Οι κομήτες έχουν καιρικά φαινόμενα. Rosetta reveals comet’s water-ice cycle

Εντοπίστηκε διαδικασία «κύκλου νερού» στην επιφάνεια. Measurements made by the European Space Agency's Rosetta spacecraft have found the comet 67P/Churyumov–Gerasimenko has its own water cycle as it gently spins (illustrated). During the day water vapour travels from deep in the comet and freezes on the surface at night, only to be vapourised at dawn. Copyright Data: ESA/Rosetta/VIRTIS/INAF-IAPS/OBS DE PARIS-LESIA/DLR; M.C. De Sanctis et al (2015); Comet: ESA/Rosetta/NavCam – CC BY-SA IGO 3.0

Τελικά ακόμη και οι κομήτες αποδεικνύεται ότι διαθέτουν κάποια περιορισμένης μορφής καιρικά φαινόμενα. Το σκάφος Rosseta που ακολουθεί κατά πόδας τον κομήτη 67/P έκανε μια ακόμη εντυπωσιακή ανακάλυψη.

Την νύχτα δημιουργείται πάγος στην επιφάνεια του κομήτη 67/P ο οποίος όταν πέσει πάνω του ο ήλιος εξαχνώνεται και σχηματίζεται εκ νέου όταν πέσει το σκοτάδι. This single frame Rosetta navigation camera image was acquired at 01:04 GMT on 13 August 2015, just one hour before Comet 67P/Churyumov–Gerasimenko reached perihelion – the closest point to the Sun along its 6.5-year orbit. The image was taken around 327 km from the comet. It has a resolution of 28 m/pixel, measures 28.6 km across and was processed to bring out the details of the comet's activity. Copyright: ESA/Rosetta/NAVCAM – CC BY-SA IGO 3.0

Διαπίστωσε ότι ο κομήτης διαθέτει ένας μικρής κλίμακας καιρικό σύστημα. Το σκάφος εντόπισε κάποια στιγμή την ύπαρξη στερεού πάγου έκτασης ενός τετραγωνικού χλμ πάνω στον κομήτη και όπως διαπιστώθηκε ο πάγος αυτός ήταν προϊόν της εναλλαγής μέρας-νύχτας στον κομήτη.

As a comet's orbit takes it nearer to the sun its activity increases, causing ices to vaporise and gas jets to burst out from its interior. One recent outburst (pictured) was so powerful it even pushed away the solar wind.

Όπως διαπίστωσαν τα μέλη της αποστολής κατά τη διάρκεια της νύχτας στην επιφάνεια του κομήτη σχηματίζεται ο στερεός πάγος ο οποίος όταν αργότερα πέσουν πάνω του ακτίνες του ήλιου εξαχνώνεται (γίνεται αέριο) και εγκαταλείπει τον κομήτη ταξιδεύοντας στο διαστημικό κενό.

The researchers examined a section of the 'neck' of the comet which has been found to be particularly active for water ice outbursts. They found ice abundance changed with the temperature of the surface (pictured).

Όταν ο ήλιος φύγει στην επιφάνεια επιστρέφει ο πάγος που προέρχεται από το εσωτερικό του κομήτη. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Μύθοι καταγράφουν πιστά την προϊστορική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης. Revealed: how Indigenous Australian storytelling accurately records sea level rises 7,000 years ago

Οι μύθοι των ιθαγενών της Αυστραλίας παρέχουν εντυπωσιακά ακριβείς πληροφορίες για τη δραματική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης πριν από 7.000 χρόνια, διαπίστωσαν ερευνητές. Indigenous rock art in Kakadu national park in the Northern Territory. Researchers say stories about sea level rises in Australia date back though more than 7,000 years of continuous oral tradition. Photograph: Helen Davidson for the Guardian

Οι ιστορίες των ιθαγενών σχετικά με τη δραματική άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε όλη την Αυστραλία πηγαίνουν περισσότερα από 7.000 χρόνια πίσω σε μια συνεχόμενη προφορική παράδοση που όμοιά της δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο, σύμφωνα με νέες μελέτες.

