιλάνου, έχει ταξιδέψει πολύ στη ζωή της και έχει ζήσει σε δέκα διαφορετικές πόλεις, μεταξύ των οποίων το Παρίσι, το Ντακάρ, το Σεράγεβο και τώρα το Λιβόρνο. Έχοντας ειδικευτεί στη μυθοπλασία, εργάστηκε ως σύμβουλος επικοινωνίας για πολιτικούς και εταιρείες. Ωστόσο η κατανόηση της ελληνικής γλώσσας υπήρξε πάντα το μεγάλο ερωτηματικό στη ζωή της και σε αυτήν αφιέρωσε κάμποσες νύχτες αγρύπνιας. Αυτό είναι το πρώτο της βιβλίο, το οποίο πρωτοεκδόθηκε στην Ιταλία το 2016 µε τεράστια επιτυχία και πωλήσεις που ξεπερνούν τα 100.000 αντίτυπα, ενώ μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες. «Ce livre est d'abord celui d'une femme qui a appris le grec, une sorte d'aventure personnelle, mais pas un manuel qui donne des leçons», confie Andrea Marcolongo. Philippe Matsas/©Philippe MATSAS/Leemage

Στην Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην δεύτερη έκδοση, σημειώνεται σχετικά. Η ίδια η συγγραφέας λέει για το βιβλίο της:

«Πάνω απ’ όλα αυτό το βιβλίο μιλάει γι’ αγάπη: η αρχαία ελληνική γλώσσα ήταν η πιο μακροχρόνια και πιο ωραία ιστορία της ζωής μου. ∆εν έχει σημασία αν ξέρετε αρχαία ελληνικά ή όχι. Αν ναι, θα σας αποκαλύψω ιδιαιτερότητες για τις οποίες κανείς δε σας μίλησε στο λύκειο, ενώ σας βασάνιζαν με καταλήξεις ονομάτων και παραδείγματα. Αν όχι, τόσο το καλύτερο. Η περιέργειά σας θα είναι η λευκή σελίδα που θα γεμίσετε.

Με δυο λόγια, η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι ένας τρόπος να βλέπεις τον κόσμο, ένας τρόπος, ειδικά σήμερα, χρήσιμος και μεγαλοφυής. ∆εν προβλέπονται εξετάσεις ούτε διαγωνίσματα στην τάξη: αν, στο τέλος της ανάγνωσης, έχω καταφέρει να σας παρασύρω και ν’ απαντήσω σε ερωτήσεις που δεν είχατε θέσει ποτέ στον εαυτό σας, αν τελικά καταλάβετε τον λόγο τόσων ωρών μελέτης, τότε θα έχω πετύχει τον στόχο μου».

Πηγές: Ces phénomènes d'édition surprises : en Italie, La Langue géniale d'Andrea Marcolongo - Αρχαία Ελληνικά, η υπέροχη γλώσσα

Μετά την Κυβέλη, βρέθηκαν ο Διόνυσος και ο Πάνας στα Κοτύωρα του Πόντου. Kotyora: Statues were found of Dionysus and Pan

Σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο κάστρο της θεάς Κυβέλης. Statuettes of Dionysus and Pan have now come to light in Kotyora.

Ενάμιση χρόνο μετά τα δημοσιεύματα που έστελναν σήμα κινδύνου για το κάστρο της θεάς Κυβέλης στα Κοτύωρα (τουρκικά: Ordu) εξαιτίας του γειτονικού λατομείου, νέες αρχαιολογικές ανακαλύψεις έρχονται να φέρουν νέο κύμα δημοσιότητας στα νοτιοδυτικά της πόλης της Πόντου.

Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και φέτος στο Κάστρο Κουρούλ, όπως είναι η επίσημη ονομασία του αρχαιολογικού χώρου. H σκαπάνη έφερε στο φως αγαλματίδια του Διόνυσου και του Πάνα. Επίσης, εντοπίστηκε φιγούρα ζώου.

Kurul Castle is located at the peak of the Kurul Rocks in Ordu’s Bayadı village and dates back to the age of King Mithridates VI, who ruled over Pontus and Armenia Minor in northern Anatolia from about 120 B.C. to 63 B.C. Archaeological digs started in 2010 in the castle. The castle’s 250-300 stairs were unearthed during excavations, as well as a number of earthenware roof tiles and ceramic pieces. Examinations of the findings showed that a settlement had existed in the castle between the first and second centuries B.C.

Φέτος στο κάστρο Κουρούλ εργάζονται 15 αρχαιολόγοι υπό τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Γκαζί Σουλεϊμάν Γιουσέλ Σενγιούρτ. Μαζί με τις ανασκαφές συνεχίζονται και οι εργασίες αναστήλωσης, ώστε ο αρχαιολογικός χώρος να γίνει και πάλι επισκέψιμος από το 2019. Το κάστρο βρίσκεται στον οικισμό Μπαγιαντί νοτιοδυτικά της πόλης των Κοτυώρων και χρονολογείται στην εποχή του βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη.

