Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Τετάρτη 4 Μαΐου 2016

Είμαστε όλοι… Βέλγοι; Are we all Belgians? DNA study pinpoints ‘forefathers’ of Europe

Η νέα μελέτη υποδεικνύει μια αρχαία φυλή που αρχικά ζούσε στην κεντρική Ευρώπη ως εκείνη από την οποία κατάγονται όλοι οι Ευρωπαίοι. Researchers carrying out the most detailed genetic analysis of Upper Paleolithic Europeans to date have discovered a major new lineage of early modern humans. This group, which lived in the northwest around 35,000 years ago, directly contributed to the ancestry of present-day Europeans (artist's impression pictured).

Πριν από λίγες εβδομάδες παρουσιάστηκε μια μελέτη σύμφωνα με την οποία οι μισοί σύγχρονοι Δυτικοευρωπαίοι κατάγονται από έναν «βασιλιά» της Εποχής του Χαλκού, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 4.000 χρόνια και υπήρξε ο γενάρχης μιας δυναστείας ευγενών, οι οποίοι σταδιακά εξαπλώθηκαν σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, δίνοντας τέλος στις λιγότερο ιεραρχικές κοινωνίες που είχαν προηγηθεί. Μια νέα γενετική ανάλυση υποδεικνύει μια φυλή που ζούσε πριν από 35 χιλιάδες έτη στις περιοχές του σημερινού Βελγίου από την οποία σύμφωνα με τους ερευνητές κατάγονται όλοι οι Ευρωπαίοι.

Τα ευρήματα

Three ~31,000-year-old skulls from Dolni Vestonice in the Czech Republic. For the next five thousand years, all samples analyzed in this study -- whether from Belgium, the Czech Republic, Austria, or Italy -- are closely related, reflecting a population expansion associated with the Gravettian archaeological culture. Credit: Martin Frouz and Jirí Svoboda

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ ανέλυσαν το γονιδίωμα δεκάδων ανθρώπων που ζούσαν πριν από 45 χιλιάδες ως και πριν επτά χιλιάδες έτη στην Ευρώπη. Έχει διαπιστωθεί ότι ο σύγχρονος άνθρωπος έφτασε στην ευρωπαϊκή ήπειρο πριν από περίπου 45 χιλιάδες έτη. Όμως δεν έχει φωτιστεί το πώς οι πληθυσμοί των σύγχρονων ανθρώπων κινήθηκαν στην ήπειρο και σε ποιες περιοχές εγκαταστάθηκαν πριν την κομβική για την μετέπειτα παρουσία και εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών εμφάνιση της γεωργίας.

Researchers from Harvard University analysed genome-wide data from 51 modern humans who lived between 45,000 and 7,000 years ago. The location and age of these humans is shown. Each bar corresponds to an individual, the colour represents the genetically defined cluster, and the height is proportional to age.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πριν από 35 χιλιάδες έτη υπήρξε μια ομάδα ανθρώπων που ζούσε σε  περιοχές της κεντρικής Ευρώπης και ειδικότερα στις περιοχές του Βελγίου. Η ομάδα αυτή σύμφωνα με τους ερευνητές είναι εκείνη από την οποία κατάγονται απευθείας οι σημερινοί Ευρωπαίοι. Οι ερευνητές στο άρθρο τους στην επιθεώρηση «Nature» αναφέρουν αυτή την φυλή ως τους «ιδρυτές πατέρες» των Ευρωπαίων.

Επίμονη φυλή

Reconstruction of an Ice Age woman based on remains from Abri Pataud in France. S. ENTRESSANGLE/E. DAYNES/SCIENCE PHOTO LIBRARY

Οι ερευνητές αναφέρουν επίσης ότι η ομάδα αυτή κυριάρχησε για περίπου δύο χιλιάδες έτη αλλά πριν από περίπου 33 χιλιάδες έτη κάποια άλλη φυλή έκανε δυναμικά την εμφάνιση της στην Ευρώπη έθεσε στο περιθώριο την προηγούμενη και κυριάρχησε στην ήπειρο. Η μελέτη δείχνει ότι οι… ιδρυτές πατέρες δεν εξαφανίστηκαν αλλά εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της ιβηρικής χερσονήσου. Εκεί η φυλή αυτή κατάφερε να προστατευτεί σε σημαντικό βαθμό από την τελευταία μεγάλη εποχή παγετώνων που χτύπησε την Ευρώπη. Η συγκεκριμένη εποχή παγετώνων έφτασε στο αποκορύφωμα της πριν από περίπου 25 χιλιάδες έτη και έληξε τελικά πριν από περίπου 12 χιλιάδες έτη.

The genetic analysis shows the Aurignacian culture was displaced by the Gravettian culture, but later re-emerged. Radiocarbon dating shows the Aurignacian culture from Europe and southwest Asia dominated from 47,000 to 41,000 years ago (locations pictured), although emerged in smaller groups earlier than this.

