Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 2 Ιουλίου 2015

Καλλιόπη Εξάρχου, «Βάρβαροι»

Guido Reni, Massacre des Innocents, détail Le Poignard, 1611.

Πήραν τα κοφτερά λεπίδια
και χρίστηκαν πάραυτα
εκδορείς ψυχών
ημών
υμών
ερήμην μας
Έτσι απλά
ανενδοίαστα
Μανικά
Για να τρωθούν οι δυνάμεις
Να σωθούν τα αποθέματα
Λες και το πυρ εκ τραγικού
θα πτοήσει το Κάλλος
Πόσο αφελείς
αποδεικνύονται και πάλι.

John William Godward, A Grecian Girl, 1908.

Καλλιόπη Εξάρχου, «Βιβλιάριο Καταθέσεων», Αθήνα, Γιαλός, 2012.

Στην οροφή του Παρθενώνα έκρυβαν τους θησαυρούς οι Αθηναίοι. Athenian Wealth: Millions of Silver Coins Stored in Parthenon Attic

Η οροφή του Παρθενώνα έκρυβε πιθανώς τους θησαυρούς της Αθήνας. The new study suggests that millions of coins made up the cash reserves of the city-state of Athens and much of this hoard was stored in the attic of the Parthenon.

Είναι γνωστό ότι στη διάρκεια της περιόδου της ακμής της Αθηναϊκής Αυτοκρατορίας στην πόλη έρρεαν ο χρυσός και το ασήμι.

Νέα μελέτη για το σημείο που τοποθετούνταν τα… λεφτά της πόλης κατά τον «Χρυσό Αιώνα». Millions of silver tetradrachms (like the example shown here at the Museum of Fine Arts of Lyon) may have been kept in the attic of the Parthenon. Credit: Photo by Marie-Lan Nguyen, CC Attribution 2.5 Generic

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Σπένσερ Πόουπ, καθηγητή του Πανεπιστημίου McMaster στη Βρετανία υποστηρίζει ότι οι Αθηναίοι είχαν επιλέξει ως γενικό θησαυροφυλάκιο της πόλης τον Παρθενώνα.

A reconstruction of hos it once looked: The attic of the Parthenon is now destroyed and the coins would have been spent in ancient times.

Σύμφωνα με τους ερευνητές οι Αθηναίοι αποφάσισαν να τοποθετούν τα πλούτη τους στην οροφή του μεγαλοπρεπούς ναού της Ακρόπολης.

The building, which is now in ruins, was built with as few straight or parallel lines as possible to make it more visually pleasing. The building incorporates different kinds of limestone and marble, including 13,400 stones transported from Mount Pantelakos some nine miles (16km) to the Acropolis. It is believed the spectacular temple took just 15 years to build and was reconstructed in 490 BC.

Γνωρίζουμε ότι ο Παρθενώνας διέθετε μια ξύλινη οροφή με μαρμάρινη στέγη ενώ υπάρχουν υπολείμματα μιας σκάλας που φαίνεται ότι κατέληγε στην οροφή. Μελετώντας το μνημείο, διάφορα αρχαία κείμενα και αναφορές μαζί με άλλα σχετικά ευρήματα όπως η σκάλα οι ερευνητές αρχικά έκαναν μια εκτίμηση για το μέγεθος της οροφής.

The Attic talent (a talent of the Attic standard), also known as the Athenian talent or Greek talent (Greek: τάλαντον, talanton), is an ancient unit of mass equal to 26 kg, as well as a unit of value equal to this amount of pure silver.

Όπως εκτιμούν είχε 19 μέτρα πλάτος και 50 μέτρα μήκος ενώ στο κέντρο της η οροφή είχε ύψος τρία μέτρα. Με βάση το μέγεθος της οι ερευνητές έκαναν μια δεύτερη εκτίμηση. Υπολόγισαν ότι γύρω στο 434 π.Χ η οροφή του Παρθενώνα φιλοξενούσε περισσότερους από 260 τόνους χρυσών και αργυρών νομισμάτων.

