Γαλαξιακές συγκρούσεις αποκαλύπτουν ένα αόρατο Σύμπαν. The galaxy collisions that shed light on unseen parallel Universe

Οι συγκρούσεις γαλαξιών αποκαλύπτουν τον αόρατο μυστηριώδη κόσμο τη σκοτεινής ύλης. Dark matter study gives scientists valuable insight into mystery of space. The Nasa/Esa Hubble’s images of six galaxy clusters which were observed to study how dark matter behaves when the clusters collide.

Αν η σκοτεινή ύλη του σύμπαντος ήταν μια φορά μυστηριώδης, τώρα έγινε ακόμη περισσότερο, καθώς μια νέα μεγάλη έρευνα σε 72 συγκρούσεις μεγάλων σμηνών γαλαξιών κατέληξε στη σκοτεινή διαπίστωση ότι αυτή η αινιγματική μορφή της ύλης προτιμά να μένει στην μοναξιά της. Όχι μόνο δεν αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με την κανονική ορατή ύλη, αλλά ούτε και με άλλη σκοτεινή ύλη. Είναι τόσο «αντικοινωνική», που δεν μιλάει καν με τον εαυτό της! Οπως αναφέρουν οι ειδικοί οι νέες παρατηρήσεις αποκαλύπτουν την ύπαρξη ενός αόρατου Σύμπαντος που λειτουργεί παράλληλα με το ορατό.

H έρευνα

Images were used from the Hubble Space Telescope (illustrated here) and the Chandra X-Ray Observatory.

Ομάδα αστρονόμων από την Ελβετία και τη Βρετανία, με επικεφαλής τον Ντέηβιντ Χάρβεϊ του Εργαστηρίου Αστροφυσικής της Ομοσπονδιακής Πολυτεχνικής Σχολής της Λωζάννης (EFPL), ανέλυσαν μια σειρά από παρατηρήσεις που έγιναν με τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Chandra

Στόχος τους ήταν να μελετήσουν πώς ακριβώς συμπεριφέρεται και αντιδρά η σκοτεινή ύλη, όταν συγκρούονται σμήνη γαλαξιών μεταξύ τους. Το συμπέρασμα ήταν ότι δεν φαίνεται να αντιδρά καθόλου, πράγμα που συσκοτίζει ακόμη περισσότερο την ήδη μυστηριώδη φύση της.

Η ύλη και οι γαλαξίες

The presence of dark matter (in blue) is inferred because it warps the light passing through it.

Το 85 έως 90% της ύλης του σύμπαντος και πάνω από το 25% της ενέργειάς του αποτελείται από σκοτεινή ύλη. Αν και στο σύμπαν υπάρχει πολύ περισσότερο σκοτεινή ύλη από ό,τι ορατή, είναι αόρατη, επειδή ούτε απορροφά, ούτε αντανακλά το φως. Ουσιαστικά γίνεται μόνο έμμεσα αντιληπτή, μέσω των βαρυτικών επιδράσεων που ασκεί στο ορατό σύμπαν.

Οι γαλαξίες αποτελούνται από τρία βασικά συστατικά: άστρα, νέφη αερίων (κυρίως υδρογόνου) και σκοτεινή ύλη. Επειδή τα σμήνη γαλαξιών, που περιέχουν εκατοντάδες γαλαξίες το καθένα, αποτελούνται κατά 90% από σκοτεινή ύλη, θεωρούνται ιδανικό μέσο για να μελετηθεί η αλληλεπίδραση της σκοτεινής ύλης, κάθε φορά που αυτά τα σμήνη συγκρούονται.

Μοναχική

Νέα στοιχεία για την μυστηριώδη σκοτεινή ύλη που φαίνεται ότι είναι… αντικοινωνική. The late-stage collision of the Bullet Cluster yielded previous observations of dark matter.

Οι νέες παρατηρήσεις όμως έδειξαν ότι ενώ τα άστρα και κυρίως τα αέρια επηρεάζονται λίγο - πολύ από τις συγκρούσεις των γαλαξιών, η σκοτεινή ύλη συμπεριφέρεται σαν μη συνέβη καμία σύγκρουση και δεν εμφανίζει την παραμικρή επιβράδυνση. Η μία σκοτεινή ύλη είναι σαν να περνά μέσα από την άλλη, όπως ένα φάντασμα μέσα από ένα τοίχο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνο η σκοτεινή ύλη δεν αλληλεπιδρά με τα σωματίδια της ορατής ύλης, αλλά δεν αλληλεπιδρά ούτε με άλλη σκοτεινή ύλη.

Οι αστρονόμοι ξύνουν (ξανά) το κεφάλι τους για το τι σημαίνει αυτό και πώς θα έπρεπε να το ερμηνεύσουν. Ένα πιθανό συμπέρασμα είναι ότι θα έπρεπε να αποκλειστεί πλέον η θεωρία πως η σκοτεινή ύλη διαθέτει τα δικά της υποατομικά σωματίδια (π.χ. υπερσυμμετρικά), που υποτίθεται πως δεν έχουν βρεθεί ακόμη.

