Αλόννησος… Το μπαλκόνι του Αιγαίου. Alonnisos… The balcony of the Aegean

Αλόννησος…ένας προορισμός απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, που τα υψώματα των λόφων της ατενίζουν με ποιητική απόσταση το Αιγαίο, προσδίδοντας την αισθητική μιας μακρινής και νοσταλγικής μυθοπλασίας. Η Χώρα κτισμένη με παλιές πέτρινες παρακαταθήκες αποπνέει την μαγεία ενός λησμονημένου παραμυθιού, καθώς οι παραδόσεις του νησιού, θέλουν να περπατούν στα γραφικά σοκάκια της, μάγισσες μιας μοναχικής διαδρομής προς το απροσπέλαστο. Οι θρύλοι και οι ξεχασμένες ιστορίες αγγίζουν μέσα από την αύρα των γεωγραφικών ανέμων τις περιηγήσεις στο τοπίο. Περιηγήσεις που καταλήγουν τις περισσότερες φορές σε πανέμορφες παραλίες με καταγάλανα νερά. Μια ανταμοιβή μακριά από κάθε υλική ματαιοδοξία, που η αλήθεια της ορίζει στιγμιαία το βλέμμα μας και απομακρύνει την κούραση μάταιων αξιών.

Ένα πραγματικό αλλά και εσωτερικό ταξίδι μέσα στην απεραντοσύνη της φυσικής ομορφιάς και της μεταφυσικής αμφισβήτησης. Ζωγραφισμένοι μικροί οικισμοί παρεμβάλλονται μέσα  στο καταπράσινο τοπίο, αγναντεύοντας το πέλαγο καθώς τα βήματα μας απολαμβάνουν φυσικά μονοπάτια εξερευνήσεων. Παραλία Βότση.

Παραλία Βότση

Το ξύλινο «άγαλμα» στου Βότση

Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, όπως αναφέρεται στη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα ήταν άλλη η Αλόννησος. Παρά ταύτα αυτό δεν άλλαξε και το όνομα παραμένει ως έχει για τη συγκεκριμένη νήσο, όπου κατά τους αρχαίους Έλληνες λέγονταν «Ίκος».

Το προηγούμενο όνομα (η) Λιαδρόμια πολλοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται από παραφθορά του «Διαδρόμια», αντίστοιχο με τα Διαπόρια, με τη διαφορά ότι το πρώτο φέρεται ως θηλυκού γένους, ενώ το δεύτερο ουδέτερου…

Ίχνη προϊστορικής κατοίκησης που ανάγονται στην Παλαιολιθική εποχή έχουν εντοπισθεί στην Αλόννησο. Σε πολλά σημεία της νοτιοανατολικής κυρίως πλευράς της νήσου, μεταξύ των οποίων η χερσόνησος Κοκκινόκαστρο και η νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο, οι θέσεις Λεπτός Γιαλός, Γλύφα κ.α, διαπιστώνεται η παρουσία ευρημάτων που χρονολογούνται από τη Μέση Παλαιολιθική έως και τη Μεσολιθική εποχή. 

Κατάλοιπα εγκαταστάσεων υπάρχουν στη νησίδα Μικρό Κοκκινόκαστρο και αλλού, ενώ τάφος της γεωμετρικής περιόδου βρέθηκε στη βόρεια πλευρά της νήσου, στη θέση Άγιος Κωνσταντίνος, από τον οποίο πιθανόν προέρχεται μία ακέραιη οινοχόη με γραπτή διακόσμηση. Στους ιστορικούς χρόνους ήταν «δίπολις» σύμφωνα με τον Σκύλακατο τον Καρυανδέα. Η μια πόλη βρισκόταν στη χερσόννησο Κοκκινόκαστρο, όπου σώζεται τμήμα τείχους κλασικών χρόνων. Η άλλη πόλη τοποθετείται στη θέση Άγιος Ιωάννης, κοντά στο Παλιό Χωριό της Αλοννήσου, όπου δεν υπάρχουν ορατά ίχνη κτισμάτων, έχει εντοπιστεί όμως και εν μέρει ανασκαφεί νεκροταφείο κλασικών χρόνων. Αρκετές ακόμα κώμες, οχυρωμένες αγροικίες με στρογγυλούς πύργους και άλλες αγροτικές εγκαταστάσεις κλασικών, κυρίως αλλά και ελληνιστικών χρόνων, εντοπίζονται σε διάφορα σημεία της κεντρικής και βόρειας πλευράς της Αλοννήσου, όπως στις θέσεις Ράχες, Καστράκι, Καρμπίτσες και άλλες. 

Στο τέλος των ελληνιστικών χρόνων φαίνεται ότι η Ίκος έχει περιπέσει σε μαρασμό. Σύμφωνα με μαρτυρία του Φιλόστρατου, γύρω στα τέλη του 2ου και στις αρχές του 3ου αι. μ. Χ. ολόκληρη η νήσος αποτελούσε έναν απέραντο αμπελώνα που βρισκόταν στην κατοχή του Πεπαρήθιου αμπελουργού Ύμναιου.