Οι κλιματικές συνθήκες εξόντωσαν όπως φαίνεται τις άλλες μεγάλες φυλές επιτρέποντας στην «προστατευμένη» αρχαία φυλή να ξεκινήσει μια νέα πετυχημένη εκστρατεία αποίκησης της ηπείρου η οποία ξεκίνησε πριν από 19 χιλιάδες έτη. Τελικά σύμφωνα με την μελέτη η φυλή αυτή κατάφερε να κυριαρχήσει για άλλα πέντε χιλιάδες έτη και τελικά αντικαταστάθηκε οριστικά αυτή τη φορά από πληθυσμούς που ζούσαν στις νοτιοανατολικές περιοχές της Ευρώπης και ειδικότερα στις περιοχές πέριξ της Ελλάδας και της Τουρκίας οι οποίοι αποίκησαν με επιτυχία την ήπειρο.

Πηγή: Qiaomei Fu, Cosimo Posth, Mateja Hajdinjak, Martin Petr, Swapan Mallick, Daniel Fernandes, Anja Furtwängler, Wolfgang Haak, Matthias Meyer, Alissa Mittnik, Birgit Nickel, Alexander Peltzer, Nadin Rohland, Viviane Slon, Sahra Talamo, Iosif Lazaridis, Mark Lipson, Iain Mathieson, Stephan Schiffels, Pontus Skoglund, Anatoly P. Derevianko, Nikolai Drozdov, Vyacheslav Slavinsky, Alexander Tsybankov, Renata Grifoni Cremonesi, Francesco Mallegni, Bernard Gély, Eligio Vacca, Manuel R. González Morales, Lawrence G. Straus, Christine Neugebauer-Maresch, Maria Teschler-Nicola, Silviu Constantin, Oana Teodora Moldovan, Stefano Benazzi, Marco Peresani, Donato Coppola, Martina Lari, Stefano Ricci, Annamaria Ronchitelli, Frédérique Valentin, Corinne Thevenet, Kurt Wehrberger, Dan Grigorescu, Hélène Rougier, Isabelle Crevecoeur, Damien Flas, Patrick Semal, Marcello A. Mannino, Christophe Cupillard, Hervé Bocherens, Nicholas J. Conard, Katerina Harvati, Vyacheslav Moiseyev, Dorothée G. Drucker, Jiří Svoboda, Michael P. Richards, David Caramelli, Ron Pinhasi, Janet Kelso, Nick Patterson, Johannes Krause, Svante Pääbo, David Reich. The genetic history of Ice Age Europe. Nature, 2016; DOI: 10.1038/nature17993

Η μικρότερη μηχανή στον κόσμο τροφοδοτείται με φως. The World's Tiniest Light-Powered Engines Could Revolutionize Medicine

Η νέα νανομηχανή, με την ονομασία ΑΝΤ (Actuating Nano-Transducer) ή «Μυρμήγκι», μπορεί να κινηθεί τρομερά γρήγορα και να ασκήσει μεγάλες δυνάμεις, πολύ μεγαλύτερες από άλλες μικροσκοπικές συσκευές. Just a few billionths of a metre in size, the world's tiniest engine (illustrated) uses light to power itself and works at scales smaller than a human cell. The nanoscale engine could form the basis of nano-machines that can navigate in water, sense the environment around them, or even enter living cells to fight disease. Image: Yi Ju/university of Cambridge Nanophotonics

Ερευνητές στη Βρετανία δημιούργησαν τη μικρότερη μηχανή στον κόσμο, μεγέθους μόλις λίγων νανομέτρων (δισεκατομμυριοστών του μέτρου), η οποία τροφοδοτείται με φως λέιζερ και κινείται σαν έμβολο.

Still from Fantastic Voyage (1966)

Η νανομηχανή μπορεί μελλοντικά, μεταξύ άλλων, να αξιοποιηθεί στην ιατρική νανορομποτική, για να κινεί μικροσκοπικά ρομπότ (νανομπότ), που θα εισχωρούν ακόμη και στα ανθρώπινα κύτταρα για να καταπολεμούν τις ασθένειες. Άλλες πιθανές εφαρμογές είναι νανομηχανές που θα κινούνται στο νερό ή σε άλλα υγρά και θα αντιλαμβάνονται το περιβάλλον γύρω τους, λειτουργώντας ως κινούμενοι αισθητήρες.

Οι ερευνητές του Κέντρου Νανοφωτονικής του ιστορικού Εργαστηρίου Κάβεντις του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζέρεμι Μπάουμπεργκ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).

When the 'actuating nano-transducers', or Ants, engine is heated with a laser, the polymer gel expels water and collapses. This forces gold nanoparticles to bind together (pictured). When the laser is turned off, the device cools and water is re-absorbed. This pushes the gold nanoparticles apart, releasing the stored energy .

