Άστρα που “καταπίνουν” πλανήτες, Astronomers identify signature of Earth-eating stars

Some Sun-like stars are ‘Earth-eaters.’ During their development they ingest large amounts of the rocky material from which ‘terrestrial’ planets like Earth, Mars and Venus are made. Credit: Vanderbilt University

Αστρονόμοι ανέπτυξαν ένα μοντέλο με το οποίο μπορούν να υπολογίσουν τον αντίκτυπο που έχει στα άστρα η «κατανάλωση» πλανητών αποτελούμενων από βαριά στοιχεία.

Η μέθοδος αυτή προσθέτει στην κατανόηση των επιστημόνων για τη διαδικασία του σχηματισμού των πλανητών ενώ μπορεί να χρησιμεύσει και στην έρευνα για βραχώδεις πλανήτες πέρα από το Ηλιακό μας Σύστημα.

Κατά την εξέλιξη της ζωής ενός άστρου διάφοροι παράγοντες μπορούν να συντελέσουν ώστε να συγκρουστεί με κάποιον πλανήτη, γεγονός που αναμφίβολα θα προκαλέσει τη διάλυση του δεύτερου. Μία τέτοια περίπτωση θα έχει επιπτώσεις στη σύνθεση του άστρου, οι οποίες μπορούν να εκτιμηθούν, σύμφωνα με τους ερευνητές του πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ.

How do solar systems form? Specifically, why do some systems form smaller rocky worlds, while others are dominated by gas giants? A recent study led by Trey Mack, a graduate student in astronomy at Vanderbilt University, may have found the answer. Image Credit: Thinkstock.com

Ένα άστρο παρόμοιο με τον Ήλιο, αποτελείται από ήλιο και υδρογόνο σε ένα ποσοστό τουλάχιστον 98% της σύνθεσής του. Τα υπόλοιπα συστατικά των άστρων αυτών κατηγοριοποιούνται από τους επιστήμονες ως «μέταλλα» και η «μεταλλικότητα» είναι ένα όρος που μετράει το λόγο των βαρύτερων στοιχείων προς τα ελαφρότερα σε ένα άστρο.

Από τη δεκαετία του ’90, όταν οι αστρονόμοι ξεκίνησαν την έρευνα για εξωπλανήτες υπήρξε και η ιδέα της σύνδεσης της μεταλλικότητας των άστρων με την πιθανότητα να φιλοξενούν πλανητικά συστήματα, με τα πιο μεταλλικά άστρα να συγκεντρώνουν περισσότερες πιθανότητες για να σχηματιστεί στην περιοχή τους ένας βραχώδης πλανήτης.

Στη νέα έρευνα, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε ορισμένα χημικά στοιχεία όπως το αλουμίνιο, το πυρίτιο και το σίδηρο που βρίσκονται σε μικρές περιεκτικότητες στα άστρα αλλά αποτελούν και σημαντικό τμήμα της σύνθεσης σε πλανήτες όπως ο δικός μας.

Ερευνώντας το δυαδικό αστρικό σύστημα HD 20781 και HD 20782, στο οποίο τα δίδυμα άστρα είναι γνωστό πως έχουν πλανητικά συστήματα, διαπίστωσαν πως οι συνθέσεις τους είναι διαφορετικές, κάτι ανεξήγητο από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν από το ίδιο νέφος αερίων και σκόνης.

Οι σκοτεινές γραμμές απορρόφησης του φάσματος αποκαλύπτουν την χημική σύσταση του άστρου. What if we could determine if a given star is likely to host a planetary system like our own by breaking down its light into a single high-resolution spectrum and analyzing it? A spectrum taken of the Sun is shown above. The dark bands result from specific chemical elements in the star’s outer layer, like hydrogen or iron, absorbing specific frequencies of light. By carefully measuring the width of each dark band, astronomers can determine just how much hydrogen, iron, calcium and other elements are present in a distant star. The new model suggests that a G-class star with levels of refractory elements like aluminum, silicon and iron significantly higher than those in the Sun may not have any Earth-like planets because it has swallowed them. (N.A.Sharp, NOAO/NSO/Kitt Peak FTS/AURA/NSF)

Αναλύοντας τη σύνθεσή τους μέσω του φάσματος της ακτινοβολίας τους υπολόγισαν πως η διαφοροποίηση έγκειται κατά πάσα πιθανότητα στο γεγονός πως το ένα από τα δύο άστρα είχε στο παρελθόν καταβροχθίσει από το περιβάλλον του βαριά υλικά που ισοδυναμούν με 10-20 φορές τη μάζα της Γης και τουλάχιστον 20 φορές τη μάζα της Γης το δεύτερο.

Τα αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν τη θεωρία πως η σύνθεση ενός άστρου σχετίζεται με τη φύση του πλανητικού συστήματος που φιλοξενεί.   

Από την επακόλουθη ανάλυση προέκυψε πως δεν είναι πιθανό τα δύο αυτά άστρα να περιβάλλονται πλέον από κάποιον βραχώδη πλανήτη, όμως η προέκταση των αποτελεσμάτων σε πιο γενικά συμπεράσματα θα μπορέσει ίσως να επιτρέψει σύντομα στους επιστήμονες να αποφαίνονται για τη μη ύπαρξη πλανητών που να μοιάζουν με τη Γη σε άστρα με όμοια χημική υπογραφή. Η έρευνα δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό the Astrophysical Journal.