Άλλες πιο εξωτικές θεωρίες για τη σκοτεινή ύλη υποστηρίζουν ότι αποτελεί ένα κβαντικό ελάττωμα που απέμεινε μετά τη γέννηση του σύμπαντος, ότι διαθέτει μάζα σε άλλες διαστάσεις ή ότι συνιστά μια τροποποιημένη μορφή της βαρύτητας.

Οι επιστήμονες αρχίζουν επίσης να υποψιάζονται ότι ο όρος «σκοτεινή» ύλη είναι παραπλανητικός και ότι ίσως θα έπρεπε να αντικατασταθεί με τον όρο «διαφανής» ύλη ή απλώς «άγνωστη» ύλη (materia incognita). Τα ευρήματα των νέων παρατηρήσεων δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Science».

Οι μαύρες τρύπες φτιάχνουν άστρα και αυτά πλανήτες. Black Hole Winds Quench Star Formation in Entire Galaxies

Καλλιτεχνική απεικόνιση του γαλαξία IRAS F11119+3257. H γιγάντια μελανή οπή του παράγει εκρήξεις στον πυρήνα του με αποτέλεσμα να διαρρέεται προς κάθε κατεύθυνση κοσμική ύλη από την οποία στη συνέχεια σχηματίζονται χιλιάδες άστρα. Winds from a giant black hole at the center of the galaxy IRAS F11119+3257 are shown blowing out raw material from the galaxy's core in this artist's illustration. A new study of the galaxy suggests these black hole winds can stunt star formation. Credit: ESA/ATG medialab

Νέες μελέτες αποκαλύπτουν άγνωστες όσο και εντυπωσιακές πτυχές των μελανών οπών και των υπερκαινοφανών αστέρων. Όπως φαίνεται, οι μαύρες τρύπες δεν είναι μόνο σημεία καταστροφής και εξαφάνισης της ύλης αλλά και πηγές δημιουργίας της. Σύμφωνα με αμερικανούς ερευνητές, οι μαύρες τρύπες προκαλούν εκρήξεις στον πυρήνα των γαλαξιών. Οι εκρήξεις αυτές εκτοξεύουν στο Διάστημα κολοσσιαίες ποσότητες ύλης από την οποία γεννιούνται στη συνέχεια χιλιάδες άστρα. Άλλη ερευνητική ομάδα στις ΗΠΑ υποστηρίζει ότι μια έκρηξη σουπερνόβα παράγει ποσότητες ύλης ικανές να δημιουργήσουν επτά χιλιάδες πλανήτες σαν τη Γη!

Οι θεωρίες

This artist's illustration of the galaxy IRAS F11119+3257 shows a wide view of how winds drive a massive outflow of gas (shown in red) from the galaxy. Credit: ESA/ATG medialab

Την πρώτη μελέτη πραγματοποίησαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ οι οποίοι μελέτησαν τον γαλαξία IRAS F11119+3257 στο κέντρο του οποίου υπάρχει μια υπερμεγέθης μελανή οπή. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μελανές οπές που βρίσκονται στα κέντρα των γαλαξιών λειτουργούν κάποιες φορές ως πυροκροτητές προκαλώντας εκρήξεις στον πυρήνα των γαλαξιών τους. Από τις εκρήξεις εκτοξεύονται γιγάντιες ποσότητες ύλης η οποία είναι ικανή να οδηγήσει στη γέννηση χιλιάδων νέων άστρων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτές οι εκρήξεις καθορίζουν τόσο το μέγεθος όσο και το σχήμα ενός γαλαξία.

The galaxy IRAS F11119+3257 displays faint features that may be tidal debris, a sign that this object is undergoing a galactic merger. The background comes from the Sloan Digital Sky Survey, while the inset red-filter image was created using the University of Hawaii's 2.2 m-diameter telescope. Credit: NASA/SDSS/S. Veilleux

Ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Κορνέλ μελέτησε το νέφος ύλης που δημιουργήθηκε από μια έκρηξη σουπερνόβα πριν από δέκα χιλιάδες έτη. Οι ειδικοί υπολόγισαν ότι η σκόνη που περιείχε το νέφος ήταν ικανή να οδηγήσει στον σχηματισμό επτά χιλιάδων πλανητών με μέγεθος παρόμοιο με αυτό της Γης. Υπήρχαν ενδείξεις ότι το κοσμικό «ωστικό κύμα» μια έκρηξης σουπερνόβα παράγει μεγάλες ποσότητες σκόνης αλλά είναι  πρώτη φορά που υπάρχει παρατήρηση του φαινομένου και εκτιμήσεις για την παραγόμενη ποσότητα σκόνης. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».

Γιώργος Σεφέρης, Άνοιξη μ.Χ.

Édouard Manet, Le Printemps, 1881, oil on canvas, 74 x 51.5 cm. 