Το άγαλμα της θεάς Κυβέλης που ανακάλυψαν Tούρκοι αρχαιολόγοι στα Κοτύωρα του Πόντου. Πρόκειται για άγαλμα 2.100 ετών, ύψους 1,10 μέτρων και βάρους 200 κιλών, που αναπαριστά τη θεά Κυβέλη την ώρα που κάθεται. In 2016, a 2,100-year-old 110-centimeter marble sculpture of mother goddess Kybele, depicted while sitting on her throne, was found at the site, which was hailed by one of Turkey’s most important recent archaeological finds.

Τον Σεπτέμβριο του 2016 έγινε διάσημο εξαιτίας του αγάλματος της θεάς Κυβέλης που βρέθηκε άθικτο. Το εκπληκτικής ομορφιάς μαρμάρινο άγαλμα, ηλικίας 2.100 ετών που δείχνει τη θεά καθισμένη σε θρόνο, πλέον βρίσκεται στο μουσείο των Κοτυώρων.

Τα Κοτύωρα, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα αποτελούσαν αποικία και φόρου υποτελής των Σινωπαίων, διατηρώντας όμως ιδία αρμοστεία. Κατά την Περσική κυριαρχία διατηρούσε την αυτονομία της όπως και όλες οι άλλες πόλεις της περιοχής αυτής. Με την ίδρυση του Βασιλείου του Πόντου, από τους Μιθριδάτες, υποτάχθηκε σ΄ αυτό. Από τα Κοτύωρα, όπου παρέμειναν εκεί οι Μύριοι επί 45 ημέρες μετά από πολλές κακουχίες επιβιβάστηκαν σε πλοία και απέπλευσαν για Σινώπη και από εκεί επέστρεψαν στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι κατά την περίφημη εκείνη κάθοδο των Μυρίων οι Κοτυωρίτες όχι μόνο δεν δέχθηκαν να φιλοξενήσουν αυτούς στις οικίες τους αλλά τους αρνήθηκαν και την αγορά τροφίμων. Προ αυτής της κατάστασης ο Ξενοφών διέταξε τη βίαιη κατάληψη οικιών καθώς και την δια της βίας προμήθεια τροφίμων και από τα πέριξ χωριά. Η εχθρική αυτή εκδήλωση των κατοίκων ήταν αποτέλεσμα των εισηγήσεων του αρμοστή της πόλης και όχι τόσο αυθόρμητη. Τελικά προσήλθαν πρέσβεις της Σινώπης και αφού στην αρχή απείλησαν πόλεμο στη συνέχεια επήλθε συμφιλίωση και έτσι οι Κοτυωρίτες παρείχαν κάθε διευκόλυνση στους μυρίους. Κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ. τα Κοτύωρα αναφέρονται από τον Αρριανό ως μικρή κώμη, ενώ κατά τους Βυζαντινούς χρόνους έπαψε ν΄ αναφέρεται πλέον. Kotyora was a colony and paid tribute to the Sinopians. Homer names it Kitoros in the Iliad. During Persian rule it kept its autonomy as did all cities in this region. With the founding of the Kingdom of the Pontus by the Mithridatids, it became subjugated to it. It was in Kotyora that the Ten Thousand stayed for 45 days and after many hardships, boarded ships and sailed for Sinopi and from there returned to Greece. It should be noted that during this famous March of the Ten Thousand, the Kotyorites not only refused to put them up in their homes but denied them the purchase of provisions. Faced with this situation Xenophon ordered the houses to be forcibly occupied as well as the purchase of food by force from the surrounding villages. This hostile behavior shown by the locals was proposed by the city’s commissioner and not so spontaneous. Finally ambassadors arrived from Sinopi and having first threatened war, were then reconciled and thus the Kotyorites offered their services to the Ten Thousand. During the 2nd c. AD, Kotyora is referred to by Arrian as a small town, while in Byzantine times it was no longer mentioned. The sculpture of Cybele sitting on her throne placed in a rectangular naiskos dates to the time of Mithridates, king of Pontus and Armenia Minor in northern Anatolia from 120 to 63 BC. In Anatolian mythology Kybele, Phrygian: Matar Kubileya/Kubeleya "Kubeleyan Mother was the personification of  earth. © S.Yücel Şenyurt

Η πόλη είναι κτισμένη στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, στις υπώρειες του όρους Μπόζτεπε και δίπλα από τον ποταμό Μελάνθιο, που ρέει ανατολικά της πόλης. Ο Ξενοφών αναφέρει την πόλη ως αποικία της Σινώπης, ο δε Όμηρος στην Ιλιάδα την αποκαλεί Κύτωρο. Το όνομα Κοτύωρα προέρχεται από τον βασιλιά της Παφλαγονίας Κότυο και την ώρα (φρούριο). Μετά την ίδρυση του βασιλείου του Πόντου από τους Μιθριδάτες, τα Κοτύωρα (Ορντού) υποτάχθηκαν σ' αυτούς. Ο Στράβων αναφέρει ότι οι κάτοικοι των Κοτυώρων αποίκησαν την Φαρνακία, γεγονός που μας δείχνει ότι την εποχή εκείνη τα Κοτύωρα είχαν πολύ μεγάλο πληθυσμό.