Στην Αλόννησο ο επισκέπτης έχει το προνόμιο να βρεθεί κάθε μέρα και σε διαφορετική παραλία. Πανέμορφες και περήφανες δεσπόζουν και στις δύο πλευρές του νησιού, προσφέροντας ανάλογα με την διάθεση του ταξιδευτή άλλες στιγμές ησυχία και απόλυτη επαφή με την πλούσια σε βλάστηση φύση και άλλες μια κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα για κάθε επιλογή.

Κύριο χαρακτηριστικό της Αλοννήσου είναι ότι η βορειοανατολική πλευρά της περιβάλλεται από μικρά νησάκια άλλα βραχώδη κι άλλα με πυκνή βλάστηση. Στις θαλάσσιες σπηλιές τους βρίσκουν καταφύγιο οι μεσογειακές φώκιες και άλλα σπάνια είδη ζώων και πουλιών. Τα περισσότερα από αυτά τα νησιά μπορείτε να τα επισκεφθείτε με καΐκι.

Καταγάλανα νερά κυριαρχούν μέσα σε αμμουδιές και βραχώδεις σπηλιές. Η είσοδος στη Μπλε Σπηλιά.

Στο στενό που σχηματίζεται ανάμεσα στην Αλόννησο και τη νήσο Περιστέρα στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, βρίσκεται η απόκοσμης ομορφιάς Μπλε Σπηλιά. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο από τη θάλασσα, με πλοιάριο, στη διαδρομή που πηγαίνει προς Κυρά Παναγιά.

Γύρω από τη Μπλε σπηλιά το θαλασσινό νερό έχει μια καταπληκτική πρασινογάλαζη διαύγεια, ενώ το γαλάζιο γίνεται πιο έντονο γύρω και μέσα στη σπηλιά.

Άγιος Δημήτριος 

Κοκκινόκαστρο

Παραλία Γέρακας

Το Κοκκινόκαστρο θεωρείται μια από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες του νησιού με τη βαθιά γαλάζια θάλασσα, τους απότομους βράχους, την κίτρινη άμμο, τις πολύχρωμες πέτρες και τα πράσινα πεύκα. 

Προσεγγίζοντας την παραλία από ψηλά, μπορείτε να απολαύσετε τη θέα του τεράστιου κόκκινου γκρεμού που συνεχίζει μέχρι βαθιά μέσα στη θάλασσα σχηματίζοντας ένα μικρό ακρωτήρι. Ανασκαφές στην περιοχή έδειξαν ότι στους αρχαίους χρόνους υπήρχε οικισμός εκεί, γεγονός που ίσως δικαιολογεί το δεύτερο συνθετικό «κάστρο» στην ονομασία του.

Παραλία Τσουκάλια

Στο σημείο αυτό θα δείτε δεκάδες διασκορπισμένα θραύσματα από αγγεία , καθώς κατά την αρχαιότητα υπήρχε εδώ εργαστήρι κεραμικής που κατασκεύαζε αμφορείς για το κρασί και άλλα κεραμικά.

Στη βόρεια πλευρά του νησιού βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων στην άκρη του γκρεμού, στο οποίο οδηγεί ένα μικρό μονοπάτι μέσα από το δάσος. 

Σύμφωνα με την παράδοση, οι Αλοννησιώτες είχαν επιλέξει άλλο σημείο για να χτίσουν το μοναστήρι, όμως η εικόνα εξαφανιζόταν τα βράδια και την έβρισκαν το πρωί στο σημερινό σημείο. Αυτό έγινε αρκετές φορές και έτσι αποφασίστηκε να χτιστεί στο σημείο αυτό. Αρχικά λειτούργησε ως μοναστικό κέντρο, πράγμα που αποδεικνύεται από ερείπια κελιών και βοηθητικών χώρων και υπαγόταν στη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Ο ρυθμός της εκκλησίας είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο και στις τέσσερις γωνίες υπάρχουν εντοιχισμένες κεραμικές στάμνες για καλύτερη ακουστική. Ο μεγάλος σεισμός δημιούργησε μεγάλες καταστροφές, σε συνδυασμό με τις ιστορίες για κρυμμένους θησαυρούς που ώθησαν κάποιους να καταστρέψουν μεγάλο μέρος του εσωτερικού της ψάχνοντας να τους βρουν. Σήμερα δίπλα από το εκκλησάκι έχει χτιστεί ένας νέος ναός, με έναν χαρακτηριστικό κόκκινο τρούλο που διακρίνεται από μακριά.

Το γαλαζοπράσινο της θάλασσας σας προσκαλεί να ανακαλύψετε το θαυμαστό κόσμο του βυθού. Η Μηλιά είναι μια παραλία σε έναν μικρό κόλπο κρυμμένη μέσα σε πυκνό πευκοδάσος. Κατηφορίζοντας προς την παραλία μέσα από το δάσος ξαφνικά προβάλλουν τα καταγάλανα νερά να λαμπυρίζουν ανάμεσα στα πεύκα.

Η Στενή Βάλα. «Bάλα» στην αλοννησιώτικη διάλεκτο σημαίνει «στενός όρμος, στον οποίο μπορούν να προσεγγίσουν πλοία». Kαι πραγματικά, η θέση του χωριού βρίσκεται σε ένα από τα λίγα φυσικά καταφύγια για τα αλιευτικά σκάφη. Eίναι ένα γραφικό λιμάνι που μοιάζει με μικρό φιόρδ. 