Πάλι με την άνοιξη

φόρεσε χρώματα ανοιχτά

και με περπάτημα αλαφρύ

πάλι με την άνοιξη

πάλι το καλοκαίρι

χαμογελούσε.

Μέσα στους φρέσκους ροδαμούς

στήθος γυμνό ως τις φλέβες

πέρα απ’ τη νύχτα τη στεγνή

πέρα απ’ τους άσπρους γέροντες

που συζητούσαν σιγανά

τι θα ‘τανε καλύτερο

να παραδώσουν τα κλειδιά

ή να τραβήξουν το σκοινί

να κρεμαστούνε στη θηλιά

ν’ αφήσουν άδεια σώματα

κει που οι ψυχές δεν άντεχαν

εκεί που ο νους δεν πρόφταινε

και λύγιζαν τα γόνατα.

Marc Chagall, Le printemps. Color lithograph (after a gouache?), 1938. Edition unknown. Published in the deluxe review, Verve in 1938.

Με τους καινούργιους ροδαμούς

οι γέροντες αστόχησαν

κι όλα τα παραδώσανε

αγγόνια και δισέγγονα

και τα χωράφια τα βαθιά

και τα βουνά τα πράσινα

και την αγάπη και το βιος

τη σπλάχνιση και τη σκεπή

και ποταμούς και θάλασσα·

και φύγαν σαν αγάλματα

κι άφησαν πίσω τους σιγή

που δεν την έκοψε σπαθί

που δεν την πήρε καλπασμός

μήτε η φωνή των άγουρων·

κι ήρθε η μεγάλη μοναξιά

κι ήρθε η μεγάλη στέρηση

μαζί μ’ αυτή την άνοιξη

και κάθισε κι απλώθηκε

ωσάν την πάχνη της αυγής

και πιάστη απ’ τ’ αψηλά κλαδιά

μέσ’ απ’ τα δέντρα γλίστρησε

και την ψυχή μας τύλιξε.

Vincent Van Gogh, Amandiers en fleurs, 1890. Musée Van Gogh, Amsterdam (Fondation Vincent van Gogh).

Μα εκείνη χαμογέλασε

φορώντας χρώματα ανοιχτά

σαν ανθισμένη αμυγδαλιά

μέσα σε φλόγες κίτρινες

και περπατούσε ανάλαφρα

ανοίγοντας παράθυρα

στον ουρανό που χαίρονταν

χωρίς εμάς τους άμοιρους.

Κι είδα το στήθος της γυμνό

τη μέση και το γόνατο

πως βγαίνει από την παιδωμή

να πάει στα επουράνια

ο μάρτυρας ανέγγιχτος

ανέγγιχτος και καθαρός,

έξω απ’ τα ψιθυρίσματα

του λαού τ’ αξεδιάλυτα

στον τσίρκο τον απέραντο

έξω απ’ το μαύρο μορφασμό

τον ιδρωμένο τράχηλο

του δήμιου π’ αγανάχτησε

χτυπώντας ανωφέλευτα.

Έγινε λίμνη η μοναξιά

έγινε λίμνη η στέρηση

ανέγγιχτη κι αχάραχτη.

Alexandre-Louis Patry, Le Printemps, avant 1855, Musée barrois (Bar-le-Duc).

16 Μαρτίου 1939

“Ανοιξη μ.Χ”: με το ποίημα αυτό του Σεφέρη έχουμε άμεση εμπλοκή του ποιητή με τον επερχόμενο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εδώ μάλιστα στο ποίημα αυτό δεσπόζουν τα γεγονότα της Τσεχοσλοβακίας, η παράδοση και η κατάληψή της από τον Χίτλερ το Μάρτη του 1939. Η ημερομηνία 16 Μαρτίου του ‘39 συνδέει άμεσα την υποδομή του ποιήματος με το συγκεκριμένο γεγονός της τεμαχισμένης Τσεχοσλοβακίας. Στο ποίημα δεσπόζουν οι άσπροι γέροντες, που αδύναμοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους, θα παραδώσουν την πατρίδα αμαχητί στον εχθρό.

Ο Χίτλερ στη Πράγα στις 15 Μαρτίου του 1939. Adolf Hitler reviews his troops at Prague castle on the day of the occupation. Prague, Czechoslovakia, March 15, 1939.

Ξεκινώντας από τη στάση των πολιτών της Τσεχοσλοβακίας και επικρίνοντάς τους, ο ποιητής διακηρύσσει σε ολόκληρη την οικουμένη ότι το χρέος των πολιτών δεν είναι η παράδοση, αλλά ο αγώνας και η θυσία. Οπωσδήποτε το ποίημα είναι πολιτικό και μας δίνει την αντίσταση του ποιητή μπροστά στη φασιστική τυραννία και ακόμα την αηδία για την παθητικότητα και ανικανότητα των γερόντων της πολιτικής.

Οργισμένοι Τσέχοι παρακολουθούν ανήμποροι την είσοδο γερμανικών στρατευμάτων στην Πράγα στις 15 Μαρτίου 1939.