Η παρουσία των Ελλήνων στην πόλη από τον 18ο αι., και η ενίσχυση της ελληνικής κοινότητας με κατοίκους από διάφορους ελληνικούς οικισμούς της εκκλησιαστικής περιφέρειας της μητρόπολης Νεοκαισάρειας από τα μέσα του 19ου αι., έδωσαν πληθυσμιακή και αναπτυξιακή ώθηση στην πόλη, η οποία άρχισε να μεγαλώνει σημαντικά, την ίδια περίοδο που η ναυτιλία στον Πόντο παρουσίαζε ραγδαία ανάπτυξη. Τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι. και τις δύο πρώτες του 20ού τα Κοτύωρα καθίστανται οικονομικό κέντρο της περιοχής και της ενδοχώρας και φιλοξενούν όσους Έλληνες από τα χωριά της περιοχής θέλουν να εγκατασταθούν σε αυτήν.

Έτσι σταδιακά οι Έλληνες παίρνουν στα χέρια τους την παραγωγή και το εμπόριο της πόλης, αποκτούν οικονομική ευρωστία, αναπτύσσονται κοινωνικά και δημιουργούν μια αξιοθαύμαστη αστική κοινότητα. Τα ελληνικά Κοτύωρα στα μέσα του 19ου αι. είχαν δύο κύριες συνοικίες, της Υπαπαντής (τη Παναΐας ή το Πέραν μαχαλάν), στους πρόποδες του όρους Μπόζτεπε, στη δυτική είσοδο της πόλης, και του Αγίου Γεωργίου (τη Τσαϊρί τη μαχαλάν), που ήταν ανατολικά, κοντά στην αγορά. Η συνοικία της Υπαπαντής είχε τα πιο εντυπωσιακά σπίτια, αφού εκεί έμεναν οι εύπορες οικογένειες της πόλης. Προς τα τέλη του 19ου αι. κάτοικοι των χωριών της Χαλδίας ίδρυσαν και άλλη συνοικία στα Κοτύωρα, του Αγίου Νικολάου. Η πόλη απέκτησε ρυμοτομία και καλούς δρόμους στρωμένους με λευκή πέτρα.

Κάθε συνοικία είχε τη δική της ομώνυμη εκκλησία, ενώ σημαντική ήταν και η εκπαιδευτική δράση, με ένα τουλάχιστον σχολείο σε κάθε συνοικία. Κατά τον Παπαμιχαλόπουλο, ο πληθυσμός της πόλης στις αρχές του 20ού αι. έφτανε τους 10.000 κατοίκους, από τους οποίους οι 5.500 ήταν Έλληνες, οι 2.500 Τούρκοι και οι υπόλοιποι Αρμένιοι.

Η ενδοχώρα ήταν εύφορη και από το λιμάνι της πόλης εξάγονταν προς την Ευρώπη, την Αίγυπτο και την Αραβία πολλά γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα. Διοικητικά, μέχρι την Ανταλλαγή, η πόλη ήταν πρωτεύουσα υποδιοίκησης (επαρχίας) που υπαγόταν στο νομό Τραπεζούντας και διατηρούσε έξι ναχιγιέδες (δήμους), στους οποίους υπάγονταν 309 χωριά με 120.000 κατοίκους. Από αυτούς, οι μισοί περίπου ήταν Έλληνες, οι περισσότεροι από τους οποίους χάθηκαν στα χρόνια των διωγμών και της Γενοκτονίας.

Πηγές: http://www.hurriyetdailynews.com/photo-dionysus-pan-sculptures-found-at-site-of-2-100-year-old-goddess-kybele-in-northern-turkey-135243 - http://www.mixanitouxronou.gr/meta-to-agalma-tis-miteras-ton-theon-vrethikan-o-dionysos-kai-o-panas-sta-kotyora-toy-pontoy-simantikes-archaiologikes-anakalypseis-sto-kastro-tis-theas-kyvelis/ - http://www.pontos-news.gr/pontic-article/3321/kotyora

Ένα βήμα πιο κοντά στην κβαντική βαρύτητα; A step closer to a theory of quantum gravity

Οι φυσικοί παρουσιάζουν μια νέα προσέγγιση όσον αφορά την επίλυση των διαφορετικών προβλέψεων μεταξύ σχετικότητας και κβαντικής φυσικής. Resolving differences between the theory of general relativity and the predictions of quantum physics remains a huge challenge. Physicists reveal a new approach to resolving different predictions from relativity and quantum physics. Credit: DIUNO / GETTY IMAGES

Mια νέα προσέγγιση για την συσχέτιση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν με την κβαντική φυσική περιέχεται στην εργασία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Physics [Quantum formulation of the Einstein equivalence principle]. Οι ιδέες που αναπτύσσονται στην εν λόγω εργασία θα μπορούσαν βοηθήσουν στο χτίσιμο μιας επιτυχημένης θεωρίας της κβαντικής βαρύτητας.

