Arts Universe and Philology

Arts Universe and Philology
The blog "Art, Universe, and Philology" is an online platform dedicated to the promotion and exploration of art, science, and philology. Its owner, Konstantinos Vakouftsis, shares his thoughts, analyses, and passion for culture, the universe, and literature with his readers.

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2014

100 χρόνια μουσικής, σε λιγότερο από 1 λεπτό! 100 Years Of Rock Music In Less Than A Minute

Elvis Presley in Jailhouse Rock (1957). Keeping up with the endless spawning of new sub-and sub-sub-genres of music can be hard. Just when you catch up with seapunk and witch house, they’re not cool anymore. Everyone’s already moved on to Nintendocore. To help you brush up on how rock music evolved into the many-tentacled beast that it is today, designer Brittany Klontz created an interactive infographic for ConcertHotels.com that maps 100 years of genres in less than a minute. It not only provides the names and birth dates of each style, but also offers sample songs allowing you to finally know what skiffle sounds like.

Ένας διαδραστικός χάρτης για την εξέλιξη της μουσικής! Πατώντας πάνω σε κάθε είδος μπορείτε να ακούσετε αντιπροσωπευτικό δείγμα. 

Click image to see the full interactive music graphic(via Concert Hotels).

Σχεδιάστηκε από τον Brittany Klontz για το ConcertHotels.com

Ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο κρυφακούν εσωτερικούς μονολόγους. Brain decoder can eavesdrop on your inner voice

Jack B. Yeats, A Man in a Room Thinking, c.1947. Για πρώτη φορά νευροεπιστήμονες κατάφεραν να ακούσουν τη φωνή του μυαλού ασθενών με επιληψία. Talking to yourself used to be a strictly private pastime. That's no longer the case – researchers have eavesdropped on our internal monologue for the first time. The achievement is a step towards helping people who cannot physically speak communicate with the outside world.

Η φωνή του μυαλού μας φαίνεται ότι δεν θα παραμείνει για πάντα προσωπική υπόθεση. Για πρώτη φορά, νευροεπιστήμονες στις ΗΠΑ κατάφεραν να κρυφακούσουν εσωτερικούς μονολόγους στον εγκέφαλο.

Το εντυπωσιακό πείραμα βασίστηκε σε ηλεκτρόδια που κατέγραφαν την εγκεφαλική δραστηριότητα ασθενών με επιληψία, την ώρα που υποβάλλονταν σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο.

Προς συσκευές για ασθενείς που έχουν χάσει την ικανότητα ομιλίας

What's he thinking? As you read this, your neurons are firing – that brain activity can now be decoded to reveal the silent words in your head. (Image: Raghu Rai/Magnum Photos)

Για το απώτερο μέλλον, οι ερευνητές οραματίζονται συσκευές που μετατρέπουν σε λέξεις τις σκέψεις των ασθενών που έχουν χάσει την ικανότητα ομιλίας.

Η μελέτη βασίστηκε στην υπόθεση ότι ο εγκέφαλος αντιδρά με τον ίδιο τρόπο στις φωνές που ακούμε και στη φωνή της ίδιας της σκέψης μας: «Όταν διαβάζεις κάποιο κείμενο στην εφημερίδα ή σε ένα βιβλίο, ακούς μια φωνή στο μυαλό σου» ανέφερε ο Μπράιαν Πάσλεϊ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ.

«Προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε την εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με αυτή τη φωνή με στόχο την ανάπτυξη μιας ιατρικής συσκευής που θα επιτρέπει σε παράλυτους ασθενείς να μιλούν» εξήγησε στο περιοδικό New Scientist.

Σε προηγούμενη μελέτη τους ο Πάσλεϊ και οι συνεργάτες του κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα ασθενών στους οποίους είχαν ήδη εμφυτευτεί ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο για την αντιμετώπιση της επιληψίας.

Διαπίστωσαν τότε ότι ο κροταφικός λοβός περιέχει νευρώνες που αντιδρούν μόνο σε συγκεκριμένες παραμέτρους του ήχου της ομιλίας. Για παράδειγμα, ορισμένοι νευρώνες ενεργοποιούνται μόνο από ήχους με συχνότητα 1.000 Hz, ενώ άλλοι αντιδρούν μόνο στη συχνότητα των 2.000 Herz.