Οι εξωγήινοι (μάλλον) μας μοιάζουν. Aliens will look like humans, says Cambridge University evolution expert

Σύμφωνα με τη θεωρία του Βρετανού καθηγητή οι εξωγήινοι έχουν ανθρωπόμορφη όψη. It is inevitable that alien life on other Earth-like planets in the universe would evolve to become intelligent, according to a new book by palaeontologist Professor Simon Conway Morris. He argues convergent evolution means they look remarkably familiar to us humans, much like in the image above.

Ίσως θα πρέπει να ξεχάσετε τα πράσινα ανθρωπάκια με κεραίες της επιστημονικής φαντασίας. Οι εξωγήινοι - αν υπάρχουν- είναι πολύ πιθανό να μοιάζουν αρκετά με τους ανθρώπους, επειδή η βιολογική εξέλιξη θα τείνει να ακολουθεί παρόμοια και συγκλίνοντα μονοπάτια οπουδήποτε στο σύμπαν.

Ο διακεκριμένος Βρετανός καθηγητής εξελικτικής βιολογίας και παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ Σάιμον Κόνγουεϊ Μόρις παραθέτει μια σειρά από επιστημονικά επιχειρήματα στο νέο βιβλίο του «Οι ρούνοι της εξέλιξης» ("The runes of evolution”) για να υποστηρίξει ότι η εξωγήινη ζωή αναπόφευκτα όχι μόνο θα έχει την τάση να γίνει νοήμων όπως και στον δικό μας πλανήτη, αλλά επιπλέον θα διαθέτει παρόμοια σωματικά χαρακτηριστικά.

Η όψη της ζωής

Aliens are often depicted as monsters in science fiction, like in the film Alien as shown above, but much of the complex life that develops on other planets could look very similar to the creatures we find here on Earth.

Λόγω της καθολικής στο Σύμπαν τάσης για συγκλίνουσα εξέλιξη, οπουδήποτε ξεπηδά ζωή στο σύμπαν, αυτή θα τείνει να μοιάζει με τη γήινη. Άρα αν κάποτε συναντηθούμε με εξωγήινους, μπορεί να μοιάζουμε σαν δύο σταγόνες νερό. Αλλά δεν θα μοιάζουν μόνο οι εξωγήινοι με μας. Στους δικούς τους πλανήτες, σύμφωνα με τον βρετανό επιστήμονα, θα ανθίζουν λουλούδια και θα κολυμπάνε καρχαρίες στις θάλασσες. Γενικότερα, πολλά είδη θα μοιάζουν με τα γήινα. Ο Κόνγουεϊ Μόρις έχει υποστηρίξει ξανά στο παρελθόν αυτή την μάλλον αιρετική άποψη (που δεν γίνεται ευρέως αποδεκτή από άλλους επιστήμονες) και αυτή τη φορά επανέρχεται στο ζήτημα.

NASA was reportedly forced to end a live stream from the International Space Station as THREE UFOs blasted out of Earth's atmosphere.

Στο ερώτημα κατά πόσο πιστεύει ότι όντως υπάρχουν εξωγήινοι, δήλωσε: «Πράγματι πιστεύω ότι κάποια μέρα θα ανακαλύψουμε άλλες μορφές ζωής αν όχι στο ηλιακό μας σύστημα, τότε σε άλλα - υπάρχουν δισεκατομμύρια ηλιακά συστήματα στο σύμπαν». Εξέφρασε μάλιστα την έκπληξή του που ακόμη δεν έχουμε βρει εξωγήινη ζωή και μάλιστα νοήμονα. Όπως είπε, σε οποιονδήποτε εξωπλανήτη στην φιλόξενη (κατοικήσιμη) ζώνη του ηλιακού συστήματός του, κάλλιστα θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί προ καιρού όντα με νοημοσύνη όπως στη Γη.

The titular alien character from 2011's 'Paul' (Universal Pictures).