Η Magdalena Zych από το πανεπιστήμιο Κουίνσλαντ στην Αυστραλία και ο Caslav Brukner από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης στην Αυστρία, έχουν αναπτύξει μια σειρά αρχών που συγκρίνουν τον τρόπο συμπεριφοράς των αντικειμένων όπως προβλέπεται από την θεωρία του Αϊνστάιν με την συμπεριφορά που προβλέπεται από την κβαντική φυσική.

Η κβαντική φυσική έχει περιγράψει με μεγάλη επιτυχία την συμπεριφορά των μικροσκοπικών σωματιδίων, όπως τα άτομα και τα ηλεκτρόνια, ενώ η σχετικότητα είναι πολύ ακριβής όσον αφορά τις δυνάμεις σε μακροσκοπικό επίπεδο. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις, και συγκεκριμένα όσον αφορά την βαρύτητα, οι δυο θεωρίες παράγουν ασύμβατα αποτελέσματα.

Η θεωρία του Αϊνστάιν έφερε επανάσταση στην έννοια της βαρύτητας, δείχνοντας ότι οφείλεται στην καμπύλωση του χωροχρόνου και όχι σε κάποια δύναμη. Αντίθετα, η κβαντική θεωρία έχει αποδείξει με επιτυχία πως άλλες δυνάμεις, όπως οι ηλεκτρομαγνητικές, είναι το αποτέλεσμα εικονικών σωματιδίων που ανταλλάσσονται μεταξύ των αλληλεπιδρώντων αντικειμένων.

Η διαφορά μεταξύ των δυο περιπτώσεων αναδεικνύει μια αναπάντεχη ερώτηση: τα αντικείμενα που αλληλεπιδρούν με ηλεκτρικές ή μαγνητικές δυνάμεις συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο όπως όταν έλκονται βαρυτικά από την Γη;

Στην γλώσσα της φυσικής η αδρανειακή και η βαρυτική μάζα ενός αντικειμένου θεωρούνται ίδιες, μια ιδιότητα που είναι γνωστή ως αρχή ισοδυναμίας του Αϊνστάιν. Όμως, δεδομένου ότι η θεωρία της σχετικότητας και η κβαντική θεωρία είναι τόσο διαφορετικές, δεν είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η αρχή ισχύει και στο κβαντικό επίπεδο.

(From left to right) Magdalena Zych, Fabio Costa, Igor Pikovski, Časlav Brukner.

Οι Zych και Brukner συνδύασαν δύο αρχές για να διατυπώσουν το πρόβλημα. Από την σχετικότητα πήραν την εξίσωση Ε=mc², σύμφωνα με την οποία όταν τα σώματα κερδίζουν περισσότερη ενέργεια τότε γίνονται «βαρύτερα». Αυτό ισχύει ακόμα και για ένα άτομο που διεγείρεται από μια χαμηλότερη ενεργειακή στάθμη σε μια στάθμη υψηλότερης ενέργειας.

Σε αυτή πρόσθεσαν την αρχή της κβαντικής υπέρθεσης, σύμφωνα με την οποία τα σωματίδια μπορούν να βρίσκονται ταυτόχρονα σε περισσότερες από μια καταστάσεις. Και δεδομένου ότι οι διαφορετικές ατομικές στάθμες ενέργειας έχουν διαφορετικές μάζες, τότε η συνολική μάζα μπορεί να παίρνει ταυτόχρονα διαφορετικές τιμές, επίσης.

Αυτή η πρόβλεψη οδήγησε τους Zych και Brukner να προτείνουν πειράματα τα οποία θα μπορούσαν να εκμαιεύσουν την κβαντική συμπεριφορά της βαρυτικής επιτάχυνσης.

Για παράδειγμα, σε ένα σωματίδιο που πέφτει ελεύθερα ευρισκόμενο σε μια υπέρθεση επιταχύνσεων, θα αναπτύσσονται κβαντικές συμπλέξεις μεταξύ των εσωτερικών καταστάσεων του σωματιδίου και των θέσεων του κέντρου μάζας. Έτσι, το σώμα καθώς πέφτει θα απλώνεται στον χώρο γεγονός που θα παραβίαζε την αρχή της ισοδυναμίας.