Γρηγόρης Λαμπράκης, σύμβολο της δημοκρατίας. Grigoris Lambrakis, symbol of democracy

«Σήμερα, ένα σύμφυρμα κλεφτών, βιαστών, δοσίλογων και κάθε είδους κακοποιών, εμφανίζεται ως προστάτης κοινωνικών καθεστώτων, ως φύλακας ιερών και οσίων και ως Κέρβερος του νόμου και της τάξης». Εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας. MP and Greek anti-fascist resistance icon Grigoris Lambrakis marching alone in the banned Marathon–Athens Peace Rally on Sunday April 21 1963, one month before his assassination.

Από την απελευθέρωσή της μέχρι το 1967, η Θεσσαλονίκη, αναδείχθηκε σε αδιαμφισβήτητη πρωτεύουσα των πολιτικών δολοφονιών και των οξύτερων ταξικών συγκρούσεων, κυρίως εξαιτίας της καθαρότητας που είχε η ταξική της διαστρωμάτωση.

Όλες οι πολιτικές δολοφονίες που έγιναν στη Θεσσαλονίκη ήταν προϊόν της συνεργασίας της κρατικής εξουσίας με τον υπόκοσμο, από την οποία γεννήθηκε το παρακράτος, ένας ιδιότυπος «θεσμός» που δραστηριοποιείται πέραν των ορίων της νομιμότητας (με καθοδηγητικά όργανα που απαρτίζονται από κρατικούς αξιωματούχους και εκτελεστικά όργανα που στρατολογούνται από τον υπόκοσμο), και λειτουργεί ως εγγυητής της υφιστάμενης εξουσιαστικής τάξης πραγμάτων.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης με την μητέρα του. Grigoris Lambrakis was born in 1912 in the village Kerasitsa, in the Arcadia prefecture of the Peloponnese. He had been elected to the Greek parliament in 1961 as a candidate of the Pan-democratic Agrarian Movement of Greece on the ticket of the Eniaia Dimokratiki Aristera (EDA) which was Greece's farthest left party besides the outlawed communists. A member of the National team who broke the Greek record for the long jump and the triple jump, he studied medicine at the University of Athens. Lambrakis was a pacifist who used his Parliamentry immunity to march unmolested in a walk for peace, from Marathon to central Athens after it had been banned by the police who had beaten up the other marchers. It was this march that brought him to the forefront of Greek politics, making him a hero of the left and an enemy of the right. Lambrakis' ideals captured the imagination of the Greek left who after a quarter a century of opression by the right in the name of fighting communism, were ready to embrace his goals of peace and a nuclear-free world. Unfortunately these ideals and Lambrakis' speeches incited the right-wing to hysteria, believing him to be a communist and a danger to pro-America Greece. 

Η ιστορία κινείται σε δύο επίπεδα: Ένα εμφανές, που το βλέπουν και το ζουν όλοι, και ένα αφανές, γνωστό σε λίγους μυημένους που κινούν τα νήματα της πολιτικής ζωής. Στο αφανές επίπεδο, η ελληνική ιστορία των δύο πρώτων μεταπολεμικών δεκαετιών σφραγίστηκε ανεξίτηλα από δύο πολιτικές δολοφονίες:

Ο Τζορτζ Πολκ με τη σύζυγό του Ρέα το 1948, λίγες ημέρες πριν από τη δολοφονία του στις 8 Μαΐου της ίδιας χρονιά.

Τη δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ στις 8 Μαΐου 1948 και τη δολοφονία του Έλληνα βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη στις 22 Μαΐου 1963.

Στις 16 Μαΐου 1948, μεσούντος του Εμφυλίου Πολέμου, ο βαρκάρης Λάμπρος Αντώναρος βρίσκει να επιπλέει στον θαλάσσιο χώρο της Θεσσαλονίκης ένα πτώμα με μια σφαίρα στο κρανίο και δεμένο χειροπόδαρα. Η δολοφονία είναι οφθαλμοφανής και γρήγορα ανακαλύπτεται ότι το πτώμα ανήκει στον αμερικανό δημοσιογράφο Τζορτζ Πολκ, απεσταλμένο του ειδησεογραφικού δικτύου CBS. Η είδηση κάνει τον γύρο του κόσμου. George Polk (17 October 1913, Fort Worth, Texas - May 1948) was an American journalist for CBS who disappeared in Greece and was found dead a few days later on Sunday May 16, 1948, shot at point-blank range in the back of the head, and with hands and feet tied. Polk was covering the civil war in Greece between the right wing government and communists and had been critical of both sides. He alleged that a few officials in the Greek government had embezzled up to $250,000 in foreign aid (equivalent to $2.3 million in 2011 dollars) from the Truman Administration, a charge that was never proved.

 ● Η δολοφονία του Τζορτζ Πολκ σηματοδότησε την αρχή μιας διεργασίας που οδήγησε στην εμπέδωση της αμερικανοκρατίας και του μετεμφυλιακού κράτους του τρόμου στην Ελλάδα.