Όπως επιμένει, οπουδήποτε ξεπηδά ζωή σε πρωταρχική μορφή, είναι θέμα χρόνου -εφόσον αντέξει στις ποικίλες προκλήσεις του περιβάλλοντός της- να αναπτύξει νοημοσύνη. Όπως υποστηρίζει ο Κόνγουεϊ Μόρις, η εξέλιξη δεν είναι καθόλου μια τυχαία διαδικασία, αλλά αναπότρεπτα έχει μια κατευθυντικότητα, οδηγώντας στην ανάπτυξη νοημοσύνης και συνείδησης (αυτό όμως αντιβαίνει στην κυρίαρχη αντίληψη των εξελικτικών βιολόγων ότι η εξέλιξη είναι μια εγγενώς τυχαία διαδικασία, συνεπώς δεν οδηγεί κατ' ανάγκη στη νοημοσύνη).

Το «χαμόγελο» του σμιλόδοντα. Saber-tooth teeth grew at lightning speed

Οι κυνόδοντες του σμιλόδοντα τον κατέστησαν βασιλιά στις περιοχές που ζούσε για περίπου δύο εκ. έτη. The fearsome saber-toothed cat, Smilodon fatalis, roamed North and South America from about 700,000 years to 11,000 years ago. Its daggerlike canine teeth, which protruded up to 18 centimeters from its upper jaw, could easily shred any bison, camel, or other prey that crossed its path. New research, published online in PLOS ONE, helps explain why. Using a new technique that combines isotopic analysis with x-ray imaging, scientists scanned Smilodon skulls from the large collection of saber-tooth fossils at the La Brea Tar Pits in Los Angeles. They found that the permanent canines of S. fatalis grew at a rate of 6 millimeters per month, about twice as fast as an African lion’s teeth (and almost twice as fast as human fingernails). Moreover, the study showed, young saber-tooths had fully grown canines when they reached about 3 years of age, meaning that these ferocious cats—which many researchers think were social animals—were ready at an early age to hunt with the pack.

Ήταν ο απόλυτος σταρ του Χόλιγουντ για εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Ο σμιλόδοντας ήταν ένα αιλουροειδές που ανήκε στην οικογένεια των μαχαιρόδοντων. Ζούσε κυρίως σε περιοχές της Βόρειας Αμερικής με τα πιο καλοδιατηρημένα απολιθώματα του να έχουν εντοπιστεί σε περιοχές του σημερινού Λος Αντζελες. Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει εντυπωσιακά στοιχεία για τους τρομερούς κυνόδοντες του.

Απόλυτο όπλο

Το εξαφανισμένο αιλουροειδές είχε τεράστιους κυνόδοντες. A partially fossilized jaw from an adult Smilodon fatalis saber-toothed cat showing a fully erupted canine is pictured in this undated handout photo courtesy of the American Museum of Natural History (AMNH), obtained by Reuters on July 1, 2015. REUTERS/AMNH/J. TSENG/HANDOUT VIA REUTERS

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο σμιλόδοντας είχε μήκος 1.2-1.5 μέτρα, ύψος ένα μέτρο και ζύγιζε περίπου 200 κιλά. Έκανε την εμφάνιση του πριν από περίπου δύο εκ. έτη και εξαφανίστηκε πριν από περίπου δέκα χιλιάδες έτη. Κύριο χαρακτηριστικό του ήταν οι μεγάλοι κυνόδοντες του. Ερευνητές με επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Ζ.Τζακ Τσενγκ του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης μελέτησαν με νέα προηγμένα τεχνικά όργανα απολιθώματα του σμιλόδοντα και κατέληξαν σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τους τρομερούς κυνόδοντες του.