Eλεύθερη εξέλιξη των βαθμών ελευθερίας του κέντρου μάζας ενός κβαντικού συστήματος σε βαρυτικό πεδίο g καθώς παραβιάζεται η Ασθενής Αρχή της Ισοδυναμίας. Η αρχική κατάσταση του συστήματος είναι ένα γινόμενο μιας εσωτερικής κατάστασης |Ε_i> και της θέσης του κέντρου μάζας |h_i> που δίνεται από μια γκαουσιανή με κέντρο το ύψος h. Αν παραβιάζεται η κβαντική εκδοχή της Ασθενούς Αρχής Ισοδυναμίας το σύστημα βρίσκεται σε υπέρθεση των καταστάσεων του κέντρου μάζας που πέφτουν με διαφορετικές επιταχύνσεις. (α) H πορτοκαλί διακεκομμένη και η γαλάζια καμπύλη (με τις τελείες) παριστάνουν τις ημι-κλασικές τροχιές του κέντρου μάζας που συσχετίζεται με τις εσωτερικές καταστάσεις |η₁>,|η₂>, για τις οποίες η επιτάχυνση είναι καλώς ορισμένη η₁g, η₂g, σημειωμένες με τα αντίστοιχα χρώματα. (β) Η κατανομή πιθανότητας P(z,t) να βρεθεί το σύστημα σε ύψος z την χρονική στιγμή t σημειώνεται με την μωβ γραμμή. Η διακεκομμένη πορτοκαλί και η γραμμή με τις μπλε τελείες παριστάνουν την πιθανότητα που εξαρτάται από τις εσωτερικές καταστάσεις |η₁> και |η₂>, αντίστοιχα. Οι διαμορφώσεις της P(z,t) δείχνουν παραβίαση της κβαντικής διατύπωσης της Ασθενούς Αρχής Ισοδυναμίας, με την υπόθεση ότι η γραμμικότητα της κβαντικής θεωρίας δεν παραβιάζεται. Η διερεύνηση της σύμπλεξης μεταξύ των εσωτερικών και των βαθμών ελευθερίας του κέντρου μάζας θα αποτελούσε έναν άμεσο έλεγχο της κβαντικής εκδοχής της Ασθενούς Αρχής Ισοδυναμίας. Figure 1: Free evolution of the centre of mass (c.m.) degree of freedom (d.o.f.) of a quantum system in a gravitational field g in a presence of the Weak Equivalence Principle (WEP) violations. Initially state of the system is a product of an internal state |Eii and c.m. position |hi given by a gaussian distribution centred at height h. If the quantum formulation of the WEP is violated the system is in superposition of c.m. states each falling with different accelerations. a) Dashed orange and dotted blue lines represent semi-classical trajectories of the c.m. correlated with the internal states |η1i, |η2i, for which acceleration is well defined η1g, η2g, marked in the corresponding colours. b) Probability distribution P(z, t) of finding the system at height z at time t (see main text) is marked by a purple line. Dashed orange and dotted blue lines represent the probability conditioned on the internal state |η1i and |η2i, respectively. Modulations in P(z, t) indicate violation of the quantum formulation of the WEP under the assumption that linearity of quantum theory is not violated. Probing entanglement between internal and c.m. d.o.f. generated in the above scenario, would constitute a direct test of the quantum formulation of the WEP.

Καθώς οι περισσότερες θεωρίες της κβαντικής βαρύτητας προβλέπουν ότι η αρχή της ισοδυναμίας παραβιάζεται, τα πειράματα που προτείνουν οι Zych και Brukner θα μπορούσαν ελέγξουν αν αυτές οι προσεγγίσεις είναι σωστές.

Einstein’s “twin paradox”

Η Zych εμπνεύστηκε την αντιμετώπιση του προβλήματος όταν σκεφτόταν μια παραλλαγή του παραδόξου των διδύμων του Αϊνστάιν. Πρόκειται για μια συνέπεια της σχετικότητας, σύμφωνα με την οποία ένας δίδυμος που ταξιδεύει με μεγάλη ταχύτητα γερνάει λιγότερο σε σχέση με τον ακίνητο αδερφό του.

Αντί αυτών η Zych φαντάστηκε ένα είδος κβαντικών συζευγμένων διδύμων, που δημιουργήθηκαν από την κβαντική υπέρθεση δυο διαφορετικών ενεργειακών καταστάσεων – και επομένως δυο υπερτιθέμενων μαζών. Εκτιμά ότι η διαφορά που προκαλείται από την κβαντική συμπεριφορά ενός ατόμου που αλληλεπιδρά με ένα ορατό μήκος κύματος λέιζερ θα είναι περίπου 1 μέρος στα 1011.

Μια ερευνητική ομάδα από την Ιταλία άρχισε ήδη να πραγματοποιεί τέτοιου είδους πειράματα, χωρίς να βρίσκει απόκλιση από την αρχή της ισοδυναμίας έως 1:109.