Ο αλγόριθμος-«μάντης»

Βασιζόμενοι σε αυτές τις καταγραφές, οι ερευνητές είχαν αναπτύξει τότε έναν αλγόριθμο που μάντευε ποιες λέξεις άκουγαν οι ασθενείς από την εγκεφαλική δραστηριότητα και μόνο.

Τώρα, η ίδια ερευνητική ομάδα δείχνει ότι ο ίδιος αλγόριθμος μπορεί να μαντεύει και τις λέξεις που σκέφτεται ο εξεταζόμενος. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε σε επτά ασθενείς με επιληψία την ώρα που υποβάλλονταν σε επέμβαση στον εγκέφαλο.

Οι ασθενείς δεν ήταν ναρκωμένοι, καθώς οι γιατροί έπρεπε να τους κάνουν διαρκώς ερωτήσεις προκειμένου να βεβαιωθούν ότι δεν θα έκαναν τομές σε λάθος σημείο του εγκεφάλου.

Οι εθελοντές κλήθηκαν να κοιτάξουν διάφορα κείμενα σε μια οθόνη και να τα διαβάσουν μεγαλόφωνα και μετά σιωπηλά. Όση ώρα οι ασθενείς μιλούσαν μεγαλόφωνα, ηλεκτρόδια κατέγραφαν τη δραστηριότητα στους κροταφικούς λοβούς.

A comparison of original and reconstructed frequency spectrograms for a test word.

Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να αντιστοιχήσουν τα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας με τους ήχους της ομιλίας. Δημιούργησαν έτσι ένα είδος αποκωδικοποιητή, έναν αλγόριθμο που αναπαρήγαγε όσα είχαν διαβαστεί μεγαλόφωνα.

Αναπαραγωγή των... σιωπηλών λέξεων

This X-ray/CT scan shows the placement of electrodes over the temporal lobe that scientists used to decode what the patient was hearing.

Η δραστηριότητα του εγκεφάλου των ασθενών ήταν ελαφρώς διαφορετική όταν διάβαζαν τα κείμενα σιωπηλά. Παρόλα αυτά, ο αλγόριθμος κατάφερε να αναπαραγάγει τις λέξεις που διάβαζαν στη σκέψη τους αρκετοί από τους εθελοντές.

«Είχαμε σημαντικά αποτελέσματα, τα οποία όμως δεν είναι αρκετά για να φτιάξουμε μια συσκευή [ανάγνωσης της σκέψης]» παραδέχεται η Στέφανι Μάρτιν, μέλος της ομάδας.

Οι ερευνητές προσπαθούν τώρα να τελειοποιήσουν τον αλγόριθμο εξετάζοντας την εγκεφαλική δραστηριότητα που σχετίζεται με την ταχύτητα της ομιλίας και την προφορά.

Έχουν εξάλλου πειραματιστεί και με τη μουσική πέρα από την ομιλία, προσπαθώντας να μαντέψουν ποιο κομμάτι των Pink Floyd άκουγαν οι εθελοντές των πειραμάτων. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Frontiers in Neuroengineering».

Αυτοπρογραμματιζόμενο υπολογιστή φτιάχνει η Google. Computer with human-like learning will program itself

Ένα υπολογιστή που θα λειτουργεί όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος αναπτύσσει η Google. I'm sorry Dave, I can't Google that: HAL, the smart computer from Stanley Kubrick's 2001 moved a step closer today as developers at Google's secretive DeepMind start-up revealed they are attempting to mimic some of the properties of the human brain's short-term working memory.

Οι προγραμματιστές όλου του κόσμου ίσως, θα έπρεπε να ανησυχούν για τις μελλοντικές επαγγελματικές προοπτικές τους, οι οποίες σήμερα είναι θαυμάσιες. 

Ο κυπριακής καταγωγής Ντέμης Χασάπης. Demis Hassabis is the founder and chief executive of Deep Mind, the artificial intelligence business bought by Google for £400m at the start of the year.