Η μηχανή αποτελείται από φορτισμένα νανοσωματίδια χρυσού, προσδεμένα μεταξύ τους με ένα πολυμερές υλικό σε μορφή γέλης που λέγεται pNIPAM και το οποίο είναι πολύ ευαίσθητο στις αλλαγές της θερμοκρασίας. Όταν το υλικό αυτό θερμαίνεται με φως λέιζερ, τότε μέσα σε κλάσμα του δευτερολέπτου αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες ελαστικής ενέργειας, καθώς αποβάλλει όλο το νερό από τη γέλη και συρρικνώνεται, με συνέπεια τα νανοσωματίδια χρυσού να προσκολλώνται σφιχτά μεταξύ τους.

Όταν όμως αντίθετα η συσκευή ψύχεται κάτω από τους 32 βαθμούς Κελσίου, το πολυμερές απορροφά νερό και φουσκώνει, με αποτέλεσμα -όπως σε ένα ελατήριο- τα νανοσωματίδια να απωθούνται απότομα μακριά το ένα από το άλλο, δημιουργώντας μια προωθητική δύναμη. Καθώς η θερμοκρασία αυξομειώνεται, η νανομηχανή κινείται σαν έμβολο.

Όπως δήλωσε ο ερευνητής δρ Τάο Ντινγκ, «είναι σαν μια έκρηξη, καθώς εκατοντάδες χρυσά σφαιρίδια απομακρύνονται απότομα το ένα από το άλλο μέσα σε ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου, όταν τα μόρια του νερού φουσκώνουν τα πολυμερή υλικά γύρω τους».

«Γνωρίζουμε ότι το φως μπορεί να θερμάνει το νερό για να κινήσει τις ατμομηχανές. Τώρα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το φως για να κινήσουμε μια μηχανή σαν «πιστόνι» σε νανοκλίμακα» ανέφερε ο ερευνητής δρ Βεντσισλάβ Βάλεβ.

The Ant engine is bio-compatible, cheap to make, and energy efficient. The researchers make use of Van de Waals attraction of heavy metal particles to set the springs (polymers) and water molecules to release them, which is very reversible and reproducible. The rising temperatures and release of energy is.

Η νέα νανομηχανή, με την ονομασία ΑΝΤ (Actuating Nano-Transducer) ή «Μυρμήγκι», μπορεί να κινηθεί τρομερά γρήγορα και να ασκήσει μεγάλες δυνάμεις, πολύ μεγαλύτερες από άλλες μικροσκοπικές συσκευές. Η ανά μονάδα βάρους ισχύς της είναι σχεδόν 100 φορές μεγαλύτερη από οποιασδήποτε άλλης μηχανής ή μυός. Είναι επίσης βιοσυμβατή, οικονομική στην παραγωγή της και ενεργειακά αποδοτική.

«Όπως τα πραγματικά μυρμήγκια, οι νανομηχανές ΑΝΤ παράγουν μεγάλη ισχύ σε σχέση με το βάρος τους. Η πρόκληση πλέον που αντιμετωπίζουμε, είναι πώς να ελέγξουμε αυτή την ισχύ για νανομηχανικές εφαρμογές», δήλωσε ο Μπάουμπεργκ.

Είπε ακόμη ότι το οριακό σημείο λειτουργίας της μηχανής θα μπορούσε να αναπροσαρμοσθεί από τους 32 στους 37 βαθμούς Κελσίου (όσο η θερμοκρασία του ανθρωπίνου σώματος), καθώς επίσης να αναζητηθεί μια εναλλακτική πηγή θερμότητας πέρα από το φως λέιζερ.

Οι ερευνητές ήδη συνεργάζονται με την Cambridge Enterprise, τον επιχειρηματικό «βραχίονα» του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, καθώς και με άλλες εταιρείες, προκειμένου να προχωρήσουν σε εμπορική αξιοποίηση της εφεύρεσής τους.

Πλανητικό τζακ πότ! Three Potentially Habitable Worlds Found Around Nearby Ultracool Dwarf Star

Εντοπίστηκαν τρεις εξωπλανήτες που ίσως φιλοξενούν ζωή. This artist’s impression shows an imagined view from close to one of the three planets orbiting an ultracool dwarf star just 40 light-years from Earth that were discovered using the TRAPPIST telescope at ESO’s La Silla Observatory. These worlds have sizes and temperatures similar to those of Venus and Earth and are the best targets found so far for the search for life outside the Solar System. They are the first planets ever discovered around such a tiny and dim star. In this view one of the inner planets is seen in transit across the disc of its tiny and dim parent star. Credit: ESO/M. Kornmesser

Διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε τρεις εξωπλανήτες, οι οποίοι δυνητικά θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή. Η ανακάλυψη είναι εξαιρετικά σημαντική εκτός των άλλων επειδή το μητρικό άστρο των πλανητών είναι μικρό και ιδιαίτερα ψυχρό. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό να υπάρχει δυνατότητα παρουσίας της ζωής ακόμη και σε κόσμους που μέχρι τώρα θεωρούσαμε ότι θα ήταν από εξαιρετικά δύσκολο ως αδύνατο να συμβεί πολλαπλασιάζοντας έτσι τις πιθανότητες ύπαρξης ζωής στο Σύμπαν.