Πατητήρι. Το γραφικό λιμάνι του νησιού κτισμένο πάνω σε βράχους καθρεφτίζεται σε πεντακάθαρα νερά και υποδέχεται τον επισκέπτη με την φιλόξενη ματιά ενός γαληνεμένου τοπίου.

Φωτογραφίες: © Κωνσταντίνος Βακουφτσής

Πηγές: http://plateia2310.gr/?p=96 - https://alonissos.gr/ - https://www.taxidologio.gr/alonnisos-todo-agioi-anargyroi.html

Οι τελευταίες 5 βουτιές στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Cassini to Begin Final Five Orbits Around Saturn

Tο Cassini θα γίνει το πρώτο διαστημικό σκάφος που διείσδυσε και εξερεύνησε την ατμόσφαιρα του Κρόνου. This artist's rendering shows Cassini as the spacecraft makes one of its final five dives through Saturn's upper atmosphere in August and September 2017. Credit: NASA/JPL-Caltech

Το διαστημικό σκάφος της NASA Cassini μπαίνει στην τελευταία φάση της αποστολής του, το μεγάλο φινάλε, καθώς προετοιμάζεται να ξεκινήσει μια σειρά από πάρα πολύ κοντινά περάσματα μέσα από την ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη Κρόνου, εκτελώντας τις 5 τελευταίες κοντινές περιφορές του γύρω από τον πλανήτη.

Το πρώτο από τα πέντε περάσματα θα πραγματοποιηθεί το βράδυ της 13ης Αυγούστου. Κατά την διάρκεια αυτών των στενών προσεγγίσεων στον πλανήτη, η πλησιέστερη προσέγγιση θα είναι περίπου 1670 χιλιόμετρα πάνω από τα νέφη του Κρόνου.

Το διαστημικό σκάφος αναμένεται πως θα συναντήσει αρκετά πυκνή ατμόσφαιρα, και θα απαιτηθεί η χρήση των μικρών πυραύλων που διαθέτει για να παραμείνει σταθερό στην τροχιά του. Οι συνθήκες είναι παρόμοιες με αυτές που συνάντησε το Cassini κατά την διάρκεια των κοντινών πτήσεών του στον δορυφόρο του Κρόνου, Τιτάνα, ο οποίος διαθέτει την δική πυκνή ατμόσφαιρα. Οι τεχνικοί της NASA ελπίζουν πως τα επιστημονικά όργανα του Cassini θα καταφέρουν να συλλέξουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Μια άποψη της ατμόσφαιρας του Κρόνου στην οποία θα διεισδύσει το διαστημικό σκάφος Cassini. This view from Cassini shows the narrow band of Saturn's atmosphere, which Cassini will dive through five times before making its final plunge into the planet on Sept. 15. Credit: NASA/JPL-Caltech

Μετά από αυτές τις 5 τελευταίες διεισδύσεις στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, θα ακολουθήσει τελική πτώση προς τον πλανήτη στις 15 Σεπτεμβρίου.

Κατά την διάρκεια της τελικής πτώσης οι ερευνητές της NASA ελπίζουν πως τα επιστημονικά όργανα του Cassini θα στέλνουν άμεσα τα δεδομένα τους, μέχρι το διαστημικό σκάφος να φτάσει σε ένα υψόμετρο, όπου η ατμοσφαιρική πυκνότητα θα είναι περίπου διπλάσια από αυτή των ανώτερων στρωμάτων. Μόλις το Cassini φτάσει στο σημείο αυτό της ατμόσφαιρας του Κρόνου, δεν θα μπορεί να διατηρηθεί σταθερό ώστε να διατηρεί την κεραία του στραμμένη προς τη Γη και η επαφή θα χαθεί. Λίγες στιγμές μετά το σκάφος θα διαλυθεί στην ατμόσφαιρα σαν ένα μετεωρίτης, ολοκληρώνοντας έτσι μια από τις πιο επικές αποστολές στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος.

Πηγές:  saturn.jpl.nasa.gov - physicsgg

Πειραματικό νανοτσίπ αναγεννά ιστούς και όργανα του σώματος. Breakthrough device heals organs with a single touch

Χάρη στην τεχνολογία Tissue NanoTransfection. Researchers demonstrate a process known as tissue nanotransfection at The Ohio State University Wexner Medical Center. In laboratory tests, this process was able to heal the badly injured legs of mice in just three weeks with a single touch of this chip. The technology works by converting normal skin cells into vascular cells, which helped heal the wounds. Credit: Courtesy The Ohio State University Wexner Medical Center

Αμερικανοί επιστήμονες ανέπτυξαν μια νανοσυσκευή που μπορεί να αναγεννήσει τους τραυματισμένους ή γερασμένους ιστούς, τα αιμοφόρα αγγεία, τα νευρικά κύτταρα, ακόμη και ολόκληρα όργανα, με ένα απλό άγγιγμα στο δέρμα.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Nature Nanotechnology, το νανοτσίπ μεταφέρει αμέσως νέο DNA ή RNA στα κύτταρα του δέρματος, αλλάζοντας έτσι τη λειτουργία τους και προκαλώντας την αναγέννηση των ιστών και των οργάνων. 