Η μυστικοπαθής νεοσύστατη βρετανική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Deep Mind (Βαθύς Νους), την οποία ίδρυσε πριν λίγα χρόνια ο ελληνοκυπριακής καταγωγής νεαρός ιδιοφυής Βρετανός νευροεπιστήμονονας Ντέμης Χασάμπης και την εξαγόρασε η Google φέτος τον Ιανουάριο, αντί 400 εκατ. δολαρίων, έκανε γνωστό ότι εργάζεται πυρετωδώς για την ανάπτυξη ενός υπολογιστή που θα είναι τόσο έξυπνος, ώστε θα μπορεί να προγραμματίζεται μόνος του.

Πώς δουλεύει

Θα συνδυάζει τον τρόπο που δουλεύει ένας συμβατικό PC και ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Human touch needed, for now (Image: Joe Raedel/Getty Images)

Ο υπολογιστής, με την ονομασία «Neural Turing Machine» (Νευρωνική Μηχανή Τιούρινγκ), συνδυάζει τον τρόπο που δουλεύει ένας συμβατικός υπολογιστής, με τον ευπροσάρμοστο και συνεχώς εξελισσόμενο τρόπο που «δουλεύει» (σκέπτεται) ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Το υβριδικό μηχάνημα μαθαίνει καθώς αποθηκεύει νέες μνήμες και στη συνέχεια ανατρέχει σε αυτές για να εκτελέσει λογικές διεργασίες πέρα από αυτές για τις οποίες έχει ήδη προγραμματιστεί.

NTM Generalisation on the Copy Task. The four pairs of plots in the top row depict network outputs and corresponding copy targets for test sequences of length 10, 20, 30, and 50, respectively. The plots in the bottom row are for a length 120 sequence. The network was only trained on sequences of up to length 20. The first four sequences are reproduced with high confidence and very few mistakes. The longest one has a few more local errors and one global error: at the point indicated by the red arrow at the bottom, a single vector is duplicated, pushing all subsequent vectors one step back. Despite being subjectively close to a correct copy, this leads to a high loss. Credit: Neural Turing Machines, arXiv:1410.5401 [cs.NE]

Όπως δείχνουν τα πρώτα πειράματα, ο υβριδικός νευρο-υπολογιστής καταφέρνει να δημιουργεί μόνος του τους δικούς του -κατ’ αρχήν απλούς- αλγόριθμους προγραμματισμού, τους οποίους είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει στη συνέχεια για να κάνει ταξινομήσεις και συσχετισμούς δεδομένων.

Οι στόχοι

Dr Karen Simonyan, Max Jaderberg and Professor Andrew Zisserman are among the experts partnering with Google. Dr Simonyan and Professor Zisserman developed one of the winning systems at the 2014 ImageNet competition. Google's winning entry, which helps computers distinguish between individual objects, is pictured.

H Google, συνεχώς εντείνει τις προσπάθειές της στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης. Προ εβδομάδος, ο αμερικανικός κολοσσός ξεκίνησε συνεργασία -μέσω της λονδρέζικης Deep Mind- με δύο ερευνητικές ομάδες τεχνητής νοημοσύνης του βρετανικού Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (στα αντίστοιχα Τμήματα της Επιστήμης Υπολογιστών και της Μηχανικής), με στόχο να βοηθήσει τους υπολογιστές -και γενικότερα τις ηλεκτρονικές συσκευές- να καταλαβαίνουν καλύτερα τους χρήστες.

Google is also reportedly working on a super-fast 'quantum' computer chip as part its vision to one day have machines think like humans. The California-based group has teamed up with leading physicist John Martinis to build processors based on quantum theories, that would potentially work in a similar way to the human brain.

Επίσης, η εταιρεία εργάζεται για την ανάπτυξη πολύ γρήγορων κβαντικών «τσιπ» με μοντέλο τον ανθρώπινο εγκέφαλο, έτσι ώστε οι αναζητήσεις και το σχετικό λογισμικό να αποκτήσουν μεγαλύτερη «διαίσθηση» και ικανότητα πρόβλεψης. Για τον λόγο αυτό, η Google ξεκίνησε συνεργασία με τον Τζον Μαρτίνη, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Σάντα Μπάρμπαρα.

