Το 1218 π.Χ. έπεσε η Τροία! Scientists calculate the exact date of the Trojan War using eclipse in Homer

Αυτό τουλάχιστον μαρτυρούν τα άστρα! Αντιπαραβάλλοντας τα στοιχεία περί εκλείψεων στα έπη του Ομήρου και τους αστρονομικούς χάρτες της NASA, έλληνες ερευνητές κατέληξαν σε ακριβή ημερομηνία για την άλωση της Τροίας. Η απεικόνιση του Θριάμβου του Αχιλλέα, από το Αχίλλειον της Κέρκυρας. Triumphant Achilles dragging Hector's body around Troy, from a panoramic fresco of the Achilleion.

Στο γνωσιακό DNA των Ελλήνων όλων των εποχών - αλλά και σε εκείνο όλων των Ευρωπαίων - έχει φωλιάσει εδώ και 3.000 χρόνια η «μητέρα όλων των μαχών», η αντιπαράθεση Δύσης και Ανατολής που έλαβε χώρα στα στενά των Δαρδανελίων. Ο Πόλεμος της Τροίας σηματοδότησε την απαρχή της Ιστορίας των Ευρωπαίων και υπήρξε το αρχικό καλούπι όλων των μεταγενέστερων «συγκρούσεων των πολιτισμών», από τις Θερμοπύλες και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας ως την Πτώση της Κωνσταντινούπολης, την Πολιορκία της Βιέννης, τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, τη Μάχη της Καλλίπολης, ή και την... «ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης» που ονειρεύεται σήμερα το Ισλαμικό Χαλιφάτο (ISIS). Αλλά το μέγα ερώτημα ταλάνιζε και ταλανίζει ως σήμερα τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους: Υπήρξε στ' αλήθεια ο Τρωικός Πόλεμος ή ήταν μια μυθολογία που άνθησε κατά τον Αρχαίο Μεσαίωνα χάρη στον ποιητικό οίστρο του Ομήρου;

The Sack of Troy: A warrior kills Astyanax, son of Hektor, dealing the final blow to the Trojan dynasty. Image: Detail from a Water Jar with the Sack of Troy (Iliupersis), Greek, about 520–500 B.C. Black-figured hydria attributed to the Leagros Group. Terracotta. Staatliche Antikensammlung und Glyptothek München.

Τώρα, μια ομοβροντία διεπιστημονικών ανακοινώσεων δίνει την περιζήτητη απάντηση: Υπήρξε ιστορικό γεγονός που έληξε με την πτώση της Τροίας, το θέρος του 1218 π.Χ. Τη μαρτυρία αυτής της τόσο συγκεκριμένης χρονολογίας δεν μας έδωσε κάποια μαρμάρινη επιγραφή ή άλλο εύρημα της αρχαιολογικής σκαπάνης. Μας την έδωσε ο ίδιος ο Ομηρος, εδώ και τρία μιλένια. Χρειάστηκε όμως ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης για να την αποκρυπτογραφήσουμε, με την αρωγή των αστρονομικών χαρτών της NASA. Ας δούμε πώς.

Τα εννιά «παπλώματα» της Τροίας

Τα ερείπια της Τροίας. Ψάχναμε την αλήθεια στα όσα είχε πει ο ποιητής «με τα μάτια στη γη», ενώ εκείνος τα είχε μαρτυρήσει όλα σε όσους «κοιτούσαν τον ουρανό». The walls of the acropolis belong to Troy VII, which is identified as the site of the Trojan War (c. 1200 BC).

Αν ρωτήσουμε έναν πολίτη του 20ού αιώνα για το ποια αρχαιολογικά ευρήματα έχουμε από την Τροία θα μας παραπέμψει σίγουρα στον «Θησαυρό του Πριάμου» που ανέσκαψε ο Ερρίκος Σλίμαν, το 1878. Αντιστοίχως, αν ο ερωτώμενος είναι του 21ου αιώνα, μάλλον θα μας αναφέρει τον... Μπραντ Πιτ - αλλά ας μην το σχολιάσουμε. Το θέμα είναι ότι ο «Θησαυρός του Πριάμου» χρονολογήθηκε τελικά γύρω στο 2500 π.Χ., όταν η Τροία ανήκε ακόμη στη θαλασσοκρατορία των Μινωιτών και οι Μυκήνες ήταν... άχτιστες. Βλέπετε, ο βιαστικός κύριος Σλίμαν έσκαψε ένα πηγάδι τόσο βαθύ που έφτασε στο δεύτερο στρώμα της πόλης. Όπως απέδειξε το 1902 ο κανονικός αρχαιολόγος Βίλχελμ Ντόρπφελντ - και το παραδέχτηκε ο Σλίμαν τη χρονιά που πέθανε - η Τροία έχει τελικά εννιά αρχαιολογικά στρώματα και πολύ περισσότερα υποστρώματα ανάμεσά τους. Από την πιο πρόσφατη ανασκαφή, που ξεκίνησε το 1988 από ομάδα γερμανών και αμερικανών αρχαιολόγων υπό τον Μάνφρεντ Κόρφμαν, γνωρίζουμε ότι το στρώμα «Τροία VIh» είναι εκείνο που - καθ' ημάς - αντιστοιχεί στην επίθεση των 1.187 πλοίων των Αχαιών, με χρονολόγηση γύρω στο 1300 π.Χ. Το ανώτερο αρχαίο στρώμα, το «Τροία VIIa», αντιστοιχεί σε μεταγενέστερη τελική άλωση και ολοκαύτωμα, χρονολογούμενη στο 1190 με 1180 π.Χ. (ίσως αυτή που ο Αινείας έφυγε οριστικά για την κατοπινή Ρώμη).