According to general relativity, time flows differently at different positions due to the distortion of space-time by a nearby massive object. A single clock being in a superposition of two locations allows probing quantum interference effects in combination with general relativity. [Image credits: Quantum Optics, Quantum Nanophysics, Quantum Information; University of Vienna]

Αν η αρχή του Αϊνστάιν παραβιάζεται, θα υπάρχουν συνέπειες στη χρήση των κβαντικών συστημάτων ως πολύ ακριβή ρολόγια. Σύμφωνα με τον Zych, αν η αρχή του Αϊνστάιν παραβιάζεται στην κβαντική φυσική τότε τα ρολόγια παύουν να είναι ρολόγια!

Πηγές: Magdalena Zych and Caslav Brukner, Quantum formulation of the Einstein Equivalence Principle - Phil Dooley, A step closer to a theory of quantum gravity - physicsgg

Θεωρία χορδών, σκοτεινή ενέργεια και πεμπτουσία. Dark Energy May Be Incompatible With String Theory

Η σκοτεινή ενέργεια μπορεί να είναι ασύμβατη με την θεωρία των χορδών; H θεωρία των χορδών επιτρέπει ένα «τοπίο (landscape)» από πιθανά σύμπαντα, που περιβάλλονται από έναν τέλμα (swampland) λογικά ασύμβατων συμπάντων. Σε όλα τα αποδεκτά και βιώσιμα σύμπαντα η πυκνότητα της σκοτεινής ενέργειας είτε μειώνεται είτε έχει μια σταθερή αρνητική τιμή, σε αντίθεση με το σύμπαν μας, όπου η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να έχει μια σταθερή θετική τιμή. String theory permits a “landscape” of possible universes, surrounded by a “swampland” of logically inconsistent universes. In all of the simple, viable stringy universes physicists have studied, the density of dark energy is either diminishing or has a stable negative value, unlike our universe, which appears to have a stable positive value. Maciej Rebisz for Quanta Magazine

Μια νέα δημοσίευση υποστηρίζει πως τα σύμπαντα με το χαρακτηριστικό της σκοτεινής ενέργειας σαν το δικό μας δεν υπάρχουν στο «τοπίο (landscape)» των συμπάντων που επιτρέπεται από την θεωρία των χορδών.

Σύμφωνα με τον θεωρητικό των χορδών Cumrun Vafa και των συνεργατών του [Georges Obied, Hirosi Ooguri, Lev Spodyneiko, Cumrun Vafa, «De Sitter Space and the Swampland»], υπάρχει μια απλή φόρμουλα που υπαγορεύει σε ποια είδη συμπάντων επιτρέπεται η ύπαρξή τους, με βάση την θεωρία των χορδών.

H θεωρία των χορδών αποτελεί για πολλούς την κορυφαία υποψήφια «θεωρία των πάντων» που ενοποιεί την βαρύτητα με τις άλλες τρεις θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις (ηλεκτρομαγνητική, ασθενή και ισχυρή πυρηνική). Η θεωρία επιτρέπει χονδρικά 10⁵⁰⁰ διαφορετικές λύσεις: ένα τεράστιο, ποικίλο «τοπίο» πιθανών συμπάντων. Οι θεωρητικοί των χορδών, όπως ο Vafa, αγωνίζονταν εδώ και χρόνια να θέσουν το δικό μας σύμπαν μέσα στο τοπίο των δυνατοτήτων που μας προσφέρει η θεωρία.

Την αρχική δημοσίευση των Vafa et al, δυο μέρες αργότερα ακολούθησε και δεύτερη [Prateek Agrawal, Georges Obied, Paul J. Steinhardt, Cumrun Vafa, «On the Cosmological Implications of the String Swampland»], σύμφωνα με την οποία καθώς το σύμπαν διαστέλλεται, η πυκνότητα της ενέργειας κενού του (κενού) χώρου πρέπει να μειώνεται γρηγορότερα από έναν συγκεκριμένο ρυθμό. Το συμπέρασμα αυτό φαίνεται να είναι ορθό σε όλα τα απλά μοντέλα συμπάντων που βασίζονται στην θεωρία των χορδών. Αλλά παραβιάζονται δυο ισχυρές πεποιθήσεις που έχουμε για τον πραγματικό κόσμο: θεωρείται αδύνατη η αποδεκτή εικόνα ενός διαστελλόμενου σύμπαντος, μαζί με το κυρίαρχο μοντέλο της εκρηκτικής γέννησής του.