Είχε προηγηθεί, το 2012, η πρόσληψη του οραματιστή μηχανικού Ρέι Κουρτσβέιλ ως τεχνολογικού διευθυντή της Google. Μεταξύ άλλων, ο Ρέι Κουρτσβέιλ, συγγραφέας αρκετών βιβλίων, προβλέπει ότι, μέσα σε 30 χρόνια το πολύ, οι άνθρωποι θα μπορούν να «ανεβάσουν» (upload) όλο το νου τους σε έναν υπολογιστή και έτσι να γίνουν ψηφιακά αθάνατοι, ενώ ως το 2100 θα έχουν ξεφορτωθεί κάθε βιολογικό μέρος του σώματός τους, για να το αντικαταστήσουν με μηχανικά και ηλεκτρονικά μέρη.

Οι φόβοι

Elon Musk discusses his general concern for the potential misuse of burgeoning Artificial Intelligence technologies.

Διάφοροι επιστήμονες, έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η εκρηκτική πρόοδος της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να γυρίσει «μπούμερανγκ», καθώς αν οι υπολογιστές αποκτήσουν ευρείες αυτόνομες δυνατότητες προγραμματισμού, δράσης και ελέγχου, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο κάτι να πάει στραβά και να ξεφύγει από τον ανθρώπινο έλεγχο. Για μερικούς, η τεχνητή νοημοσύνη δυνητικά συνιστά πιο σοβαρή απειλή και από τα πυρηνικά όπλα.

Google acquired artificial intelligence firm DeepMind in January.

Αναγνωρίζοντας τον πιθανό κίνδυνο, η Google ανακοίνωσε ότι δημιούργησε μια ειδική επιτροπή ηθικής, για να εποπτεύσει όλη την έρευνα της εταιρίας στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, έτσι ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει κάποια δυνητικά επικίνδυνη κατάχρηση. Η κοινή αυτή επιτροπή της Google - Deep Mind θα θέσει μια σειρά από περιοριστικούς κανόνες στην χρήση της σχετικής τεχνολογίας. Το ερώτημα είναι αν αυτοί οι περιορισμοί θα είναι αρκετά καθησυχαστικοί για το μέλλον.

Η Αμφίπολη του Μεξικού. The Amphipolis of Mexico

Ανακαλύφθηκε αρχαίο τούνελ με χιλιάδες «ιερά» αντικείμενα που πιθανώς οδηγεί σε βασιλικούς τάφους. Filled with artifacts, ancient Mexican tunnel may lead to royal tombs. Credit: INAH

Μια εκπληκτική ανακάλυψη έκαναν αρχαιολόγοι στο Μεξικό. Όλα ξεκίνησαν το 2003 όταν εντοπίστηκε η είσοδος ενός τούνελ στην αρχαία πόλη Τεοτιουακάν που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 50 χλμ από το Μέξικο Σίτι, τη σημερινή πρωτεύουσα του Μεξικού.

Ανάμεσα στα χιλιάδες ευρήματα στο τούνελ είναι πολλά αγαλματίδια και κοχύλια. Stone figurines are seen in a tunnel that may lead to a royal tombs discovered at the ancient city of Teotihuacan, in this November 19, 2013 National Institute of Anthropology and History (INAH) handout picture made available to Reuters October 29, 2014. Credit: REUTERS/INAH/HANDOUT VIA REUTERS

Η έρευνα σε αυτό το τούνελ αποκάλυψε ένα μοναδικό σε εύρος αρχαιολογικό θησαυρό και υπόσχεται ένα ακόμη μεγαλύτερο.

Λαμπερή και μυστηριώδης

An undated graphic shows the tunnel that may lead to a royal tombs discovered underneath the Quetzalcoatl temple in the ancient city of Teotihuacan in this October 29, 2014 National Institute of Anthropology and History (INAH) handout picture. Credit: REUTERS/INAH/Handout via Reuters

Η Τεοτιουακάν θεωρείται από τις σημαντικότερες (αν όχι η σημαντικότερη) πόλη της προκολομβιανής περιόδου στο Μεξικό. Πιστεύεται ότι υπήρξε μια πλούσια και ισχυρή πόλη κράτος για περίπου έξι αιώνες, από το 700 π.Χ ως το 100 π.Χ και στη συνέχεια μετατράπηκε στη μεγαλύτερη μητρόπολη όχι μόνο στο Μεξικό αλλά σε όλο τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι την περίοδο από τον τρίτο μέχρι τον έβδομο μ.Χ αιώνα η Τεοτιουακάν είχε περίπου 200 χιλιάδες κατοίκους.