Water Jar with the Sack of Troy (Iliupersis), Greek, about 520–500 B.C. Black-figured hydria attributed to the Leagros Group. Terracotta. Staatliche Antikensammlung und Glyptothek München.

Αρχαιολογικά, λοιπόν, είχαμε φτάσει στο «1300 π.Χ. και μετά». Ιστορικά, είχαμε 11 αρχαίες πηγές να χρονολογούν τον Τρωικό Πόλεμο σε διάφορες χρονιές, από το 1514 ως το 1171 π.Χ. Κανένας όμως από τους υπολογισμούς τους δεν βασιζόταν σε κάτι το ιστορικά αδιαμφισβήτητο ή επιστημονικά θεμελιωμένο.

Η επιφοίτηση των άστρων

Η πτώση της Τροίας, του Γ. Τράουτμαν. Καρλσρούη, Γερμανία. The Burning of Troy (1759/62), oil painting by Johann Georg Trautmann.

Όταν ψάχνεις την αλήθεια σε χρόνια τόσο μακρινά χρειάζεσαι κάποια «σταθερά» στον χρόνο για να την καταστήσεις σημείο αναφοράς. Και ακριβώς μια τέτοια σταθερά μας προσφέρει ο ουρανός, υπό την προϋπόθεση ότι ξέρουμε να τον διαβάζουμε.

Ο πρώτος που βρήκε μια τέτοια σταθερά στα λόγια του Ομήρου ήταν ο Ηράκλειτος εκ Πόντου (1ο αι. μ.Χ.). Πρόσεξε στην περιγραφή του τελευταίου δείπνου των Μνηστήρων, στην Οδύσσεια, ότι «η Αθηνά τους έκανε να ξεκαρδίζονται στα γέλια χωρίς λόγο» και «να βλέπουν στο πιάτο του φαγητού τους αίμα». Κατά τον μάντη Θεοκλύμενο - που είχε φέρει μαζί του από την Πύλο κατά την επιστροφή του στην Ιθάκη ο Τηλέμαχος - αυτό σήμαινε τον επερχόμενο θάνατό τους. Αλλά για τον Ηράκλειτο αυτό σήμαινε ακόμη πιο σίγουρα ότι είχε συμβεί εκείνη την ημέρα έκλειψη ηλίου.

Τη σκυτάλη παρέλαβε από τον πόντιο Ηράκλειτο ο γερμανός αστρονόμος Καρλ Σος (Carl Schoss), το 1926, ο οποίος υπολόγισε ότι στις 16 Απριλίου του 1178 π.Χ. είχε όντως συμβεί ολική ηλιακή έκλειψη ορατή από τα Ιόνια νησιά. Στην ίδια ημερομηνία κατέληξαν το 2008 και οι Μαρτσέλο Μαγκνάσο και Κωνσταντίνος Μπαϊκούσης, του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης. Όμως, το 2012, στο περιοδικό Mediterranean Archaeology & Archaeometry δημοσιεύθηκε μια νέα εργασία, από ομάδα ερευνητών των πανεπιστημίων Πατρών και Αθηνών υπό τον καθηγητή Γεωφυσικής Σταύρο Παπαμαρινόπουλο, που κατέληγε στην ημερομηνία 30 Οκτωβρίου 1207 π.Χ. ως την αποφράδα για τους Μνηστήρες της Πηνελόπης. Αν γνωρίζετε αγγλικά, είναι πραγματικά απολαυστικό να διαβάσετε σε αυτή την εργασία (www.maajournal.com/Issues/2012/pdf/PAPAMARINOPOULOS.pdf) τις λεπτομέρειες από την ομηρική περιγραφή που οδήγησαν στην αναζήτηση της ολικής έκλειψης όχι σε άνοιξη αλλά σε φθινόπωρο.

Αφού όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη 10 χρόνια μετά την άλωση της Τροίας, τότε...; Η τεκμηριωμένη απάντηση δόθηκε δύο χρόνια μετά, τον Ιανουάριο του 2014, όταν στο ίδιο περιοδικό δημοσιεύθηκε η νέα εργασία της ελληνικής ομάδας, που χρονοθετούσε πλέον επακριβώς τη λήξη του Τρωικού Πολέμου (www.maajournal.com/Issues/2014/Vol14-1/Full8.pdf).