Πρωτοσέλιδο εφημερίδας «Μακεδονία» για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν από το δολοφονικό χτύπημα κι ενώ ο Γρηγόρης Λαμπράκης έπνεε τα λοίσθια.

● H δολοφονία του Λαμπράκη προσδιόρισε την πολιτική της ενηλικίωση.

Στις 22 Μαΐου 1963, ο Γρηγόρης Λαμπράκης, 51 ετών, υφηγητής της ιατρικής, βαλκανιονίκης, μαχητικός ειρηνιστής και ανεξάρτητος βουλευτής της Αριστεράς, δολοφονήθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, με την εναρμονισμένη δράση του κράτους, του παρακράτους και του υποκόσμου.

Η κηδεία του Γρηγόρη Λαμπράκη. Lambrakis funeral was massively attended and just hours after his death composer Mikis Theodorakis founded the Lambrakis Youth Movement, the first mass-movement of its kind in Greece. The letter Z, which means zei, or in English he lives became the rallying cry of the Greek youth who found their voice following the Lambrakis murder, a voice that would move the country towards the left, or at least to the center when Georgios Papandreou's Center Union won the next election. But 4 years later when the government was overthrown by the military Junta of April 21 1967 one of the many things they banned was the letter Z.

In 1969 Costa Gavras released the movie Z, about the Lambrakis murder and investigation. It won numerous awards including best foreign film and was nominated for an oscar for best picture. Still on the list of many critic's best movies of all time, Z is a must see for anyone who wants to understand Greece of the fifties and early sixties and the man who might have become a great leader instead of a martyr. The Athens Classic Marathon, run every year in November and gaining popularity, is dedicated to Grigoris Lambrakis.

Κατά τις 100 ώρες του ψυχορραγήματος του Γρηγόρη Λαμπράκη στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, ο ελληνικός λαός ξεπέρασε τους φόβους που του καλλιεργούσε μεθοδικά επί 15 χρόνια η συνδυασμένη δράση των ορατών συνταγματικών και των αόρατων εξω-συνταγματικών κέντρων εξουσίας: Της αμερικανικής πρεσβείας, του υποτελούς «ελληνικού» κράτους και του παρακράτους.

Συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για την δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη - Συμπλοκές με την αστυνομία και συλλήψεις διαδηλωτών.

Εκείνες τις ώρες, που βιώθηκαν ως «στιγμή της αλήθειας», η ελληνική κοινωνία συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να διεκδικήσει κάποια στοιχειώδη δικαιώματα στη ζωή και την ελευθερία, ενάντια στο πολύμορφο πλέγμα των αμερικανοκρατούμενων θεσμών και μηχανισμών που επιδίωκαν να την καθηλώσουν στο ρόλο μιας τριτοκοσμικής αποικίας.

Στις 9 Μαίου του 1936 η χωροφυλακή διαλύει βίαια συγκέντρωση καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Έντεκα άνθρωποι σκοτώνονται ενώ πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός των τραυματιών. Η μάνα του νεκρού Τάσου Τούση, που πληροφορήθηκε τα γεγονότα, τρέχει, πέφτει πάνω στο νεκρό παιδί της και μοιρολογεί. Ο Γιάννης Ρίτσος γράφει το ποίημα «Επιτάφιος» εμπνευσμένος από τα τραγικά γεγονότα, το οποίο μελοποιήθηκε από το Μίκη Θεοδωράκη.

Κάτω από την επίδραση αυτής της συλλογικής συνειδητοποίησης, ήταν φανερό ότι οποιαδήποτε τρομοκρατική δράση του κράτους και του παρακράτους, θα αναβίωνε γεγονότα παρόμοια μ’ αυτά του Μάη του 1936.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης έχοντας αριστερά του τον θρυλικό Τζέσσε Όουενς (4 χρυσά μετάλλια στην Ολυμπιάδα του 1936).

Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη πυροδότησε εσωτερικές πολιτικές διεργασίες που καθιστούσαν αδύνατη τη συνέχιση της ύπαρξης του ιδιότυπου ημιφασιστικού αυταρχικού μετεμφυλιακού κράτους, το οποίο εξασφάλιζε την αποικιακό έλεγχο της χώρας από τις ΗΠΑ.

Ο Γρηγόρης Λαμπράκης στην τελευταία του ομιλία πριν τον θάνατό του.

Μέσω αυτών των διεργασιών, η ελληνική κοινωνία διεκδίκησε το ξεπέρασμα των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου (που της επέβαλαν οι «προστάτες» της) και τον εκδημοκρατισμό της. Και η Ουάσινγκτον απάντησε με την καταφυγή στην ανοικτή στρατιωτική δικτατορία, δοκιμάζοντας το «χιλιανό μοντέλο» σε μια ευρωπαϊκή χώρα, έξι χρόνια πριν το εφαρμόσει στη Χιλή, με απείρως πιο βάρβαρο και θηριώδες τρόπο.

Το τρίκυκλο που προκάλεσε τον θανάσιμο τραυματισμό του Γρ. Λαμπράκη και ο ένας από τους δράστες, ο οδηγός του "τρίκυκλου" Σπύρος Γκοτζαμάνης.