The ancient city of Teotihuacan, which is located about 30 miles (50 km) northeast of Mexico city, is one of the largest and most important sacred cities of ancient Mesoamerica, whose name means "the city of the gods" in the Nahuatl language of the Aztecs. It once supported an estimated population of 100,000 – 200,000 people, who raised giant monuments such as the Temple of Quetzalcoatl and the Pyramids of the Sun and the Moon.  However, much about Teotihuacan remains unknown, including the origin and language of the people who lived there, as they did not leave behind any written records.

Παρά την έντονη δραστηριότητα ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει την ιστορία της πόλης και των κατοίκων της αφού παρά τις προσπάθειες των αρχαιολόγων δεν έχουν βρεθεί πολλά ευρήματα που να απαντούν στα πολλά ερωτηματικά που υπάρχουν για την Τεοτιουακάν. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι κάτοικοι της Τεοτιουακάν δεν άφησαν πίσω τους κανένα γραπτό κείμενο ή άλλο σχετικό ντοκουμέντο.

Τα ευρήματα

This May 22, 2014 photo released by Mexico's National Institute of Anthropology and History shows sculptures and shells unearthed by investigators at the Teotihuacan archeological site. Mexican archaeologists have concluded a yearslong exploration of a tunnel sealed nearly 2,000 years ago at the ancient city of Teotihuacan and found thousands of relics. Teotihuacan dominated central Mexico centuries before the rise of the Aztecs in the 14th century. | AP

Μετά την ανακάλυψη του τούνελ το 2003 αποφασίστηκε να μην ακολουθηθεί κάποια από τις παραδοσιακές μεθόδους αρχαιολογικής έρευνας.


Αρχικά την έρευνα και ανασκαφή του τούνελ ανέλαβαν αυτόνομα ρομπότ και όταν αυτά προχώρησαν αρκετά την ανασκαφή συνέχισαν οι αρχαιολόγοι και τα συνεργεία τους.

Vessels are seen in a tunnel that may lead to a royal tombs discovered at the ancient city of Teotihuacan, in this October 2, 2014 National Institute of Anthropology and History (INAH) handout picture made available to Reuters October 29, 2014. Credit: REUTERS/INAH/HANDOUT VIA REUTERS

Όπως ανακοινώθηκε στο τούνελ έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής περί τα 50 χιλιάδες αντικείμενα (αγαλματίδια, κοσμήματα, κοχύλια κ.α). Η χρονολόγηση των ευρημάτων δείχνει ότι έχουν ηλικία περίπου 1,800 ετών.

Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι τα αντικείμενα αυτά σχετίζονται με κάποιου είδους τελετές (κυρίως νεκρικές) και ότι το τούνελ αποτελεί μέρος ενός σημαντικού ιερού χώρου της περιοχής.

Inside the tunnel under the ancient city of Teotihuacan. Credit: INAH

Οι υπεύθυνοι της ανασκαφής πιθανολογούν ότι η παρουσία ενός τόσο μεγάλου σε αριθμό αλλά και αξία ευρημάτων δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με πολύ σημαντικά πρόσωπα της Τεοτιουακάν και ειδικότερα με μέλη των βασιλικών οικογενειών της πόλης τα οποία έχουν θαφτεί εκεί. Η ανασκαφή στο τούνελ συνεχίζεται και όλοι αναμένουν τι άλλο θα βγει στην επιφάνεια. 