Η έκλειψη του Πατρόκλου

Ο Αχιλλέας επιδένει τον τραυματισμένο βραχίονα του Πατρόκλου (παράσταση σε κύπελλο του Ζωγράφου του Σωσία). Achilles tending Patroclus wounded by an arrow, identified by inscriptions on the upper part of the vase. Tondo of an Attic red-figure kylix, ca. 500 BC. From Vulci.

Αναδιφώντας τους στίχους του Ομήρου στην Ιλιάδα, οι ερευνητές εντόπισαν στην περιγραφή του θανάτου του Πατρόκλου - καταμεσήμερο - περιγραφή ηλιακής έκλειψης, όπως και αναφορά σε εμφάνιση της Αφροδίτης στο τρίτο πρωινό μετά τον θάνατό του. Τα σύγχρονα προγράμματα αστρονομίας που είναι δωρεάν διαθέσιμα μέσω του Διαδικτύου, όπως το Starry Night (http://astronomy.starrynight.com/), επιτρέπουν στον καθένα μας να διαπιστώσει ότι ο πλανήτης Αφροδίτη ήταν ορατός στον νυχτερινό ουρανό της Τροίας της 9ης Ιουνίου 1218 π.Χ., καθόσον ανέτειλε στις 3.12, ενώ ο Ήλιος στις 4.48. Και, ακριβώς τρεις ημέρες πριν, ο σχετικός κατάλογος της NASA Canon of Solar Eclipse Database (xjubier.free.fr/en/site_pages/solar_eclipses/5MCSE/xSE_Five_Millennium_Canon.html) μας πληροφορεί ότι είχε σημειωθεί ηλιακή έκλειψη που σκοτείνιασε τον ουρανό της Τροίας κατά 75,2%, από τις 14.10 ως τις 15.45. Για να σιγουρευτούν πως κανένα άλλο «δίδυμο εκλείψεων» δεν υπήρχε που να αντιστοιχεί στη δεκαετή απόσταση θανάτου του Πατρόκλου και θανάτου των Μνηστήρων, οι ερευνητές έψαξαν διεξοδικά όλη τη χρονική περίοδο 1400 - 1130 π.Χ. Το αποτέλεσμα ήταν μηδενικό, οπότε είναι πλέον βέβαιοι πως η Ιστορία θα καταγράψει τον Τρωικό Πόλεμο ως πραγματικό γεγονός, με τις ακόλουθες χρονολογίες διεξαγωγής του:

The Construction and Destruction of Troy, Orosius Master, Paris, 1405–6. In City of God (Cité de Dieu; original text in Latin); Saint Augustine, author; Raoul de Presles, translator. The Philip S. Collins Collection, gift of Mrs. Philip S. Collins in memory of her husband, 1945. Philadelphia Museum of Art, Philadelphia, Pennsylvania, Ms. 1945.65.1, fol. 66v.

Οκτώβριος 1227 π.Χ.: Αναχώρηση του Οδυσσέα από την Ιθάκη για την Αυλίδα.

Θέρος 1226 π.Χ.: Έναρξη της πολιορκίας της Τροίας.

Θέρος 1218 π.Χ.: ‘Αλωση της Τροίας.

Οκτώβριος 1207 π.Χ.: Επιστροφή Οδυσσέα και εξόντωση Μνηστήρων.

Τις δύο αυτές πολυσήμαντες εργασίες χρονολόγησης των ομηρικών επών θα παρουσιάσουν οι έλληνες ερευνητές στο διεθνές συνέδριο «Η Αρχαία Ελλάδα και ο Σύγχρονος Κόσμος» που θα διεξαχθεί στην Ολυμπία, στις 28-31 Αυγούστου 2016. Τα ονόματα των ερευνητών της χρονολόγησης της Οδύσσειας και της Ιλιάδας, συνολικά, είναι: Σ. Παπαμαρινόπουλος (καθ. Γεωφυσικής Παν. Πατρών), Π. Πρέκα-Παπαδήμα (επίκ. καθ. Αστροφυσικής Παν. Αθηνών), Ε. Μητροπέτρου, Α. Τσιρώνη, Π. Αντωνόπουλος, Π. Μητρόπετρος και Γ. Σαραντίτης.

Πηγή: http://www.tovima.gr/science/article/?aid=771171&h1=true#commentFor

Μοναδικό αρχαιολογικό εύρημα στην Απτέρα Χανίων. Unique archaeological find in Ancient Aptera, Crete

Χάλκινο γλυπτό που αναπαριστά την Αρτέμιδα. Βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Απτέρας (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Bronze statue depicting Artemis. It was found at the archaeological site of Ancient Aptera. (Photo credit: Ministry of Culture and Sports)

Ένα μοναδικό για τον τόπο εύρημα ήρθε στο φως στον αρχαιολογικό χώρο της Απτέρας, στο πλαίσιο συστηματικής ανασκαφικής έρευνας της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων που διεξάγεται υπό τη διεύθυνση της επίτιμης Αναπληρώτριας Προϊσταμένης, Βάννας Νινιού-Κινδελή, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης.