Οι πρωταγωνιστές του κράτους και του παρακράτους που δολοφόνησαν τον Γρηγόρη Λαμπράκη, είχαν δύο κοινά χαρακτηριστικά που καθόριζαν το βαθμό της ομοιότητας και της αλληλεξάρτησής τους:

1. Όλοι τους σχεδόν είχαν σταδιοδρομήσει στο κλίμα του δοσιλογισμού: Είχαν υπηρετήσει τους κατακτητές και διασώθηκαν από τις ποινικές και ηθικές συνέπειες της προδοσίας τους μόνο χάρη στο γεγονός ότι, με ευθύνη των ξένων δυνάμεων και του ελληνικού πολιτικού κόσμου, η Ελλάδα σύρθηκε σ’ ένα ανθρωποβόρο εμφύλιο πόλεμο, από τον οποίο αναδείχθηκε η αμερικανοκρατία ως κυρίαρχο στοιχείο στο διακανονισμό των υποθέσεων του τόπου. Κι’ αυτό είχε ως αποτέλεσμα, να είναι «δικαιωμένο» αφ’εαυτού, οτιδήποτε γινόταν στο όνομα του «αντικομουνισμού».

2. Όλοι τους είχαν αναγάγει την εθνικοφροσύνη σε χρυσοφόρα δραστηριότητα, η οποία τους επέτρεπε να μεταμορφώνουν το προδοτικό και δοσιλογικό παρελθόν τους σε ύψιστη εθνική «προσφορά» και (μέσω του επαγγελματικού αντικομουνισμού) να διασφαλίζουν τα προς το ζην και να μετέχουν στη νομή της εξουσίας σε διάφορα επίπεδα.

Όπως επισήμανε ο αείμνηστος εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας, κατά την αγόρευσή του στη δίκη των δολοφόνων του Λαμπράκη, το Δεκέμβριο 1966:

«Οι μηχανισμοί που δολοφόνησαν τον Λαμπράκη, αποτελούνται από κατάλοιπα υποπροϊόντων του Χίτλερ, από γιγαντοκύτταρα δοσιλογικής λευχαιμίας... από κακοποιούς διαφόρων βαθμών και ειδών, από ιδεολογικούς σκηνίτες και από άλλους φτωχούς διαβόλους... Από τέτοια κοινωνικά βυθοκορήματα αναμενόταν βοήθεια και σ’ αυτά θα ανατιθόταν σε ώρα κρίσης, η ενίσχυση των Σωμάτων Ασφαλείας και η μεγάλη και άγια υπόθεση «της υπερασπίσεως της Πατρίδος και του Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού παντού, πάντοτε και δι’ όλων των μέσων», κατά τους σκοπούς της οργάνωσης του Γιοσμά που αναγράφονται πίσω από την ταυτότητα του Γκοτζαμάνη... Σήμερα, εδώ, ένα σύμφυρμα κλεφτών, βιαστών, δοσίλογων και κάθε είδους κακοποιών, εμφανίζεται (προς εθνοκαπηλεία και ανομολόγητους ιδιοτελείς σκοπούς) ως προστάτης κοινωνικών καθεστώτων, ως φύλακας ιερών και οσίων και ως Κέρβερος του νόμου και της τάξης. Τι άλλο έπρεπε να περιμένει κανείς απ’ αυτό πλην του ότι θα εξελισσόταν σε κακοήθη νεοπλασία της κοινωνίας;»

Mετά τον πόλεμο και την αναπόφευκτη κατάρρευση της παραδοσιακής αποικιοκρατίας, η ανατέλλουσα αμερικανική νέο-αποικιοκρατία, προκειμένου να επιβάλλει και να εμπεδώσει την κυριαρχία της στη ζώνη της επιρροής της, έπρεπε:

1. Να εξουδετερώσει τα λαϊκά στρώματα που είχαν χειραφετηθεί μέσα από την εμπειρία της συμμετοχής τους στην Αντίσταση.

2. Να διαμορφώσει ένα νέο στρώμα ντόπιων αποικιακών διαχειριστών, πράγμα που προϋπέθετε την παλινόρθωση της παλιάς πολιτικής τάξης (που η Αντίσταση είχε βάλει στο περιθώριο), τη χρησιμοποίηση των δυνάμεων που είχαν συνεργαστεί με τους κατακτητές και τη συνεργασία με τον υπόκοσμο.

Ταγματασφαλίτες εκπαιδεύονται από Γερμανούς αξιωματικούς.

Στην κατεύθυνση αυτή, μεθοδεύτηκε η συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών και του οργανωμένου εγκλήματος, που οι δραστηριότητές τους αλληλο-επικαλύπτονται στ' όνομα της αντιμετώπισης του «κομμουνιστικού κινδύνου». Κι αυτό συντέλεσε στον αμοιβαίο μετασχηματισμό τους:

Μέσα απ’ αυτή τη συνεργασία, το οργανωμένο έγκλημα πολιτικοποιείται διαμέσου της εξυπηρέτησης πολιτικών στόχων που του τίθενται από τις μυστικές υπηρεσίες (όπως το σπάσιμο των απεργιών, οι βιαιότητες σε βάρος της αριστεράς και η διάπραξη πολιτικών δολοφονιών), και οι μυστικές υπηρεσίες εγκληματοποιούνται, χρησιμοποιώντας τα μέσα του οργανωμένου εγκλήματος.