Lucy Reading-Ikkanda/Quanta Magazine

Από το 1998 οι παρατηρήσεις με τηλεσκόπια  έδειξαν ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Η συνεχώς επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος αποδίδεται σε ένα άγνωστο προς το παρόν είδος βαρυτικής απώθησης που προκαλεί ο κενός χώρος και ονομάζεται σκοτεινή ενέργεια. Επιπλέον φαίνεται πως η σκοτεινή ενέργεια που «γεμίζει» τον κενό χώρο παραμένει σταθερή με την πάροδο του χρόνου. Όμως σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιεύσεις αυτός ο ισχυρισμός δεν ισχύει – η ενέργεια του κενού πρέπει να μειώνεται.

Cumrun Vafa, θεωρητικός φυσικός στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Cumrun Vafa, a prominent string theorist at Harvard University, has been mapping the forbidden “swampland” of impossible universes for 13 years. Hayward Photography

Ο Vafa και οι συνεργάτες του υποστηρίζουν πως τα σύμπαντα με σταθερή θετική ποσότητα ενέργειας κενού, γνωστά ως «σύμπαντα de Sitter», δεν είναι δυνατά. Οι θεωρητικοί των χορδών αγωνίζονται από το 1998, όταν ανακαλύφθηκε η μυστηριώδης σκοτεινή ενέργεια, να κατασκευάσουν συμβατά μοντέλα της θεωρίας των χορδών με τα  σύμπαντα de Sitter. Όμως αν ο Vafa έχει δίκιο, τότε αυτές οι προσπάθειες βυθίζονται σε μια λογική ασυνέπεια και τα σύμπαντα de Sitter δεν βρίσκονται στο «τοπίο (landscape)», αλλά σε «βάλτο (swampland)».

Αν αληθεύει αυτός ο ισχυρισμός, τότε η πυκνότητα της σκοτεινής ενέργειας στο σύμπαν μας δεν μπορεί να είναι σταθερή, αλλά πρέπει να πάρει μια μορφή που ονομάζεται «πεμπτουσία (quintessence)». Η πεμπτουσία διαφέρει από την ερμηνεία της σκοτεινής ενέργειας διαμέσου της κοσμολογικής σταθεράς διότι είναι δυναμική. Δηλαδή μεταβάλλεται με τον χρόνο, σε αντίθεση με την κοσμολογική σταθερά που εξ’ ορισμού παραμένει σταθερή.

NASA

Αρκετές έρευνες τηλεσκοπίων βρίσκονται σε εξέλιξη για να διερευνηθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια αν το σύμπαν διαστέλλεται με σταθερό επιταχυνόμενο ρυθμό, που θα σήμαινε ότι καθώς δημιουργείται νέος χώρος, μια ανάλογη ποσότητα νέας σκοτεινής ενέργειας εμφανίζεται, ή αν η κοσμική επιτάχυνση βαθμιαία μεταβάλλεται, όπως προβλέπουν τα μοντέλα που περιλαμβάνουν την έννοια της πεμπτουσίας.

Μια ανακάλυψη της πεμπτουσίας θα φέρει (προφανώς) επανάσταση στη φυσική και την κοσμολογία, συμπεριλαμβανομένης της αναδιατύπωσης της ιστορίας του κόσμου και του μέλλοντός του. Αντί της Μεγάλης Ρήξης (Big Rip), ένα σύμπαν πεμπτουσίας θα επιβραδυνόταν σταδιακά, και στα περισσότερα μοντέλα, η διαστολή θα σταματούσε τελικά και θα άρχιζε η συστολή του προς μια Μεγάλη Σύνθλιψη ή Μεγάλη Αναπήδηση.

Πηγές: https://www.quantamagazine.org/dark-energy-may-be-incompatible-with-string-theory-20180809/ - physicsgg

Ένας γιγάντιος εξωπλανήτης στους 4.300 βαθμούς Κελσίου. Ultra hot planet has iron and titanium in its atmosphere

Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη KELT9b και του άστρου του KELT-9 στο φόντο. Artist’s view of a sunset over KELT-9b. The nearby warm blue star covers 35° in the planet’s sky, about 70 times the apparent size of the sun in the Earth’s sky. Under this scorching sun, the planet’s atmosphere is warm enough to shine in reddish-orange tones and vaporize heavy metals such as iron and titanium. © Denis Bajram

Ευρωπαίοι επιστήμονες βρήκαν ότι ένας γιγάντιος εξωπλανήτης είναι τόσο καυτός – η θερμοκρασία του φθάνει τους 4.300 βαθμούς Κελσίου – ώστε στην ατμόσφαιρά του είναι δυνατό να ανιχνευθούν εξαερωμένα μέταλλα, σίδηρος και τιτάνιο. Για πρώτη φορά ανιχνεύονται τέτοια βαριά μέταλλα σε πλανήτη πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

650 light years away from Earth, in the constellation Cygnus, astronomers discovered a Jupiter-mass gas giant: KELT-9b. The exoplanet has a dayside temperature estimated around 4300 degrees Celsius. KELT-9b is hotter than most stars and only about 1000 degrees cooler than the Sun. Animation & illustration: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)