Ο θαλάσσιος γεωγράφος Πάτρικ Ναν από το Πανεπιστήμιο της Ακτής Σανσάιν και ο γλωσσολόγος Νίκολας Ριντ από το Πανεπιστήμιο της Νέας Αγγλίας στην Αυστραλία πιστεύουν ότι 21 ιστορίες των ιθαγενών από όλη την ήπειρο καταγράφουν πιστά γεγονότα που συνέβησαν πριν από 10.000 ως 7.000 χρόνια, όταν η θάλασσα ανέβηκε κατά 120 μέτρα.

Ο κ. Ριντ δήλωσε ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό της κουλτούρας αφήγησης ιστοριών των ιθαγενών - μια ιδιαίτερη διαδικασία «αντιπαραβολής μεταξύ γενεών» - ίσως εξηγεί την αξιοσημείωτη συνοχή που παρατηρείται σε αφηγήσεις που έχουν μεταδοθεί από ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν τη γραφή, μια συνοχή που οι ερευνητές ως τώρα θεωρούσαν ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί για περισσότερο από 800 χρόνια.

«Η ιδέα ότι 300 γενεές θα μπορούσαν να αφηγούνται πιστά μια ιστορία που δεν έγινε "χαλασμένο τηλέφωνο", που μεταδίδει πληροφορίες για γεγονότα τα οποία γνωρίζουμε ότι συνέβησαν από ανεξάρτητες χρονολογήσεις, φαίνεται πολύ ωραία για να είναι αληθινή, έτσι δεν είναι;» λέει ο κ. Ριντ στον Guardian Australia. «Πρόκειται για ένα εκπληκτικό πράγμα. Δεν βρίσκουμε κάτι τέτοιο σε άλλα μέρη στον κόσμο. Το ότι η θάλασσα ήταν 120 μέτρα πιο χαμηλά και μετά ανέβηκε καλύπτοντας τη στεριά, αυτό συνέβη στην Αφρική, στην Αμερική, στην Ασία και παντού. Μόνο όμως στην Αυστραλία βρίσκουμε αυτό το μεγάλο σύνολο ιστοριών που αφηγούνται όλες πιστά το ίδιο πράγμα».

Μύθοι με πραγματικά γεγονότα

Η προφορική παράδοση των ιθαγενών της Αυστραλίας έχει μεταδώσει με μοναδική ακρίβεια τη δραματική άνοδο της στάθμης της θάλασσας πριν από 7.000 χρόνια. Indigenous Australians across the nation have oral stories recording steady sea-level rises from over 7,000 years ago.

Μέχρι πρότινος οι μελετητές των προφορικών παραδόσεων αμφέβαλλαν ως προς το κατά πόσον οι μύθοι αυτοί αντανακλούν επακριβώς πραγματικά γεγονότα. Ωστόσο η μελέτη του κ. Ναν και του κ. Ριντ, η οποία δημοσιεύθηκε υπό τον τίτλο «Μνήμες των Αβοριγίνων για την πλημμύρα των αυστραλιανών ακτών που ανάγονται σε περισσότερα από 7.000 χρόνια πριν» στο επιστημονικό έντυπο «Australian Geographer», υποστηρίζει ότι οι ιστορίες παρέχουν μια εμπειρική επαλήθευση μιας ανόδου της θαλάσσιας στάθμης που συντελέστηκε μετά την εποχή των παγετώνων και έχει καταγραφεί από τους θαλάσσιους γεωγράφους.

Ορισμένες από τις ιστορίες αποτελούν καθαρές αφηγήσεις γεγονότων, όπως αυτές από την περιοχή γύρω από τον Κόλπο Πορτ Φίλιπ που μιλούν για την απώλεια των εδαφών του κυνηγιού του καγκουρό. Αλλες, και ιδιαίτερα οι παλαιότερες ιστορίες όπως εκείνες από τις περιοχές γύρω από τον Κόλπο Σπένσερ στη Νότια Αυστραλία, είναι αλληγορικές: ένα προπατορικό ον εξοργισμένο από την κακή συμπεριφορά των ανθρώπων μιας φατρίας τούς τιμωρεί με το να εξαφανίσει την πατρίδα τους σκαλίζοντας με ένα μαγικό κόκαλο από καγκουρό ένα αυλάκι ώστε η θάλασσα να καταπιεί τη γη τους.