Γράφοντας στο Ημερολόγιό του για την κατάσταση της Ευρώπης, λίγες μέρες πριν (4 Μάρτη του ‘39) επισημαίνει πως η Ευρώπη περνά την εποχή των Κυκλώπων. Ηρωικό δηλαδή στάδιο και επιστροφή στην άλογη βία και τη διάλυση κάθε πολιτικής οργάνωσης. Ακόμα την ίδια εποχή θα γράψει:

A woman in the Sudetenland greets incoming German troops with tears and a Nazi salute.

“Μια δύναμη του κακού βρήκε τον τρόπο να εξευτελίζει, να στραπατσάρει, να εκμηδενίζει ένα ολόκληρο κόσμο, βγάζοντας στην επιφάνεια την ιδιοτέλεια, τη δειλία, τη μικροπρέπεια, την ποταπότητα, που πάει να πιστέψει κανείς πως είναι οι βασικές ιδιότητες των ανθρώπων που κυβερνούν αυτό τον κόσμο. Η δύναμη αυτή του κακού έχει την όψη ενός τέλεια μηχανοποιημένου κτήνους, όλως διόλου ανεύθυνου, γιατί ο άνθρωπος και η ανθρωπιά δεν παίζει κανένα ρόλο στο σύστημά της. Βουλιάζεις εκεί μέσα χωρίς κανένα κλωνάρι για να κρατηθείς” (Μερ. Γ σελ. 113 Δευτέρα 10-4-1939).

Λόγοι σοφοί, αλλά και προφητικοί για την επερχόμενη θύελλα και την εκμηδένιση κάθε ανθρώπινης αξίας από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Πηγή: Ο Γιώργος Σεφέρης, η Δικτατορία του Γ. Μεταξά και ο πόλεμος του 1940 (Πώς τα βλέπει)

Εντόπισαν τον «γενετικό Αδάμ». Study shows humans are evolving faster than previously thought

Antonio Molinari, Adam and Eve, 1701-1704. Βρέθηκε ο αρχαιότερος κοινός γενετικός πρόγονος των σύγχρονων ανδρών. Although genetic Adam and Eve almost certainly never met, new research shows that they were alive at approximately the same time. Unlike their biblical counterparts, genetic Adam and Eve were by no means the only humans alive, and although they almost certainly never met, the latest estimate which gives a closer match between their dates makes more sense, according to the researchers.

Ο αρχαιότερος κοινός γενετικός πρόγονος των σύγχρονων ανδρών, ο λεγόμενος και «γενετικός Αδάμ», έζησε πριν από 174.000 έως 321.000 χρόνια, με πιθανότερη ημερομηνία τα 239.000 χρόνια, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις, που βασίζονται σε μια μεγάλη γενετική ανάλυση, η οποία κάλυψε δειγματοληπτικά τον πληθυσμό της Ισλανδίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη γενετική μελέτη που έχει γίνει ποτέ σε έναν πληθυσμό και βοηθά στο να εξαχθούν γενικότερα συμπεράσματα για την εξέλιξη της ανθρωπότητας.

Η εξέλιξη μας συνεχίζεται

Kári Stefánsson, of the company deCODE Genetics and senior author of the study, said: “It means we have evolved faster than we thought.”

Μεταξύ άλλων, από τη νέα μελέτη εξάγεται το συμπέρασμα ότι όχι μόνο η ανθρώπινη εξέλιξη συνεχίζεται στις ημέρες μας, αλλά είναι ταχύτερη από ό,τι εθεωρείτο. Αυτό προκύπτει από το ότι η νέα χρονολόγηση του γενετικού Αδάμ τον φέρνει περίπου 100.000 χρόνια πιο κοντά στην εποχή μας. Συνεπώς, με δεδομένο ότι έχει μεσολαβήσει η σημερινή γενετική ποικιλομορφία της ανθρωπότητας, αυτό σημαίνει πως καθ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα η εξέλιξη των ανθρώπων γίνεται με ταχύτερο ρυθμό από τον έως τώρα εκτιμώμενο.

Η έρευνα, που παρουσιάστηκε χωρισμένη σε αρκετές επιμέρους μελέτες στην επιθεώρηση «Nature Genetics», διεξήχθη από τη διεθνώς γνωστή ιδιωτική ισλανδική εταιρεία γενετικής deCODE.

Όπως είπε ο επικεφαλής της εταιρείας και της έρευνας Κάρι Στέφανσον, «έχουμε εξελιχθεί ταχύτερα από ό,τι νομίζαμε». Ο υπολογισμός βασίστηκε σε ένα μοριακό «ρολόι», που υπολογίζει τον χρόνο που έχει περάσει, με βάση τον αριθμό μεταλλάξεων του DNA που εμφανίζονται σε κάθε διαδοχική γενιά ανθρώπων.

Η ανάλυση

Results of largest ever genetics study of a single population could also help refine dates for major events during human evolution.