Όπως συνέβη κατά την πρώτη μεταπολεμική περίοδο σε όλες τις εξαρτημένες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα (που πέρασε εν μια νυκτί από την αγγλοκρατία στην αμερικανοκρατία), η νέα τάξη πραγμάτων οργανώθηκε έχοντας ως πυρήνα της την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα, γύρω από την οποία ενεργοποιούνταν οι δοτές εξουσίες των Ανακτόρων, της κυβέρνησης (Αλέξανδρος Παπάγος, Κωνσταντίνος Καραμανλής), του κρατικού μηχανισμού, των ενόπλων δυνάμεων, των σωμάτων ασφαλείας, της οικονομίας, της δικαιοσύνης, των μυστικών υπηρεσιών, των παρακρατικών συμμοριών και του υπόκοσμου.

 Ο Γρ. Λαμπράκης τραυματίας.

Όλο αυτό το πλέγμα της εξάρτησης και της ανομίας, θρυμματίστηκε στις 22 Μαΐου 1963, με την άνανδρη δολοφονία του ανεξάρτητου βουλευτή της αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη από το σκοτεινό μηχανισμό που συγκροτούσαν τα «κοινωνικά βυθοκορημάτα», η ηγεσία των ενόπλων βραχιόνων του κράτους (χωροφυλακή, αστυνομία, ΚΥΠ, ΛΟΚ) και οι επαγγελματίες φονιάδες της «Επιχείρησης Stay Behind» της CIA, που εξειδικεύτηκε στα καθ’ ημάς ως «Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά».

Κλεάνθης Γρίβας

Αριάδνη: Μορφές και θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Ariadne: Forms and themes of Ancient Greek Mythology

Ο Θησέας και η Αριάδνη. Κατωιταλική ερυθρόμορφη στάμνος του Ζωγράφου της Αριάδνης, περίπου 400-390 π.Χ. Ο Θησέας εγκαταλείπει την Αριάδνη που κοιμάται. Από πάνω της η Αθηνά και ο Ύπνος. Βοστόνη, Μουσείο Καλών Τεχνών.

Στον νέο δικτυακό τόπο του ΚΕΓ «Ψηφίδες», στην ενότητα της  Αρχαίας Ελληνικής περιλαμβάνεται ένα περιβάλλον με πολυμεσικό υλικό για την αρχαία ελληνική μυθολογία και με σύνθετες δυνατότητες αναζήτησης λημμάτων. (http://www.greek-language.gr/digitalResources/index.html)

Η αρχική σελίδα της Αριάδνης. (http://www.greek-language.gr/Resources/ancient_greek/mythology/lexicon/index.html)

Το ψηφιακό αυτό εργαλείο σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τη μελέτη του αρχαίου ελληνικού μύθου, να ενθαρρύνει την άμεση και αδιαμεσολάβητη ανάγνωση (γι’ αυτό και παρατίθενται ενίοτε αυτούσιες πηγές στο πρωτότυπο ή/και σε μετάφραση/μεταφράσεις) αλλά και τη διαμεσολαβημένη μέσα από σχόλια, παρατηρήσεις, παραπομπές. Η επιλογή έγινε με γνώμονα τη δυνατότητα αξιοποίησης του «Λεξικού» στην εκπαίδευση και ευρύτερα.

Τα περιεχόμενα του λήμματος ΚΙΡΚΗ.

Στις μυθολογικές ιστορίες αποτυπώνεται μια προσπάθεια οργάνωσης  του χώρου και του χρόνου, καθώς και εξήγησης διαφόρων φαινομένων (λ.χ. φυσικών). Οι «ανορθόλογες» μυθικές ιστορίες οργανώνονται ορθολογικά και όλες μαζί συγκροτούν ένα ορθολογικό σύμπαν. Στόχος του συγκεκριμένου ψηφιακού περιβάλλοντος δεν είναι να εξαντλήσει όλα τα ζητήματα – εξάλλου, πληροφορίες μπορεί κανείς να βρει σε λεξικά. Πρόθεση και στόχος είναι να δοθεί ένα κλειδί ανάγνωσης, με το οποίο ελπίζουμε ο αναγνώστης να καταστεί πιο υποψιασμένος στην προσέγγιση του μύθου τόσο μέσα από την άμεση και αδιαμεσολάβητη ανάγνωση πηγών (παρατίθενται στο πρωτότυπο ή/και σε μετάφραση/μεταφράσεις) αλλά και τη διαμεσολαβημένη μέσα από σχόλια, παρατηρήσεις, παραπομπές. Το περιβάλλον εμπλουτίζεται με εικονογραφικό υλικό από την αρχαιότητα μέχρι τον σύγχρονο κόσμο.

Εικόνα του λήμματος ΑΡΙΑΔΝΗ.

Περιλαμβάνεται:

Α) Γενική εισαγωγή με τίτλο Διαβάζοντας Μυθολογία. Σε αυτήν δίνονται παραδείγματα «ανάγνωσης» μύθων εντός του διευρυμένου χρονικού πλαισίου της αρχαιότητας και εκτός αυτού.