Αυτό καθίσταται εφικτό χάρη στην τεχνολογία Tissue NanoTransfection (TNT) που μεταφέρει το βιολογικό «φορτίο» στο σώμα και αφετέρου στο ίδιο το «φορτίο» που προκαλεί την μετατροπή των κυττάρων από το ένα είδος κυττάρου στο άλλο. Ο ασθενής σχεδόν ούτε που νιώθει τη στιγμιαία λειτουργία της νανοσυσκευής, καθώς αυτή τον αγγίζει, ενώ δεν χρειάζεται να πάρει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Το νανοτσίπ, με μέγεθος μικρού κέρματος, μπορεί να αναδημιουργήσει σχεδόν κάθε είδος κυττάρου μέσα στο σώμα του ασθενούς, χωρίς να χρειάζεται πρώτα τα δερματικά κύτταρα να μετατραπούν σε πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα και μετά σε άλλα εξειδικευμένα. Η μετατροπή γίνεται απευθείας από δερματικά σε εξειδικευμένα κύτταρα.

Οι συνεργαζόμενοι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου και του Κολεγίου Μηχανικής του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο, με επικεφαλής τους καθηγητές Τσάνταν Σεν και Τζέημς Λι αντίστοιχα, σπεύδουν να τονίζουν ότι προς το παρόν, η μέθοδος έχει δοκιμασθεί με επιτυχία σε ποντίκια και χοίρους.

«Χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνολογία νανοτσίπ, τα τραυματισμένα ή δυσλειτουργικά όργανα μπορούν να αντικατασταθούν. Δείξαμε ότι το δέρμα αποτελεί γόνιμο έδαφος, όπου μπορούμε να αναπτύξουμε τα συστατικά οποιουδήποτε οργάνου έχει πρόβλημα» εξηγεί ο Δρ Σεν.

Χάρη στο νέο τσιπ, οι επιστήμονες κατάφεραν να αναπρογραμματίσουν κύτταρα του δέρματος, ώστε να μετατραπούν σε κύτταρα αιμοφόρων αγγείων μέσα στα πόδια των πειραματόζωων με σοβαρά τραύματα, όπου δεν υπήρχε πλέον κυκλοφορία του αίματος. Μέσα σε μια εβδομάδα, είχαν αναγεννηθεί νέα αγγεία και τη δεύτερη εβδομάδα είχε αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος και τα τραυματισμένα κάτω άκρα σώθηκαν.

Επίσης, οι ερευνητές αναπρογραμμάτισαν δερματικά κύτταρα με τη βοήθεια του νανοτσίπ, ώστε να μετατραπούν σε νευρικά κύτταρα. Στη συνέχεια αυτά τα νέα νευρικά κύτταρα εμφυτεύθηκαν στον εγκέφαλό των πειραματόζωων και τα βοήθησαν να ανακάμψουν μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.

«Αν και είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, είναι εφικτό και ‘δουλεύει' στο 98% των περιπτώσεων. Με αυτή την τεχνολογία, μπορούμε να μετατρέψουμε κύτταρα του δέρματος σε συστατικά κάθε οργάνου με ένα και μόνο άγγιγμα. Η όλη διαδικασία απαιτεί λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο και είναι μη επεμβατική», συμπληρώνει ο Δρ Σεν.

Οι ερευνητές σχεδιάζουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, με στόχο να ξεκινήσουν εντός του 2018. Ευελπιστούν ότι η μέθοδος μελλοντικά θα αξιοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις που σήμερα απαιτούν πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις, σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις (όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον, αλλά και κατά της πρόωρης γήρανσης.

Πηγές: Daniel Gallego-Perez, Durba Pal, Subhadip Ghatak, Veysi Malkoc, Natalia Higuita-Castro, Surya Gnyawali, Lingqian Chang, Wei-Ching Liao, Junfeng Shi, Mithun Sinha, Kanhaiya Singh, Erin Steen, Alec Sunyecz, Richard Stewart, Jordan Moore, Thomas Ziebro, Robert G. Northcutt, Michael Homsy, Paul Bertani, Wu Lu, Sashwati Roy, Savita Khanna, Cameron Rink, Vishnu Baba Sundaresan, Jose J. Otero, L. James Lee, Chandan K. Sen. Topical tissue nano-transfection mediates non-viral stroma reprogramming and rescue. Nature Nanotechnology, 2017; DOI: 10.1038/nnano.2017.134 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=896201

Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, «Τι μένει λοιπόν»

Giorgio de Chirico, Bathers on the beach, 1934

Τι μένει λοιπόν μες στο πικρό μεσοκαλόκαιρο

μες στο μυχό ενός κόλπου ξαπλωμένος

και η θάλασσα ευτυχισμένη, αδιάφορη

δέντρα και βότσαλα και φύκια κι ο καινούργιος άνεμος

Και συ, φωνή ελπίδας, ταξιδιώτη που έρχεσαι

με τους ατμούς ενός μεσημεριού στα συνεργεία

φωνή που χρόνια έχτιζα, πεθαίνεις

Eric Fischl, The Beginning and the End, 1988

Ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη οικογένεια αστεροειδών. Astronomers identify oldest known asteroid family