Η γενετική ανάλυση δείχνει ότι ο γενετικός (ή χρωμοσωμικός-Υ) Αδάμ ζούσε περίπου την ίδια εποχή με τη γενετική (ή μιτοχονδριακή) Εύα, την τελευταία γυναίκα από την οποία προέρχεται το μιτοχονδριακό DNA όλων των σημερινών γυναικών και η οποία εκτιμάται ότι έζησε πριν από περίπου 200.000 χρόνια. Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για τον γενετικό Αδάμ τον τοποθετούσαν έως προ 500.000 ετών, μια χρονολόγηση που δημιουργούσε μεγάλη απόκλιση με τη γενετική Εύα.

Διευκρινίζεται -προς αποφυγή παρανόησης- ότι οι γενετικοί Αδάμ και Εύα δεν έχουν σχέση με τους (υποτιθέμενους) ομώνυμους βιβλικούς πρώτους ανθρώπους, καθώς δεν ήταν οι μοναδικοί πρόγονοί μας που ζούσαν τότε, πριν από 200.000 έως 250.000 χρόνια. Ήταν, όμως, οι τελευταίοι γενετικά κοινοί πρόγονοί μας, αν και θεωρείται απίθανο ότι συναντήθηκαν ποτέ οι δυο τους, συνεπώς ούτε διασταυρώθηκαν.

Από την έρευνα προέκυψε επίσης ότι αρκετοί σημερινοί άνθρωποι (γύρω στο 8% του πληθυσμού) είναι υγιείς, παρόλο που έχουν τουλάχιστον ένα γονίδιο που δεν «δουλεύει» καθόλου. Εκτιμάται ότι έχει χαθεί η λειτουργικότητα άνω των 1.100 γονιδίων από τα περίπου 21.000 που συνολικά διαθέτουν οι άνθρωποι. Αυτά τα γονίδια που η εξέλιξη έχει βγάλει «νοκ άουτ», τελικά φαίνεται πως δεν είναι ζωτικά για τον άνθρωπο. Ακόμα, η έρευνα έφερε στο φως νέους άγνωστους έως τώρα γενετικούς παράγοντες κινδύνου για διάφορες νόσους, όπως η Αλτσχάιμερ. 

Το σχέδιο «απαγωγής» αστεροειδή ανακοίνωσε η NASA. NASA Selects Boulder Option for Asteroid Redirect Mission

Η NASA σκοπεύει να αρπάξει ένα αστεροειδή για να τον κάνει πεδίο εκπαίδευσης αστροναυτών. ARM robotic capture Option B, in which the robotic vehicle ascends from the surface of a large asteroid, on its way to a lunar distant retrograde orbit with a smaller asteroid mass. Credit: NASA

Το 2010 από τον Λευκό Οίκο διέρρευσε ότι ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έγινε αποδέκτης μιας πρότασης βγαλμένης από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Την «απαγωγή» ενός αστεροειδούς και τη μεταφορά του στη γειτονιά μας ώστε να μετατραπεί σε πεδίο εκπαίδευσης αστροναυτών και ειδικά εκείνων που θα κάνουν το επικό ταξίδι στον Άρη. Το 2013 διέρρευσαν από την NASA πληροφορίες ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η μελέτη αυτής της πρότασης. Την Τετάρτη η NASA ανακοίνωσε ότι αποφάσισε την υλοποίηση της φιλόδοξης αποστολής και έδωσε στη δημοσιότητα ορισμένες πληροφορίες για αυτή.

Η αρπαγή 

This concept image shows an astronaut preparing to take samples from the captured asteroid after it has been relocated to a stable orbit in the Earth-moon system. Hundreds of rings are affixed to the asteroid capture bag, helping the astronaut carefully navigate the surface. Credit: NASA

Η αποστολή έλαβε την ονομασία ARM (Asteroid Redirect Mission) και αποτελεί ένα σύνθετο γεμάτο επιστημονικές προκλήσεις εγχείρημα. Θα πρέπει κατασκευαστεί ένα νέο ειδικά σχεδιασμένο ρομποτικό όχημα που όχι μόνο θα μπορεί να κυνηγήσει και να πλησιάσει ένα αστεροειδή αλλά να κατασκευαστεί και ένας μηχανισμός που θα εγκλωβίσει τον διαστημικό βράχο.

NASA announced the next step in the plan to retrieve an asteroid boulder from a near-Earth asteroid and redirect it into a stable orbit around the moon to carry out human exploration missions, all in support of advancing the nation's journey to Mars. For NASA’s Asteroid Redirect Mission (ARM), a robotic spacecraft will capture a boulder from the surface of an asteroid for exploration by astronauts in the mid-2020s to test a number of new capabilities needed for future human expeditions to deep space, including to Mars. This animation illustrates the crewed part of ARM, showing how astronauts will travel to the asteroid using NASA’s Space Launch System (SLS) rocket and the Orion spacecraft, investigate the boulder and return a sample of the asteroid back to Earth.