Το σύστημα

Artist’s impression of the ultracool dwarf star TRAPPIST-1 and its three planets. Credit: ESO/M. Kornmesser/N. Risinger (skysurvey.org)

Οι πλανήτες κινούνται γύρω από το μικρό πολύ ψυχρό άστρο Trappist-1, που έχει μέγεθος λίγο μεγαλύτερο του Δία και περίπου το ένα όγδοο του Ήλιου μας. Οι εξωπλανήτες βρίσκονται σε απόσταση μόνο 39 έως 40 ετών φωτός από τη Γη. Το μέγεθος και η θερμοκρασία τους μοιάζουν με της Γης, πράγμα που τους καθιστά -κάποιους τουλάχιστον- κατ' εξοχήν πιθανούς υποψήφιους για τη φιλοξενία ζωής εκτός του ηλιακού μας συστήματος.

Είναι οι πρώτοι εξωπλανήτες που ανακαλύπτονται γύρω από ένα τόσο αχνό άστρο. Οι υπέρψυχροι νάνοι αστέρες είναι αχνά άστρα που εκπέμπουν υπέρυθρη ακτινοβολία. Συνήθως περνούν απαρατήρητοι και δεν έχουν μελετηθεί ιδιαίτερα. Εκτιμάται ότι περίπου το 15% των άστρων κοντά στον Ήλιο ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.

Η ανακάλυψη

This picture shows the Sun and the ultracool dwarf star TRAPPIST-1 to scale. The faint star has only 11% of the diameter of the sun and is much redder in colour. Credit: ESO

Οι επιστήμονες από το Βέλγιο, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, με επικεφαλής τον Μισέλ Γκιγιόν του Ινστιτούτου Αστροφυσικής και Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου της Λιέγης έκαναν την ανακάλυψη με το μικρό ρομποτικό βελγικό τηλεσκόπιο TRAPPIST, διαμέτρου μόλις 60 εκατοστών, στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή. Το υπέρυθρο τηλεσκόπιο εστιάζει αποκλειστικά σε κοντινά μικρά και αχνά άστρα, που είναι αόρατα με τα οπτικά τηλεσκόπια.

Το άστρο Trappist-1 έχει μόλις το 0,05% της φωτεινότητας του Ήλιου μας και το 8% της μάζας του. Οι τρεις εξωπλανήτες κινούνται πολύ πιο κοντά (20 έως 100 φορές) στο άστρο τους από ό,τι η Γη στον Ήλιο, όμως το μητρικό άστρο τους είναι πολύ πιο κρύο, με αποτέλεσμα να δέχονται αστρική (ηλιακή) ακτινοβολία το πολύ τετραπλάσια σε σχέση με τη Γη.

Οι ζώνες

This chart shows the naked eye stars visible on a clear dark night in the sprawling constellation of Aquarius (The Water Carrier). The position of the faint and very red ultracool dwarf star TRAPPIST-1 is marked. Although it is relatively close to the Sun it is very faint and not visible in small telescopes. Credit: ESO/IAU and Sky & Telescope

Οι δύο εξωπλανήτες υπολογίζεται ότι βρίσκονται οριακά έξω από την «κατοικήσιμη» ζώνη του άστρου τους (ούτε πολύ κοντά, ούτε πολύ μακριά από αυτό), ενώ ο τρίτος πιθανώς βρίσκεται μέσα στη ζώνη. Προς το παρόν, η μάζα και η σύνθεση των πλανητών παραμένουν άγνωστες, άρα δεν μπορούν να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα κατά πόσο όντως είναι σε θέση να φιλοξενήσουν μορφές ζωής. Μελλοντικές παρατηρήσεις με μεγαλύτερα τηλεσκόπια αναμένεται να δώσουν περισσότερες πληροφορίες, όπως π.χ. αν υπάρχει ατμόσφαιρα και νερό στους εξωπλανήτες, πράγμα που θα αυξήσει την πιθανότητα να είναι κατοικήσιμοι.

Astronomers using telescopes at ESO's observatories in Chile have discovered three planets around a dim dwarf star just 40 light-years from Earth. These worlds have sizes and temperatures similar to those of Venus and the Earth, and they are the best targets so far found in the hunt for life elsewhere in the Universe. Credit/Courtesy: ESO

Ήδη σχεδιάζεται, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα SPECULOOS, στο πλαίσιο του οποίου θα εγκατασταθούν στην περιοχή του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO) στη Χιλή τέσσερα ρομποτικά τηλεσκόπια διαμέτρου ενός μέτρου το καθένα, τα οποία μέσα στην επόμενη πενταετία θα αναζητήσουν δυνητικά φιλόξενους για ζωή εξωπλανήτες γύρω από 500 αχνά και ψυχρά μικρά άστρα στη «γειτονιά» μας. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».