Η πίσω όψη του γλυπτού (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Rear view of the statue. (Photo credit: Ministry of Culture and Sports)

Πρόκειται για σύνταγμα γλυπτών, μικρού μεγέθους, της Αρτέμιδος και του Απόλλωνος (συνολικού ύψους με τη βάση περίπου 0,54 μ., χωρίς τη βάση 0,35 μ.). Η Άρτεμις, προστάτιδα θεά της Απτέρας, έχει κατασκευαστεί από χαλκό, ενώ ο αδελφός της Απόλλων από μάρμαρο. Η θεά, σε εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης, με τα άκρα της σωζόμενα εξολοκλήρου, στεκόταν σε περίτεχνη χάλκινη βάση σχήματος κιβωτιδίου. Αποδίδεται με τον κοντό ζωσμένο χιτώνα της, σε έντονο διασκελισμό, έτοιμη να τοξεύσει. Εντυπωσιακή είναι η διατήρηση του ένθετου λευκού υλικού που είχε χρησιμοποιηθεί για την απόδοση της ίριδας των ματιών της.

Μαρμάρινο γλυπτό που αναπαριστά τον Απόλλωνα. Βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Απτέρας (φωτ. ΥΠΠΟΑ). Marble statue depicting Apollo. It was found at the archaeological site of Ancient Aptera. (Photo credit: Ministry of Culture and Sports)

Πιο λιτός στην απόδοσή του ο Απόλλων έρχεται σε αντίθεση με την εμφατική απεικόνιση της κυρίαρχης στην πόλη, θεάς. Ωστόσο, και το γλυπτό αυτό είναι έργο πολύ καλής εκτέλεσης, με σπάνια διατήρηση της ερυθρής βαφής στο στήριγμά του.

Η θεά στεκόταν σε περίτεχνη χάλκινη βάση σχήματος κιβωτιδίου (φωτ. ΥΠΠΟΑ). The statue of Artemis was standing on an ornate bronze base. (Photo credit: Ministry of Culture and Sports)

Τα γλυπτά εδράζονταν σε μικρό λίθινο βαθμιδωτό βάθρο, στο οποίο είχαν στερεωθεί με μολυβδοχόηση.

Τα δύο έργα γλυπτικής πιθανότατα είχαν εισαχθεί από καλλιτεχνικά κέντρα εκτός της Κρήτης, προκειμένου να αποτελέσουν –τοποθετημένα σε κόγχη τοίχου– το οικιακό ιερό της ρωμαϊκής πολυτελούς οικίας που κοσμούσαν.

Η κατ’ αρχήν χρονολόγησή τους μπορεί να προσδιοριστεί στο β΄ μισό του 1ου με αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (Δελτίο Τύπου).

Βρέθηκε η μητέρα «ορφανού» πλανήτη. The Largest Solar System Ever Has Been Discovered

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη 2MASS J2126−8140 και στο βάθος διακρίνεται αμυδρά το μητρικό του άστρο το φως του οποίου χρειάζεται έναν ολόκληρο μήνα για να φτάσει σε αυτόν. Astronomers studying a lonely planet drifting through space have found its mum; a star a trillion kilometres away. The planet, known as 2MASS J2126−8140, has an orbit around its host star that takes nearly a million Earth years and is more than 140 times wider than Pluto’s. This makes it easily the largest solar system ever found. Artist’s depiction of the gas giant planet 2MASS J2126-8140 in orbit around the red dwarf star TYC 9486-927-1, faintly visible in the background. Credit: University of Hertfordshire/Neil James Cook

Το 2008 οι κυνηγοί εξωπλανητών ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός ακόμη σε απόσταση περίπου 105 ετών φωτός από εμάς. Επρόκειτο για ένα γίγαντα αερίου με μάζα 12-15 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δία. Ο πλανήτης έλαβε την κωδική ονομασία 2MASS J2126−8140 και θεωρήθηκε ένας από τους περίπου 45 «ορφανούς» εξωπλανήτες.

Πρόκειται για πλανήτες που βρίσκονται απομονωμένοι σε κάποια περιοχή του Διαστήματος έχοντας για διαφόρους λόγους εγκαταλείψει το πλανητικό σύστημα στο οποίο δημιουργήθηκε. Διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακάλυψε ότι ο πλανήτης 2MASS J2126−8140 ανήκει σε πλανητικό σύστημα απλά βρίσκεται σε πρωτοφανή απόσταση από το μητρικό του άστρο.

Ο πιο μακρινός

False colour infrared image of TYC 9486-927-1 and 2MASS J2126-8140, with arrows showing their motion on the sky over the next 1,000 years. The scale is given in Astronomical Units (AU), the average Earth-Sun distance. For comparison, Pluto has an average distance of only 39 AU. Credit: Two Micron All Sky Survey (2MASS)/Simon Murphy (ANU)

Σύμφωνα με τους ερευνητές ο πλανήτης κινείται σε τροχιά γύρω από ένα ερυθρό νάνο που βρίσκεται σε απόσταση περίπου ενός τρισεκατομμυρίων χλμ. από αυτόν! Ο πλανήτης βρίσκεται σε τόσο μεγάλη απόσταση από το μητρικό του άστρο, το TYC 9486-927-1, που χρειάζεται ένα εκατομμύριο (γήινα) έτη για να ολοκληρώσει μια περιστροφή γύρω από αυτό. Είναι χαρακτηριστικό της τρομερής απόστασης που χωρίζει τα δύο σώματα ότι το φως του άστρου χρειάζεται ένα μήνα για να φτάσει στον πλανήτη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το φως του Ήλιου χρειάζεται περίπου πέντε ώρες για να φτάσει στον Πλούτωνα.