Δυαδικό σύστημα «χτίζει» πλανήτες. Planet-forming lifeline discovered in a binary star system

Καλλιτεχνική απεικόνιση του δυαδικού συστήματος GG Tau-A στο οποίο είναι πιθανό να δημιουργηθεί και ένα πλανητικό σύστημα. This artist’s impression shows the dust and gas around the double star system GG Tauri-A. Researchers using ALMA have detected gas in the region between two discs in this binary system. This may allow planets to form in the gravitationally perturbed environment of the binary. Half of Sun-like stars are born in binary systems, meaning that these findings will have major consequences for the hunt for exoplanets. Credit: ESO/L.Calçada, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)

Έχουν εντοπιστεί πολλά δυαδικά συστήματα, δηλαδή συστήματα που υπάρχουν δύο άστρα τα οποία περιφέρονται το ένα γύρω από το άλλο. Εχουν επίσης εντοπιστεί πλανήτες σε δυαδικά συστήματα. Αυτό που δεν είχε εντοπισθεί μέχρι σήμερα είναι ένα δυαδικό σύστημα που βρίσκεται σε κατάσταση παραγωγής πλανητών. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Αν Ντιτρέ του Εργαστηρίου Αστροφυσικής του Μπορντό χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο ALMA που βρίσκεται στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή εντόπισαν ένα δυαδικό σύστημα γύρω από το οποίο έχουν σχηματιστεί δύο δίσκοι κοσμικής ύλης.

Εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο εντοπίζεται για πρώτη φορά. Scientists have detected a streamer of dust and gas flowing from a massive outer disk toward the inner reaches of a binary star system. This never-before-seen feature may be responsible for sustaining a second, smaller disk of planet-forming material that otherwise would have disappeared long ago. This wide-field view shows the sky around the young multiple star system GG Tauri, which appears very close to the centre of this picture. This view also shows a dust cloud and evidence of star formation near the top of the picture. Credit: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin

Ο συνδυασμός του περιεχομένου των δύο δίσκων αλλά και της αλληλεπίδρασης τους τόσο μεταξύ τους όσο και με τα δύο άστρα δημιουργούν ένα φιλικό για τον σχηματισμό πλανητών περιβάλλον. Το δυαδικό σύστημα GG Tau-A βρίσκεται σε απόσταση 460 ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Ταύρου και οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι ένα πολύ νεαρό σε ηλικία σύστημα. Όπως είναι ευνόητο το GG Tau-A θα αποτελεί από εδώ και πέρα μόνιμο στόχο των επιστημόνων για να παρακολουθούν τα υπό εξέλιξη φαινόμενα που θα παράγονται εκεί. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature».

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

Το «μάτι» του κυκλώνα. This is why it looks like there's a giant eye on Jupiter

Το πέρασμα του Γανυμήδη μπροστά από την κόκκινη κηλίδα δημιούργησε ένα «μάτι». This picture of Jupiter in the midst of a cyclone storm looks uncannily like the planet has developed a huge “eye”. Image Credit: NASA/ESA/A. Simon (Goddard Space Flight Center)

Ένα εντυπωσιακό φαινόμενο κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble στον Δία. Ένας από τους δορυφόρους του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ο Γανυμήδης, πέρασε μπροστά από την «κόκκινη κηλίδα», την μόνιμη σούπερ καταιγίδα που εξελίσσεται στο νότιο ημισφαίριο του Δία. Το πέρασμα του Γανυμήδη δημιούργησε μια εντυπωσιακή εικόνα με την κόκκινη κηλίδα να μοιάζει με ένα... μάτι.

Η καταιγίδα γίγας

This trick that the planet is looking back at you is actually a Hubble treat: An eerie, close-up view of Jupiter, the biggest planet in our solar system. Hubble was monitoring changes in Jupiter’s immense Great Red Spot (GRS) storm on April 21, 2014, when the shadow of the Jovian moon, Ganymede, swept across the center of the storm. This gave the giant planet the uncanny appearance of having a pupil in the center of a 10,000 mile-diameter “eye.” For a moment, Jupiter “stared” back at Hubble like a one-eyed giant Cyclops. Click on the image to view Jupiter from a distance. Image Credit: NASA/ESA/A. Simon (Goddard Space Flight Center)