Νέα που κυκλοφορούσαν παντού

Linguist Nicholas Reid believes that the uniformity of the stories, which come from tribes all across the nation, proves that oral history is capable of standing the test of time.

«Αρχικά η αίσθησή μας ήταν ότι η θαλάσσια στάθμη θα πρέπει να ανέβαινε πολύ αργά χωρίς αυτό να είναι αισθητό μέσα στο διάστημα της ζωής ενός ατόμου» λέει ο κ. Ριντ. «Συνειδητοποιήσαμε όμως διεξάγοντας αυτή την έρευνα ότι στην πραγματικότητα όλη η Αυστραλία θα πρέπει να "βούιζε" από αυτά τα νέα». Και προσθέτει: «Θα πρέπει να υπήρξε συνεχής μετακίνηση προς την ενδοχώρα, αποκατάσταση σχέσεων μεταξύ χωρών, διαπραγματεύσεις με τους γείτονες της ενδοχώρας για την κατάληψη των εδαφών τους. Οι προεκτάσεις αυτού του γεγονότος θα πρέπει να ήταν τεράστιες».

Η μοίρα όσων βρέθηκαν αντιμέτωποι με την απόφαση να φύγουν καθώς τα νερά κατάπιναν σιγά-σιγά καταυλισμούς, μονοπάτια και ιερούς τόπους του «Ονείρου» - ιδιαίτερα στα νησιά - δεν ήταν πάντα η ίδια. Εκείνοι που ζούσαν στις περιοχές γύρω από τα σημερινά νησιά Ρότνεστ και Κανγκαρού ανέβηκαν προς τα μεγαλύτερα υψόμετρα και αποκόπηκαν από τη στεριά πριν από 7.000 χρόνια. Άλλοι, όπως εκείνοι που ζούσαν στις περιοχές γύρω από το σημερινό νησί Φλίντερς στον Πορθμό Μπας, πήραν τη μοιραία απόφαση να μείνουν και αφανίστηκαν καθώς η στεριά απομακρυνόταν και το γλυκό νερό λιγόστευε.

Οι πιο πιστές παραδόσεις στον κόσμο

Kepten Wadity at Peppimenarti in the Northern Territory. Wadity discussed sea level stories with University of New England linguist Nick Reid. Photograph: University of New England

Όπως αναφέρει ο κ. Ριντ, παρά το γεγονός ότι είναι αδύνατον να αποδειχθεί πως οι προφορικές παραδόσεις των ιθαγενών της Αυστραλίας συνεχίστηκαν χωρίς διακοπή στο πέρασμα του χρόνου, τα σύγχρονα χαρακτηριστικά τους προσφέρουν μια ένδειξη σχετικά με το γιατί αποτελούν ενδεχομένως τις πιο πιστές και μεγαλύτερης διάρκειας προφορικές παραδόσεις στον κόσμο.

«Ας πούμε ότι είμαι ένας άνδρας από την Κεντρική Αυστραλία, ο πατέρας μου μού μαθαίνει ιστορίες για την πατρίδα μου» εξηγεί ο ερευνητής. «Τα παιδιά της αδελφής μου, οι ανιψιοί και οι ανιψιές μου, είναι ρητώς επιφορτισμένα με τη συγγενική ευθύνη να εξασφαλίσουν ότι εγώ μαθαίνω αυτές τις ιστορίες σωστά. Και παίρνουν αυτή την ευθύνη στα σοβαρά. Ανά πάσα στιγμή στο πέρασμα του χρόνου ο πατέρας μου λέει αυτές τις ιστορίες σ' εμένα και τα εγγόνια του ελέγχουν. Τρεις γενιές ακούν την ιστορία ταυτοχρόνως. Αυτό είναι ένα "καλούπι" που μπορεί να διατηρήσει τις ιστορίες αληθινές».

«Όταν υπάρχουν τρεις γενιές που βρίσκονται διαρκώς εν γνώσει των λεγομένων και είναι επιφορτισμένες με τον έλεγχό τους βάσει μιας πολιτισμικής ευθύνης, αυτό δημιουργεί έναν μηχανισμό ο οποίος μπορεί να εξηγήσει γιατί οι ιθαγενείς της Αυστραλίας φαίνεται ότι έχουν κατορθώσει κάτι που δεν έχει επιτευχθεί πουθενά αλλού στον κόσμο: να λένε ιστορίες επί 10.000 χρόνια».