Όπως είναι ευνόητο έχουμε να κάνουμε με το μεγαλύτερο σε εύρος πλανητικό σύστημα που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν και οι επιστήμονες προσπαθούν τώρα να βρουν απαντήσεις για το πώς δημιουργήθηκε. Μια πρώτη εκτίμηση που κάνουν είναι ότι αυτό το πλανητικό σύστημα δεν σχηματίστηκε όπως τα συμβατικά πλανητικά συστήματα δηλαδή από τον δίσκο κοσμικής ύλης (σκόνη, αέρια) που σχηματίζεται γύρω από το μητρικό άστρο. Αναμένονται έτσι με ενδιαφέρον οι επόμενες παρατηρήσεις σε αυτό το σύστημα που μπορεί να κρύβει και άλλες εκπλήξεις. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Monthly Notices of The Royal Astronomical Society».

Γιατί οι εξωγήινοι είναι σιωπηλοί; The aliens are silent because they're dead

Η σύντομη εξαφάνιση της ζωής ίσως είναι ο κανόνας στο σύμπαν. CSIRO's Parkes radio telescope will search for alien civilisations, as part of the $100 Million Breakthrough Listen project. Credit: Wayne England

Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής αποτελεί μία από τις πιο εντυπωσιακές προσπάθειες του ανθρώπου. Oι επιστήμονες έχουν εντοπίσει μέχρι σήμερα δεκάδες εξωπλανήτες, ενώ μη επανδρωμένα διαστημόπλοια βρήκαν ίχνη νερού σε αρκετούς ακόμη πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.

Γιατί όμως έως τώρα δεν έχει βρεθεί ούτε καν ένας μικροοργανισμός έξω από τη Γη; Σύμφωνα με αστροβιολόγους από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας (ANU), η απάντηση είναι πως η ζωή που τυχόν αναπτύχθηκε σε άλλους «κόσμους» είχε μικρή διάρκεια, με συνέπεια να εξαφανισθεί σύντομα.

Στόχος των αστροβιολόγων ήταν να μελετήσουν τις συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσαν να δημιουργηθούν έμβιοι οργανισμοί. Έτσι, συνειδητοποίησαν ότι, κατά κανόνα, στους περισσότερους πλανήτες οι οργανισμοί που ενδεχομένως «φιλοξένησαν» δεν κατάφεραν να επιβιώσουν για πολύ, λόγω είτε της υπερβολικά υψηλής είτε της υπερβολικά χαμηλής θερμοκρασίας.

Dr Aditya Chopra. Credit: Stuart Hay, ANU.

«Το σύμπαν πιθανότατα βρίθει κατοικήσιμων πλανητών, με συνέπεια πολλοί επιστήμονες να πιστεύουν πως το ίδιο ισχύει και με τις εξωγήινες μορφές ζωής», λέει ο Δρ Αντίτια Τσόπρα από το ANU και επικεφαλής συντάκτης του άρθρου της ομάδας, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Astrobiology.

«Η ζωή όμως είναι εξαιρετικά εύθραυστη στα πρώτα στάδια δημιουργίας της. Επομένως, πιστεύουμε πως σπάνια έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να καταφέρει να επιβιώσει».

«The Case for a Gaian Bottleneck: The Biology of Habitability», Aditya Chopra and Charles H. Lineweaver.

Με βάση τη μελέτη των αστροβιολόγων, τα περισσότερα πλανητικά περιβάλλοντα είναι αρχικά ασταθή. Για να μπορέσει η ζωή να ευδοκιμήσει σε έναν πλανήτη, θα πρέπει οι πρώτοι μικροοργανισμοί που θα δημιουργηθούν να ρυθμίσουν τις συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, όπως των υδρατμών και του διοξειδίου του άνθρακα, ώστε να σταθεροποιηθεί η θερμοκρασία στην επιφάνεια.

Περίπου πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια, ενδεχομένως μαζί με τη Γη να ήταν κατοικήσιμοι και η Αφροδίτη με τον Άρη. Παρ’ όλα αυτά, 1 δισεκατομμύριο χρόνια αργότερα, το περιβάλλον της Αφροδίτης είχε μετατραπεί σε μια υπέρθερμη «κόλαση», ενώ αντίθετα οι θερμοκρασίες στον Άρη είχαν μειωθεί δραστικά.