Στη ζώνη μεταξύ Άρη και Δία. Researchers have found that a family of asteroids that dates back to the solar system's early days. Here is an artist's concept of a broken-up asteroid. The leftover building blocks of the solar system, called planetesimals, were similarly fragmented, and they drifted apart over time. Credit: NASA/JPL-Caltech

Ευρωπαίοι αστρονόμοι -μεταξύ των οποίων μία Ελληνίδα- ανακάλυψαν μία άγνωστη έως τώρα αρχαία οικογένεια αστεροειδών, που βρίσκεται στη ζώνη μεταξύ Άρη και Δία. Είναι η αρχαιότερη σε αυτή την περιοχή, από όπου προέρχονται οι περισσότεροι αστεροειδείς και μετεωρίτες που κατά καιρούς πέφτουν στη Γη.

Οι εν λόγω πολύ σκοτεινού χρώματος αστεροειδείς εκτιμάται ότι έχουν ηλικία περίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή είναι παλαιοί σχεδόν όσο το ίδιο το ηλιακό σύστημά μας, που έχει ηλικία 4,6 δισ. ετών. Πρόκειται για μια από τις γηραιότερες οικογένειες αστεροειδών που έχει ποτέ εντοπισθεί, ένα είδος απολιθώματος, σύμφωνα με τους επιστήμονες Οι περισσότερες οικογένειες αστεροειδών έχουν ηλικία περίπου ενός δισεκατομμυρίου ετών.

Η μέση διάμετρος των σωμάτων που περιλαμβάνει η νέα οικογένεια, είναι 11,5 χιλιόμετρα. Έως τώρα έχουν εντοπισθεί 108 αστεροειδείς της εν λόγω οικογένειας (που προς το παρόν είναι ανώνυμη), με μεγαλύτερο τον «282 Clorinde», ο οποίος έχει διάμετρο 42 χιλιομέτρων.

Astronomers have identified the oldest asteroid families and, by process of elimination, the oldest intact asteroids in the main belt. A team including SwRI scientists developed a technique to identify ancient asteroid families that have drifted apart. Asteroid surfaces heat up during the day (as illustrated by this image) and cool down at night, giving off radiation that can act as a sort of mini-thruster. This force can cause asteroids to drift widely over time, making it difficult to identify families of fragments leftover after asteroid collisions eons ago. Credit: Image Courtesy of NASA/GSFC

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστροφυσικό Μάρκο Ντέλμπο του Πανεπιστημίου και του Αστεροσκοπείου της Κυανής Ακτής στη Νίκαια, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science». Στην έρευνα συμμετείχε η ελληνικής καταγωγής Χρύσα Αβδελίδου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), η οποία συνεργάζεται επίσης με το πρόγραμμα παρατήρησης μετεώρων NELIOTA του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Στο πρώιμο ηλιακό σύστημα σχηματίσθηκαν μεσαίου μεγέθους πλανητοειδή σώματα, άλλα εκ των οποίων συνενώθηκαν μεταξύ τους δημιουργώντας τους πλανήτες και άλλα μετατράπηκαν σε αστεροειδείς, με τροχιές κυρίως μεταξύ Άρη-Δία. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο αστεροειδείς.

Μετά από διαρκείς συγκρούσεις ανάμεσα σε αυτά τα σώματα, στην πορεία δημιουργήθηκαν διάφορες «οικογένειες» αστεροειδών, καθιστώντας στην πορεία δύσκολο για τους επιστήμονες να καταλάβουν από ποιους πλανητοειδείς προήλθαν αρχικά.

Πηγές: Marco Delbo’, Kevin Walsh, Bryce Bolin, Chrysa Avdellidou, Alessandro Morbidelli. Identification of a primordial asteroid family constrains the original planetesimal population. Science, 2017 DOI: 10.1126/science.aam6036 - www.amna.gr – www.space.com

Διαστημόπλοια Voyager: Συνεχίζουν το ταξίδι τους, μετά από 40 χρόνια στο διάστημα. Voyager spacecraft still reaching for the stars and setting records after 40 years

Καλλιτεχνική απεικόνιση που δείχνει ένα από τα δίδυμα διαστημόπλοια Voyager της NASA. Τα μακροβιότερα διαστημόπλοια της ανθρωπότητας συμπληρώνουν 40 χρόνια στο διάστημα τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2017. An artist concept depicting one of NASA's twin Voyager spacecraft. Humanity's farthest and longest-lived spacecraft are celebrating 40 years in August and September 2017. Credit: Jet Propulsion Laboratory

Τα 40 χρόνια στο διάστημα κλείνουν τον Σεπτέμβριο και τον Αύγουστο αντίστοιχα τα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2 της NASA. Πρόκειται για τα μακροβιότερα διαστημόπλοια της ανθρωπότητας, τα οποία έχουν ταξιδέψει πιο μακριά από οποιοδήποτε άλλο σκάφος- και, παρά τις αποστάσεις και τα χρόνια, συνεχίζουν να επικοινωνούν καθημερινά με τη NASA.