Η «κόκκινη κηλίδα» είναι μια μόνιμη καταιγίδα, ένας αντικυκλώνας, που βρίσκεται 22 μοίρες νότια του ισημερινού του γίγαντα του ηλιακού μας συστήματος. Είναι τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να «χωρέσουν» μέσα σε αυτή 2-3 πλανήτες σαν τη Γη. Στο τέλος του 19ου αιώνα η κηλίδα υπολογιζόταν ότι είχε διάμετρο σχεδόν 41.000 χιλιομέτρων. Οι παρατηρήσεις των Voyager 1 και 2 όταν πέρασαν κοντά από τον Δία το 1979 και το 1980 επέτρεψαν στους ειδικούς να μετρήσουν την διάμετρό της κηλίδας. Η κηλίδα είχε διάμετρο 22.500 χιλιομέτρων.

Ομάδα αμερικανών και ευρωπαίων επιστημόνων με επικεφαλής την Έιμι Σάιμον του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA μελέτησε νέες εικόνες της κηλίδας που κατέγραψε το Hubble. Οι νέες παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κηλίδα έχει πλέον διάμετρο σχεδόν 16.500 χιλιομέτρων αλλά και ότι είναι πιο στρογγυλή και όχι οβάλ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κηλίδα συρρικνώνεται κατά περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάθε χρόνο χωρίς ωστόσο να μπορούν να δώσουν μια εξήγηση για αυτή την εξέλιξη.

Γραμμένη στα γονίδια μας η εγκληματική συμπεριφορά. Two genes found linked to tendency for violent crime

Paul Cézanne, The Murder, c.1868. Είναι πιθανό μια εγκληματική συμπεριφορά να έχει γονιδιακή βάση σύμφωνα με τη νέα μελέτη. A genetic analysis of almost 900 offenders in Finland has revealed two genes associated with violent crime. Those with the genes were 13 times more likely to have a history of repeated violent behaviour. The authors of the study, published in the journal Molecular Psychiatry, said at least 5-10% of all violent crime in Finland could be attributed to individuals with these genotypes.

Ένας εγκληματίας γεννιέται έτσι, γίνεται λόγω επιρροών του περιβάλλοντος ή και τα δύο; Φινλανδοί και Σουηδοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν δύο γονίδια, τα οποία ευθύνονται για το 5% έως 10% των βίαιων εγκλημάτων, καθώς προδιαθέτουν γενετικά έναν άνθρωπο να έχει επαναλαμβανόμενη βίαιη και εγκληματική συμπεριφορά 13 φορές περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Ο ρόλος του DNA

The association between genes and violence was strongest for repeat violent offenders.

Η σκανδιναβική μελέτη ενισχύει την πεποίθηση ορισμένων επιστημόνων ότι η εγκληματικότητα, πέρα από τις κοινωνικές, οικονομικές, ψυχολογικές και άλλες παραμέτρους, έχει και μια έμφυτη βιολογική - κληρονομική διάσταση, μία αντίληψη όμως με την οποία πολλοί άλλοι επιστήμονες -και όχι μόνο- δεν συμφωνούν. Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που μια μελέτη συσχετίζει την εγκληματικότητα με τις επιρροές από τα γονίδια, δημιουργώντας αντιδράσεις από άλλους επιστήμονες ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι πολύ πολύπλοκη για να εξηγηθεί κυρίως από γενετικούς παράγοντες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιάρι Τιιχόνεν του ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Molecular Psychiatry» και αναφέρουν ότι τα δύο εν λόγω γονίδια επιφέρουν τροποποιήσεις στη δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Όπως είπε ο Γιάρι Τιιχόνεν, συσσωρεύονται πλέον ολοένα περισσότερες επιστημονικές ενδείξεις για την επίδραση των γονιδίων πάνω στη βίαιη εγκληματικότητα. Ο ίδιος εκτίμησε ότι αν αυτά τα δύο «ένοχα» γονίδια δεν υπήρχαν, η εγκληματικότητα σε μια χώρα θα ήταν κατά 5% έως 10% μικρότερη. Δεν απέκλεισε ότι, πέρα από αυτά τα δύο γονίδια, υπάρχουν δεκάδες ή και εκατοντάδες άλλα, τα οποία επίσης αυξάνουν άμεσα ή έμμεσα την πιθανότητα μιας βίαιης εγκληματικής πράξης.