Έτσι, αν τυχόν είχαν αναπτυχθεί μικρόβια στην Αφροδίτη και τον Άρη, δεν κατάφεραν να σταθεροποιήσουν το περιβάλλον στους δύο αυτούς πλανήτες. Σε αντίθεση με τη Γη, όπου η ζωή έπαιξε κομβικό ρόλο στη ρύθμιση του κλίματος.

Με αυτή τη θεωρία, σύμφωνα με τον Τσόπρα, λύνεται ένα μυστήριο. «Το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη εντοπίσει ίχνη εξωγήινων οργανισμών ίσως οφείλεται λιγότερο στη μικρή πιθανότητα ανάπτυξης ζωής σε άλλους πλανήτες, και περισσότερο με το ότι είναι σπάνιο να καταφέρουν τέτοιες μορφές ζωής να ρυθμίσουν το πλανητικό κλίμα», σημειώνει.

Φαίνεται πως είναι άφθονοι στο σύμπαν οι βραχώδεις πλανήτες, στους οποίους υπάρχει νερό και πηγές ενέργειας που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία νοήμονος ζωής.

Τότε, όπως είχε αναρωτηθεί ήδη από τη δεκαετία του 1950 ο διάσημος φυσικός Ενρίκο Φέρμι, γιατί δεν έχουμε βρει ίχνη τους;

Image: Early Abiotic Feedbacks. During the first billion years after the formation of Earth (or of Earth-like planets), abiotic positive feedbacks (left) can lead to runaway surface temperatures outside the habitable range (both too hot and too cold). These positive feedbacks lead to the loss of liquid water [either from hydrogen escape to space or condensation into ice. Abiotic negative feedbacks (right) have been invoked to stabilize surface temperatures, but they may not be significant in the first billion years, hence the dashed lines and the question marks. As life evolves, it can strengthen or weaken these initially abiotic geochemical feedback loops and turn them into biogeochemical cycles and feedback loops. Evolving life can insert itself into these feedbacks at the points labeled A, B, C, and D. Credit: Aditya Chopra and Charles Lineweaver/ANU.

Με βάση τη νέα θεωρία, η απάντηση στο παράδοξο Φέρμι, όπως είναι γνωστό το παραπάνω ερώτημα, είναι πως οι μικροοργανισμοί που εμφανίζονται σε πλανήτες του σύμπαντος κατά κανόνα εξαφανίζονται πολύ σύντομα.

Πηγή: Κώστας Δεληγιάννης – naftemporiki.gr – www.anu.edu.au

Άγνωστος δεινόσαυρος πρώτης γενιάς. New Species of Dinosaur Discovered in Wales

Εντοπίστηκε στην Ουαλία και έχει ηλικία άνω των 200 εκ. ετών. Καλλιτεχνική απεικόνιση του Dracoraptor hanigani. Paleontologists have discovered what they say is a new theropod dinosaur that lived 200 million years ago in Wales. Dracoraptor hanigani restored as a shoreline dwelling predator and scavenger. Image credit: Bob Nichols, paleocreations.com.

Εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα της μελέτης των απολιθωμάτων ενός μυστηριώδους ζώου που εντοπίστηκε το 2014 σε μια περιοχή της Ουαλίας. Όπως αποδεικνύεται τα απολιθώματα ανήκουν σε ένα άγνωστο είδος δεινοσαύρων που είναι μάλιστα από εκ των πρώτων που έκαναν την εμφάνιση τους στον πλανήτη.

A tooth of Dracoraptor hanigani. Image credit: Martill D.M. et al.

Ονομάστηκε Dracoraptor hanigani που σημαίνει «δράκος ληστής» και τα ευρήματα που εντοπίστηκαν δείχνουν ότι είχε μήκος δύο μέτρα, ύψος 70 εκατοστά και κινούνταν στα δύο του πόδια. Είχε πολλά, μεγάλα και ιδιαίτερα αιχμηρά δόντια γεγονός που υποδεικνύει ότι ήταν σαρκοφάγος. Έχει διαπιστωθεί ότι τα πρώτα είδη δεινοσαύρων έκαναν την εμφάνιση τους στη Γη πριν από περίπου 240 εκ. έτη και ήταν δίποδα σαρκοφάγα με μήκος 1-2 μέτρα. Τα απολιθώματα του D. hanigani εντοπίστηκαν στο εσωτερικό ιζηματογενών πετρωμάτων ηλικίας άνω των 200 εκ. ετών. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS ONE».

Τα διαμάντια του Γαλαξία. Hubble captures star cluster’s dazzling diamonds

Πραγματικά εκπληκτική εικόνα του σμήνους Trumpler 14. This NASA/ESA Hubble Space Telescope image features the star cluster Trumpler 14. One of the largest gatherings of hot, massive and bright stars in the Milky Way, this cluster houses some of the most luminous stars in our entire Galaxy. Click the image for a full-size version. Image credit: NASA & ESA, Jesús Maíz Apellániz (Instituto de Astrofisica de Andalucia).