Κάθε σκάφος περιέχει έναν χρυσό δίσκο με ήχους, εικόνες και μηνύματα από τον πλανήτη μας- και, όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση της NASA, μπορεί κάποια στιγμή, στο πολύ μακρινό μέλλον, να είναι τα μόνα που θα απομένουν από τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Τα Voyager έχουν επιτύχει σειρά από ρεκόρ στα ταξίδια τους: Το 2012, το Voyager 1, που εκτοξεύτηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1977, κατέστη το πρώτο διαστημόπλοιο που βγήκε στο διαστρικό διάστημα. 

Voyager 2 was launched on August 20, 1977, from the NASA Kennedy Space Center at Cape Canaveral in Florida, propelled into space on a Titan/Centaur rocket. Credit: Jet Propulsion Laboratory

Το Voyager 2, που εκτοξεύτηκε στις 20 Αυγούστου 1977, είναι το μόνο σκάφος που έχει περάσει και από τους τέσσερις εξώτερους πλανήτες- τον Δία, τον Κρόνο, τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα.

Voyager 1 image of Io showing active plume of Loki on limb. Heart-shaped feature southeast of Loki consists of fallout deposits from active plume Pele. The images that make up this mosaic were taken from an average distance of approximately 490,000 kilometers (340,000 miles). Credit: NASA/JPL/USGS

Στα επιτεύγματά τους περιλαμβάνονται η ανακάλυψη των πρώτων ενεργών ηφαιστείων πέρα από τη Γη, στην Ιώ, φεγγάρι του Δία, ίχνη ενός υπόγειου ωκεανού στην Ευρώπη, άλλο φεγγάρι του Δία, η ανακάλυψη της πιο κοντινής στη γήινη ατμόσφαιρας στο ηλιακό σύστημα, στον Τιτάνα, το παγωμένο φεγγάρι Μιράντα στον Ουρανό κ.α.

Uranus' icy moon Miranda is seen in this image from Voyager 2 on January 24, 1986. Credit: NASA/JPL-Caltech

Αν και τα διαστημόπλοια, τα οποία ταξιδεύουν προς αντίθετες κατευθύνσεις, έχουν αφήσει τους πλανήτες πολύ πίσω τους, και δεν πρόκειται να πλησιάσουν άλλο άστρο για 40.000 χρόνια, εξακολουθούν να αποστέλλουν πίσω στη Γη δεδομένα και παρατηρήσεις σχετικά με το πού μειώνεται η επιρροή του ήλιου μας και πού αρχίζει το διαστρικό διάστημα.

This approximate natural-color image shows Saturn, its rings, and four of its icy satellites. Three satellites (Tethys, Dione, and Rhea) are visible against the darkness of space, and another smaller satellite (Mimas) is visible against Saturn's cloud tops very near the left horizon and just below the rings. The dark shadows of Mimas and Tethys are also visible on Saturn's cloud tops, and the shadow of Saturn is seen across part of the rings. Saturn, second in size only to Jupiter in our Solar System, is 120,660 km (75,000 mi) in diameter at its equator (the ring plane) but, because of its rapid spin, Saturn is 10% smaller measured through its poles. Saturn's rings are composed mostly of ice particles ranging from microscopic dust to boulders in size. These particles orbit Saturn in a vast disk that is a mere 100 meters (330 feet) or so thick. The rings' thinness contrasts with their huge diameter--for instance 272,400 km (169,000 mi) for the outer part of the bright A ring, the outermost ring visible here. The pronounced concentric gap in the rings, the Cassini Division (named after its discoverer), is a 3500-km wide region (2200 mi, almost the width of the United States) that is much less populated with ring particles than the brighter B and A rings to either side of the gap. The rings also show some enigmatic radial structure ('spokes'), particularly at left. This image was synthesized from images taken in Voyager's blue and violet filters and was processed to recreate an approximately natural color and contrast. Credit: NASA/JPL/USGS

Δεδομένου του ότι θα περνούσαν από το «σκληρό» από άποψης ακτινοβολίας περιβάλλον του Δία, τα σκάφη είχαν προετοιμαστεί και εξοπλιστεί ανάλογα, με επαρκή αποθέματα ενέργειας, καθώς και εφεδρικά συστήματα.

 These two pictures of Uranus—one in true color (left) and the other in false color—were compiled from images returned Jan. 17, 1986, by the narrow-angle camera of Voyager 2. The spacecraft was 9.1 million kilometers (5.7 million miles) from the planet, several days from closest approach. The picture at left has been processed to show Uranus as human eyes would see it from the vantage point of the spacecraft. The picture is a composite of images taken through blue, green and orange filters. The darker shadings at the upper right of the disk correspond to the day-night boundary on the planet. Beyond this boundary lies the hidden northern hemisphere of Uranus, which currently remains in total darkness as the planet rotates. The blue-green color results from the absorption of red light by methane gas in Uranus' deep, cold and remarkably clear atmosphere. The picture at right uses false color and extreme contrast enhancement to bring out subtle details in the polar region of Uranus. Images obtained through ultraviolet, violet and orange filters were respectively converted to the same blue, green and red colors used to produce the picture at left. The very slight contrasts visible in true color are greatly exaggerated here. In this false-color picture, Uranus reveals a dark polar hood surrounded by a series of progressively lighter concentric bands. One possible explanation is that a brownish haze or smog, concentrated over the pole, is arranged into bands by zonal motions of the upper atmosphere. The bright orange and yellow strip at the lower edge of the planet's limb is an artifact of the image enhancement. In fact, the limb is dark and uniform in color around the planet. Credit: NASA/JPL

Κάθε σκάφος φέρει τρεις θερμοηλεκτρικές γεννήτριες ραδιοϊσότοπων- συσκευές που χρησιμοποιούν την ενέργεια η οποία παράγεται από τη φθορά του πλουτωνίου-238 (μόνο το μισό εκ του οποίου θα έχει χαθεί μετά από 88 χρόνια).