Το δεύτερο σκέλος της αποστολής θα είναι εξίσου δύσκολο και περίπλοκο αφού θα πρέπει το σκάφος να μεταφέρει τον αστεροειδή σε μια περιοχή κοντά στη Σελήνη και να τον θέσει σε τροχιά γύρω από τον φυσικό μας δορυφόρο. Αν ολοκληρωθεί με επιτυχία το εγχείρημα ο αστεροειδής θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί επανδρωμένες αποστολές στις οποίες οι αστροναύτες θα εκπαιδεύονται στο πώς να προσεγγίζουν ένα διαστημικό σώμα, πώς να κινούνται πάνω σε αυτό κλπ. Στόχος της εκπαίδευσης είναι να αποκτήσουν οι αστροναύτες εμπειρίες που θα τους φανούν χρήσιμες σε μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη.

Η αποστολή

This animation illustrates one of two robotic mission concepts under consideration for NASA's Asteroid Redirect Mission. In this concept, the Asteroid Redirect Vehicle descends to the surface of a large asteroid and robotically collects a boulder from its surface.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της NASA το σκάφος που θα προσπαθήσει να… απαγάγει ένα αστεροειδή θα ξεκινήσει το ταξίδι του τον Δεκέμβριο του 2020 και αν όλα πάνε καλά πέντε χρόνια αργότερα ο αστεροειδής θα βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη περιμένοντας τους πρώτους αστροναύτες να τον επισκεφτούν. Το κόστος της αποστολής υπολογίζεται στα 1,25 δισ. δολάρια χωρίς να υπολογίζεται σε αυτό το ποσό το κόστος της διαδικασίας της εκτόξευσης. Η NASA έχει ήδη αρχίσει να δημιουργεί μια λίστα υποψηφίων προς αρπαγή αστεροειδών. Αυτό που βρίσκεται ακόμη υπό μελέτη από εκείνους που ασχολούνται με την αποστολή ARM είναι αν θα γίνει προσπάθεια «σύλληψης» ενός μικρού αστεροειδή ή αν το σκάφος θα πλησιάσει ένα μεγάλο αστεροειδή και θα προσπαθήσει να αποσπάσει κάποιο κομμάτι του.

Μικρές Κυρίες. Small Ladies

Δύο από τις έντεκα γυάλινες χάντρες σε σχήμα γυναικείας μορφής που εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 14ος-13ος αι. π.Χ. Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων, αίθουσα 4, προθήκη 31 (Αρ. ευρ. Π 2286). Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/Γ. Πατρικιάνος, Μ. Κοντάκη.

Σε κάθε αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου υπάρχουν εκθέματα που μπορεί να διαφύγουν την προσοχή του επισκέπτη, «κρυμμένα» στο πλήθος των αντικειμένων της έκθεσης. Μερικές φορές χρειάζεται να κοιτάξουμε από κοντά κάτι για να μας αποκαλυφθεί η ομορφιά, η γοητεία του, αλλά και η σημασία που είχε για την κοινωνία και τον πολιτισμό της εποχής του. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, θέλοντας να εμπλουτίσει την επικοινωνία με το κοινό, φέρνει στο προσκήνιο μη προβεβλημένα εκθέματα των προϊστορικών και ιστορικών χρόνων.

Στο κείμενο που ακολουθεί η δρ Ελένη Κωνσταντινίδη-Συβρίδη, αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και επιμελήτρια της Συλλογής Προϊστορικών, Αιγυπτιακών, Κυπριακών και Ανατολικών Αρχαιοτήτων του Μουσείου, παρουσιάζει ένα χρυσό περίαπτο και έντεκα γυάλινες χάντρες, σε σχήμα γυναικείας μορφής, από την Έκθεση των Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων (Αίθουσα 4, Προθήκη 31, περίαπτο: Αρ. ευρ. Π 2946, χάντρες: Αρ. ευρ. Π 2286).

Μορφές και «πορτρέτα» Μυκηναίων στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Η προθήκη 31 στην Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Με τα βέλη δηλώνεται η θέση των εκθεμάτων. Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/Γ. Πατρικιάνος, Μ. Κοντάκη.

Στην προθήκη 31 της Μυκηναϊκής Αίθουσας, ανάμεσα σε κοσμήματα από χρυσό, πολύχρωμους ημιπολύτιμους λίθους, κεχριμπάρι, γυαλί και φαγεντιανή, εκτίθενται ένα μικροσκοπικό χρυσό κόσμημα λαιμού (περίαπτο) και έντεκα γυάλινες χάντρες, σε σχήμα γυναικείας μορφής. Τα αντικείμενα αυτά ανήκαν σε πλούσιες Μυκηναίες του 14ου ή 13ου αι. π.Χ. και, μαζί με άλλα κοσμήματα και πολυτελή σκεύη, τις συντρόφευσαν στην τελευταία τους κατοικία.