Το Νεφέλωμα της Τρόπιδος (επίσης NGC 3372, Νεφέλωμα του ήτα Τρόπιδος) είναι μεγάλο λαμπρό νεφέλωμα στον αστερισμό Τρόπις, περίπου 6.500-10.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεφελώματα στον γαλαξία μας. Στο νεφέλωμα βρίσκεται το αστρικό σμήνος Trumpler 14 που είναι το λαμπρότερο σμήνος σε ολόκληρο τον Γαλαξία.

This short sequence zooms in on the open young cluster of stars, Trumpler 14. One of the largest gatherings of hot, massive and bright stars in the Milky Way, this cluster houses some of the most luminous stars in our entire galaxy.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε νέες εκπληκτικές εικόνες του σμήνους και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος έδωσε στη δημοσιότητα και ένα βίντεο.

Τι θα συμβεί

Εντυπωσιακή εικόνα του νεφελώματος της Τρόπιδος. Στον κύκλο σημειώνεται το σμήνος Trumpler 14. This image of the Carina Nebula shows the position of the Trumpler 14 cluster of stars. Credit: ESO

Το σμήνος Trumpler 14 έχει ηλικία μόλις 500 χιλιάδες έτη και διαθέτει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση γιγάντιων υπέρλαμπρων άστρων σε ολόκληρο τον γαλαξία μας. Άλλοι τα χαρακτηρίζουν «τα διαμάντια του Σύμπαντος» και άλλοι «τα πυροτεχνήματα του Σύμπαντος» και όπως έχει διαπιστωθεί τα άστρα αυτά καίνε τα καύσιμα τους (υδρογόνο) με εκπληκτική ένταση και ταχύτητα κάτι που θα τα οδηγήσει σύντομα στην αυτοκαταστροφή.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα άστρα αυτά θα καταστραφούν σε εκρήξεις σουπερνόβα σε μερικά εκ. έτη, όταν δηλαδή θα βρίσκονται ακόμη σε νηπιακή ηλικία. Οι εκρήξεις αυτές θα δημιουργήσουν τρομερά ωστικά κύματα που σε συνδυασμό τους ηλιακούς ανέμους που δημιουργούνται στο σμήνος από τα υπόλοιπα άστρα θα «σμιλέψουν» την ευρύτερη περιοχή του νεφελώματος στην οποία βρίσκονται. Θα παραχθούν και άλλες κοσμικές διεργασίες οι οποίες θα οδηγήσουν στην γέννηση νέων άστρων στον αέναο κύκλο της γέννησης και θανάτου των άστρων του Σύμπαντος.

Πλανήτης μεγαλύτερος από τη Γη «κρύβεται στο Ηλιακό Σύστημα». Scientists Find Evidence for Ninth Planet in Solar System

O υποθετικός πλανήτης θα βρισκόταν τόσο μακριά ώστε το έτος του θα διαρκούσε χιλιάδες γήινα χρόνια. Καλλιτεχνική απεικόνιση του νέου πλανήτη. Θεωρείται παρόμοιος με τους πλανήτες Ουρανό και Ποσειδώνα. A ninth large planet may lurk deep in the outer solar system. The planet, illustrated here, is far from the sun and thought to be gaseous like Uranus and Neptune, though smaller than both ice giants. COURTESY OF CALIFORNIA INSTITUTE OF TECHNOLOGY

Η ιστορία της Αστρονομίας βρίθει ισχυρισμών για έναν μεγάλο, άγνωστο πλανήτη που κρύβεται κάπου εκεί έξω στο Ηλιακό Σύστημα. Κανείς δεν θα έπαιρνε στα σοβαρά ακόμα έναν, αν δεν προερχόταν από τον ίδιο τον άνθρωπο που εξευτέλισε τον Πλούτωνα.

Mike Brown (left) and Konstantin Batygin. LANCE HAYASHIDA/CALTECH

Ο Μάικ Μπράουν, έγκριτος αστρονόμος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) αναγνωρίζει ότι η τελευταία του ανακοίνωση ακούγεται τραβηγμένη αλλά και μπανάλ. «Αν λέγαμε ότι έχουμε ενδείξεις για τον Πλανήτη Χ, σχεδόν όλοι οι αστρονόμοι θα έλεγαν "Πάλι τα ίδια; Αυτοί που το λένε είναι τρελοί!"» παραδέχεται ο ίδιος στο δικτυακό τόπο του Science. «Κι εγώ το ίδιο θα έλεγα. Τι διαφέρει όμως αυτή τη φορά; Αυτό που διαφέρει είναι ότι έχουμε δίκιο» διατείνεται. Ο Μπράουν και ο συνεργάτης του Caltech Κονσταντίν Μπατίγκιν δεν έχουν εντοπίσει το ίδιο το σώμα, συμπεραίνουν όμως την παρουσία του από την παράξενη συμπεριφορά γειτονικών, μικρότερων σωμάτων.