Neptune's blue-green atmosphere is shown in greater detail than ever before by the Voyager 2 spacecraft as it rapidly approaches its encounter with the giant planet. This color image, produced from a distance of about 16 million kilometers, shows several complex and puzzling atmospheric features. The Great Dark Spot (GDS) seen at the center is about 13,000 km by 6,600 km in size -- as large along its longer dimension as the Earth. The bright, wispy "cirrus-type" clouds seen hovering in the vicinity of the GDS are higher in altitude than the dark material of unknown origin which defines its boundaries. A thin veil often fills part of the GDS interior, as seen on the image. The bright cloud at the southern (lower) edge of the GDS measures about 1,000 km in its north-south extent. The small, bright cloud below the GDS, dubbed the "scooter," rotates faster than the GDS, gaining about 30 degrees eastward (toward the right) in longitude every rotation. Bright streaks of cloud at the latitude of the GDS, the small clouds overlying it, and a dimly visible dark protrusion at its western end are examples of dynamic weather patterns on Neptune, which can change significantly on time scales of one rotation (about 18 hours). Credit: NASA/JPL

Καθώς τα επίπεδα ενέργειάς τους μειώνονται κατά 4 watt ανά έτος, οι μηχανικοί του προγράμματος βρίσκουν τρόπους να λειτουργούν τα σκάφη υπό συνθήκες όλο και πιο περιορισμένης ενέργειας. Επίσης, για να μεγιστοποιήσουν τη διάρκεια ζωής των σκαφών, πρέπει να ανατρέχουν σε έγγραφα που είχαν γραφτεί δεκαετίες πριν, με παλαιά λογισμικά και συστήματα.

Global color mosaic of Triton, taken in 1989 by Voyager 2 during its flyby of the Neptune system. Color was synthesized by combining high-resolution images taken through orange, violet, and ultraviolet filters; these images were displayed as red, green, and blue images and combined to create this color version. With a radius of 1,350 (839 mi), about 22% smaller than Earth's moon, Triton is by far the largest satellite of Neptune. It is one of only three objects in the Solar System known to have a nitrogen-dominated atmosphere (the others are Earth and Saturn's giant moon, Titan). Triton has the coldest surface known anywhere in the Solar System (38 K, about -391 degrees Fahrenheit); it is so cold that most of Triton's nitrogen is condensed as frost, making it the only satellite in the Solar System known to have a surface made mainly of nitrogen ice. The pinkish deposits constitute a vast south polar cap believed to contain methane ice, which would have reacted under sunlight to form pink or red compounds. The dark streaks overlying these pink ices are believed to be an icy and perhaps carbonaceous dust deposited from huge geyser-like plumes, some of which were found to be active during the Voyager 2 flyby. The bluish-green band visible in this image extends all the way around Triton near the equator; it may consist of relatively fresh nitrogen frost deposits. The greenish areas includes what is called the cantaloupe terrain, whose origin is unknown, and a set of "cryovolcanic" landscapes apparently produced by icy-cold liquids (now frozen) erupted from Triton's interior. Credit: NASA/JPL/USGS

Τα μέλη της ομάδας του προγράμματος εκτιμούν πως το τελευταίο επιστημονικό όργανο θα πρέπει να έχει απενεργοποιηθεί ως το 2030. Ωστόσο, ακόμα και τότε, θα συνεχίσουν την πορεία τους, στην παρούσα τους ταχύτητα, των 48.280 χλμ/ ώρα- πραγματοποιώντας μια περιστροφή γύρω από τον γαλαξία μας κάθε 225 εκατομμύρια χρόνια.

Πηγές: www.naftemporiki.gr – https://phys.org/news/2017-08-voyager-spacecraft-stars-years.html

Είμαστε συγγενείς των Μινωϊτών και των Μυκηναίων. The Greeks really do have near-mythical origins, ancient DNA reveals

Γενετική μελέτη αποκαλύπτει τη σχέση των σύγχρονων Ελλήνων με τους αρχαίους προγόνους μας. Study results show that Minoans and Mycenaeans were genetically highly similar - but not identical - and that modern Greeks descend from these populations. The Minoans and Mycenaeans descended mainly from early Neolithic farmers, likely migrating thousands of years prior to the Bronze Age from Anatolia, in what is today modern Turkey. The Minoans were a literate Bronze Age civilization that flourished thousands of years ago (one woman shown dancing, in a fresco fragment that dates from 1600-1450 BCE). Credit: Wikipedia/Photo by Wolfgang Sauber is licensed under CC BY-SA 3.0

Μια νέα μελέτη η οποία δημοσιεύεται στο αυριανό τεύχος της επιστημονικής επιθεώρησης Nature και υπογράφεται από πλήθος επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή Γονιδιωματικών Επιστημών και Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σιάτλ των ΗΠΑ κ. Γεώργιο Σταματογιαννόπουλο, καταδεικνύει την στενή γενετική σχέση των Μινωϊτών με τους Μυκηναίους, αλλά και των δύο αρχαίων πληθυσμών με τους σύγχρονους Έλληνες.