‘Οπως αναφέρουν στο άρθρο τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «PLoS ONE» οι κυνόδοντες του σμιλόδοντα έφταναν σε μήκος τα 18 εκατοστά και αποτελούσαν βέβαια το μεγάλο όπλο του που του επέτρεψε να κυριαρχήσει στις περιοχές που ζούσε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Με τους κυνόδοντες του ο σμιλόδοντας κατάφερνε άμεσα θανατηφόρα δαγκώματα στα θύματα του. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές οι κυνόδοντες του σμιλόδοντα μεγάλωναν με διπλάσιο ρυθμό από αυτόν των κυνόδοντων του αφρικανικού λιονταριού. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι κυνόδοντες του σμιλόδοντα είχαν αναπτυχθεί πλήρως όταν αυτός συμπλήρωνε τα τρία του χρόνια.

H Σελήνη, η Αφροδίτη και ο Δίας. Venus and Jupiter are Close

On June 30, Venus and Jupiter were close in western skies at dusk. Near the culmination of this year's gorgeous conjunction, the two bright evening planets are captured in the same telescopic field of view in this image taken after sunset from Bejing, China. As the two bright planets set together in the west, a nearly Full Moon rose above the horizon to the south and east. Imaged that night with the same telescope and camera, the rising Moon from the opposite part of the sky is compared with the planetary conjunction for scale in the digitally composited image. The full lunar disk covers an angle of about 1/2 degree on the sky. Visible as well in binoculars and small telescopes are Venus' crescent and Jupiter's four Galilean moons. Of course, Venus and Jupiter are still close. Composite Image Credit & Copyright: Wang, Letian

Στις 30 Ιουνίου η Αφροδίτη, ο Δίας και η Σελήνη σε μια φωτογραφία από τον νυχτερινό ουρανό του Πεκίνου. Φαίνονται οι 4 δορυφόροι του Δία, που έβλεπε και ο Γαλιλαίος με το πρωτόγονο τηλεσκόπιό του.

Πηγή: apod.nasa.gov

Τετάρτη 1 Ιουλίου 2015

Οι αρχαίοι Έλληνες φοβόντουσαν τα ζόμπι. Ancient Greeks believed the dead could rise from their graves

This drawing of tomb 653 from the ancient Greek Passo Marinaro cemetery in Kamarina, Sicily, shows how one body was weighed down with large pieces of amphora, which had been placed on its head and feet. It is thought this may have been because people at the time feared the individual might rise from the dead. Credit: Drawing by D. Weiss from G. Di Stefano's excavation journals

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στην ύπαρξη ζόμπι. Τουλάχιστον αυτό αποδεικνύει πρόσφατη αρχαιολογική μελέτη στους σκελετούς που βρέθηκαν στη νεκρόπολη αρχαιοελληνικής αποικίας στην Σικελία.

Remains found at the ancient Greek cemetary in Kamarina, south east Sicily, were found buried in fetal positions like the one shown above. Two of the bodies were pinned into their tombs with rocks and pottery. A burial, at Passo Marinaro, of a person laid on his or her side with bent knees. Credit: Photo by C.L. Sulosky Weaver, courtesy of the Regional Museum of Kamarina in Sicily

Γνωστό ως Passo Marinaro, το νεκροταφείο κοντά στην παράκτια πόλη της Καμαρίνα στη νοτιοανατολική Σικελία, χρονολογείται από τον 5ο έως τον 3ο αιώνα π.Χ. Η νεκρόπολη έχει περίπου 2.905 τάφους και περισσότεροι από τους μισούς περιείχαν κτερίσματα, κυρίως πήλινα αγγεία, αλλά και ειδώλια και μεταλλικά νομίσματα. Ωστόσο δύο από τους τάφους είχαν κάτι το μοναδικό.