Ο πολικός δεινόσαυρος! New duck-billed dinosaur found in Alaska

Καλλιτεχνική απεικόνιση του μεγάλου φυτοφάγου δεινόσαυρου που ζούσε κυρίως στο σκοτάδι στην Αλάσκα. This original painting by James Havens of Ugrunaaluk kuukpikensis, the new species of duck-billed dinosaur described in research published today in the international journal Acta Palaeontologica Polonica, illustrates a scene from ancient Alaska during the Cretaceous Period. Credit: James Havens

Τα τελευταία χρόνια επιστήμονες που μελετούν απολιθώματα που είτε είναι επί χρόνια ξεχασμένα σε κάποιο κουτί είτε υπάρχει δυσκολία ή διχογνωμία για την ταυτότητα τους διαπιστώνουν ότι ανήκουν σε άγνωστα μέχρι σήμερα είδη. Έτσι συνέβη και με απολιθώματα που είχαν εντοπιστεί πριν από 25 έτη σε μια περιοχή της Βόρειας Αλάσκας. Διαπιστώθηκε ότι ανήκουν σε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άγνωστο είδος δεινοσαύρων.

Ζούσε στο σκοτάδι

In this 2014 photo released by the University of Alaska Museum of the North, a sample of frozen bone is seen after researchers excavated it from the Liscomb Bed in the Prince Creek Formation near Nuiqsut, Alaska.

Ο δεινόσαυρος που έλαβε το όνομα Urgunaaluk kuukpikensis που σημαίνει «αρχαίο ζώο που βόσκει» στην διάλεκτο της τοπικής φυλής Εσκιμώων Ινούπιατ. Είναι ένας δεινόσαυρος που ανήκει στην οικογένεια των Αδρόσαυρων, που ήταν μεγάλου μεγέθους φυτοφάγα ζώα με χαρακτηριστική… μουσούδα που έμοιαζε με αυτή της πάπιας. 

Τα απολιθώματα που μελέτησαν οι επιστήμονες έχουν ηλικία 69 εκ. ετών αλλά πιθανώς ο U. Kuukpikensis να έχει μεγαλύτερη ηλικία. Ο δεινόσαυρος έφτανε σε μήκος τα 10 μέτρα και την εποχή που ζούσε στην Αλάσκα η περιοχή αυτή είχε πιο θερμό κλίμα και καλυπτόταν από δάση.

A handful of dinosaur bones are seen after they were discovered at the Liscomb Bonebed on the Colville River, near Nuiqsut, Alaska.

Διέθετε μεγάλη σε αριθμό οδοντοστοιχία η οποία ήταν ανατομικά σχεδιασμένη για να μπορεί να καταναλώνει εύκολα και γρήγορα μεγάλες ποσότητες φυτών. Την ανακάλυψη έκαναν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μουσείου Αλάσκας και του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Φλόριδα που εκτιμούν ότι ο δεινόσαυρος ζούσε μεγάλα χρονικά διαστήματα στο αρκτικό σκότος ενώ πιθανότατα βίωνε και χιονοπτώσεις, δύσκολες συνθήκες στις οποίες όμως είχε καταφέρει να προσαρμοστεί. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Acta Palaeontologica Polonic».

Ένα βήμα πιο κοντά στη… διακτίνιση. Physicists break distance record for quantum teleportation

Πάκετα φωτός τηλεμεταφέρθηκαν σε απόσταση 100 χλμ. This graphic shows how to teleport quantum information over 100 km of fiber. Credit: Content By Martin Stevens/NIST, Design By Kelly Irvine/NIST