The Bull-Leaping-Fresco from the Great Palace at Knossos, Crete. (The original is located at Heraklion Archaeological Museum, Heraklion, Crete) Credit: By Lapplaender - Own work, CC BY-SA 3.0 de

Τα ευρήματα της μελέτης προέκυψαν από την ανάλυση των 19 αρχαίων ανθρώπινων γονιδιωμάτων με προέλευση την ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη, και την νοτιοδυτική Μικρά Ασία και τη σύγκρισή τους με 330 αρχαία και περισσότερα από 2500 γονιδιώματα σύγχρονων ανθρώπων που υπάρχουν σε βάσεις δεδομένων. Η επεξεργασία και εξαγωγή του DNA έγινε από τις ομάδες του καθηγητή Σταματογιαννόπουλου, του καθηγητή Johannes Krause του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και του καθηγητή David Reich της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Ο δρ Ιωσήφ Λαζαρίδης, πρώτος συγγραφέας της μελέτης ήταν ο υπεύθυνος για τη στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των νέων δεδομένων.

The Mycenaeans, a Bronze Age civilization that conquered the Minoans, used a written language called Linear B (shown inscribed on tablet), that was an early form of Greek. Credit: Wikipedia/Photo by Zde is licensed under CC BY-SA 3.0

Ειδικότερα, η μελέτη καταδεικνύει πως Μινωίτες, Μυκηναίοι, και σύγχρονοι Έλληνες μοιάζουν μεταξύ τους σε μεγάλο βαθμό, χωρίς να είναι  πανομοιότυποι. Όσο για την προέλευσή τους, φαίνεται πως τόσο οι Μινωίτες όσο και οι Μυκηναίοι, προέρχονται κυρίως από τους πρώτους Νεολιθικούς γεωργικούς πληθυσμούς της Ελλάδας και δυτικής Ανατολίας, αλλά δέχθηκαν επιπλέον πρόσμιξη από ανατολικότερους πληθυσμούς παρόμοιους με τους αρχαίους κατοίκους του Καυκάσου, της Αρμενίας, και του Ιράν, καταδεικνύοντας, σύμφωνα με τον δρα Λαζαρίδη ότι «υπήρξε κάποια επιπλέον πληθυσμιακή μετακίνηση από την Ανατολή μετά από την εποχή των πρώτων γεωργικών πληθυσμών».

The Lion Gate was the main entrance to the Bronze Age citadel of Mycenae, the center of the Mycenaean civilization. Credit: RnDmS/iStockphoto

Παρά την ομοιογένεια Μινωϊτών και Μυκηναίων η έρευνα κατέδειξε ότι οι Μυκηναίοι, σε αντίθεση με τους Μινωίτες, είχαν επιπροσθέτως εν μέρει προέλευση από τους αρχαίους κατοίκους της Ανατολικής Ευρώπης και Βόρειας Ευρασίας. Αυτός ο λεγόμενος «Αρχαίος Βορειο-Ευρωασιατικός» πληθυσμός αποτελεί ένα από τα συστατικά και των σημερινών Ελλήνων, και η μελέτη δείχνει πως είχε επηρεάσει σε μικρό βαθμό και τους ανθρώπους της Μυκηναϊκής περιόδου.

A Mycenaean woman depicted on a fresco at Mycenae on mainland Greece. Credit: © Yann Forget/Wikimedia Commons

Σύμφωνα με τους ερευνητές, «η μελέτη δίνει απαντήσεις σε πλήθος ερωτημάτων: απορρίπτει για πρώτη φορά τη θεωρία πως οι Μυκηναίοι ήταν ένας πληθυσμός με προέλευση πέραν του Αιγαίου, καθώς και τη θεωρία πως οι Μυκηναίοι και οι μετέπειτα αρχαίοι Έλληνες εξαλείφθηκαν κατά τον Μεσαίωνα. Επιπροσθέτως καταδεικνύει την ιστορική συνέχεια των κατοίκων της Ελλάδας από την εποχή των πρώτων γεωργών έως και σήμερα. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι τα ευρήματα δείχνουν ότι υπήρξε πρόσμιξη τόσο  με βόρειους όσο και με ανατολικούς πληθυσμούς και πως οι προσμίξεις  έλαβαν χώρα τόσο πριν όσο και μετά από την εποχή των Μινωϊτών και Μυκηναίων».

Πηγές: Iosif Lazaridis et al, Genetic origins of the Minoans and Mycenaeans, Nature (2017). DOI: 10.1038/nature23310 - http://www.tovima.gr/science/medicine-biology/article/?aid=895376