Ποιός είναι

Tα 6 πιο απομακρυσμένα γνωστά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος με τροχιές πέρα από τον Ποσειδώνα και η τροχιά του πλανήτη εννέα. A planet 10 times as massive as Earth, called Planet Nine in the diagram (and informally “George,” “Jehoshaphat,” and “Planet of the Apes” by scientists) explains the paths of six distant objects in the solar system with mysterious orbits (magenta). COURTESY OF CALIFORNIA INSTITUTE OF TECHNOLOGY

Αν υπάρχει, ο πλανήτης που περιγράφουν οι δύο ερευνητές στην επιθεώρηση «Astronomical Journal» έχει μάζα δεκαπλάσια σε σχέση με της Γης, σχεδόν ίση με του Ποσειδώνα. Κινείται σε μια παράξενη ελλειπτική τροχιά που σχηματίζει γωνία σε σχέση με τις τροχιές των υπόλοιπων πλανητών, σε απόσταση τουλάχιστον 200 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση της Γης από τον Ήλιο -τόσο μακριά ώστε το έτος του θα διαρκούσε 10 με 20 χιλιάδες χρόνια.

(DATA) JPL; BATYGIN AND BROWN/CALTECH; (DIAGRAM) A. CUADRA/SCIENCE

Σύμφωνα με τους Μπράουν και Μπατίγκιν, η βαρυτική επίδραση ενός τέτοιου σώματος εξηγεί τέλεια μια περίεργη συγκέντρωση έξι παγωμένων σωμάτων πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Και τα έξι κινούνται σε τροχιές που παίρνουν κλίση σε σχέση με το επίπεδο του Ηλιακού Συστήματος, ένδειξη ότι κάτι τα τραβάει προς τα εκεί.

Scientists showed that Planet Nine not only explains the orbits of extreme Kuiper Belt Objects (purple), but five enigmatic objects that orbit perpendicularly to the plane of the solar system (blue). COURTESY OF CALIFORNIA INSTITUTE OF TECHNOLOGY

Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι η πιθανότητα να οφείλεται σε καθαρή τύχη αυτή η συγκέντρωση είναι μόλις 0,007%, ή μία στις 15.000. Αυτό σημαίνει ότι ο ισχυρισμός τους έχει στατιστική σημαντικότητα 3,8 σίγμα, αρκετά υψηλή αλλά όχι όσο τα 5 σίγμα που θεωρούνται το στάνταρτ για κλάδους όπως η σωματιδιακή φυσική.

Οι αμφιβολίες

(IMAGES) WIKIMEDIA COMMONS; NASA/JPL-CALTECH; A. CUADRA/SCIENCE; NASA/JHUAPL/SWRI; 

Οι ισχυρισμοί για την ύπαρξη ενός Πλανήτη Χ επανέρχονται ανά διαστήματα από το 1846, όταν επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις για την παρουσία του Ποσειδώνα, ο οποίος επηρεάζει την τροχιά του πλησιέστερου πλανήτη Ουρανού. Μέχρι σήμερα, όμως, ουδέποτε έχουν επιβεβαιωθεί.

Η ειρωνεία είναι ότι η νέα μελέτη για τον περίφημο Πλανήτη 9, όπως περιγράφεται στη νέα μελέτη, έρχεται από τον άνθρωπο που σκότωσε τον ένατο πλανήτη το 2006. Ο Μάικ Μπράουν ανακάλυψε το 2005 την Έριδα, ένα παγωμένο σώμα σχεδόν στο μέγεθος του Πλούτωνα, και έπαιξε έτσι κεντρικό ρόλο στην επίσημη εκθρόνιση του Πλούτωνα από τη λίστα των πλανητών, και τον υποβιβασμό του στην κατηγορία των πλανητών-νάνων. Έγραψε μάλιστα και βιβλίο με τίτλο How I Killed Pluto (Πώς σκότωσα τον Πλούτωνα).

Βίντεο που ετοίμασε το Science για την ανακάλυψη.

Στο μέλλον, ίσως γίνει ο πρώτος αστρονόμος που σκοτώνει έναν πλανήτη και ανακαλύπτει έναν νέο. Η αλήθεια είναι ότι, παρά τις οδηγίες που δίνει η νέα μελέτη, ο εντοπισμός του Πλανήτη Χ θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολος λόγω της τεράστιας απόστασης και του μισοσκόταδου.

The 8-meter Subaru Telescope atop Mauna Kea in Hawaii has a large field of view—enabling it to search efficiently for Planet X. Subaru Telescope, NAOJ

Οι ερευνητές λένε ότι προχώρησαν στην ανακοίνωση ακριβώς για να ενθαρρύνουν την αναζήτηση. Εφόσον υπάρξει αρκετό ενδιαφέρον, διαβεβαιώνουν, ο πλανήτης μπορεί να ανακαλυφθεί εντός πέντε ετών, είτε από επίγεια είτε από διαστημικά τηλεσκόπια. Η ατυχία είναι ότι το New Horizons, η αποστολή που έφτασε για πρώτη φορά τον Πλούτωνα τον περασμένο Ιούλιο, βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά του Ηλιακού Συστήματος σε σχέση με την περιοχή του υποθετικού Πλανήτη Χ, και δεν μπορεί να βοηθήσει στην αναζήτησή του.

Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.caltech.edu