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη πρόοδος στον ερευνητικό τομέα της κβαντικής τηλεμεταφοράς, της προσπάθειας ώστε ύλη  να εξαφανιστεί από μια θέση ενώ ένα τέλειο αντίγραφό της να εμφανίζεται κάπου αλλού. Απώτατος στόχος είναι η ανάπτυξη τεχνολογίας όμοιας με αυτή της περίφημης διακτίνισης στο Star Trek όπου άνθρωποι μεταφέρονταν στο Διάστημα σε χρόνο dt με το πάτημα ενός κουμπιού. Ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο έχουν καταφέρει να τηλεμεταφέρουν σωματίδια ύλης σε διάφορες αποστάσεις. Ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Προτύπων και Τεχνολογίας των ΗΠΑ (NIST) πραγματοποίησαν ρεκόρ τηλεμεταφοράς. Κατάφεραν να τηλεμεταφέρουν «πακέτα» φωτός σε απόσταση περίπου 100 χλμ. Το επίτευγμα θέτει βάσεις για ανάπτυξη νέων ακόμη πιο προηγμένων συστημάτων κρυπτογράφησης αλλά και μετάδοσης δεδομένων από τη Γη στο Διάστημα.

Φυσικά η εξέλιξη αυτή είναι ένα ακόμη βήμα προς το… όνειρο της διακτίνισης ανθρώπων που μπορεί να ακούγεται σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά με βάση τις ερευνητικές εξελίξεις διάφοροι επιστήμονες έχουν αρχίσει να πιστεύουν ότι μπορεί να επιτευχθεί και μάλιστα στο κοντινό μέλλον. Ένας από αυτούς είναι ο θεωρητικός φυσικός Μίκιο Κάκου καθηγητής στο βρετανικό Πανεπιστήμιο City που έχει γίνει διάσημος από την συμμετοχή του σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές και ντοκιμαντέρ επιστήμης. Ο Κάκου πριν από λίγες εβδομάδες είπε ότι η διακτίνιση ανθρώπων μπορεί να επιτευχθεί και η κβαντική τηλεμεταφορά είναι ίσως το κλειδί που θα ανοίξει αυτή την πόρτα.

Μοναδικό βίντεο εξωπλανήτη να γυροφέρνει το άστρο του. Watch This Amazing Video of an Exoplanet in Motion

Όλα συμβαίνουν στο σύστημα του βήτα Οκρίβαντα (β Pictoris) σε απόσταση 60 ετών φωτός από τη Γη. An annotated diagram of the Beta Pictoris system. Image credit: ESO/A.-M Lagrange et al.

Από τους εκατοντάδες εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, ελάχιστοι έχουν γίνει άμεσα ορατοί. Ο μακρινός πλανήτης «β Pic β» διαφέρει, αφού έδωσε την ευκαιρία στους αστρονόμους να παρακολουθήσουν την περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρου.

The star β Pictoris (Beta Pictoris) lies about 63 light-years from Earth in the southern constellation of Pictor (The Painter’s Easel). Planet Beta Pictoris b is a gas giant and astronomers captured the best view yet of an exoplanet moving in its orbit. The images, captured between November 2013 to April 2015, show β Pic b as it moves through 1 ½ years of its 22-year orbital period. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2/Nick Risinger, M. Millar-Blanchaer, University of Toronto; R. Marchis (SETI Institute)

Το σπάνιο βίντεο εστιάζει στο σύστημα του βήτα Οκρίβαντα (β Pictoris), ένα φωτεινό, νεαρό άστρο στο νότιο αστερισμό του Οκρίβαντα, το οποίο απέχει από τη Γη 60 έτη φωτός. Περικυκλωμένο από κομμήτες και έναν γιγάντιο δίσκο αερίων και σκόνης, το βήτα του Οκρίβαντα εξάπτει την περιέργεια των αστρονόμων, καθώς τους δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τα αρχικά στάδια του σχηματισμού ενός νέου πλανητικού συστήματος.

Η κίνηση

Η εικόνα του άστρου έχει καλυφθεί με έναν μαύρο κύκλο προκειμένου να αναδειχθεί το αμυδρό φως του πλανήτη δεξιά. This looping animation of a series of images taken between November 2013 and April 2015 with the Gemini Planet Imager (GPI) on the Gemini South telescope in Chile shows the exoplanet β Pictoris b orbiting the star β Pictoris, which lies over 60 light-years from Earth. In the images, the star is at the centre of the left-hand edge of the frame; it is hidden by the Gemini Planet Imager’s coronagraph. We are looking at the planet’s orbit almost edge-on; the planet is closer to the Earth than the star. Image credit: M. Millar-Blanchaer, University of Toronto; F. Marchis, SETI Institute.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις δείχνουν τον β Pic b, έναν αέριο πλανήτη με μάζα 12 φορές μεγαλύτερη από του Δία. Χάρη στο μεγάλο μέγεθος και τη σχετικά μικρή απόστασή του από τη Γη, o β Pic b είναι ένας από τους ελάχιστους πλανήτες που έχουν γίνει άμεσα ορατοί με τηλεσκόπια.