Πέμπτη 28 Απριλίου 2016

Χαρτογράφησαν τις λέξεις στον εγκέφαλο! Scans Show 'Brain Dictionary' Groups Words By Meaning

Εντόπισαν τον μηχανισμό που οργανώνεται η γλώσσα. MRI scans suggests words stimulate different regions of the brain depending on their meaning. Credit: Alexander Huth/Nature

Επιστήμονες στις ΗΠΑ «χαρτογράφησαν» για πρώτη φορά τον τρόπο που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά στις λέξεις και οργανώνει τη γλώσσα. Ο «σημασιολογικός άτλαντας» αποκαλύπτει ποιές περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται από τις λέξεις και τις διαφορετικές σημασίες τους. Η ανακάλυψη αναμένεται να βοηθήσει στην ανάγνωση των ανθρωπίνων σκέψεων στο μέλλον, π.χ. σε ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν λόγω εγκεφαλικού τραυματισμού ή άλλης πάθησης.

Η ομαδοποίηση

Different areas of the cortex were roughly arranged according to categories of words, such as green for visual words, red for social and brown for places. One region of the brain (pictured) showed increased activity for words such as 'wife' and 'mother'. By splitting up the surface into tiny cubes, the team was able to produce the detailed atlas of activity for groups of words.

Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι ο εγκέφαλος «αρχειοθετεί» τις λέξεις με πολύ διαφορετικό τρόπο από ό,τι ένα λεξικό, ομαδοποιώντας τις ανάλογα με τη σημασία τους. Όπως διαπιστώθηκε επίσης, ο «χάρτης» φαίνεται να είναι παρόμοιος στους διαφορετικούς ανθρώπους.

The study found that although the atlas for each person may be slightly different, the way in which information is archived and accessed is broadly similar, with similar regions of the brain accessed for similar word groups (pictured are the atlases for three individuals).

Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής τους Τζακ Γκάλαντ και Αλεξ Χουθ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature». Οι επτά αγγλόφωνοι εθελοντές που συμμετείχαν, άκουγαν ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα για πάνω από δύο ώρες, ενώ η νευρωνική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους παρακολουθούνταν συνεχώς με την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI).

Τα πειράματα

The models show brain regions related to meaning of visual characteristics were found close to related functional regions. So the area for words such as stripes or spots is located close to the visual cortex, where the brain processes vision.

Οι επιστήμονες κατέγραφαν τις παραμικρές αλλαγές στη ροή του αίματος και στην οξυγόνωση του εγκεφάλου στον εγκεφαλικό φλοιό, ανάλογα με τις λέξεις που άκουγαν οι εθελοντές. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου ηλεκτρονικού υπολογιστή, δημιουργήθηκε ένας σημασιολογικός «χάρτης», ο οποίος συσχετίζει τις λέξεις και τις σημασίες τους με συγκεκριμένες περιοχές του αριστερού και του δεξιού ημισφαιρίου.

Κάθε σημείο του εγκεφάλου συνδέεται με έναν αριθμό σχετιζόμενων λέξεων από πλευράς σημασίας. Από την άλλη, η ίδια λέξη ενεργοποιείται σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, ανάλογα με τη διαφορετική σημασία της κάθε φορά. Για παράδειγμα, στην αριστερή περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού λίγο πάνω από το αριστερό αυτί ενεργοποιείται η λέξη «θύμα» (στα αγγλικά) και στο ίδιο περίπου σημείο εντοπίζονται οι σχετικές λέξεις «σκοτωμένος», «καταδικασμένος», «δολοφονημένος» κ.α. Στην πάνω δεξιά πλευρά του εγκεφάλου γειτνιάζουν οι «οικογενειακές» λέξεις (σύζυγος, παιδιά, γονείς κ.α.).

Η τοπογραφία

Δείτε ένα βίντεο που έδωσαν στη δημοσιότητα οι ερευνητές. Where exactly are the words in your head? Scientists have created an interactive map showing which brain areas respond to hearing different words. The map reveals how language is spread throughout the cortex and across both hemispheres, showing groups of words clustered together by meaning. The beautiful interactive model allows us to explore the complex organisation of the enormous dictionaries in our heads.

«Η ομοιότητα στη σημασιολογική ‘τοπογραφία' του εγκεφάλου διαφορετικών ανθρώπων είναι πράγματι εκπληκτική», δήλωσε ο Χουθ, ο οποίος προτίθεται να μελετήσει περαιτέρω τον «χάρτη» σε μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών. Επίσης, πέρα από τις σημασίες των λέξεων, θα επιδιωχθεί να δημιουργηθούν εγκεφαλικοί «άτλαντες» και για άλλες πλευρές της γλώσσας όπως η δομή της, δηλαδή η σύνταξη.