Η ανάλυση

Edvard Munch, La mort de Marat, 1907. “We're all products of genetics and the environment but I don't think that robs us of free will or understanding right and wrong”. Dr Christopher Ferguson. Stetson University, Florida.

Η έρευνα βασίστηκε στη γενετική ανάλυση δειγμάτων DNA από περίπου 900 φυλακισμένους (είναι η πρώτη φορά που έγινε κάτι τέτοιο σε τόσο μεγάλο αριθμό φυλακισμένων), από τους οποίους οι 78 πληρούσαν το προφίλ του κατά συρροή και υπερβολικά βίαιου εγκληματία, με πολλούς φόνους ο καθένας στο «ενεργητικό» του.

Η μελέτη βρήκε ότι αυτοί οι πιο βίαιοι εγκληματίες διαθέτουν την μετάλλαξη του γονιδίου ΜΑΟΑ, το οποίο ρυθμίζει ένα ένζυμο (την μονοαμινική οξειδάση Α), που με τη σειρά του παίζει ρόλο - κλειδί στον εγκέφαλο, καθώς επηρεάζει το επίπεδο ενός ζωτικού νευροδιαβιβαστή, της ντοπαμίνης. Όσοι έχουν στο γονιδίωμά τους αυτή τη γονιδιακή παραλλαγή, έχουν διαπράξει τουλάχιστον δέκα σοβαρά εγκλήματα.

Ένα δεύτερο γονίδιο, το CDH13, που εμπλέκεται στην επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων και έχει ήδη συνδεθεί με την έντονα παρορμητική συμπεριφορά και τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), βρέθηκε επίσης σε μεγαλύτερο ποσοστό στα άτομα που είχαν καταδικαστεί για βίαια εγκλήματα.

Μπορεί να μην «ενεργοποιηθούν» ποτέ

Researchers say genetic profiling should not yet be used in criminal courts.

Πάντως, οι ερευνητές επεσήμαναν ότι δεν ισχύει ο βιολογικός ντετερμινισμός, αφού το 40% όσων ανθρώπων έχουν αυτή τη γονιδιακή παραλλαγή, δεν έχουν γίνει βίαιοι εγκληματίες. Ακόμη και μεταξύ όσων συνδυάζουν στο γονιδίωμά τους και τα δύο «ύποπτα» γονίδια, η πλειονότητα ποτέ δεν εμφανίζει εγκληματική συμπεριφορά. Περίπου το ένα πέμπτο των ανθρώπων έχουν αυτά τα γονίδια στο DNA τους, αλλά ποτέ δεν κάνουν κάποιο φόνο, βιασμό ή άλλο βίαιο έγκλημα.

Από την άλλη, άνθρωποι που δεν έχουν κανένα από τα δύο αυτά γονίδια, ανήκουν στην ομάδα των πολύ βίαιων φυλακισμένων εγκληματιών. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, όπως παραδέχτηκε ο Γιάρι Τιιχόνεν, δεν είναι δυνατό να αναπτυχθεί ένα προληπτικό γενετικό τεστ, το οποίο με ασφάλεια να προβλέπει ποιός θα γίνει εγκληματίας. Και σίγουρα, όπως επεσήμανε, ένας εγκληματίας δεν μπορεί να επικαλεστεί στο δικαστήριο την ύπαρξη ενός γενετικού υποβάθρου για να δικαιολογήσει την πράξη του.

Ο καθηγητής νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Γιαν Σνουπ, που δεν συμμετείχε στη νέα γενετική έρευνα, εμφανίστηκε επιφυλακτικός και αντέτεινε ότι θα ήταν μεγάλη υπερβολή να κάνει κανείς λόγο για «γονίδια της βίας». Απλώς, όπως είπε, «σε συνδυασμό με πολλούς άλλους παράγοντες, αυτά τα γονίδια μπορούν να δυσκολέψουν κάπως κάποιον να ελέγξει τις βίαιες τάσεις του, όμως σίγουρα δεν τον προκαθορίζουν να ζήσει μια ζωή εγκληματία».