The Heavyweight world B Pictoris b vs planets in our solar system… note the rapid rotation rate! Image credit: ESO/I. Snellen (Leiden University)

Ο εξωπλανήτης χρειάζεται 22 γήινα χρόνια για να ολοκληρώσει μια περιφορά γύρω από το μητρικό του άστρο. Μια μεγάλη ευκαιρία ήρθε το 2013, όταν ο β Pic b βρέθηκε στην ιδανική θέση για παρατηρήσεις.

The Gemini Planet Imager on the Gemini South telescope. In the photo, GPI comprises the three box-like components attached to the telescope and hanging closest to the observatory floor. Other box-like components on the telescope are other instruments. Image credit: Manuel Paredes/Gemini Observatory/AURA.

Το προηγμένο όργανο GPI (Gemini Planet Imager), το οποίο έχει εγκατασταθεί ειδικά για την παρατήρηση εξωπλανητών στο τηλεσκόπιο Gemini South στη Χιλή, παρακολούθησε το στόχο για διάστημα 1,5 έτους, μέχρι τον Απρίλιο του 2015. Η συρραφή των εικόνων δείχνει τον πλανήτη να διανύει μια σχετικά μικρή απόσταση καθώς γυροφέρνει το βήτα του Οκρίβαντα.

The location of Beta Pictoris in the southern hemisphere sky. Image credit: Stellarium

«Οι εικόνες αυτές αντιστοιχούν στις ακριβέστερες μετρήσεις της θέσης του πλανήτη που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα» καμαρώνει ο Μάξουελ Μίλαρ-Μπλανσέρ του Πανεπιστημίου του Τορόντο, πρώτος συγγραφέας της μελέτης στο έγκριτο «Astrophysical Journal».

To πρώτο τετράποδο! Meet Bunostegos Akokanensis, the First Creature to Walk Upright on all Fours

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Bunostegos που πιστεύεται ότι είναι το πρώτο τετράποδο ζώο στη Γη. Ζούσε πριν από 250 εκ. έτη και έμοιαζε με αγελάδα ή ιπποπόταμο. About the same size as a cow, this pre-reptile also stood the same way -- upright with its legs underneath. It may be the earliest known creature to do so, according to a new study. Credit: Morgan Turner

Η μελέτη απολιθωμάτων ενός πανάρχαιου είδους ζώου δείχνει ότι πρόκειται για το πρώτο ζώο που πάτησε σταθερά σε τέσσερα πόδια και κινούνταν με αυτά στη στεριά. Τα απολιθώματα μελέτησαν ερευνητές του αμερικανικού Πανεπιστημίου Brown ζώο και διαπίστωσαν ότι ζούσε πριν από περίπου 250 εκ. έτη στην Παγγαία, την υπερήπειρο της Γης η οποία κάποια στιγμή διασπάστηκε σε διάφορες ηπείρους.

How do we know Bunostegos walked upright on all fours? The bones in four areas: 1) the shoulder 2) the humerus 3) the elbow joint 4) the radius and ulna. Credit: Image: Morgan Turner

Το ζώο έλαβε την ονομασία Bunostegos akokanensis και σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν ένα προγονικό είδος των αμφίβιων. Το ζώο αυτό ανέπτυξε τέσσερα συμμετρικά και δυνατά πόδια με τα οποία κατάφερε να σταθεί όρθιο και να κινηθεί στη στεριά. Πρόκειται δηλαδή για το πρώτο τετράποδο του πλανήτη. Σύμφωνα με τους ερευνητές το ζώο αυτό κινούνταν με τρόπο παρόμοιο με αυτό που κινούνται οι αγελάδες ή οι ιπποπόταμοι. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Vertebrate Paleontology».