Στο απώτερο μέλλον, θα μπορούσε μάλιστα να φαντασθεί κανείς ότι τέτοιοι «άτλαντες» θα επέτρεπαν να διαβασθεί η σκέψη του καθενός μας και όχι μόνο των ανήμπορων να μιλήσουν. Μια προοπτική που ασφαλώς δεν θα ευχαριστήσει τους πάντες.

Οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει ένα διαδραστικό δικτυακό τόπο όπου ο καθένας μπορεί να ψάξει τον αγγλόφωνο «άτλαντα» των λέξεων, στη διεύθυνση http://gallantlab.org/huth2016/.

Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

Στον Τιτάνα κάνεις μπάνιο...σε μεθάνιο. Cassini explores a methane sea on Titan

Οι θάλασσες του Τιτάνα διαθέτουν σίγουρα μεθάνιο. A new study finds that a large sea on Saturn's moon Titan is composed mostly of pure liquid methane, independently confirming an earlier result. The seabed may be covered in a sludge of carbon- and nitrogen-rich material, and its shores may be surrounded by wetlands. Sunlight glints off of Titan's northern seas this near-infrared, color mosaic from NASA's Cassini spacecraft. Credit: NASA/JPL/Univ. Arizona/Univ. Idaho

Έχει διαπιστωθεί ότι στην επιφάνεια του Τιτάνα υπάρχουν θάλασσες και λίμνες υγρών υδρογονανθράκων. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι μια από αυτές αποτελείται από καθαρό μεθάνιο.

Ξεχωριστός

A radar image of Titan’s north polar regions (centre), with close ups of numerous lakes (left) and a large sea (right). The sea, Ligeia Mare, measures roughly 420 x 350 km and is the second largest known body of liquid hydrocarbons on Titan. Its shorelines extend for some 2000 km and many rivers can be seen draining into the sea. By contrast, the numerous lakes are typically less than 100 km across and have more rounded shapes with steep sides. The radar images were created using data collected by the international Cassini spacecraft. Credit: Centre: NASA/JPL-Caltech/ASI/USGS; left and right: NASA/ESA. Acknowledgement: T. Cornet, ESA

Από όλους τους δορυφόρους στο ηλιακό μας σύστημα, ο Τιτάν είναι ο μόνος που διαθέτει πυκνή ατμόσφαιρα και μεγάλα υγρά αποθέματα, μοιάζοντας έτσι περισσότερο με πλανήτη. Αλλά ενώ η ατμόσφαιρά του, όπως και η γήινη, περιέχει κυρίως άζωτο (πάνω από 95%), διαθέτει ελάχιστο οξυγόνο και, αντί για αυτό, περιέχει άφθονο μεθάνιο. Καθώς η θερμοκρασία στον Τιτάνα είναι χαμηλή λόγω της μεγάλης απόστασης από τον Ήλιο, το μεθάνιο συσσωρεύεται στην επιφάνειά του σε υγρή μορφή.

How different organic compounds make their way to the seas and lakes on Titan, the largest moon of Saturn. A recent study revealed that Ligeia Mare, one of Titan’s three seas, consists of pure methane and has a seabed covered by sludge of organic-rich material. In the atmosphere of Titan, nitrogen and methane react to produce a wealth of organic molecules. Scientists believe that the heaviest of these molecules fall to the surface. When they reach the sea, either by directly falling from the air, via rain, or through the rivers, some are dissolved in the liquid methane (shown in yellow), while the insoluble ones – such as nitriles and benzene, shown in brown – sink to the sea floor. Credit: ESA

Εκτιμάται ότι περίπου το 2% της επιφάνειας του Τιτάνα καλύπτεται από υγρούς υδρογονάνθρακες. Υπάρχουν τρεις μεγάλες θάλασσες κοντά στο βόρειο πόλο του, οι οποίες περιβάλλονται από δεκάδες μικρότερες λίμνες, ενώ στο νότιο ημισφαίριό του υπάρχει μόνο μια λίμνη.

Τα ευρήματα

Ligeia Mare, shown here in a false-colour image from the international Cassini mission, is the second largest known body of liquid on Saturn's moon Titan. It measures roughly 420 km x 350 km and its shorelines extend for over 3,000 km. It is filled with liquid methane. The mosaic shown here is composed from synthetic aperture radar images from flybys between February 2006 and April 2007. Credit: NASA/JPL-Caltech/ASI/Cornell

Η νέα έρευνα, με επικεφαλής την Αλίς Λε Γκολ του Εργαστηρίου LATMOS (Laboratoire Atmospheres, Milieux, Observations Spatiales) του γαλλικού Πανεπιστημίου των Βερσαλλιών Σεν-Κεντέν, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μεγάλη θάλασσα Ligeia Mare αποτελείται από μεθάνιο.