Β) Λήμματα ταξινομημένα με τρόπο που να αποκαλύπτεται, πίσω και πέρα από τις λεπτομέρειες, ένας «κόσμος», σταθερός αλλά και πλούσιος σε παραλλαγές.

Το Top 10 των νέων ειδών. Thousands of new species discovered last year - here's 10 of the best

Ένα μωρό Ολινγκουίτο, η διάσταυρωση γάτας και αρκούδας την ύπαρξη του οποίου δεν γνωρίζαμε μέχρι πρόσφατα. The olinguito, resembling a cross between a slinky cat and a wide-eyed teddy bear, lives secretively in cloud forests of the Andes mountains in Colombia and Ecuador. Photo by Mark Gurney

Ένα γοητευτικό σαρκοβόρο θηλαστικό, ένα εξίσου όμορφο δέντρο 12 μέτρων που ως τώρα «κρυβόταν» σε κοινή θέα και μια σκληροτράχηλη θαλάσσια ανεμώνη που ζει κάτω από τους παγετώνες της Ανταρκτικής, ηγούνται στην κορυφαία δεκάδα  των κυριότερων νέων ειδών, από τα συνολικά 18.000 που ανακαλύφθηκαν και «βαφτίστηκαν» πέρυσι.

Η επιλογή

Το δρακό-δέντρο που αν και μεγάλο και ιδιαίτερα ξεχωριστό εμφανισιακά είχε διαφύγει της προσοχής των ειδικών. Kaweesak's Dragon Tree, nearly 40 feet tall, is found in the limestone mountains of the Loei and Lop Buri Provinces in Thailand and may also be found in nearby Burma. Photo credit: Paul Wilkin

Όπως κάθε χρόνο από το 2008 που ξεκίνησε η διαδικασία, η επιλογή του Top 10 έγινε από διεθνή ομάδα βιολόγων που ειδικεύονται στην ταξινομία, ενώ η ανακοίνωση έγινε σήμερα, έτσι ώστε να συνδυαστεί με την επέτειο γέννησης (23 Μαΐου) του «πατέρα» της επιστήμης ταξινόμησης των ειδών, του μεγάλου σουηδού βοτανολόγου Κάρολου Λινναίου, που έζησε τον 18ο αιώνα. Η επιλογή συντονίζεται από το Διεθνές Ινστιτούτο Αναζήτησης Ειδών (IISE) του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (SUNY).

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι γύρω στα 10 εκατομμύρια είδη μένουν ακόμη να ανακαλυφθούν κάπου στη Γη, τόσο στην ξηρά όσο και τη θάλασσα, πενταπλάσια σε σχέση με αυτά που είναι ήδη γνωστά. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι, παρόλο που ανακαλύπτονται συνεχώς νέα είδη στον πλανήτη μας, αυτά που εξαφανίζονται είναι περισσότερα. «Η πλειονότητα των ανθρώπων δεν έχουν επίγνωση για τις διαστάσεις που έχει λάβει η κρίση βιοποικιλότητας», τόνισε ο διευθυντής του IISE δρ Κουέντιν Γουίλερ.

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής για την επιλογή του Top 10, Ισπανός ζωολόγος Αντόνιο Βαλδεκάσας του Εθνικού Μουσείου Φυσικών Επιστημών της Μαδρίτης, είναι αξιοσημείωτο ότι ανάμεσα στα άγνωστα μέχρι σήμερα είδη περιλαμβάνονται και μερικά μεγάλα σε μέγεθος και όχι μόνο μικροσκοπικά.

Tα δέκα «κορυφαία»

Olinguito at Tandayapa Bird Lodge, Ecuador. Photo by Mark Gurney

Στην κορυφή της κορυφαίας δεκάδας του 2013 βρέθηκε το «Ολινγκουίτο», ένα σαρκοβόρο θηλαστικό που κρύβεται στα πυκνά δάση του Εκουαδόρ (Ισημερινού) και της Κολομβίας. Μοιάζει με διασταύρωση γάτας και μικρής αρκούδας και έχει βάρος περίπου δύο κιλών. Είναι το πρώτο σαρκοβόρο θηλαστικό που ανακαλύπτεται στο Δυτικό ημισφαίριο εδώ και 35 χρόνια, ενώ απειλείται από την αποψίλωση των δασών.

Open flowers and buds. Photo credit: Warakorn Kasempankul/Parinya Siriponamat

Στο Νο 2 βρίσκεται ένα όμορφο ψηλό δέντρο με φύλλα σε σχήμα σπαθιού και εντυπωσιακά άνθη, το οποίο φύεται στην Ταϊλάνδη και φθάνει τα 12 μέτρα, το λεγόμενο «δρακό-δεντρο» (ή δράκαινα) του Καγουισάκ. Είναι απίστευτο, λένε οι επιστήμονες, ότι διέφυγε μέχρι σήμερα της προσοχής, παρά το μέγεθός του. Υπολογίζεται ότι συνολικά  υπάρχουν περίπου 2.500 δέντρα από το είδος του και το γεγονός ότι αναπτύσσεται σε ασβεστολιθικά όρη, όπου ξεφυτρώνουν λατομεία (για την εξαγωγή της πρώτης ύλης για το τσιμέντο), γεννά φόβους για την επιβίωσή του στο μέλλον.