Πρόκειται για τον KELT-9b, έναν αέριο γίγαντα στον αστερισμό του Κύκνου, σε απόσταση περίπου 650 ετών φωτός από τη Γη, ο οποίος είχε ανακαλυφθεί από αμερικανούς αστρονόμους το 2017, αλλά τώρα μελετήθηκε καλύτερα. Αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και πιθανώς διαθέτει ένα μικρό στερεό πυρήνα. Είναι ο πιο καυτός εξωπλανήτης που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα -πιο καυτός ακόμη και από μερικά άστρα- και ο πρώτος στην ατμόσφαιρα του οποίου βρέθηκαν σίδηρος και τιτάνιο. Ο Ήλιος μας έχει θερμοκρασία περίπου 6.000 βαθμών Κελσίου, αλλά άλλα άστρα είναι αρκετά ψυχρότερα. Όμως η θερμοκρασία του άστρου KELT-9 -του μητρικού άστρου του εξωπλανήτη- ξεπερνά τους 10.000 βαθμούς Κελσίου.

Ο τεράστιος εξωπλανήτης-κόλαση -όπου είναι απίθανο να υπάρχει κάποια μορφή ζωής- έχει τριπλάσια μάζα και διπλάσια διάμετρο από τον Δία, τον γίγαντα του δικού μας ηλιακού συστήματος. Είναι τόσο καυτός, επειδή αντίθετα από τον Δία που ακολουθεί μακρινή τροχιά από τον Ήλιο, περιφέρεται υπερβολικά κοντά στο μητρικό άστρο του KELT-9. Κινείται γύρω από το άστρο του 30 φορές κοντύτερα από ό,τι η Γη γύρω από τον Ήλιο, γι’ αυτό διαγράφει μια πλήρη περιφορά μέσα σε μόνο 36 ώρες (η διάρκεια του έτους του), με την ίδια πάντα πλευρά του να είναι στραμμένη στο άστρο του (σε αυτή τη σκοτεινή πλευρά του η θερμοκρασία εκτιμάται ότι είναι περίπου η μισή, δηλαδή 2.000 βαθμοί Κελσίου).

Ο σίδηρος είναι ένα από τα πιο άφθονα στοιχεία στο σύμπαν, αλλά είναι δύσκολο να ανιχνευθεί σε πιο ψυχρά περιβάλλοντα, επειδή τα άτομά του συνήθως παγιδεύονται μέσα σε άλλα μόρια. Όμως στην περίπτωση του KELT-9b, επειδή έχει τόσο υψηλές θερμοκρασίες, δεν συμπυκνώνονται νέφη στην ατμόσφαιρά του, πράγμα που επιτρέπει στα μεμονωμένα μόρια του σιδήρου και άλλων μετάλλων να «πετάνε σόλο». Το τιτάνιο είχε ανιχνευθεί στην ατμόσφαιρα ενός άλλου εξωπλανήτη στο παρελθόν, αλλά όχι σε ατομική μορφή. Είχαν βρεθεί μόρια διοξειδίου του τιτανίου (ένα άτομο τιτανίου μαζί με δύο άτομα οξυγόνου) στην ατμόσφαιρα του πλανήτη Κέπλερ-13Α.

Η ανίχνευση των χημικών στοιχείων γίνεται μέσω ανάλυσης του φάσματος του φωτός που έρχεται από ένα αντικείμενο στο διάστημα. Κάθε στοιχείο αφήνει το δικό του διακριτό «δαχτυλικό αποτύπωμα» στο φως. Η νέα ανακάλυψη, που παρουσιάσθηκε στο περιοδικό «Nature», έγινε από ερευνητές των Πανεπιστημίων της Βέρνης και της Γενεύης, με επικεφαλής τον καθηγητή Κέβιν Χένγκ και με τη βοήθεια του Εθνικού Τηλεσκοπίου Γαλιλαίος στη Λα Πάλμα των ισπανικών Καναρίων Νήσων.

«Οι θερμοκρασίες του KELT-9b είναι τόσο παράλογες, που παρόλο που πρόκειται για πλανήτη, έχει την ατμόσφαιρα άστρου. Το βασικό μάθημα που μας διδάσκουν οι εξωπλανήτες, είναι ότι δεν αρκεί να κοιτάξει κανείς το δικό μας ηλιακό σύστημα. Υπάρχουν πράγματι εξωπραγματικά πράγματα εκεί έξω», δήλωσε ο Χενγκ. Όπως είπε, προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν μπορούν να διανοηθούν πώς μπορεί να μοιάζει μια ατμόσφαιρα με τόσο υψηλή θερμοκρασία (πάντως όχι ευχάριστα…).

Πηγές: H. Jens Hoeijmakers, et al., “Atomic iron and titanium in the atmosphere of the exoplanet KELT-9b,” Nature (2018) - ΑΠΕ-ΜΠΕ