Οι εκτιμήσεις βασίσθηκαν στις παρατηρήσεις των θερμικών εκπομπών από τη Ligeia Mare σε μήκος κύματος μικροκυμάτων. Η εν λόγω θάλασσα εκτιμάται ότι έχει βάθος τουλάχιστον 160 μέτρων. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Geophysical Research: Planets».

Πηγή: A. Le Gall, M. J. Malaska, R. D. Lorenz, M. A. Janssen, T. Tokano, A. G. Hayes, M. Mastrogiuseppe, J. I. Lunine, G. Veyssière, P. Encrenaz, O. Karatekin. Composition, seasonal change, and bathymetry of Ligeia Mare, Titan, derived from its microwave thermal emissionJournal of Geophysical Research: Planets, 2016; 121 (2): 233 DOI:10.1002/2015JE004920

Η αδελφή του Πλούτωνα έχει και «σύντροφο». Distant Dwarf Planet Makemake Has Its Own Moon!

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Μακεμάκε και του μικρού δορυφόρου του. This artist's concept shows the distant dwarf planet Makemake and its newly discovered moon. Makemake and its moon, nicknamed MK 2, are more than 50 times farther away than Earth is from the sun. Credits: NASA, ESA, and A. Parker (Southwest Research Institute)

Αστρονόμοι στις ΗΠΑ με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble ανακάλυψαν ότι ο μακρινός πλανήτης νάνος Μακεμάκε διαθέτει τον δικό του μικρό δορυφόρο. Ο Μακεμάκε είναι, μετά τον Πλούτωνα, ο δεύτερος φωτεινότερος παγωμένος νάνος πλανήτης στη Ζώνη Κάϊπερ, στις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος. Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν τον Μaκεμάκε ως «την μικρή αδελφή» του Πλούτωνα.

Σκοτεινός κόσμος

This Hubble image reveals the first moon ever discovered around the dwarf planet Makemake. The tiny satellite, located just above Makemake in this image, is barely visible because it is almost lost in the glare of the very bright dwarf planet. Hubble’s sharp-eyed WFC3 made the observation in April 2015. Credits: NASA, ESA, and A. Parker and M. Buie (SwRI)

Ο Μακεμάκε είχε ανακαλυφθεί το 2005 και φέρει το όνομα της θεάς της δημιουργίας του πολιτισμού των Ράπα Νούι της Νήσου του Πάσχα. Ο δορυφόρος που εντοπίστηκε έλαβε την κωδική ονομασία ΜΚ2 και είναι πολύ σκοτεινός, περίπου 1.300 φορές πιο αχνός από τον «μητρικό» πλανήτη του. Έχει διάμετρο περίπου 160 χιλιομέτρων έναντι 1.400 χλμ. του ίδιου του Μακεμάκε, ο οποίος είναι ένας από τους πέντε νάνους πλανήτες που έχει αναγνωρίσει μέχρι στιγμής η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.

Δείτε και ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα για την ανακάλυψη του ΜΚ 2. Astronomers using the Hubble Space Telescope discovered a moon orbiting dwarf planet Makemake -- the third largest known object past the orbit of Neptune, about two thirds the size of Pluto. Further observations of this moon may allow astronomers to calculate Makemake's mass, which will give them a better idea of its density and thus its bulk composition. The Hubble Space Telescope has been instrumental in studying our outer solar system; it also discovered four of the five moons orbiting Pluto. Credits: NASA/Goddard/Katrina Jackson

Η τροχιά του δορυφόρου, η ηλικία του, η σύστασή του και η προέλευσή του παραμένουν άγνωστες προς το παρόν. Πιθανώς ο ΜΚ 2 προήλθε μετά από σύγκρουση του Μακεμάκε με άλλο σώμα της Ζώνης Κάϊπερ. Αίνιγμα αποτελεί επίσης η μεγάλη χρωματική διαφορά: ενώ ο νάνος πλανήτης είναι φωτεινός σαν φρέσκο χιόνι, ο δορυφόρος του είναι σκούρος σαν κάρβουνο.

Meet the dwarf planets of our solar system, Pluto Eris, Haumea, Makemake and Ceres. Credit: Karl Tate, SPACE.com contributor

Η ανακάλυψη του δορυφόρου του Μακεμάκε, που έγινε από ομάδα ερευνητών του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών στο Κολοράντο, ενισχύει την πεποίθηση των επιστημόνων ότι οι περισσότεροι νάνοι πλανήτες -πολλοί από τους οποίους βρίσκονται στη Ζώνη Κάϊπερ, διαθέτουν δορυφόρους.