Ένα σώμα, που βρέθηκε στον τάφο υπ' αριθμόν 653, περιείχε ένα άτομο αγνώστου φύλου, το οποίο βίωσε περίοδο σοβαρού υποσιτισμού ή ασθένειας στη ζωή του. Ωστόσο αυτό που είναι ασυνήθιστο στον συγκεκριμένο τάφο είναι ότι το κεφάλι και τα πόδια του ατόμου καλύπτονταν πλήρως από μεγάλα θραύσματα αμφορέων, όπως αναφέρει στο Discovery Channel η Κάρι Σουλόσκι Γουίβερ, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

«Τα βαριά θραύσματα αμφορέων που βρέθηκαν στον τάφο 653 ήταν προφανώς για να καθηλώσουν το σώμα στον τάφο και να μην ξανασηκωθεί» επισημαίνει η Γουίβερ.

A child aged between eight and 13 years old, shown in the sketch above, was also found in the Passo Marinaro cemetery with five rocks that had been placed on top of the body to trap it in the grave. Photo Credit: Drawing by D. Weiss from G. Di Stefano's excavation journals

Ο άλλος παράξενος τάφος, υπ' αριθμόν 693 περιείχε τα λείψανα ενός παιδιού αγνώστου φύλου και ηλικίας περίπου 8 με 13 ετών. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι πέθανε από κάποια ασθένεια ή υποσιτισμό, όπως στην προηγούμενη περίπτωση, παρ' όλα αυτά το παιδί θάφτηκε με πέντε μεγάλες πέτρες τοποθετημένες πάνω από το σώμα του. «Φαίνεται ότι αυτές οι πέτρες χρησιμοποιήθηκαν για να παγιδεύσουν το σώμα στον τάφο του» εξηγεί η Γουίβερ.

Όπως παρατηρεί η ίδια «είναι άγνωστο γιατί οι συγκεκριμένοι νεκροί «καρφώθηκαν» στους τάφους τους, αλλά η ειδική αυτή μεταχείριση δείχνει ότι οι νεκροφοβικές πεποιθήσεις και πρακτικές υπήρχαν στη Σικελία».

An example of a lead curse tablet found in Jerusalem. Photo credit: Courtesy Robert Walter Daniel/Live Science

Η Νεκροφοβία ή ο φόβος των νεκρών, είναι μια έννοια που έχει παρουσία στον ελληνικό πολιτισμό από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι σήμερα. Κατάδεσμοι, πλακίδια χαραγμένα με μαγικά ξόρκια, βρέθηκαν επίσης στο νεκροταφείο, υποδηλώνοντας ότι ορισμένοι κάτοικοι της Καμαρίνα χρησιμοποιούσαν κατάρες και ξόρκια για να σηκώσουν τους νεκρούς από τους τάφους τους.

This drawing of a katadesmos, or magic curse, was found in the cemetery at Kamarina and may have been used in necromancy to encourage the dead to rise to reek revenge on the living. Photo Credit: Drawing by D. Weiss

«Τα πλακίδια περιείχαν αναφορές που απευθύνονταν σε θεότητες του Κάτω Κόσμου που θα ξυπνούσαν τα πνεύματα των νεκρών» εξηγεί η Γουίβερ μιλώντας στο Discovery News.

Σημείωσε ότι όλες αυτές οι πρακτικές καταδεικνύουν την επιθυμία τόσο να καταστείλουν, όσο και να επικαλεστούν ορισμένους νεκρούς.

Large stones were also used to create the tombs at Passo Marinaro, shown in this reconstruction at the Regional Museum of Kamarina, which may also have served to keep the dead from rising to bother the living. Credit: C. J. Sulosky Weaver

«Παρά το γεγονός ότι οι πράξεις αυτές φαίνεται να είναι αντιφατικές, παρέχουν μια ισχυρή μαρτυρία για τους τρόπους με τους οποίους οι αρχαίοι Έλληνες αντιλαμβάνονταν τους νεκρούς» τονιζει η Γουίβερ.

Η έρευνά της θα συμπεριληφθεί στο βιβλίο «Η βιοαρχαιολογία της κλασικής Καμαρίνα: Η ζωή και ο θάνατος στην ελληνική Σικελία» το οποίο θα δημοσιευθεί από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα το Σεπτέμβριο.