Νέα ώθηση στην αναζήτηση βαρυτικών κυμάτων. Hunt for gravitational waves to resume after massive upgrade

Καθένας από τους ανιχνευτές αποτελείται από δύο κάθετες σήραγγες. Τα βαρυτικά κύματα θα προκαλούσαν ανεπαίσθητες μεταβολές στο μήκος τους, το οποίο φτάνει τα 4 χλμ. The LIGO Livingston Observatory in Louisiana sits in the middle of a pine forest. Credit: LIGO Scientific Collaboration/NSF

Σε νέα επίπεδα ακρίβειας και ευαισθησίας θα λειτουργεί από αυτήν την εβδομάδα το αμερικανικό LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory), το μεγαλύτερο πείραμα για την ανίχνευση των λεγόμενων βαρυτικών κυμάτων, ρυτιδώσεων στο χωροχρόνο που προβλέφθηκαν από τον Αϊνστάιν αλλά παραμένουν άφαντες μέχρι σήμερα.

Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης των δύο ανιχνευτών LIGO -ένας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον και ένας ακόμα στη Λουιζιάνα- αναπτερώνει τώρα τις ελπίδες των φυσικών για την ανίχνευση του θεωρητικού φαινομένου, έπειτα από μια δεκαετία άκαρπης αναζήτησης με τους αρχικούς ανιχνευτές.

Η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων είχε προβλεφθεί το 1916 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν ως συνέπεια της Γενικής Σχετικότητας. Ο μεγάλος φυσικός είχε υπολογίσει ότι η επιτάχυνση σωμάτων μεγάλης μάζας, όπως μαύρες τρύπες και άστρα νετρονίων που οποία κινούνται σε τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, δημιουργούν κυματισμούς στο χωροχρόνο που διαδίδονται με την ταχύτητα του φωτός.

Μεζούρες ακριβείας

Illustration: Nik Spencer/Nature

Τα βαρυτικά κύματα, εφόσον υπάρχουν, ουσιαστικά τεντώνουν το χώρο σε μια διάσταση (ας πούμε κατά μήκος) και τον συμπιέζουν σε μια άλλη (ας πούμε κατά πλάτος). Αυτό είναι το φαινόμενο που προσπαθούν να καταγράψουν οι ανιχνευτές LIGO. Καθένας από τους δύο ανιχνευτές αποτελείται από δύο σωλήνες τοποθετημένους κάθετα ο ένας στον άλλο, μέσα στους οποίους υπάρχουν δέσμες λέιζερ που μετρούν το μήκος των σωλήνων με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια.

Τα βαρυτικά κύματα θα γίνονταν θεωρητικά αντιληπτά από μικρές μεταβολές στο μήκος των δύο σωλήνων, λόγω της παραμόρφωσης του χώρου. Οι σωλήνες έχουν μήκος 4 χιλιόμετρα, όμως η πειραματική διάταξη μπορεί να μετρά μεταβολές τουλάχιστον 1.000 φορές μικρότερες από τη διάμετρο ενός ατόμου.

Η αναβάθμιση των συστημάτων με ισχυρότερα λέιζερ και νέα οπτικά επιτρέπει θεωρητικά την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από απόσταση περίπου 88 εκατομμυρίων ετών φωτός. Τελικός στόχος είναι η αύξηση αυτής της απόστασης στα 650 εκατομμύρια έτη φωτός -αυτό σημαίνει ότι οι ανιχνευτές θα μπορούν να σαρώνουν μια σφαίρα στο Διάστημα 1.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι η αρχική μορφή των συστημάτων.

Οι εργασίες αναβάθμισης, για τις οποίες χρειάστηκαν πέντε χρόνια και 200 εκατ. δολάρια, περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τη βελτίωση των συστημάτων απόσβεσης κραδασμών -οι ανιχνευτές επηρεάζονται ακόμα και από τρένα που περνούν σε απόσταση χιλιομέτρων ή ακόμα και το γδούπο ενός δέντρου που πέφτει.

Στην Ευρώπη λειτουργούν στο μεταξύ οι ανιχνευτές GEO600 και Virgo, ενώ ανάλογο ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομασία Indigo, ανακοίνωσε και η Ινδία. Η ανίχνευση του ίδιου σήματος από ανιχνευτές σε διαφορετικές ηπείρους θα επέτρεπε στους ερευνητές να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την προέλευση των φευγαλέων κυμάτων.

Πηγή: www.nature.com