Εντόπισαν τον πατριάρχη των ανδρών. Half of Western European men descended from one Bronze Age ‘king’

Ένας άνδρας που έζησε πριν από περίπου 200 χιλιάδες έτη είναι σύμφωνα με τη νέα μελέτη ο πρόγονος όλων των ανδρών. The largest ever study of global genetic variation in the human Y chromosome has uncovered the hidden history of men. Research published in Nature Genetics reveals explosions in male population numbers in five continents, occurring at times between 55 thousand and four thousand years ago. Hulton Archive/Getty Images

Όλοι οι σύγχρονοι άνδρες στη Γη κατάγονται από έναν μόνο άνδρα που έζησε πριν από περίπου 190.000 χρόνια. Όσον αφορά ειδικότερα τη «γηραιά» ήπειρο, οι μισοί σύγχρονοι Δυτικοευρωπαίοι κατάγονται από έναν «βασιλιά» της Εποχής του Χαλκού, ο οποίος ζούσε πριν από περίπου 4.000 χρόνια και υπήρξε ο γενάρχης μιας δυναστείας ευγενών, οι οποίοι σταδιακά εξαπλώθηκαν σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, δίνοντας τέλος στις λιγότερο ιεραρχικές κοινωνίες που είχαν προηγηθεί.

Η ανάλυση

The largest ever study of global genetic variation in the Y chromosome – only held by men – has revealed when populations exploded, beginning 55,000 years ago. This complex diagram shows a type of family tree, where branch lengths are proportional to the estimated times between splits, with the most ancient division occurring around 190,000 years ago. Coloured triangles represent the major clades (shown above).

Αυτά είναι τα πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα μίας νέας γενετικής ανάλυσης του ανδρικού χρωμοσώματος 1.244 ανδρών από 26 πληθυσμούς ανά τον κόσμο. Το εν λόγω χρωμόσωμα περνάει μόνο από τον πατέρα στον γιο και οι διαχρονικές μεταλλάξεις του αποκαλύπτουν ποιος σχετίζεται γενετικά με ποιον, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η κατασκευή ενός οικογενειακού «δέντρου» σε βάθος χρόνου.

Half of all Western European men are descendants of a Bronze Age 'king' who live 4,000 years ago, shown by the brown dots in this graph.  The discovery was made in largest ever study of global genetic variation in the Y chromosome. Scientists believe he fathered a group of nobles who then spread across Europe.

Οι 42 ερευνητές από τέσσερις ηπείρους, με επικεφαλής τον δρ. Κρις Τάϊλερ-Σμιθ του βρετανικού ινστιτούτου γενετικής Wellcome Trust Sanger δήλωσαν ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη μελέτη που έχει γίνει ποτέ στο χρωμόσωμα Υ και στις γενετικές παραλλαγές του σε παγκόσμια κλίμακα, αποκαλύπτοντας έτσι την «κρυφή» ιστορία των ανδρών.

Τα κύματα

The team used data to build a tree of 1,200 Y chromosomes, showing how they are all related to one another. The project sheds light on human evolution, showing we all descend from a single man living approximately 190,000 years ago, but populations exploded when technology was shared (illustrated above).

Μεταξύ άλλων, η γενετική ανάλυση δείχνει ότι υπήρξε μια εκρηκτική αύξηση στον αριθμό μερικών ομάδων ανδρών μέσα σε λίγες μόνο γενιές, κάτι που δεν συνέβη στις γυναίκες, ούτε σε όλους τους άνδρες. Πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η ραγδαία αύξηση του ανδρικού πληθυσμού πριν από 50.000 έως 55.000 χρόνια στην Ευρώπη και στην Ασία, καθώς και πριν από 15.000 χρόνια στην Αμερική. Ακολούθησαν πιο πρόσφατες επεκτάσεις των ανδρών στην υποσαχάρια Αφρική, στη Δυτική Ευρώπη, στη Νότια και στην Ανατολική Ασία πριν από 8.000 έως 4.000 χρόνια.

Όπως είπε ο Τάϊλερ-Σμιθ, αυτά τα επεκτατικά «κύματα» πιθανώς οφείλονταν στις διαδοχικές τεχνολογικές προόδους, οι οποίες ελέγχονταν από μικρές ομάδες ανδρών, όπως ο τροχός για τις μεταφορές/μετακινήσεις, η μεταλλουργία, τα εξελιγμένα όπλα κ.α. Οι πρόοδοι αυτές βοήθησαν τις μεταναστεύσεις και κατακτήσεις. «Ο μισός ανδρικός πληθυσμός της Ευρώπης κατάγεται μόνο από έναν άνδρα. Μπορούμε μόνο εικασίες να κάνουμε για το τι συνέβη. Η καλύτερη εξήγηση είναι ότι αυτή η εξέλιξη σχετίζεται με τεχνολογικές εξελίξεις που ήσαν υπό τον έλεγχο λίγων ανδρών», δήλωσε. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Genetics».