Γυάλινες χάντρες σε σχήμα γυναικείας μορφής. 14ος-13ος αι. π.Χ. Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων, αίθουσα 4, προθήκη 31 (Αρ. ευρ. Π 2286). Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/Γ. Πατρικιάνος, Μ. Κοντάκη.

Οι κυρίες της λιλιπούτειας «γυναικοπαρέας», ύψους μόλις 2 εκατοστών, αποδίδονται όρθιες σε μετωπική στάση, φορούν μακριά φούστα και έχουν τα χέρια λυγισμένα μπροστά στο στήθος. Δυστυχώς, λόγω της μικρής κλίμακας αλλά και της φθοράς του υλικού, δεν διακρίνονται άλλες λεπτομέρειες, εκτός από το σχεδόν πτηνόμορφο πρόσωπο σε κάποιες από αυτές.

Χρυσό περίαπτο του 14ου-13ου αι. π.Χ. Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων, αίθουσα 4, προθήκη 31 (Αρ. ευρ. Π 2946). Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/Γ. Πατρικιάνος, Μ. Κοντάκη.

Το χρυσό περίαπτο, όμως, μας προσφέρει περισσότερες πληροφορίες: η γυναίκα, ύψους 2,5 εκατοστών, κρατάει μπροστά στο γυμνό στήθος της κοσμηματοθήκη (πυξίδα) και φοράει μακριά, πτυχωτή φούστα, χαρακτηριστική για την εποχή. Λεπτομέρειες όπως το περιδέραιο και το κόσμημα (διάδημα) της κεφαλής, οι κοτσίδες, η πυξίδα και οι πτυχώσεις της φούστας έχουν αποδοθεί με λεπτή κοκκίδωση.

Το πρόσωπο με τα σκληρά, αρρενωπά χαρακτηριστικά και τα δυσανάλογα μεγάλα μάτια έρχεται σε αντίθεση με τη λεπτή επεξεργασία του συνόλου. Πιθανότατα αυτό δεν απηχεί την αδυναμία του καλλιτέχνη και θα μπορούσε να αποδοθεί σε μία γενικότερη αδιαφορία της εποχής για τα πορτρέτα μικρής κλίμακας. Επιπλέον, η μορφή ίσως φορούσε προσωπείο (μάσκα), όπως και οι γυάλινες μορφές, επιτρέποντάς μας μια κλεφτή ματιά σε κάποια μυκηναϊκή τελετουργία.

Χρυσό περίαπτο του 14ου-13ου αι. π.Χ. (πίσω όψη). Έκθεση Μυκηναϊκών Αρχαιοτήτων, αίθουσα 4, προθήκη 31 (Αρ. ευρ. Π 2946). Φωτογραφία: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο/Γ. Πατρικιάνος, Μ. Κοντάκη.

Τα μαλλιά της μικρής κυρίας φαίνεται να συγκρατούνται στην κορυφή του κεφαλιού με δίχτυ ή κόσμημα, ενώ στην πλάτη της πέφτουν τρεις κοτσίδες, από τις οποίες η μεσαία, πιο μακριά, καταλήγει στη μέση της. Το χώρισμα των μαλλιών σε τρεις κοτσίδες είναι τυπικό χτένισμα της εποχής, σε απεικονίσεις κυρίως θρησκευτικού/τελετουργικού χαρακτήρα, όπως φαίνεται τόσο από γυναικεία και ανδρικά ειδώλια, όσο και από αναπαραστάσεις σε σφραγιστικά δακτυλίδια.

Πηγή: Αρχαιολογία Online

Ο Μπουκόφσκι για τις γάτες, τον έρωτα και τη λογοκρισία. Charles Bukowski’s book on cats to show his gentler side

Ανέκδοτα κείμενα του αμερικανού προκλητικού συγγραφέα φωτίζουν τρυφερά την προσωπικότητά του. Three new books of unpublished work will show another side to the late writer, including a surprising love of cats, which he described as 'my teachers'.

Πρόσωπο τραχύ, βλογιοκομμένο. Βλέμμα βαρύ, γέλιο ανησυχητικό. Παιδική ηλικία τραυματική. Τσιγάρο στο χέρι. Δίπλα, ποτά. Γύρω, γυναίκες. Ένας αλητόβιος, ένα ρεμάλι, ένας περιθωριακός. Η εικόνα του συγγραφέα, αυθεντική ή εν μέρει επιτηδευμένη, είναι η εικόνα που σχηματίζουμε για τους χαρακτήρες του. Και κάπως έτσι, ο Τσαρλς Μπουκόφσκι (1920-1994), ο ποιητής και πεζογράφος, ο συγγραφέας βιβλίων γνωστών με τίτλους εντεινόμενης προκλητικότητας (Γυναίκες, Ερωτικές ιστορίες καθημερινής τρέλας, Σημειώσεις ενός πορνόγερου), παγιώθηκε στην εικόνα του ροκ συγγραφικού ειδώλου, του ασυμβίβαστου, του άναρχου.