Αλγόριθμος στην υπηρεσία της αυθεντικότητας έργων τέχνης. Belgrade researchers view art as self-organization process

«Η γεύση των δακρύων», έργα του Ρενέ Μαγκρίτ. Ποιο είναι το αυθεντικό και ποιο το αντίγραφο; Two paintings ”The Flavour of tears” by René Magritte. Which one is an original and which one is a copy?

Ένας καλλιτέχνης που αντιγράφει έναν πίνακα, ακόμα κι αν το έργο είναι δικό του, θα επεξεργαστεί τα χρώματα διαφορετικά σε σχέση με το πρωτότυπο, ισχυρίζονται Σέρβοι επιστήμονες πληροφορικής. 

Οι επιστήμονες ανέπτυξαν έναν αλγόριθμο ο οποίος είναι σε θέση να διακρίνει τον αυθεντικό πίνακα από το αντίγραφο. Όπως υποστηρίζουν ο Μίλαν Ράκγιοβιτς και ο Μίλος Μιλοβάνοβιτς, οι τεχνολογίες και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση μίας εικόνας είναι πλέον τόσο αναπτυγμένες που είναι σχετικά εύκολο, με τα σωστά εργαλεία, κάποιος να διακρίνει το πρωτότυπο έργο, ακόμα κι αν το αντίγραφο έχει δημιουργηθεί από τον ίδιο καλλιτέχνη.

Προκειμένου να αποδείξουν ότι ο αλγόριθμος που ανέπτυξαν είναι σε θέση να κάνει όσα ισχυρίζονται, προσέλαβαν έναν Ολλανδό καλλιτέχνη να φιλοτεχνήσει 7 διαφορετικά έργα τέχνης και λίγες ημέρες αργότερα να δημιουργήσει τα αντίγραφά τους.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες πήραν τους συνολικά 14 πίνακες και εξέτασαν τις αποχρώσεις του κόκκινου, του μπλε και του πράσινου χρησιμοποιώντας την τεχνική «ανάλυσης κυματιδίων» – μία διαδικασία κατά την οποία ο υπολογιστής εξετάζει σταδιακά τα πιο θολά τμήματα της εικόνας.

A pair of Serbian computer scientists figured out a way to detect cognitive processes involved in human creativity. Milan Rajkovic and Milos Milovanovic decided to use emerging ideas about machine vision to see whether the underlying organization of a copy is different than that of an original. A still-life painting by Charlotte Caspers commisioned by Ingrid Daubechies and the Art Investigation group at Princeton University. The canvas is a crude, absorbing jute-type. Soft brushes were used. Credit: arXiv:1506.04356

Βάσει των αποτελεσμάτων της ανάλυσης, οι ερευνητές ήταν σε θέση να πουν με ακρίβεια ποιοι πίνακες ήταν οι αυθεντικοί και ποια τα αντίγραφα. «Για όλα τα αντίγραφα και όλους τους πίνακες, η μέση παγκόσμια πολυπλοκότητα ενός αυθεντικού έργου είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αξία ενός αντιγράφου», δήλωσαν.

René Magritte portraied by Lothar Wolleh.

Στη συνέχεια, οι δύο επιστήμονες χρησιμοποίησαν την τεχνική αυτή για την ανάλυση δύο σχεδόν πανομοιότυπων έργων ζωγραφικής, τα οποία οι ειδικοί πιστεύουν ότι δημιουργήθηκαν τον 20ό αιώνα από τον σουρρεαλιστή καλλιτέχνη Ρενέ Μαγκρίτ και έχουν προβληματίσει τους ιστορικούς τέχνης εδώ και δεκαετίες. Οι δύο επιστήμονες ισχυρίζονται ότι κατάφεραν να εντοπίσουν τον αυθεντικό πίνακα από το αντίγραφο, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχουν δημοσιοποιήσει τα ευρήματά τους.

Πηγή: arxiv.org/abs/1506.04356: “The Artists Who Forged Themselves: Detecting Creativity in Art”.