The Andrille Anemone is a species of sea anemone that lives under a glacier on the Ross Ice Shelf in Antarctica.

Η τρίτη θέση ανήκει σε μια ανεμώνη των παγωμένων θαλασσών, που πήρε το όνομα «Αντρίλ» από το αγγλικό αρκτικόλεξο ANDRILL του Προγράμματος Γεωτρήσεων Ανταρκτικής, καθώς ανακαλύφθηκε όταν ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο σκάφος έκανε έρευνες σε τρύπες στον πάγο που είχαν ανοίξει τα γεωτρύπανα. Οι εν λόγω μικροσκοπικές κιτρινωπές ανεμώνες μήκους έως δυόμισι εκατοστών ζουν κάτω από τους παγετώνες και οι επιστήμονες αναρωτιούνται πώς μπορούν και επιβιώνουν σε τόσο αντίξοες συνθήκες. Είναι η πρώτη θαλάσσια ανεμώνη που ανακαλύπτεται να ζει μέσα στον πάγο, αφήνοντας να αιωρούνται στα παγωμένα νερά περίπου 20 πλοκάμια.

Τη δεκάδα συμπληρώνουν:

Μια διαφανής γαριδούλα μήκους μόλις 3,3 χιλιοστών που ζει στα ανοιχτά της Καλιφόρνια. The body of the male Skeleton Shrimp is about an eighth of an inch long. They are found off the coast of Southern California. Photo Credit: SINC (Servicio de Informacion y Noticias CientÌficas) and J.M. Guerra-García

• Photo Credit: SINC (Servicio de Informacion y Noticias CientÌficas) and J.M. Guerra-García
• Drawings of Liropus female and male
  Photo Credit: SINC (Servicio de Informacion y Noticias CientÌficas) and J.M. Guerra-García

Ένας μύκητας με έντονο πορτοκαλί χρώμα που ζει στην Τυνησία. Orange penicillium, a new strain found in soil in Tunisia. Photo credit: Courtesy of Cobus M. Visagie and Jan Dijksterhuis

Μια σαύρα της Αυστραλίας που καμουφλάρεται σαν φύλλο. The Leaf-Tailed Gecko, with its extremely wide tail, was discovered on rocky terrain in isolated rain forests of eastern Australia. Photo credit: Conrad Hoskin

Ένας γιγάντιος αμοιβαδοειδής μονοκύτταρος οργανισμός της Μεσογείου θάλασσας που ζει σε υποθαλάσσια σπήλαια, φθάνει τα πέντε εκατοστά και μοιάζει με σαρκοφάγο σπόγγο. The Amoeboid Protist is one-celled organism that is 1.5 - 2 inches high, making it a giant in the world of single-celled creatures. It was discovered in underwater caves 30 miles off the southeast coast of Spain. Photo credit: Courtesy of Manuel Maldonado

Ένα μικρόβιο που βρέθηκε στο πάτωμα δύο καθαρών δωματίων πολύ απομακρυσμένων μεταξύ τους (στις ΗΠΑ και τη Γαλλική Γουιάνα). These Clean Room Microbes were found in two separate rooms where spacecraft are assembled, one in Florida and one in French Guiana, 2,500 miles apart. PHOTO CREDIT: TERSICOCCUS DSM 30842 (COCCI.PPT). IMAGE PROVIDED BY LEIBNIZ-INSTITUTE DSMZ AND JET PROPULSION LABORATORY, CALIFORNIA INSTITUTE OF TECHNOLOGY

Ένα ασύλληπτα μικρό έντομο, μήκους μόλις 250 εκατομμυριοστών του μέτρου, που βρέθηκε στην Κόστα Ρίκα και πήρε το όνομα «Τινκερμπέλα» (από τη σύντροφο του Πίτερ Παν). The Tinkerbell Fairyfly, found in Costa Rica, is among the smallest of insects, measuring 0.00984 inches. Photo credit: Jennifer Read

Ένα πολύ μικρό σαλιγκάρι της Κροατίας, μήκους δύο χιλιοστών, χωρίς μάτια, που ζει σε απόλυτο σκοτάδι 900 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, μέσα σε ανήλιαγα σπήλαια, και το οποίο είναι τόσο αργό, που διασχίζει το πολύ ένα εκατοστό την εβδομάδα. This Domed Land Snail lives in complete darkness 3,000 feet below the earth's surface in caves in Croatia. It moves slowly, creeping only a few millimeters or centimeters a week. Photo credit: Jana Bedek

The IISE Top 10 Species of 2014 are here! Just a few of the highlights: an appealing carnivorous mammal, a 12-meter-tall tree that has been hiding in plain sight and a sea anemone that lives under an Antarctic glacier. Meet them all below. An international committee of taxonomists and related experts selected the top 10 from among the approximately 18,000 new species named last year.