Τρία νέα βιβλία, στα οποία δημοσιεύεται ανέκδοτο υλικό, με σκέψεις για τις γάτες και αφορισμούς για τον έρωτα, η αλληλογραφία του με εκδότες και επιμελητές καθώς και η επανέκδοση του αυτοβιογραφικού πεζογραφήματος Τοστ Ζαμπόν δίνουν τώρα μια σφαιρικότερη, και όπως φαίνεται τρυφερότερη, εικόνα του εξεγερμένου συγγραφέα είκοσι ένα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Charles Bukowski … ‘The more cats you have, the longer you live.’

«Αν νιώθεις άσχημα, κοίτα τις γάτες και θα νιώσεις καλύτερα, γιατί αυτές ξέρουν ότι όλα είναι ακριβώς όπως είναι. Η ζωή δεν έχει εκπλήξεις. Οι γάτες το ξέρουν», γράφει. «Είναι σωτήρες οι γάτες. Όσο πιο πολλές έχεις, τόσο πιο πολύ θα ζήσεις. Αν έχεις εκατό γάτες, θα ζήσεις δέκα φορές περισσότερο από όσο θα ζούσες αν είχες δέκα. Κάποια μέρα θα το ανακαλύψουν αυτό, και οι άνθρωποι θα έχουν χίλιες γάτες ο καθένας και θα ζουν για πάντα. Είναι πραγματικά εξωφρενικό».

A collection of previously unpublished work by the ‘laureate of American lowlife’ will display his love of all things feline.

Όπως αποκαλύπτουν οι εκδότες του, του οίκου Canongate, στον βρετανικό Guardian, ο βαρύς Μπουκόφσκι δεν ήταν απλώς ένας γατοπατέρας, όπως ίσως είχαμε αντιληφθεί από σχετικά του ποιήματα και πεζά. Ήταν και θεωρητικός περί γατών. Στον τόμο On Cats (Περί γατών), που θα κυκλοφορήσει τον προσεχή Οκτώβριο, γράφει: «Στην επόμενη ζωή μου θέλω να είμαι γάτα. Να είμαι αραχτός είκοσι ώρες τη μέρα και να περιμένω πότε θα έρθουν να με ταΐσουν, γλείφοντας τον πισινό μου». Ο βιογράφος του σημειώνει ότι, όταν έπιασε μερικά λεφτά στα χέρια του, πήρε ένα σπίτι στα προάστια κι έζησε εκεί με τη γυναίκα του και ένα τσούρμο γάτες και συγκινούνταν, στα γεράματα, πολύ από τις γάτες. «Είναι καλό να έχεις γάτες γύρω σου», υποστήριζε. Γιατί, είπαμε, οι γάτες θα μας σώσουν.

Ο τόμος Περί γατών θα ακολουθήσει την έκδοση της αλληλογραφίας του Μπουκόφσκι με επιστολές προς τον εκδότη του που αφορούν την τέχνη της συγγραφής, οι οποίες θα κυκλοφορήσουν τον Ιούλιο, μαζί με την επανέκδοση του Τοστ ζαμπόν και θα ακολουθήσει ο τόμος On Love (Περί έρωτος), όπως αρμόζει, τον Φεβρουάριο. Στον τελευταίο, ο συγγραφέας μιλάει για τον έρωτα «με πολλή ειλικρίνεια και λέει αλήθειες», λένε οι εκδότες.

Ο τόμος της αλληλογραφίας περιλαμβάνει απορριπτικές επιστολές που είχε λάβει ο Μπουκόφσκι στα νεανικά του χρόνια και επιστολές που αντάλλασσε αργότερα με τον περίφημο Τζον Μάρτιν, ιδιοκτήτη του οίκου Black Sparrow Press, τον επιμελητή και εκδότη που τον ανέδειξε. Σε μία από αυτές, με αφορμή την απαγόρευση της συλλογής διηγημάτων του Ερωτικές ιστορίες καθημερινής τρέλας από μια βιβλιοθήκη στην Ολλανδία με το επιχείρημα ότι ορισμένες ιστορίες ήταν σαδιστικές, φασιστικές και ομοφοβικές, ο Μπουκόφσκι σχολιάζει: «Η λογοκρισία είναι το εργαλείο εκείνων που νιώθουν την ανάγκη να αποκρύψουν την πραγματικότητα από τον εαυτό τους και από τους άλλους. Είναι ανίκανοι να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα, και δεν μπορώ να νιώσω θυμό γι' αυτούς, μονάχα μια θλίψη αποκρουστική. Κάποια στιγμή, καθώς μεγάλωναν, οι άνθρωποι αυτοί ταμπουρώθηκαν απέναντι σε κάθε στοιχείο της ύπαρξής μας. Τους δίδαξαν να κοιτάζουν μόνο προς μια κατεύθυνση ενώ στη ζωή υπάρχουν πολλές κατευθύνσεις». Και καταλήγει:«Μακάρι όλοι μαζί να γίνουμε καλύτεροι».