Καταφθάνουν οι Καμηλοπαρδαλίδες, New Meteor Shower from Comet 209P/LINEAR

Μια νέα οικογένεια από διάττοντες αστέρες αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους για πρώτη φορά στη Γη. Some recent springtime fireballs, including two early suspect Camelopardalid meteors (top). Note the lower right image also contains the passage of a blinking aircraft. Credit: The United Kingdom Meteor Observation Network.

Έχουν το μάλλον αστείο όνομα Καμηλοπαρδαλίδες, επειδή θα φαίνονται να προέρχονται από τον αστερισμό της Καμηλοπάρδαλης, και για πρώτη φορά αναμένεται να κάνουν την εμφάνισή τους -και μάλιστα άκρως θεαματική- στους ουρανούς της Γης το βράδυ της Παρασκευής προς τα χαράματα του Σαββάτου.

Πρωτοεμφανιζόμενοι

Από το βράδυ της Παρασκευής θα εμφανιστούν στη Γη αυτοί οι διάττοντες αστέρες. The Virtual Telescope Project imaged Comet 209P/LINEAR on May 20, 2014. The telescope mount tracked the apparent motion of the comet, so stars are trailing. Credit: Gianluca Masi/Virtual Telescope Project

Οι Καμηλοπαρδαλίδες είναι μια νέα μεγάλη βροχή διαττόντων, που θα συμβεί, όταν ο πλανήτης μας θα διασταυρωθεί με τα απομεινάρια σκόνης που εκτιμάται ότι άφησε πίσω του ο κομήτης 209P/LINEAR πριν από πολύ καιρό.

Map of projected peak viewing for 2014 May Camelopardalids meteor shower. Credit: NASA/MSFC/Danielle Moser

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Μαΐου, θα είναι η πρώτη φορά που η τροχιά της Γης και η «ουρά» του κομήτη θα συναντηθούν. Σύμφωνα με τη NASA, σε πιο ευνοϊκή θέση για νυκτερινή παρατήρηση θα βρεθούν οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής, που μπορεί να δουν από 100 έως 1.000 «πεφταστέρια» την ώρα, έναν ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό.

Εκτιμάται ότι τα σωματίδια σκόνης θα είναι μεγάλα, οπότε θα είναι και εξίσου φωτεινά, καθώς θα καίγονται κατά τη διείσδυσή τους στη γήινη ατμόσφαιρα. Επιπλέον, τα «πεφταστέρια» αναμένεται να κινούνται αργά, πράγμα που θα αυξήσει τη θεαματικότητά τους. Επίσης, το γεγονός ότι η Σελήνη δεν είναι «γεμάτη», θα βοηθήσει στις παρατηρήσεις, εφόσον δεν υπάρχουν σύννεφα στον ουρανό.

Πρώτη και τελευταία;

This sky map from a NASA video shows the location of the new "Camelopardid" meteor shower spawned by the Comet 209P/LINEAR, which will make its first appearance in Earth's night sky overnight on May 23 and 24, 2014. The meteor shower will appear to radiate out from a point near the constellation Camelopardalis. Credit: NASA/JPL-Caltech

Προς το παρόν, οι αστρονόμοι δεν είναι βέβαιοι πότε θα συμβεί η επόμενη διασταύρωση των τροχιών, ώστε οι Καμηλοπαρδαλίδες να ξαναεμφανιστούν. Δεν αποκλείεται πάντως αυτό να μην ξανασυμβεί ποτέ, οπότε την «πρεμιέρα» δεν θα ακολουθήσει άλλη «παράσταση».

Comet 209P/LINEAR on May 15, 2014. Even though the comet will travel close to Earth, you won’t be able to see it with the naked eye. Credit: NASA/MEO/A. Kingery

Ο περιοδικός κομήτης 209P/LINEAR, διαμέτρου 600 μέτρων, ανήκει στην οικογένεια των περίπου 400 παγωμένων κομητών του Δία και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά γύρω από τον Ήλιο κάθε πέντε χρόνια. Ανακαλύφτηκε το 2004 και στις 29 Μαΐου θα βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο του από τη Γη, σε απόσταση περίπου 8 εκατ. χιλιομέτρων. Όμως λίγες μέρες πριν, αύριο το βράδυ, ο πλανήτης μας θα διασταυρωθεί με τα παλαιότερα απομεινάρια του κομήτη.

The May Camelopardalid radiant is in the constellation Camelopardalis, which translates to “camel leopard” or giraffe. Credit: NASA/MEO/D. Moser using Starry Night Pro

Κάθε φορά που ο εν λόγω παγωμένος κομήτης πλησιάζει τον Ήλιο, καθώς θερμαίνεται, απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες αερίων και σκόνης. Φέτος η Γη θα διασταυρωθεί με απομεινάρια από πολύ παλαιότερες προσεγγίσεις του κομήτη στον Ήλιο. Ο 209P/LINEAR δεν είχε γίνει ορατός κατά τον 18ο, 19ο και 20ό αιώνα, όταν κατά διαστήματα περνούσε κοντά από τον Ήλιο και «έσπερνε» στο διάστημα σκόνη και αέρια, που τώρα αναμένεται να συναντήσει για πρώτη φορά ο πλανήτης μας. Ο αστερισμός της Καμηλοπάρδαλης βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον Πολικό Αστέρα (ή «αστέρι του Βορρά»).